Η Ελλάδα, το δεύτερο σπίτι των Πορτογάλων προπονητών

Νέος, φιλόδοξος και, ει δυνατόν, Πορτογάλος. Η προπονητική τάση στην Ευρώπη μοιάζει με μόδα, αλλά δεν σημαίνει απαραίτητα πως θα περάσει κιόλας. Και η Ελλάδα, άλλωστε, συμπληρώνει πάνω από μια 15ετία που εμπιστεύεται τεχνικούς από την μικρότερη χώρα της Ιβηρικής.

«Είμαι Πορτογάλος με ελληνική καρδιά» είχε πει ο Φερνάντο Σάντος, ο πιο πετυχημένος Πορτογάλος προπονητής που εργάστηκε ποτέ στην Ελλάδα, παρ’ ότι δεν κατέκτησε κανένα πρωτάθλημα στα μέρη μας.

Ο πρωταθλητής Ευρώπης με την εθνική του ομάδα κάθισε, άλλοτε με επιτυχία και άλλοτε όχι, στον πάγκο των ΑΕΚ (σε δύο διαφορετικές θητείες), Παναθηναϊκού, ΠΑΟΚ και Εθνικής Ελλάδας. Ο λόγος που επέμεναν σε αυτόν οι ελληνικές ομάδες;

Γιατί ξέρει να παίρνει το αποτέλεσμα, να εφαρμόζει άψογα το (ως επί το πλείστον συντηρητικό) τακτικό του πλάνο, να βάζει στεγανά στα αποδυτήρια, να κερδίζει τους ποδοσφαιριστές του, να κρατάει ιδανικά τις πάντα πολύτιμες ισορροπίες.

Αυτά είναι τα βασικά χαρακτηριστικά με τα οποία βγάζουν το ψωμί τους οι Πορτογάλοι προπονητές, οι οποίοι φέτος γράφουν ιστορία στην ελληνική Superleague.

Για πρώτη φορά, οι τρεις από τις τέσσερις ομάδες του Big-4 έχουν τεχνικό από την Πορτογαλία: Ο νταμπλούχος ΠΑΟΚ τον Αμπέλ Φερέιρα, ο δευτεραθλητής Ολυμπιακός τον Πέδρο Μαρτίνς και η τρίτη ΑΕΚ τον Μιγκέλ Καρντόσο.

Σε αυτούς, προστίθεται και ο Λουίς Κάστρο στον Παναιτωλικό, ώστε πάνω από το 1/3 των ομάδων της νέας, πρώτης κατηγορίας να έχουν τεχνικό από την ίδια, ιβηρική χώρα. Τυχαίο; Κάθε άλλο.

Πιονέρος ο Κορέια

«Ο Πορτογάλος προπονητής έχει μεγάλη αφοσίωση και επαγγελματισμό. Του αρέσει το ισορροπημένο παιχνίδι, είτε στην επίθεση, είτε στην άμυνα» έχει εξηγήσει στο παρελθόν για το φαινόμενο ο Λεονάρντο Ζαρντίμ, ο οποίος έφυγε κακήν κακώς από τον Ολυμπιακό, αλλά στην Μονακό έκανε θαύματα.

«Αξιοποιούμε στο έπακρο το υλικό που διαθέτουμε. Οι Πορτογάλοι δίνουν το παράδειγμα με το πάθος, την αφοσίωση και την σκληρή δουλειά τους» συμπληρώνει ο Ζαρντίμ, ένας από τους συνολικά 21 προπονητές που έχουν εργαστεί στην χώρα μας, υπολογίζοντας τους τρεις νεοφερμένους.

Και αν ο Σάντος έφερε ξανά τον Πορτογάλο προπονητή στην Ελλάδα, το 2001 αναλαμβάνοντας την ΑΕΚ (παρ’ ότι αρχικός του προορισμός ήταν ο Αρης και η Θεσσαλονίκη!), το πρώτο λιθαράκι είχε μπει 34 χρόνια νωρίτερα.

Ο Σεβεριάνο Κορέια ήταν ο πρώτος Πορτογάλος, ο οποίος στα τέλη της δεκαετίας του ’60 εργάστηκε (χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία) σε Αρη, Προοδευτική και Απόλλωνα Καλαμαριάς.

Ο Γκόμες ντε Φαρία έγραψε… ιδιαίτερη ιστορία στον ΠΑΣ Γιάννινα, φέρνοντας τους σπουδαίους «ελληνοποιημένους» Εδουάρδο Κοντογιωργάκη, Αλφρέδο Γκλασμάνη, Χοσέ Παστερνάκη, Εδουάρδο Λίσα, Χουάν Μόντες και Οσκαρ Αλβαρες, στις αρχές της δεκαετίας του ’70.

Δεν έκανε, πάντως, σπουδαία καριέρα σε ΠΑΣ, Αθηναϊκό, Ολυμπιακό Βόλου και Ρέθυμνο, αλλά και στη νεοσύστατη, γυναικεία ομάδα του Παναθηναϊκού. Ο Ντε Φαρία, ο οποίος «έφυγε» τον περασμένο Σεπτέμβριο, σε ηλικία 82 ετών, πιστώνεται βεβαίως και τον ερχομό του Χουάν Ραμόν Ρότσα στην Ελλάδα.

Πέντε τίτλοι

Ο ρέκορντμαν Σάντος, με 260 παιχνίδια σε ελληνικούς πάγκους, πήρε τον πρώτο τίτλο ενός Πορτογάλου στην Ελλάδα (το Κύπελλο, το 2002, με την ΑΕΚ). Επρόκειτο να ακολουθήσουν άλλοι τέσσερις με πορτογαλική σφραγίδα.

Ολοι στον Ολυμπιακό, με τον Βίτορ Περέιρα να κατακτά το νταμπλ (2015) και τους Μάρκο Σίλβα και Πάουλο Μπέντο να αναδεικνύονται πρωταθλητές (2016 και 2017 αντίστοιχα).

Ζαρντίμ και Μαρτίνς ολοκληρώνουν την «Ερυθρόλευκη» πεντάδα, με τον Ολυμπιακό να έχει δείξει ξεκάθαρα την μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στους Πορτογάλους.

Ακολουθούν με τρεις η ΑΕΚ (Σάντος, Ζοσέ Μοράις και Καρντόσο) και ο Παναθηναϊκός (Σάντος, Ζοσέ Πεσέιρο, Ζεσουάλδο Φερέιρα). ΠΑΟΚ, Αρης, Ατρόμητος, ΟΦΗ, Παναιτωλικός, Αστέρας Τρίπολης, Εθνικός και Ιωνικός εμπιστεύτηκαν τις τύχες τους σε Πορτογάλους. Αλλοι δικαιώθηκαν, άλλοι όχι.