Ο ΠΑΟΚ των επιτυχιών και του Ιβάν Σαββίδη

Η δεκαετία 2012 – 2022 που τα ηνία του ΠΑΟΚ έχει ο Ιβάν Σαββίδης, είναι αναμφίβολα η πιο πετυχημένη στην ιστορία της ομάδας.

Με δύο Πρωταθλήματα (στο γήπεδο) τέσσερα Κύπελλα, δύο ακόμη τελικούς κυπέλλου και μερικές πολύ καλές πορείες στην Ευρώπη, ο σύλλογος είχε περισσότερες χαρές και διακρίσεις από όσες συνολικά στα προηγούμενα 85 χρόνια της ιστορίας του, όπως βλέπουμε και στο Γράφημα που ακολουθεί.

Αυτό μας δίνει την αφορμή να δούμε την ιστορική πορεία της ομάδας και να διαπιστώσουμε ότι αυτή σε γενικές γραμμές μπορεί να χωριστεί σε δεκαετίες.

Πρώτη Άνοιξη και πρώτοι τίτλοι

Η πρώτη σημαντική δεκαετία ήταν από το 1966 μέχρι το 1976, όταν δημιουργήθηκε η μεγάλη ομάδα του ΠΑΟΚ, ήρθαν τα πρώτα Κύπελλα, επιτυχίες στην Ευρώπη και, ως αποκορύφωμα, το πρώτο Πρωτάθλημα, ο διακαής πόθος των προσφύγων δημιουργών και οπαδών της ομάδας από την ίδρυσή της.

Είχα τη χαρά να περιγράψω αυτή τη δεκαετία στο αυτοβιογραφικό παιδικό παραμύθι που έγραψα με τίτλο: ‘Το μικρό ΠΑΟΚτσάκι’. Η περίοδος αυτή για μένα ξεκίνησε από την πρώτη φορά που με πήγε ο πατέρας μου στην Τούμπα, το 1966, μέχρι το πρώτο πρωτάθλημα το οποίο πανηγύρισα από την Θ4 εκείνο το κυριακάτικο απόγευμα, με το γκόλ του Γκουερίνο. Κατέγραψα όλο το πάθος, τη λαχτάρα, την αδικία και τη χαρά στο τέλος, όπως τα έβλεπε τότε ένα μικρό παιδί, με στόχο να μεταλαμπαδεύσω αυτό το πνεύμα στα νέα μικρά ΠΑΟΚτσάκια.

Το χαρακτηριστικό εκείνης της περιόδου ήταν η πίστη των οπαδών του ΠΑΟΚ και όλου του οργανισμού της ομάδας ότι: ‘φέτος θα πάρουμε το πρωτάθλημα’, η οποία αποτυπωνόταν με τη φράση: ‘Από την ουρά το κρατάμε’. Κάτι φαινομενικά αδύνατο τότε, που προκαλούσε ειρωνικά σχόλια των οπαδών των άλλων ομάδων της πόλης. Και όμως αυτή η πίστη για το φαινομενικά ανέφικτο ήταν που έφερε τον τίτλο κάτι το οποίο δεν κατάφεραν οι άλλες δύο συμπολίτισές μας, μολονότι δημιούργησαν αξιόλογες ομάδες. Δεν είχαν ποτέ την πίστη.

Αυτήν λοιπόν τη δεκαετία κατά την οποία ο ΠΑΟΚ ανέβηκε επίπεδο και από μια μέτρια ομάδα συμμετείχε στη δημιουργία του Big4 του ελληνικού πρωταθλήματος ακολούθησε άλλη μια δεκαετία σταθεροποίησης στην κορυφή, η οποία είχε τη δική της κορύφωση με το 2ο Πρωτάθλημα του 1985.

Παρακμή και Αναγέννηση

Ακολούθησε μια δεκαετία πλήρους παρακμής την οποία, ευτυχώς για εμάς, κάλυψε με τους θριάμβους της η ομάδα του μπάσκετ.

Η αναγέννηση ξεκίνησε με την έλευση του Άγγελου Αναστασιάδη, στα μισά της δεκαετίας του ’90 όταν η ομάδα ξαναδήλωσε ‘παρούσα’, πήρε άλλα δύο Κύπελλα, κατέγραψε το έπος του Χάιμπορυ, διεκδίκησε το πρωτάθλημα με τον Μπάγεβιτς και για πρώτη φορά τη συμμετοχή της σε ομίλους του CHL. Δεν έφτασε όμως στο προηγούμενο ψηλό επίπεδο.

Η επόμενη δεκαετία ήταν παράξενη με περιόδους δόξας και αντίστοιχες παρακμής. Κρατάμε τις πρώτες με τη νέα αναγέννηση Ζαγοράκη – Σάντος, τη διεκδίκηση πρωταθλήματος, την εξαιρετική πορεία του συλλόγου στην Ευρώπη και το έπος της Πόλης με τη Φενέρμαχτσέ.

Η δεκαετία Σαββίδη

Και εκεί αρχίζει η δεκαετία Σαββίδη. Το μεγαλύτερο χαρακτηριστικό της είναι η νέα άνοδος επιπέδου του ΠΑΟΚ, όταν φτάνει στο σημείο να ανήκει για κάποια περίοδο στο Big 2 του ελληνικού πρωταθλήματος, να σαρώσει τους τίτλους όπως προαναφέρθηκε και όλα τα ρεκόρ και να κάνει την περσινή πορεία στην Ευρώπη. Παράλληλα, η ομάδα ανέβηκε σε όλα τα επίπεδα, οικονομικό, εγκαταστάσεις, προπονητικό κέντρο, τεχνικό, επιστημονικό, μάρκετινγκ, διεθνής παρουσία. Απέκτησε κύρος, φήμη και δύναμη. Αδύναμο σημείο μόνο το ότι δεν κατόρθωσε να συμμετέχει στους ομίλους του CHL, γεγονός που οφείλεται μόνο στην τύχη καθώς διεκδίκησε έξη φορές, με καλές προϋποθέσεις από το σκορ του 1ου αγώνα (Άγιαξ τρείς φορές, Σάλκε, Μπενφίκα, Κράσνονταρ), χωρίς να τα καταφέρει. Αυτό όμως δημιουργεί μια νέα μεγάλη επιθυμία και φλόγα, όπως τότε, τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 για το Πρωτάθλημα.

Προφανώς στην περίοδο αυτή έγιναν και λάθη, πώς ήταν δυνατόν να μη γίνουν άλλωστε. Δεν είναι στιγμή για την απαρίθμησή τους αλλά, με δεδομένη τη σημασία των μεγάλων προπονητών, θα θέλαμε να επισημάνουμε μόνο το γεγονός ότι αν προχωρούσε η προφορική συμφωνία με τον Σάντος, το 2014 και αν δεν αναγκαζόταν ο Λουτσέσκου στην πρώτη παραίτησή του, τώρα ίσως να μιλούσαμε όχι για δύο αλλά για τέσσερα – πέντε πρωταθλήματα.

Οι ηγέτες

Αναμφίβολα πίσω από κάθε επιτυχία η οποία έχει βάθος χρόνου, όχι μόνο στο ποδόσφαιρο, στις χώρες, στις επιχειρήσεις, παντού, κρύβονται οι μεγάλοι ηγέτες. Έτσι και στον ΠΑΟΚ, τις δύο αυτές συγκλονιστικές δεκαετίες που ανέβασαν την ομάδα στην κορυφή από τη μετριότητα, η πρώτη και στο σάρωμα των τίτλων, η δεύτερη, ξεχωρίζουν οι δύο μεγαλύτερες ηγετικές προσωπικότητες της ιστορίας της ομάδας. Ο Γιώργος Παντελάκης στην αρχή και ο Ιβάν Σαββίδης σήμερα. Δύο ηγέτες με κοινά χαρακτηριστικά μα και διαφορετικότητες.

Γιώργος Παντελάκης

Ο πρώτος δημιούργησε την μεγάλη ομάδα βασιζόμενος σε ένα προσωπικό ένστικτο, συν στο μάτι κάποιων συνεργατών του ως προς την ανακάλυψη καλών παικτών, σε ένα νοικοκυριό, αυστηρή πειθαρχία, μια οικονομική πολιτική που δεν ξέφευγε από τις τότε δυνατότητες της ομάδας αλλά και σε μεγάλα κότσια όταν τα έβαλε με ολόκληρη χούντα για να κρατήσει τον Κούδα. Η μεγαλύτερη επιτυχία του ήταν ότι κατάφερε να αναδείξει την ομάδα κόντρα στους θεούς και δαίμονες του τότε ελληνικού αθηνοκεντρικού ποδοσφαίρου, του ΠΟΚ και των εφοπλιστών, ως ιδιοκτήτης ενός μαγαζιού υδραυλικών ειδών (κι αυτό συνεταιρικό).

Ιβάν Σαββίδης

Ο Ιβάν Σαββίδης από την άλλη μεριά οικονομικό πρόβλημα δεν είχε. Ωστόσο τον χαρακτηρίζει η ίδια διάθεση νοικοκυριού, μη χρεών, πάθος για την επιτυχία, προσωπική συμμετοχή στην ομάδα με αξέχαστες τις εικόνες υποδοχής των παικτών στο γήπεδο πριν από κάθε αγώνα. Είχε όμως και αυτός τα κότσια να τα βάλει με κάτι πολύ δυσκολότερο. Διότι το παλιό, κατεστημένο και του ΠΟΚ του ελληνικού ποδοσφαίρου ήταν ένα νήπιο μπροστά στην ‘Παράγκα’ και την ΕΠΟ που βρήκε μπροστά του ο πόντιος ιδιοκτήτης του ΠΑΟΚ. Τις οποίες, όταν κατάλαβε ότι δεν μπορούσε να πετύχει τίποτε καλό με την παρουσία τους, απλά τις ξήλωσε.

2026 - 100 χρόνια και νέα Τούμπα

Το μέλλον του ΠΑΟΚ δεν μπορεί να εκτιμηθεί πια με δεκαετίες. Είναι οι σύγχρονοι ρυθμοί της ζωής, μα κυρίως το γεγονός της συμπλήρωσης των 100 χρόνων από την ίδρυση της ομάδας, το 2026 και της αναμενόμενης νέας Τούμπας, που μας οδηγούν σε πλάνα πενταετίας. Ευχής έργο αυτά τα δύο ορόσημα να συμπέσουν. Στόχος στα επόμενα πέντε χρόνια να επαναληφθούν οι τίτλοι της τελευταίας δεκαετίας. Φιλόδοξος αλλά γιατί όχι; Και πάντως όχι τόσο ανέφικτος φαινομενικά όσο ο στόχος των προσφύγων για ένα πρωτάθλημα, στη δεκαετία του ’60. Αυτό που έχει σημασία όπως βλέπουμε και στην εικόνα είναι να παραμένει η ομάδα στο 1ο επίπεδο. Τότε οι τίτλοι και οι διακρίσεις θα έρχονται.

Οικονομική αυτάρκεια

Ένας δεύτερος σπουδαίος στόχος θα ήταν η οικονομική αυτάρκεια της ομάδας. Για την οποία και πάλι απαιτείται ένα καλό και απόλυτα επιστημονικό και ορθολογικό σχέδιο, καλύτερη ικανοποίηση του πελάτη-φιλάθλου και καλύτερες αγορές παικτών σε τιμές πάνω από 2 εκατ. Το παρελθόν και μόνο του ΠΑΟΚ δείχνει το δρόμο. Όταν αγόρασε ‘λαβράκια’, με 2 εκατ. (Πρίγιοβιτς, Λούκας Πέρεθ) πούλησε με 7-10 εκατ. Αγόρασε όμως και άλλες φορές με 2 εκατ. (Μουργκ) και 4 εκατ. και 5 εκατ. (Ζαμπά) χωρίς αποτέλεσμα. Πρόσφατα παίκτης ο οποίος θα μπορούσε να αγοραστεί με τόσα χρήματα πριν από τρία χρόνια, πουλήθηκε με 20 εκατ.

Εκσυγχρονισμός, προσαρμογή στα νέα δεδομένα

Όσον αφορά στο αγωνιστικό κομμάτι, ο ΠΑΟΚ του Ιβαν Σαββίδη θα πρέπει να δεί πια το θέμα της στελέχωσης και της διοίκησης της ομάδας μέσα από τα νέα δεδομένα στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Η είσοδος του επιστημονικού Management στους συλλόγους, της επιστήμης, της τεχνολογίας, των Big Data, των πολλών και κατά πλειοψηφία νέων και εξαιρετικά καταρτισμένων τεχνικών, του επαγγελματικού σκάουτιγκ, της ενίσχυσης των Ακαδημιών με ταλέντα όχι μόνο από την περιοχή, αλλά από όλο τον κόσμο (και ειδικά από την Αφρική), δημιουργούν νέο πλαίσιο. Στο οποίο, αν δεν προσαρμοστείς δεν θα είναι πια αρκετά ούτε το πάθος, ούτε τα κότσια, ούτε η προσωπική ενασχόληση.

Νέες ομάδες ξεπετάγονται και απειλούν

Ήδη οι φίλοι του παγκόσμιου ποδοσφαίρου έχουν διαπιστώσει στα δύο – τρία τελευταία χρόνια την παρουσία στην κορυφή ομάδων από το πουθενά. Να επισημάνουμε μερικές, η Μπράιτον και η Μπρέτφορντ στην Αγγλία, η Μιντιλαντ στη Δανία, η Ουνιόν Σεν-Ζιλουάζ, φέτος στο Βέλγιο, η Λειψία και η Χοφενχάιμ στη Γερμανία. Και άλλες πολύ πιο άσημες όπως η Λουντογκόρετς, η Σερίφ Τιρασπόλ, η Καραμπάγκ. Αν δεν εξελιχθείς θα σε προσπεράσουν. Ήδη ο ΠΑΟΚ είχε μια αρνητική εμπειρία φέτος με την Λέφσκι.

Ωστόσο, η ολοκλήρωση αυτής της πρώτης δεκαετίας της ηγεσίας του ΠΑΟΚ από τον Ιβάν Σαββίδη σε συνδυασμό με τις επιτυχίες είναι μια μέρα χαράς, αισιοδοξίας και πίστης για μια καλύτερη συνέχεια.