Ο «προφήτης με τα ροζ μαλλιά» στο ethnos.gr: Το Facebook «σκότωσε» τη Δημοκρατία

Ο άνθρωπος που ξεσκέπασε το σκάνδαλο του Facebook και της Cambridge Analytica, ο «προφήτης με τα ροζ μαλλιά», όπως τον αποκαλούν, o Richard Wiley, βρέθηκε στην Ελλάδα και τους Δελφούς. Στο πλαίσιο της επίσκεψής του, μίλησε στο ethnos.gr για το πώς αποφάσισε να γίνει ο επόμενος «Σνόουντεν» και να αποκαλύψει όσα έκανε η εταιρεία στην οποία εργαζόταν ως υπεύθυνος δεδομένων μαζί με το Facebook για να ελέγξει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για το Brexit αλλά και στις αμερικανικές εκλογές για λογαριασμό του Τραμπ.

Όπως είπε χαρακτηριστικά, «τουλάχιστον για μένα δεν ήταν μόνο μία στιγμή. Δεν μπορείς να πας στο Τμήμα διαχείρισης ανθρώπινων πόρων και να πεις «εγώ διαφωνώ με αυτήν ή την άλλη πολιτική» και επίσης να πηγαίνεις στις αρχές και να βλέπεις ότι δεν γίνεται τίποτα. Όταν, λοιπόν, είδα πώς άλλαζε ο κόσμος μετά το Brexit και την εκλογή του Donald Trump, αποφάσισα να μιλήσω και να έρθω σε επαφή με τα μέσα ενημέρωσης ώστε να ενημερωθεί το κοινό. Αυτά τα δύο εκλογικά γεγονότα άλλαξαν τον κόσμο έτσι όπως τον ξέραμε και τα οποία συνδεόταν και τα δύο με την Cambridge Analytica. Ένιωσα ότι δεν θα μπορούσα να ζήσω με τον εαυτό μου αν δεν έκανα τίποτα και για αυτό χρειάστηκε χρόνος μέχρι να πάρω την απόφαση να μιλήσω. Πέρασε περίπου ένας χρόνος, όπου συνεργάστηκα με δικηγόρους με τις αρχές και τα μέσα ενημέρωσης».

Όπως υποστηρίζει ο Wiley, «έχουμε κυριολεκτικά κλωνοποιήσει την κοινωνία online. Αν έχει κάποιος προφίλ στα social media, το τηλέφωνο που έχεις σε παρακολουθεί διαρκώς. Σε ακούει, ξέρει που βρίσκεσαι και όλες αυτές τις πληροφορίες αποθηκεύονται στις ΗΠΑ. Βρίσκονται στον έλεγχο μιας αμερικανικής εταιρείας. Το εκλογικό σώμα της Ελλάδας βρίσκεται υπό τον έλεγχο μιας αμερικανικής εταιρείας Εκτός δικαιοδοσίας της Ελληνικής κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Όπως ανέφερε στην ομιλία του στο πλαίσιο του Digital Disruption Sessions, μιλώντας στον Αλέξανδρο Μάνο, CEO της VALUECOM, σε μία από τις αίθουσες του Delphi Economic Forum,  το Facebook δημιούργησε ένα νέο κόσμο, στον οποίο ο ψηφοφόρος είναι υποχείριο όσων… πλειοδοτούν. «Το κάθε πεδίο μάχης έχει τα δικά του όπλα. Στη μάχη των πολιτισμών το όπλο είναι η πληροφορία: το σύνολο του οπλοστασίου που διαθέτει κάποιος είναι το αφήγημα και το σύστημα στόχευσης που διαθέτει κάποιος είναι τα δεδομένα». Αναφερόμενος στα… επιτεύγματα της Cambridge Analytica, υποστήριξε ότι «αυτό το οποίο είχαμε σχεδιάσει ήταν ένας τρόπος με τον οποίο μπορεί κάποιος να βελτιώσει τη στόχευσή του, το αποτέλεσμα της επίθεσης. Και τότε βρήκαμε πολλές εταιρείες εκεί έξω οι οποίες ήξεραν πώς να μας βοηθήσουν σε αυτού του τύπου τη στόχευση».

Σύμφωνα με τον Wiley, η μάχη  της πληροφορίας αλλάζει επίπεδο όταν διεξάγεται στο διαδίκτυο, γιατί «ο καθένας είναι αόρατος. Μπορεί να εμφανίζεται ως ο οποιοσδήποτε. Την ώρα που με βλέπετε εσείς εδώ πέρα σε αυτό το χώρο μπορώ να ψιθυρίσω στο αυτί του καθενός σας, ένα μήνυμα το οποίο να είναι το ίδιο ή διαφορετικό. Και κάποιες φορές εμφανίζομαι ως φίλο σας, ως καθηγητής, ως μέσο ενημέρωσης, ως τηλεοπτικό σόου. Μπορεί να εμφανίζομαι ως οποιοσδήποτε και το ενδιαφέρον είναι ότι οι άλλοι άνθρωποι γύρω σας δεν γνωρίζουν ότι αυτό συμβαίνει. Και έτσι ξαφνικά η δημόσια σφαίρα κατακερματίζεται σε πολλές ιδιωτικές συζητήσεις».

Όπως προειδοποιεί, μέσα από αυτή τη διαδικασία δημιουργείται μία επικοινωνιακή δυστοπία, καθώς «αν η πραγματικότητα του καθενός είναι διαφορετική από του άλλου δίπλα μας, τότε τίθεται σε αμφισβήτηση η ίδια η πεμπτουσία της δημοκρατίας και αυτό είναι πραγματικά πολύ επικίνδυνο όταν αρχίσουμε να μιλάμε για κατηγοριοποίηση ανθρώπων και ταξινόμησή τους.  Εάν δεν μοιραζόμαστε την ίδια πραγματικότητα και χάνεται η επικοινωνία μεταξύ των μελών της κοινωνίας τότε είναι φυσικό επακόλουθο η κατάρρευση της δημοκρατίας».

Ο Richard Wylie αναφέρθηκε και στον περίφημο ευρωπαϊκό κανονισμό προστασίας των προσωπικών δεδομένων, γνωστό και ως GDPR, τον οποίο και χαρακτήρισε ως «μπούρδες. Αν πατάμε αέναα «αποδέχομαι» σε όλα τα σχετικά ερωτήματα, πού είναι η προστασία των προσωπικών δεδομένων; Όταν αγοράζεις ένα αυτοκίνητο δεν υπάρχουν όροι χρήσης, παρά μόνο κανόνες ασφαλείας και οι οποίοι πρέπει να τηρούνται. Γιατί λοιπόν δεν μπορούμε να έχουμε ένα διεθνή κανονισμό για την αρχιτεκτονική του ίντερνετ; Είναι φυσικό να υπάρχουν πολλές διαφορετικές ιδέες σε διαφορετικά μέρη του κόσμου για το τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται και τα όρια της ελευθερίας του λόγου, αλλά νομίζω ότι πρέπει να συμφωνήσουμε όλοι για το γεγονός ότι μία ιδιωτική εταιρεία δεν πρέπει να έχει τη δυνατότητα του ελέγχου της σκέψης των ανθρώπων για λογαριασμό ενός διαφημιζόμενου».

Το γεγονός αυτό ήταν ένας από τους λόγους που οδήγησαν τον Wylie να μετατραπεί σε «βαθύ λαρύγγι» και να αποκαλύψει - περίπου πριν από περίπου έναν χρόνο - όσα έβλεπε και τον ενοχλούσαν στο πεδίο της συνεργασίας της Cambridge Analytica και του Facebook,  υπό τις οδηγίες του συμβούλου του Τραμπ, Steve Bannon.  Μετά τη συνέντευξή του στον Guardian ακολούθησε μία επικοινωνιακή θύελλα που προκλήθηκε από την παράνομη απόκτηση προσωπικών δεδομένων προερχόμενα από 50 εκατ. λογαριασμούς Αμερικανών πολιτών, χωρίς την άδειά τους. Ακολούθησαν οι καταθέσεις του Μάρκ Ζάκερμπεργκ ενώπιον του Κογκρέσου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς επίσης και το κλείσιμο της  Cambridge Analytica.