Νίκη για τα πνευµατικά δικαιώµατα στο Ιντερνετ

Τα κατάφεραν, έπειτα από δυόµισι χρόνια επίπονων διαπραγµατεύσεων. Η συµφωνία που επετεύχθη για τα πνευµατικά δικαιώµατα από την Κοµισιόν, το Ευρωκοινοβούλιο και τους εκπροσώπους των χωρών µπορεί να χρειάζεται χρόνο ακόµη για να εφαρµοστεί, ωστόσο είναι µια πρώτη νίκη στην προσπάθεια εκσυγχρονισµού των νόµων για τους δηµιουργούς στον κόσµο του Ιντερνετ.

Η συµφωνία έχει στόχο να εξασφαλίσει ότι τα δικαιώµατα και οι υποχρεώσεις περί πνευµατικής ιδιοκτησίας εφαρµόζονται και στο ∆ιαδίκτυο. Το YouTube, το Facebook και το Google News θεωρούνται οι µεγάλοι «χαµένοι», αφού θα κληθούν να αποζηµιώνουν τους δηµιουργούς για τη χρήση της δουλειάς τους στις ψηφιακές πλατφόρµες τους… Και η αλήθεια είναι ότι έκαναν πολλά για να µη φτάσουν εκεί: φήµες στις Βρυξέλλες αναφέρουν για δεκάδες λοµπίστες που ενεργοποιήθηκαν για να επηρεάσουν την ψήφο των ευρωβουλευτών αλλά και τη γνωµοδότηση της Κοµισιόν, όπως επίσης και τη στάση της κάθε χώρας-µέλους ξεχωριστά…

Οι νοµοθέτες πάσχισαν επίσης να διασφαλίσουν ότι το ∆ιαδίκτυο παραµένει χώρος ανοιχτός στην ελευθερία της έκφρασης. Για αυτόν τον λόγο, αποσπάσµατα από ειδησεογραφικά άρθρα θα µπορούν να διαµοιράζονται ελεύθερα, ενώ το ίδιο θα ισχύσει για τα αρχεία GIF και τα διαδικτυακά µιµίδια (ή «memes»). Η συµφωνία αποσκοπεί στην ενίσχυση της δυνατότητας των κατόχων πνευµατικών δικαιωµάτων, κυρίως µουσικών, ερµηνευτών και σεναριογράφων, καθώς και εκδοτών ειδήσεων και δηµοσιογράφων, να διαπραγµατευτούν καλύτερες συµβάσεις για τη χρήση των έργων τους που εµφανίζονται σε διαδικτυακές πλατφόρµες. Η διαµοίραση αποσπασµάτων ειδησεογραφικών άρθρων θα είναι απαλλαγµένη από υποχρεώσεις προς τον οργανισµό που τα παράγει.

Οι ρήτρες και το κείµενο

Ωστόσο, οι τρεις πλευρές συµφώνησαν σε ρήτρες για την αποφυγή της κατάχρησης αυτής της δυνατότητας από τους κόµβους αναµετάδοσης ειδήσεων. Το εκάστοτε «απόκοµµα» θα µπορεί να συνεχίσει να εµφανίζεται, για παράδειγµα, στη ροή ειδήσεων του Google News ή όταν ένα άρθρο διαµοιράζεται στο Facebook, µε την προϋπόθεση να είναι «πολύ σύντοµο». Το κείµενο που συµφωνήθηκε διευκρινίζει ότι η ανάρτηση έργων σε διαδικτυακές εγκυκλοπαίδειες µε µη εµπορικό τρόπο, όπως για παράδειγµα στη Wikipedia, ή πλατφόρµες ανοιχτού (open source) λογισµικού, όπως το GitHub, θα εξαιρούνται αυτόµατα.

Οι καινοφυείς πλατφόρµες θα υπόκεινται σε ελαφρύτερες υποχρεώσεις από τις πιο γνωστές. Οι δηµιουργοί και οι ερµηνευτές θα µπορούν να διεκδικήσουν πρόσθετες αµοιβές από τους διανοµείς που εκµεταλλεύονται τα δικαιώµατά τους όταν η ανταµοιβή που συµφωνήθηκε αρχικά είναι δυσανάλογα χαµηλότερη από τα κέρδη που αποκοµίζει ο διανοµέας. Προς το παρόν, οι εταιρείες του ∆ιαδικτύου έχουν ελάχιστα κίνητρα να υπογράψουν δίκαιες συµφωνίες χρήσης µε τους κατόχους πνευµατικών δικαιωµάτων, καθώς δεν θεωρούνται υπεύθυνες για το περιεχόµενο που αναρτούν οι χρήστες τους.

Η µόνη τους υποχρέωση είναι να αφαιρούν περιεχόµενο που καταπατά πνευµατικά δικαιώµατα όταν ο κάτοχός τους το ζητήσει. Αυτή η πρακτική, ωστόσο, είναι επίπονη για τους κατόχους πνευµατικών δικαιωµάτων και δεν τους εγγυάται δίκαιη ανταµοιβή. Καθιστώντας τις εταιρείες του ∆ιαδικτύου υπεύθυνες, θα ενισχυθεί η δυνατότητα των κατόχων πνευµατικών δικαιωµάτων (κυρίως µουσικών, ερµηνευτών και σεναριογράφων, καθώς και εκδοτών ειδήσεων και δηµοσιογράφων) να διασφαλίσουν δίκαιες συµβάσεις και κατά συνέπεια δίκαιες αµοιβές για την ψηφιακή εκµετάλλευση του υλικού τους. Η συµφωνία θα πρέπει τώρα να εγκριθεί από τους εκπροσώπους του Συµβουλίου και την Ολοµέλεια του Ευρωκοινοβουλίου