Απαγόρευση κινητών στα σχολεία: Μήπως ήρθε η ώρα οι γονείς να δώσουν το καλό παράδειγμα;

Όσο οι εκπαιδευτικοί και οι διευθυντές σχολείων επικεντρώνονται στην απαγόρευση των κινητών στην τάξη, μετά το χτύπημα του πρώτου κουδουνιού της χρονιάς, ίσως είναι χρήσιμο για τους γονείς να επικεντρωθούν και σε άλλα μέρη όπου γίνεται χρήση (κάποιες φορές υπερβολική) του τηλεφώνου.

Ως θεραπεύτρια που εργάζεται συχνά με εφήβους, η Dr. Katie Hurley τονίζει ότι ακούει συστηματικά από τους νεαρούς «πελάτες» της ότι συχνά δέχονται επικρίσεις από τους γονείς τους για τη χρήση του κινητού τους τηλεφώνου. Ωστόσο, όπως λέει η ίδια, οι επικριτικοί γονείς δεν κάνουν τίποτα για να περιορίσουν τη χρήση που κάνουν οι ίδιοι στα κινητά τους. Οι έφηβοι θεραπευόμενοι της Hurley δηλώνουν ότι είναι απογοητευτικό όταν δεν μπορούν να λάβουν την προσοχή των γονέων τους ενώ κάνουν λόγο για «υποκρισία». Όπως λέει η ίδια στο CNN, τα παιδιά, αντισταθμίζουν την έλλειψη προσοχής των γονέων τους και τα αρνητικά συναισθήματα που αυτή τους προκαλεί, παρακολουθώντας βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο στο JAMA Network Open και παρουσιάζει το αμερικανικό μέσο σημειώνει ότι, η μεγαλύτερη χρήση ψηφιακής τεχνολογίας από τους γονείς, η οποία επηρεάζει τις αλληλεπιδράσεις τους με τα παιδιά της οικογένειας, συσχετίζονται με υψηλότερα επίπεδα άγχους, απροσεξίας και υπερκινητικότητας στην ανάπτυξη των παιδιών. Οι ειδικοί αποκαλούν την κατάσταση «γονεϊκό τεχνοπροβληματισμό» και, όπως υποστηρίζει η Hurley, «συχνά οι γονείς μου λένε το ίδιο πράγμα: ότι τα παιδιά τους είναι κολλημένα στα τηλέφωνα και δεν ακούν όταν προσπαθούν να τα απασχολήσουν. Όταν και οι γονείς νιώθουν απόρριψη, στρέφουν την προσοχή τους, με τη σειρά τους, στα κινητά τους τηλέφωνα».

Με πολλούς τρόπους, οι οικογένειες «κολλάνε» σε έναν αέναο κύκλο προβληματικής επικοινωνίας που τους πληγώνει συναισθηματικά επειδή ο μεγάλος πρωταγωνιστής παραμένει η τεχνολογία. Η ψυχοθεραπεύτρια, προσπαθώντας να βοηθήσει τις οικογένειες να επικεντρωθούν και να δουν το πρόβλημα και από τις δύο οπτικές γωνίες, κάνει σαφές ότι, η τεχνολογία στερεί θετικά βιώματα και ποιοτικό χρόνο και στις δύο πλευρές. «Λέω στους γονείς και τα παιδιά τους ότι όλοι πρέπει να αλλάξουν τις συνήθειές τους με την τεχνολογία και να αποκαταστήσουν τη θετική επικοινωνία και την εμπιστοσύνη». Η ίδια τονίζει ότι είναι δουλειά των γονιών να δουλέψουν πάνω στη δυναμική της οικογένειας και να υποδείξουν στα παιδιά τους κανόνες καλής συμπεριφοράς. Ωστόσο, όπως η ίδια υπογραμμίζει, δε χρειάζεται ανησυχία για το ενδεχόμενο ολικής απαγόρευσης της χρήσης του τηλεφώνου στο σπίτι.

Πάντως, η μελέτη του JAMA Network Open, σκοπίμως επικεντρώθηκε στις φωνές των παιδιών και δε συμπεριέλαβε τις απόψεις των γονέων. Τα αποτελέσματα, ως εκ τούτου, μπορεί να είναι μονομερή -και άρα όχι απολύτως πειστικά- αλλά μπορούν να κάνουν γονείς και φροντιστές παιδιών να ευαισθητοποιηθούν περισσότερο σχετικά με τους κανόνες που μπορούν να ακολουθήσουν στο σπίτι.

Υπάρχουν πολλά που μπορούν να γίνουν προκειμένου να περιοριστεί ο «γονεϊκός τεχνοπροβληματισμός» αλλά και να αποκατασταθεί η συνήθεια των θετικών και ουσιαστικών συζητήσεων μέσα στις οικογένειες. Και όχι, κανείς δεν χρειάζεται να πετάξει το τηλέφωνό του ή να κάνει όλα αυτά τα βήματα ταυτόχρονα. Για αρχή, το πρώτο που μπορείτε να κάνετε είναι να αφήσετε κάτω (όλοι) τα τηλέφωνά σας και να προχωρήσετε στη διευθέτηση οικογενειακών κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με την τεχνολογία στο σπίτι.

Ορίστε από κοινού τις κατευθυντήριες

Συχνά οι γονείς θέτουν κανόνες που οι ίδιοι δεν έχουν πάντα την πρόθεση να τηρούν. Κοινός κανόνας μεταξύ ενήλικων και παιδιών της οικογένειας μπορεί να είναι τα τηλέφωνα να μένουν μακριά από την κρεβατοκάμαρα. Ωστόσο, πρόκειται για έναν κανόνα που, συχνά, δεν ισχύει για γονείς. Είναι απολύτως λογικό, οι κανόνες να προσαρμόζονται στην ηλικία και το επίπεδο ωριμότητας των μελών της οικογένειας αλλά, εξίσου σημαντικό είναι στις συζητήσεις για τη θέσπιση αυτών την κανόνων να περιλαμβάνονται όλα τα μέλη της οικογένειας. Με αυτό τον τρόπο και τα παιδιά μπορούν να αναπτύξουν διαφορετικούς τρόπους κατανόησης των κανόνων.Πώς μπορείτε να το επιτύχετε; Όταν ζητείται η γνώμη των παιδιών, σε αυτές τις συζητήσεις, αυτά αποκτούν μία αίσθηση εξουσίας και ωριμότητας που τα διευκολύνει να μάθουν να χρησιμοποιούν υγιώς την τεχνολογία στο σπίτι. Μπορείτε να θέσετε τα εξής ερωτήματα:

• Πότε πρέπει να βάζουμε τα τηλέφωνά μας μακριά από εμάς στο σπίτι;
• Κατά τη διάρκεια του χρόνου που περνάμε ως οικογένεια, πώς μπορούμε να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο να μείνει μακριά από το τηλέφωνό του;

Εξασκηθείτε οικογενειακώς στο να ακούτε καλύτερα

Οι ειδοποιήσεις που χτυπάνε στο κινητό είναι φυσικό να αποσπούν την προσοχή όλων μας – και δεν πειράζει καθώς σήμερα η τεχνολογία, σε μεγάλο βαθμό, είναι σχεδιασμένη ώστε να μάς προκαλεί εθισμό. Το να μάθουμε να τη χρησιμοποιούμε με μέτρο απαιτεί χρόνο και εξάσκηση – όπως συμβαίνει με οποιαδήποτε συνήθειά μας που θέλουμε να αλλάξουμε. Οι περισσότεροι άνθρωποι, στην πορεία, θα κάνουμε λάθη. Μπορούμε, όμως, να το καταφέρουμε; Ναι, εάν επικεντρωθούμε στην εξάσκηση βασικών δεξιοτήτων ενεργητικής ακρόασης στο σπίτι.

• Διατηρείστε την οπτική επαφή και, αν αυτό είναι δύσκολο,  κοιτάξτε κοντά στο πρόσωπο του μέλους της οικογένειας στο οποίο απευθύνεστε.
• Για να διευκρινίσετε κάτι, κάντε ερωτήσεις ακολουθίας γεγονότων
• Αποφύγετε να διακόψετε τους άλλους, κρατώντας αυτό που θέλετε να πείτε μέχρι να μοιραστούν τη σκέψη τους
• Επεξεργαστείτε αυτό που ακούτε
• Ακούστε για να καταλάβετε τι σάς λένε τα άλλα μέλη της οικογένειας, όχι για να απαντήσετε

Θεσπίστε συστήματα επικοινωνίας που λειτουργούν

Μερικές φορές οι γονείς καλούνται να αντιμετωπίσουν καθημερινές (εργασιακές) καταστάσεις τη στιγμή που αυτές εμφανίζονται ενώ οι έφηβοι μπορεί να κληθούν να χειριστούν ειδοποιήσεις από το σχολείο τους. Ο τρόπος διαχείρισης αυτών των επικείμενων αιτημάτων έχει σημασία ώστε να μη δημιουργείται ένταση και να μη διακόπτουμε σημαντικές οικογενειακές στιγμές.

• Παραμείνετε συγκεντρωμένοι στη συζήτηση μέχρι να υπάρξει ένα διάλειμμα από αυτήν
• Βεβαιωθείτε ότι, ό,τι κι αν συμβαίνει, είναι επείγον και χρειάζεται άμεσα την προσοχή σας, πριν απομακρυνθείτε από τη συζήτηση
• Κάντε ένα σχέδιο παρακολούθησης για τη συνέχιση της συζήτησης
• Να είστε ξεκάθαροι όταν θέτετε τα όρια γύρω από τις ανάγκες των εργασιών σας

Όπως όλα τα πράγματα που σχετίζονται με την τεχνολογία, και η εκμάθηση της σωστής χρήσης της στο σπίτι, για ορισμένο χρονικό διάστημα, θα είναι πιθανότατα project σε εξέλιξη. Προσπαθήστε να μην είστε σκληροί με τον εαυτό ή τα παιδιά σας, καθώς προκύπτουν νέες πληροφορίες. Το καλύτερο που μπορούν να κάνουν τα μέλη της οικογένειας είναι να παραμείνουν ευέλικτα και να προσαρμόζονται στις νέες πληροφορίες που προκύπτουν.

• Βάλτε από κοινού ένα πλάνο για τον χρόνο που περνάτε ως οικογένεια
• Είναι πάντα καλή ιδέα να επανεξετάζετε τις δραστηριότητες που η οικογένεια απολαμβάνει από κοινού και δεν απαιτούν τη χρήση τεχνολογίας
• Οργανώστε μία οικογενειακή βραδιά επιτραπέζιων
• Φτιάξτε έναν μίνι «μπουφέ» με παγωτό, χωνάκια, sprinkles κλπ. Και απολαύστε την αγαπημένη σας λιχουδιά
• Πηγαίνετε βόλτες να δείτε το ηλιοβασίλεμα

Δίνοντας προτεραιότητα στη διασκέδαση για όλους, οι οικογένειες μπορούν να περιορίσουν -χωρίς γκρίνια- την υπερβολική χρήση της τεχνολογίας. Όπως σημειώνει η ίδια η Hurley, δε χρειάζεται να επιτύχετε με τη μία. Συχνά, οι οικογένειες που προσπαθούν διαπιστώνουν ότι, επιτυγχάνοντας έναν μικρό στόχο τη φορά, μπορούν να κάνουν τεράστια διαφορά μεσοπρόθεσμα. Οπότε, κάντε ένα μικρό βήμα: προγραμματίστε αυτή την εβδομαδιαία οικογενειακή βραδιά με τα επιτραπέζια- ίσως και μόνο αυτός, να είναι ακριβώς ο χρόνος που χρειάζεστε ώστε να επαναφέρετε την οικογενειακή σας «κανονικότητα» εκτός τεχνολογίας.