Χωρίς το πλήρωμά του επέστρεψε στη Γη το Boeing Starliner: Πόσο καιρό είναι ασφαλές να παραμείνει ο άνθρωπος στο διάστημα;

Στο Νέο Μεξικό των ΗΠΑ προσγειώθηκε το περασμένο Σαββατοκύριακο το διαστημόπλοιο Boeing Starliner χωρίς το πλήρωμά του.

Σύμφωνα με τους υπεύθυνους της NASA, οι αστροναύτες Barry «Butch» Wilmore και Sunisa «Suni» Williams θα πρέπει να περιμένουν μέχρι τον Φεβρουάριο του επόμενου έτους προκειμένου να πάρουν το αεροσκάφος που θα τους επιστρέψει στη Γη. Και, προς μεγάλη απογοήτευση της Boeing, το διαστημόπλοιο αυτό θα είναι της SpaceX.

Όταν έρθει αυτή η στιγμή, οι δύο αστροναύτες θα έχουν ήδη παραμείνει στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό για περισσότερες από 240 ημέρες- πολύ περισσότερες από τις εννέα ημέρες που, θεωρητικά, θα περνούσαν εκεί. Αυτή τη στιγμή, οι δύο αστροναύτες είναι καλά στην υγεία τους ενώ έχει προγραμματιστεί να συμμετάσχουν σε ενημέρωση Τύπου την Πέμπτη (12/09). Σύμφωνα με το Κέντρο Διαστημικής Ιατρικής του Baylor College of Medicine, όμως, το παρατεταμένο ταξίδι τους θα μπορούσε να έχει σημαντικές συνέπειες σε όργανα του σώματός τους με κρίσιμες λειτουργίες.

Οι δυνητικοί κίνδυνοι από την παραμονή στο διάστημα περιλαμβάνουν:

• Αλλαγές στην όραση
• Αλλαγές στην ικανότητα του εγκεφάλου να εισάγει δεδομένα που λαμβάνει από τους μύες και τα εσωτερικά όργανα
• Μείωση του όγκου του αίματος και της αερόβιας ικανότητας του σώματος
• Αύξηση των ακανόνιστων καρδιακών παλμών
• Μείωση της λειτουργίας του γαστρεντερικού συστήματος
• Κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου,  λόγω της έκθεσης σε επιβλαβή ακτινοβολία
• Επιπλέον, λόγω παραμονής σε κατάσταση έλλειψης βαρύτητας, η καρδιά μπορεί να ατονήσει και δυνητικά να συρρικνωθεί με την πάροδο του χρόνου

Με την επιστροφή τους, οι αστροναύτες θα μπορούσαν να υποφέρουν από προβλήματα σταθερότητας και βάδισης, γι’ αυτό και, συχνά, αμέσως μετά την προσγείωσή τους, τοποθετούνται σε καρέκλα. Μπορεί να παρατηρηθεί απώλεια οστικής πυκνότητας στα κάτω άκρα και μείωση της μυϊκής μάζας και της αντοχής. Προκειμένου αυτές οι επιπτώσεις να καταπολεμηθούν, οι αστροναύτες υποβάλλονται σε εντατικές ασκήσεις και προγράμματα κατάρτισης. Πριν και μετά το ταξίδι τους στο διάστημα, οι αστροναύτες μπορεί να παρουσιάσουν ψυχολογικές επιπτώσεις, όπως μοναξιά, άγχος και κόπωση, ενώ συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα με τους κύκλους του ύπνου τους στο διαστημικό σταθμό.

Προκειμένου να μάθουμε περισσότερα σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις που έχουν στην υγεία οι παρατεταμένες διαστημικές πτήσεις, διεξάγονται έρευνες, ενώ έχουν προγραμματιστεί επανδρωμένες αποστολές στον Άρη και στη Σελήνη στο μέλλον. Οι αστροναύτες της NASA και δίδυμοι αδελφοί Σκοτ και Μαρκ Κέλι -ο οποίος πλέον είναι γερουσιαστής- συμμετείχαν σε σχετική μελέτη για τις επιπτώσεις που θα μπορούσαν να έχουν τέτοιες αποστολές. Το 2016, ο Σκοτ έγινε ένας από τους πρώτους Αμερικανούς αστροναύτες που πέρασαν σχεδόν ένα χρόνο σε συνθήκες μικροβαρύτητας  (έλλειψης βαρύτητας) ενώ ο Μαρκ παρέμεινε καθηλωμένος στο έδαφος.

Οι ερευνητές υπέβαλαν τους δίδυμους αδερφούς σε βιοϊατρικά τεστ, κατά τα οποία διαπιστώθηκε ότι, ενώ η κατάσταση της υγείας τους «σε μεγάλο βαθμό δε μεταβλήθηκε» υπήρξαν αλλαγές στους τρόπους έκφρασης των γονιδίων του Σκοτ που σχετίζονται με την επιδιόρθωση του DNA και το ανοσοποιητικό του σύστημα. Οι περισσότερες από τις μετρήσεις του Σκοτ, έξι μήνες από την επιστροφή του, επέστρεψαν σχεδόν στα επίπεδα πριν από την πτήση ενώ, το ανοσοποιητικό του σύστημα, παραμένει πλήρως λειτουργικό.

Οι ερευνητές εντόπισαν, ακόμα, αλλαγές στην υγεία του εντέρου του ενώ υπήρξαν και κάποιες ενδείξεις ότι τα μιτοχόνδρια στα κύτταρά του δε λειτουργούσαν με πλήρη δυναμικότητα στο διάστημα. Επιπλέον, διαπίστωσαν μικροαπώλειες στη γνωστική λειτουργία του πάχυνση της καρωτιδικής αρτηρίας και τμημάτων του αμφιβληστροειδούς του, καθώς και πρήξιμο στην παροχή αίματος στο πίσω μέρος του ματιού του. Όπως είπε ο ίδιος ο Σκοτ, το 2016, «κατά τη διάρκεια της παραμονής μου σε τροχιά, έχασα οστική μάζα, οι μύες μου ατρόφησαν και το αίμα μου ανακατανεμήθηκε στο σώμα μου, γεγονός που επιβάρυνε την καρδιά μου».

Πέρυσι, ο Φρανκ Ρούμπιο κατέκτησε το ρεκόρ της πιο μακροχρόνιας αμερικανικής διαστημικής πτήσης, όταν πέρασε 371 ημέρες στο τροχιακό εργαστήριο μαζί με τους συνεργάτες του. Ο ίδιος επίσης υπήρξε αντικείμενο μελέτης που εξέταζε τους τρόπους που η άσκηση με περιορισμένο εξοπλισμό γυμναστικής επηρεάζει το ανθρώπινο σώμα. Ήταν, ακόμα, ένας από τους λίγους αστροναύτες που βοήθησαν τους ερευνητές να εξετάσουν αν η καλύτερη διατροφή μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να προσαρμοστούν σε συνθήκες διαστήματος.

Την Τρίτη (10/09) η NASA ανακοίνωσε πως η αποστολή Polaris Dawn που απογειώθηκε πρόσφατα θα συμβάλλει στην έρευνα των επιστημόνων, για την καλύτερη κατανόηση των επιπτώσεων που μπορεί να έχει η παραμονή στο διάστημα, για το ανθρώπινο σώμα.