Επανάσταση ή εφιάλτης: Μπιφτέκια και μπέικον από το εργοστάσιο

Πολύ σύντομα θα καταφθάσουν στα ράφια των καταστηµάτων προϊόντα κρέατος που δηµιουργήθηκαν στο εργαστήριο. Είµαστε έτοιµοι να τα καταναλώσουµε; Τον γύρο του κόσµου έκανε πριν από λίγες µέρες η ανακοίνωση ερευνητών του φηµισµένου βρετανικού Πανεπιστηµίου Bath ότι κατάφεραν να δηµιουργήσουν στο εργαστήριο... µπέικον. Οι ερευνητές πήραν ιστό από έναν ζωντανό χοίρο, απέσπασαν βλαστικά κύτταρα και χρησιµοποιώντας έναν βιοαντιδραστήρα µετέτρεψαν τα βλαστικά κύτταρα σε µυϊκές ίνες. Χρειάστηκαν µερικές χιλιάδες τέτοιες ίνες για να δηµιουργηθεί το πρώτο τεχνητό µπέικον.

Εχουν προηγηθεί πετυχηµένες προσπάθειες δηµιουργίας τεχνητού κρέατος σε διάφορες µορφές, αλλά δεδοµένης της υψηλής δηµοφιλίας του µπέικον η εξέλιξη αυτή ανοίγει, σύµφωνα µε πολλούς ειδικούς, τον δρόµο στην υπό ανάπτυξη βιοµηχανία παραγωγής τεχνητού κρέατος για να κάνει την εµφάνισή της στην αγορά. Η παγκόσµια αύξηση του πληθυσµού και η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου σε πολλές αναπτυσσόµενες χώρες έχουν οδηγήσει σε εντυπωσιακή αύξηση της κατανάλωσης κρέατος σε παγκόσµιο επίπεδο. Από την άλλη πλευρά, η έλλειψη καλλιεργήσιµης γης δυσκολεύει ολοένα και περισσότερο τις καλλιέργειες που τα προϊόντα τους προορίζονται για ζωοτροφές.

Παράλληλα, η ολοένα και πιο εντατική εκτροφή ζώων προκαλεί σοβαρά περιβαλλοντικά ζητήµατα αλλά και προβληµατισµούς σχετικά µε την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης των ζώων. Τα κτηνοτροφεία καταλαµβάνουν µεγάλες εκτάσεις γης και καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες νερού. Η τελευταία σχετική µελέτη αναφέρει ότι τα ζώα που εκτρέφονται για ανθρώπινη κατανάλωση ευθύνονται για το 21% του διοξειδίου του άνθρακα που εκλύεται συνολικά από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Φυσικά στο τραπέζι υπάρχουν πάντοτε και οι απόψεις όσων αντιδρούν στη θανάτωση των ζώων για να τραφεί ο άνθρωπος.

Ετσι, όταν το 2013 ανακοινώθηκε ότι ερευνητές του Πανεπιστηµίου του Μάαστριχτ δηµιούργησαν στο εργαστήριο ένα µπιφτέκι από βοδινό κρέας, πολλοί έκαναν λόγο για µια νέα διατροφική επανάσταση. Το τεχνητό κρέας είναι µια εξέλιξη που δίνει λύση σχεδόν στο σύνολο των προβληµάτων που προκύπτουν από την παραγωγή κρέατος.

Πολλές ερευνητικές οµάδες ρίχτηκαν στη µάχη της ανάπτυξης νέων, πιο αποδοτικών µεθόδων δηµιουργίας τεχνητού κρέατος, ενώ ταυτόχρονα αρκετές εταιρείες παραγωγής τεχνητού κρέατος έκαναν την εµφάνισή τους σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Η πιο γνωστή εξ αυτών είναι η Memphis Meats, στην οποία έχουν επενδύσει κεφάλαια µεγιστάνες όπως ο Μπιλ Γκέιτς (Microsoft), ο Ρίτσαρντ Μπράνσον (Virgin) και ο Τζακ Γουέλς (General Motors).

Οι εταιρείες αυτές υποστηρίζουν ότι έχουν δηµιουργήσει µια γκάµα από προϊόντα τεχνητού κρέατος που ξεκινά από τις κοτοµπουκιές και τα λουκάνικα και φτάνει µέχρι και το φουά γκρα! Κάποιες από αυτές τις εταιρείες δηλώνουν έτοιµες να ρίξουν στην αγορά τα προϊόντα τους αµέσως, αν φυσικά οι αρµόδιες επιτροπές και οργανισµοί ελέγχου τροφίµων το επιτρέψουν. Προς το παρόν, πάντως, τόσο οι ευρωπαϊκές όσο και οι αµερικανικές Αρχές δεν έχουν ανακοινώσει ότι υπάρχει σε εξέλιξη κάποια διαδικασία για να δώσουν έγκριση στην πώληση τεχνητού κρέατος.

Οµως πριν από τις εγκρίσεις και τις άδειες, οι δηµιουργοί τεχνητού κρέατος θα πρέπει να υπερβούν µια σειρά από εµπόδια για να αποκτήσει νόηµα η όλη ιστορία. Θα πρέπει το χρώµα, η υφή, η οσµή και φυσικά η γεύση του τεχνητού κρέατος να µη διαφέρει τουλάχιστον σε σηµαντικό βαθµό από το συµβατικό κρέας. Επίσης για να έχει εµπορική αξία το τεχνητό κρέας, η διάρκεια ζωής του θα πρέπει να είναι τέτοια, ώστε να µπορεί να παραµένει για ικανό χρονικό διάστηµα στα ράφια των καταστηµάτων. Τέλος, θα πρέπει οι τιµές των προϊόντων τεχνητού κρέατος να είναι ανταγωνιστικές ή έστω κοντινές µε εκείνες των αντίστοιχων προϊόντων συµβατικού κρέατος.

Οµως προς το παρόν το κόστος παραγωγής του τεχνητού κρέατος παραµένει ιδιαίτερα υψηλό, κάτι που θα αντανακλάται και στις τιµές τους, αν κυκλοφορήσουν σύντοµα στην αγορά. Η Memphis Meats αναφέρει ότι το κόστος κατασκευής µόλις 450 γρ. µοσχαρίσιου κρέατος ανέρχεται σε 2.400 δολάρια. Παρ’ όλα αυτά το τεχνητό κρέας είναι πλέον µια πραγµατικότητα και µένει να δούµε αν και πότε θα βρεθεί µπροστά µας, καθώς και αν θα αποφασίσουµε τελικά να το βάλουµε στη διατροφή µας.