Διαστημική αποστολή Apollo 11: Όλα όσα πρέπει να ξέρετε (pics & vids)

«Πριν το τέλος της δεκαετίας, η μετάβαση ενός ανθρώπου στη Σελήνη και η ασφαλής επιστροφή του στη Γη». Αυτά τα λόγια του Τζον Κένεντι το 1961 ήταν προφητικά καθώς οκτώ χρόνια αργότερα πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η διαστημική πτήση που προσεδάφισε τους πρώτους δύο ανθρώπους στη Σελήνη. 

Οι δύο Αμερικανοί Νιλ Άρμστρονγκ (αρχηγός αποστολής) και ο πιλότος Μπαζ Όλντριν, προσεδάφισαν τη σεληνάκατο Eagle στις 20 Ιουλίου του 1969, στις 20:18 UTC. Έξι ώρες μετά την προσελήνωση, στις 21 Ιουλίου και ώρα 02:56:15 UTC, ο Άρμστρονγκ έγινε ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε στην επιφάνεια της Σελήνης.

Ο Όλντριν τον συνόδεψε περίπου 20 λεπτά αργότερα. Έμειναν μαζί περίπου 2 ώρες και ένα τέταρτο έξω από το διαστημικό σκάφος και συνέλεξαν 21,5 κιλά σεληνιακού υλικού για να επιστρέψουν στη Γη. Την ώρα που βρίσκονταν στην επιφάνεια της Σελήνης, ο Μάικλ Κόλινς οδηγούσε μόνος του το όχημα διακυβέρνησης Columbia σε σεληνιακή τροχιά. Οι δυο τους πέρασαν σχεδόν μία ημέρα στη σεληνιακή επιφάνεια προτού επανέλθουν στο Columbia σε σεληνιακή τροχιά. Η εκτόξευση του Apollo 11 έγινε με έναν πύραυλο Saturn V από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στο νησί Μέριτ στη Φλόριντα, στις 16 Ιουλίου, και ήταν η πέμπτη επανδρωμένη αποστολή του προγράμματος Απόλλων της NASA.

Το διαστημικό σκάφος Apollo είχε τρία μέρη: ένα όχημα διακυβέρνησης (CM) με καμπίνα για τους τρεις αστροναύτες, και ήταν το μόνο μέρος που επέστρεψε στη Γη, ένα υπηρεσιακό σκάφος (SM), το οποίο υποστήριζε το όχημα διακυβέρνησης με πρόωση, ηλεκτρική ενέργεια, οξυγόνο και νερό, και τη σεληνάκατο (LM) που είχε δύο επίπεδα -ένα χαμηλότερο για την προσελήνωση και ένα πιο πάνω για να θέσει τους αστροναύτες πίσω σε σεληνιακή τροχιά.

Όταν οι αστροναύτες τέθηκαν στη σωστή κατεύθυνση προς τη Σελήνη από τον Saturn V, αποκόλλησαν το διαστημικό σκάφος από τον πύραυλο και ταξίδεψαν για τρεις ημέρες έως ότου μπήκαν σε σεληνιακή τροχιά. Τότε ο Άρμστρονγκ και ο Όλντριν μεταφέρθηκαν στη σεληνάκατο Eagle και προσεληνώθηκαν.

Έμειναν συνολικά περίπου 21,5 ώρες στην επιφάνεια της Σελήνης. Οι αστροναύτες χρησιμοποίησαν το ανώτερο επίπεδο του Eagle για να απομακρυνθούν από την επιφάνεια της Σελήνης και να ενωθούν πάλι με τον Κόλινς στο όχημα διακυβέρνησης. Εγκατέλειψαν το Eagle προτού εκτελέσουν τους ελιγμούς που τους έβγαλαν από τη σεληνιακή τροχιά και τους έθεσαν σε τροχιά με προορισμό τη Γη. Επέστρεψαν στη Γη προσγειώμενοι στον Ειρηνικό Ωκεανό στις 24 Ιουλίου.

«Οne small step for [a] man, one giant leap for mankind». Αυτή η φράση του Νιλ Άρμστρονγκ γράφτηκε με χρυσά γράμματα στην ιστορία καθώς με αυτό τον τρόπο θέλησε να περιγράψει το συγκεκριμένο γεγονός. Το Apollo 11 τερμάτισε ουσιαστικά την κούρσα των δύο υπερδυνάμεων για την κατάκτηση του Διαστήματος και εκπλήρωσε έναν εθνικό στόχο του Τζον Κένεντι οκτώ χρόνια πριν.

Πώς έγινε η επιλογή του πληρώματος

Η επιλογή του πληρώματος υπήρξε ουσιαστικά τυχαία. Το πλήρωμα του κάθε Apollo είχε καθοριστεί από το 1967 και το ποια αποστολή θα ήταν η πρώτη που θα πραγματοποιούσε προσελήνωση εξαρτιόταν απόλυτα από την πορεία των δοκιμών. Σχεδόν μέχρι τέλους δεν υπήρχε καμία βεβαιότητα για το εάν το εγχείρημα θα αναλάβει το Apollo 11 ή το 12. Τελικά, αποφασίστηκε ότι με τις εννέα πτήσεις επανδρωμένων και μη διαστημοπλοίων που ακολούθησαν την καταστροφή του Apollo 1, τον Ιανουάριο του 1967, δεν απέμενε πλέον τίποτα πέρα από την ίδια την προσελήνωση: Έτσι λοιπόν ο κλήρος είχε πέσει στο Apollo 11 και το τριμελές πλήρωμά του.

Νιλ Άρμστρονγκ

Ο Νιλ Άρμστρονγκ αεροναυπηγός και διπλωματούχος πιλότος από τα 16 του, γνώρισε για πρώτη φορά τη δράση στον πόλεμο της Κορέας. Τότε πραγματοποίησε 78 αποστολές, σε μία από τις οποίες, μάλιστα, καταρρίφθηκε στα μετόπισθεν του εχθρού, αλλά κατόρθωσε να διαφύγει πεζός.

Στο τέλος της δεκαετίας του 1960 ήταν ήδη καταξιωμένος ως ένας από τους καλύτερους και ενδεχομένως ο πλέον ψύχραιμος πιλότος δοκιμών στις Η.Π.Α. Αστροναύτης από το 1962, είχε ήδη πετάξει στο Διάστημα με το μικρό Τζέμινι 8.

Έντουιν «Μπαζ» Όλντριν

Ο Έντουιν «Μπαζ» Όλντριν ήταν επίσης βετεράνος πιλότος, η διδακτορική διατριβή του οποίου είχε θέμα τη σύνδεση διαστημοπλοίων σε τροχιά. Απέδειξε την αξία του στην πτήση του Τζέμινι 12, όταν πραγματοποίησε ο ίδιος όλους τους εξαιρετικά πολύπλοκους υπολογισμούς που απαιτούσε η σύνδεση με το όχημα-στόχο Ατζίνα, όταν το ραντάρ του Τζέμινι παρουσίασε βλάβη.

Αρχικά, ο Όλντριν επρόκειτο να ήταν αυτός ο πρώτος άνθρωπος στη Σελήνη αλλά τελικά η NASA αποφάσισε ότι η τιμή ανήκει δικαιωματικά στον Άρμστρονγκ ως κυβερνήτη του διαστημοπλοίου. Λέγεται ότι επρόκειτο για μία απόφαση που ο Όλντριν ποτέ δεν δέχθηκε.

Ο Μάικλ Κόλινς ήταν και αυτός πιλότος δοκιμών. Είναι ο άνθρωπος που θα παρέμενε σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, ενώ οι δύο συνάδελφοί του θα έγραφαν ιστορία στην επιφάνειά της.

Η σεληνάκατος

Το όχημα με το οποίο θα γινόταν η προσελήνωση ήταν ένα πραγματικό τεχνολογικό θαύμα. Πνευματικό παιδί ενός άσημου μηχανικού της NASA, του Τζον Χούμπολτ, η λύση που επιλέχθηκε ανάγεται στην εποχή των ιστιοφόρων. Το κυρίως διαστημόπλοιο θα έμπαινε σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, από όπου θα απελευθερωνόταν το όχημα προσελήνωσης, μια «λάντζα» του Διαστήματος που θα έφτανε στην επιφάνεια με το πλήρωμα, θα επέστρεφε στο διαστημόπλοιο και στη συνέχεια θα έμενε στο Διάστημα. Πέραν πάσης αμφιβολίας επρόκειτο για την οικονομικότερη λύση, καθώς μείωνε δραστικά τον συνολικό όγκο του διαστημοπλοίου, άρα και τις ανάγκες του σε καύσιμα.

Το όχημα προσελήνωσης Eagle (Αετός) θα ήταν έτσι και το πρώτο γνήσιο διαστημόπλοιο, ένα όχημα ολοσχερώς απαλλαγμένο από τους αεροδυναμικούς περιορισμούς της διέλευσης από την ατμόσφαιρα της Γης. Η σεληνάκατος δεν έμοιαζε με κανένα άλλο ιπτάμενο όχημα. Για την ακρίβεια θύμιζε έντονα έντομο. Μοναδικός περιορισμός ήταν το βάρος, καθώς, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της NASA, κάθε τόννος βάρους απαιτούσε για την εκτόξευσή του τρεις τόννους καυσίμου. Έτσι το περίβλημά του λειάνθηκε με ειδικά οξέα για να φθάσει τελικά να έχει το πάχος πιστωτικής κάρτας. Στην επιφάνειά του συνδέθηκε με ειδικούς γυάλινους συνδετήρες ένα δεύτερο ειδικό στρώμα συνθετικού μονωτικού και εξωτερικά το τελικό αλουμινένιο κέλυφος που προστάτευε όχημα και πλήρωμα από τους μικρομετεωρίτες. Τα δύο αυτά εξωτερικά στρώματα είχαν συνολικό πάχος μερικών χιλιοστών του εκατοστομέτρου.

Η σεληνάκατος είχε στην ουσία δύο τμήματα. Το κύριο σκάφος, το οποίο αποτελούσε το θαλαμίσκο του πληρώματος και έφερε τον κινητήρα ανόδου, και τη βάση η οποία έφερε τον κινητήρα καθόδου και τα τέσσερα πόδια της. Με την ολοκλήρωση της αποστολής, η βάση μετατρεπόταν ουσιαστικά σε εξέδρα εκτόξευσης του θαλαμίσκου για το σύντομο ταξίδι του μέχρι το όχημα διακυβέρνησης που θα έφερνε το πλήρωμα στη Γη.

Το κωνικό όχημα διακυβέρνησης, από την πλευρά του, αποτελούσε την κορωνίδα μίας σύντομης αλλά δραματικής εξελικτικής διαδικασίας, καθώς μετά το δυστύχημα του Απόλλων 1 η NASA πραγματοποίησε 1.800 και πλέον τροποποιήσεις στον αρχικό σχεδιασμό με αποκλειστικό σκοπό να αυξήσει την ασφάλειά του. Πίσω από το όχημα διακυβέρνησης βρισκόταν το κυλινδρικό όχημα που περιείχε τον κύριο κινητήρα, τους σταυροειδείς κινητήρες ελιγμών και τα καύσιμά τους. Το όλο συγκρότημα, τέλος, βρισκόταν στην κορυφή του ισχυρότερου πυραύλου που είχε κατασκευαστεί.

Η σχεδίαση του Saturn V (Κρόνος 5) από τον Βέρνερ φον Μπράουν και το επιτελείο του άρχισε το 1959, πριν καν ο Τζον Κένεντι εξαγγείλει το φιλόδοξο πρόγραμμά του για την κατάκτηση της Σελήνης. Με ύψος 111 μέτρων, όσο ένας ουρανοξύστης τριάντα και πλέον ορόφων, βάρος οκτώ χιλιάδων τόννων και μέγιστη ισχύ 32 χιλιάδων τόννων, ο Saturn V αποδείχθηκε όχι μόνο απόλυτα ικανός να φέρει εις πέρας την αποστολή του αλλά και απόλυτα αξιόπιστος, πραγματοποιώντας το σύνολο των αποστολών του χωρίς να παρουσιάσει το παραμικρό πρόβλημα.

Η εκτόξευση

Στις 16 Ιουλίου του 1969 τα πάντα ήταν πλέον έτοιμα. Το Saturn V ήταν στη βάση εκτόξευσης, γεμάτος κηροζίνη, υγρό οξυγόνο και υδρογόνο και, στην κορυφή του, οι τρεις άνδρες του πληρώματός του. Στο αριστερό κάθισμα του τριθέσιου θαλαμίσκου του οχήματος διακυβέρνησης Columbia (Κολούμπια), στη θέση του κυβερνήτη, κάθισε ο Νηλ Άρμστρονγκ. Δίπλα του κάθισε ο Μπαζ Όλντριν.

Στο δεξί κάθισμα κάθισε ο Μάικλ Κόλινς. Ακριβώς στις 9.32 π.μ., τοπική ώρα, η αντίστροφη μέτρηση έφτασε στο μηδόν και οι πανίσχυροι κινητήρες του πυραύλου έβγαλαν μία τεράστια φλόγα. Το ταξίδι άρχισε. Μέσα στο όχημα διακυβέρνησης Columbia η αίσθηση της κίνησης ήταν αρχικά ανεπαίσθητη, ενώ η θέα από τις θυρίδες του μηδαμινή λόγω του ικριώματος του πυραύλου διάσωσης που, σε περίπτωση βλάβης του πυραύλου-φορέα, θα αποσπούσε το θαλαμίσκο σώζοντας τη ζωή του πληρώματος.

Σε ύψος 100 χιλιομέτρων, όταν ήταν πλέον άχρηστος, ο πύραυλος διάσωσης αποσπάστηκε αποκαλύπτοντας στο πλήρωμα το βαθύ γαλανό του ουρανού. Ένα γαλανό που γρήγορα μετατράπηκε σε μαύρο. Δώδεκα λεπτά μετά την εκτόξευση, ο τρίτος και τελευταίος όροφος του γιγαντιαίου πυραύλου διέκοψε τη λειτουργία του: το Apollo βρέθηκε σε τροχιά, σε ύψος 180 χιλιομέτρων από τη Γη.

Οι δύο επόμενες ώρες κύλησαν με το πλήρωμα να ελέγχει προσεκτικά όλα τα συστήματα του διαστημοπλοίου. Στη συνέχεια, ο τρίτος όροφος του Saturn V πυροδοτήθηκε για τελευταία φορά για να σπρώξει το Apollo προς τον στόχο του, το δυτικό άκρο της Θάλασσας της Ηρεμίας που μόλις διακρινόταν, λίγο πιο δεξιά από το κέντρο της Σελήνης.

Λίγο αργότερα, το πλήρωμα απέσπασε το Κολούμπια από τον πύραυλο, το περιέστρεψε και το συνέδεσε με το Eagle. Στη συνέχεια το συγκρότημα άρχισε τον διάπλου του σκοτεινού κενού που χωρίζει τη Γη από τον δορυφόρο της, περιστρεφόμενο αργά γύρω από τον άξονά του ώστε να μοιράζεται ισομερώς η ηλιακή θερμότητα στην επιφάνειά του. Το πλήρωμα ήταν πλέον ελεύθερο να θαυμάσει το θέαμα: τη Γη που μίκραινε και τη Σελήνη που φαινόταν ολοένα και μεγαλύτερη μέχρι που, την τέταρτη ημέρα από την εκτόξευση, κυριάρχησε απόλυτα στους φεγγίτες του διαστημοπλοίου. Ενώ το συγκρότημα Columbia-Eagle χανόταν πίσω από τον σεληνιακό όγκο και η επικοινωνία με το κέντρο ελέγχου πτήσης στο Χιούστον ήταν αδύνατη, ο Άρμστρονγκ έδωσε στους υπολογιστές την εντολή για την εισαγωγή του σε σεληνιακή τροχιά.

Το πρόγραμμα των εννέα επομένων ωρών προέβλεπε ανάπαυση του πληρώματος αλλά ο Μάικλ Κόλινς δυσκολεύτηκε να κοιμηθεί. Ο Κόλινς γνώριζε καλά ότι σε περίπτωση που, για οποιονδήποτε λόγο, οι Άρμστρονγκ και Όλντριν δεν μπορέσουν να εγκαταλείψουν την επιφάνεια της Σελήνης μέσα στον προκαθορισμένο χρόνο, οι δικές του επιλογές θα ήταν δύο: ή να τους εγκαταλείψει σε βέβαιο θάνατο και να επιστρέψει μόνος και στιγματισμένος στη Γη ή να μοιραστεί αυτοβούλως τη μοίρα τους.

Κατά τη διάρκεια της δέκατης περιστροφής τους στην τροχιά της Σελήνης, οι Άρμστρονγκ και Όλντριν εγκατέλειψαν το Columbia και εγκαταστάθηκαν στο Eagle. Δύο ακόμα περιστροφές πέρασαν πριν οι αστροναύτες αποσυνδέσουν τα δύο οχήματα και πυροδοτήσουν τους κινητήρες του Eagle για την κάθοδο στα 16.000 μέτρα. Στο ύψος αυτό ο κινητήρας πυροδοτήθηκε εκ νέου και, σύμφωνα με το πρόγραμμα, θα παρέμενε σε λειτουργία μέχρι την προσελήνωση.

Δευτερόλεπτα αργότερα, ωστόσο, μία προειδοποιητική λυχνία άρχισε να αναβοσβήνει στον πίνακα ελέγχου του Eagle: "Επικείμενη υπερφόρτιση του υπολογιστή". Τα μάτια όλων στράφηκαν σε έναν 27χρονο ειδικό στο κέντρο ελέγχου στο Χιούστον.

Ο Στιβ Μπέιλς είχε λίγα λεπτά για να αποφασίσει εάν η αποστολή μπορεί να συνεχίσει ή εάν οι αστροναύτες πρέπει να εγκαταλείψουν το όνειρο και να επιστρέψουν στο όχημα διακυβέρνησης και στη Γη. «Προχωρήστε», είπε. Για τη γενναιότητα και, κυρίως, την ευθυκρισία του, ο Μπέιλς τιμήθηκε αργότερα από τον πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον με το ίδιο μετάλλιο που έλαβαν και οι τρεις αστροναύτες.

Η προσελήνωση

Τα προβλήματα ωστόσο δεν σταμάτησαν. Ενώ το Eagle πετούσε μόλις 60 μέτρα από την επιφάνεια της Σελήνης, ο Άρμστρονγκ αντιλήφθηκε ότι ο υπολογιστής το οδηγούσε προς ένα σημείο γεμάτο βράχους. Πέραν της πιθανότητας σοβαρής βλάβης του οχήματος αν προσέκρουε στους βράχους, εάν το Eagle δεν ακουμπούσε στη Σελήνη σχεδόν απόλυτα κάθετα, η αποκόλληση θα ήταν αδύνατη: οι δύο εξερευνητές θα έμεναν για πάντα στην επιφάνεια του δορυφόρου. Έτσι, ο Άρμστρονγκ ανέλαβε ο ίδιος τη διοίκηση για να οδηγήσει το σκάφος σε ομαλό έδαφος.

Τα καύσιμα, όμως, ήταν λιγοστά -το Eagle δεν είχε παρά δύο λεπτά στη διάθεσή του. Τα δευτερόλεπτα της αγωνίας κυλούσαν, μέχρι που ένα μπλε φως άναψε στο θαλαμίσκο: το Eagle βρισκόταν στην επιφάνεια. Τα καύσιμα που απέμεναν δεν αρκούσαν παρά για λιγότερα από 30 δευτερόλεπτα επιπλέον πτήσης. Στο Χιούστον ακούστηκε καθαρά η φωνή του Άρμστρονγκ: "Χιούστον, Βάση Ηρεμία, το Eagle έχει προσεδαφιστεί" ("Houston, Tranquility Base here. The Eagle has landed"). Στη Φλόριντα, η ώρα ήταν 16.18 (20.18 UTC) της 20ής Ιουλίου του 1969.

Στο σημείο αυτό το πρόγραμμα προέβλεπε και πάλι ανάπαυση του πληρώματος. Ωστόσο, από την ένταση της στιγμής, οι ικανότατοι αστροναύτες Νiλ Άρμστρονγκ και Μπαζ Όλντριν ζήτησαν και έλαβαν αμέσως άδεια να αρχίσουν τις προετοιμασίες για την έξοδό τους από το όχημα. Οι προετοιμασίες αυτές από μόνες τους κράτησαν έξι και πλέον ώρες. Όταν τα πάντα ήταν έτοιμα, ο θαλαμίσκος του Eagle αποσυμπιέστηκε και η θυρίδα άνοιξε. Προβάλλοντας στο σεληνιακό τοπίο με την πλάτη, ο Άρμστρονγκ άρχισε να κατεβαίνει τα εννέα σκαλοπάτια του Eagle.

Ο Άρμστρονγκ έφτασε στην άκρη της σκάλας και πήδηξε, για να ακουμπήσει μαλακά στο σκονισμένο έδαφος της Σελήνης. Η ώρα ήταν 2.56:15 UTC, της 21ης Ιουλίου 1969, και ο Νιλ Άρμστρονγκ έγινε ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε στην επιφάνεια ενός άλλου ουράνιου σώματος, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «είναι ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα» ("That's one small step for (a) man, one giant leap for mankind"). Τα ιστορικά λόγια του Νηλ Άρμστρονγκ σηματοδότησαν για πάντα ένα κορυφαίο γεγονός του 20ού αιώνα: την κατάκτηση της Σελήνης. Τα πρώτα βήματα στη Σελήνη μεταδόθηκαν ζωντανά στη Γη, μέσω μίας κάμερας που υπήρχε στο εξωτερικό της σεληνακάτου, και υπολογίζεται ότι τα παρακολούθησαν 600.000.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο.

Η πρώτη πράξη του Άρμστρονγκ ήταν να συλλέξει δείγματα σεληνιακού βράχου και να τα αποθηκεύσει στο Eagle, για την περίπτωση που απαιτηθεί ταχύτατη εγκατάλειψη της Σελήνης. Δεν απαιτήθηκε. 19 λεπτά αργότερα, στην επιφάνεια πάτησε και ο Όλντριν και οι δύο εξερευνητές πέρασαν λίγα λεπτά πειραματιζόμενοι με τη σεληνιακή βαρύτητα αφού εγκατέστησαν την τηλεοπτική κάμερα που θα αναμετέδιδε κάθε κίνησή τους, για να παραμείνει για πάντα στην επιφάνεια μετά την αναχώρησή τους.

Η πλάκα που αφέθηκε στη σκάλα του Eagle

Στη Σελήνη, οι Άρμστρονγκ και Όλντριν τοποθέτησαν μία πλακέτα στο πλευρό της βάσης του Eagle: "Στο σημείο αυτό, άνθρωποι από τον πλανήτη Γη έφθασαν για πρώτη φορά στη Σελήνη, Ιούλιος 1969 μ.Χ. Ήλθαμε εν ειρήνη, εν ονόματι ολόκληρης της ανθρωπότητας" ("Here Men From The Planet Earth First Set Foot Upon the Moon, July 1969 A.D. We Came in Peace For All Mankind"). Κάτω από την επιγραφή παρατίθενται τα ονόματα και οι υπογραφές των τριών του Απόλλων 11 και του προέδρου Νίξον. Λίγο αργότερα, οι Άρμστρονγκ και Όλντριν δέχθηκαν τα συγχαρητήρια του ιδίου προέδρου, από το οβάλ γραφείο του Λευκού Οίκου.

Οι αστροναύτες τοποθέτησαν επίσης στην επιφάνεια της Σελήνης μία σημαία των Ηνωμένων Πολιτειών και έναν μικρό δίσκο από σιλικόνη στον οποίο είναι καταγεγραμμένα, με μικροσκοπικούς χαρακτήρες, μηνύματα από 72 αρχηγούς κρατών και τον Πάπα καθώς και δηλώσεις για τη διαστημική εξερεύνηση των προέδρων Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι και Λύντον Τζόνσον.

Άφησαν, όμως, και κάτι άλλο: τα παράσημα των νεκρών του Διαστήματος. Είναι οι Βίρτζιλ Γκρίσομ, Έντουαρντ Γουάιτ και Ρότζερ Τσάφι του Apollo 1 καθώς και δύο Σοβιετικοί: ο Βλαντίμιρ Κομαρόφ, ο οποίος έχασε τη ζωή του το 1967 στο Σογιούζ 1, και ο πρώτος αστροναύτης, ο Γιούρι Γκαγκάριν, που έχασε τη ζωή του σε αεροπορικό δυστύχημα το 1968. Τα παράσημα των Σοβιετικών είχε λάβει πριν από την αποστολή ο Φρανκ Μπόρμαν του Απόλλων 8, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Ε.Σ.Σ.Δ.

Από το σημείο αυτό, άρχισε το αμιγώς επιστημονικό τμήμα της αποστολής. Οι δύο εξερευνητές συγκέντρωσαν δείγματα εδάφους βάρους 21,55 κιλών, και εγκατέστησαν στην επιφάνεια σειρά συσκευών που θα παρέμεναν εκεί και μετά την αναχώρησή τους. Πρόκειται για έναν ανιχνευτή ηλιακών υποατομικών σωματιδίων, ένα ειδικό κάτοπτρο λέιζερ για τον ακριβή υπολογισμό της απόστασης Γης-Σελήνης και έναν σεισμογράφο τόσο ευαίσθητο που κατέγραφε και τα ίδια τους τα βήματα.

Οι δύο αστροναύτες δεν έπαυσαν να φωτογραφίζονται. Παραδόξως, ίσως, στη μεγάλη πλειονότητα αυτών των ιστορικών φωτογραφιών εμφανίζεται ο δεύτερος άνθρωπος στη Σελήνη, ο Όλντριν, απλώς και μόνο γιατί την κάμερα κρατούσε σχεδόν συνεχώς ο Άρμστρονγκ.

Δύο ώρες μετά την έναρξη του σεληνιακού περιπάτου, ο Όλντριν επέστρεψε στο Eagle και άρχισε τη διαδικασία αποσελήνωσης. Από μόνη της είναι μία ιστορική στιγμή, καθώς είναι η πρώτη φορά που ανθρώπινο κατασκεύασμα εκτοξεύεται από άλλο ουράνιο σώμα. Μισή ώρα αργότερα τον ακολούθησε ο Άρμστρονγκ, αφήνοντας, όπως και ο Όλντριν, δύο τελευταία ενθύμια στην επιφάνεια του δορυφόρου: τα βαριά παπούτσια που έφερε κατά τη διάρκεια του περιπάτου και τα εκατοντάδες αποτυπώματα των βημάτων του.

Για 7 ώρες οι δύο αστροναύτες επιχείρησαν να κοιμηθούν, αλλά το παγωμένο και στενόχωρο Eagle δεν προσφερόταν για ξεκούραση. Τελικώς, στις 17.54 UTC, της 21ης Ιουλίου, ύστερα από συνολική παραμονή 21 ωρών και 36 λεπτών στην επιφάνεια της Σελήνης, ο κύριος κινητήρας του Eagle πυροδοτήθηκε και το άνω τμήμα της ακάτου εκτοξεύτηκε στο Διάστημα.

Από τη στιγμή της εκτόξευσης, ο Μάικλ Κόλινς, που επί ώρες περίμενε υπομονετικά στο Columbia, κοίταζε με αγωνία από τα παράθυρα. Λίγα λεπτά αργότερα διέκρινε μία λάμψη: ήταν το χρυσό μονωτικό περίβλημα του Eagle που λαμπύριζε στον Ήλιο, καθώς η άκατος τον πλησίαζε. Στο σημείο αυτό, εξομολογήθηκε αργότερα, πίστεψε για πρώτη ίσως φορά ότι οι τρεις έχουν σημαντικές πιθανότητες να επιστρέψουν σώοι και αβλαβείς στη Γη. Το Columbia επιπλέει στον ωκεανό, ενώ δύτες του Ναυτικού βοηθούν στην περισυλλογή των αστροναυτών.

Μετά τη σύνδεση των δύο οχημάτων, αλλά πριν περάσουν από τη θυρίδα στο Columbia, οι Άρμστρονγκ και Όλντριν αφιέρωσαν αρκετή ώρα στον προσεκτικό καθαρισμό των στολών τους. Ήταν το πρώτο στάδιο μιας μακράς προληπτικής διαδικασίας απολύμανσης, λόγω του τότε φόβου για τυχόν μεταφορά από τη Σελήνη στη Γη αγνώστων μικροβίων.

Το ταξίδι της επιστροφής, πρώτο στάδιο του οποίου ήταν η απελευθέρωση του Eagle, εξελίχθηκε χωρίς το παραμικρό απρόοπτο και, στις 16.50 UTC της 24ης Ιουλίου, το Columbia προσθαλασσώθηκε στον Ειρηνικό Ωκεανό, κοντά στη νήσο Ουέηκ, 13 μίλια από το αεροπλανοφόρο Χόρνετ, στο οποίο επέβαινε και ο ίδιος ο πρόεδρος Νίξον. Ο θαλαμίσκος προσθαλασσώθηκε μάλιστα ανεστραμμένος, αλλά οι πνευστοί πλωτήρες του τον επανέφεραν αμέσως στην ορθή θέση. Στο σημείο αυτό άρχισε μία νέα οδύσσεια για το πλήρωμα, μία περιπέτεια με διάρκεια μεγαλύτερη και από το ταξίδι τους.

Ο αυτοδύτης του αεροπλανοφόρου Χόρνετ, που πρώτος προσέγγισε την άκατο, ψέκασε αμέσως το διαστημόπλοιο με ειδικό μικροβιοκτόνο υγρό και παρέδωσε στους αστροναύτες ειδικές μονωτικές στολές, ίδιες με εκείνη που έφερε και ο ίδιος. Στη συνέχεια οι τρεις μεταφέρθηκαν με πνευστή λέμβο, η οποία επίσης ψεκάστηκε, σε ελικόπτερο και με αυτό στο αεροπλανοφόρο και αμέσως κλείστηκαν σε ειδικό θάλαμο απομόνωσης με μοναδικό σύντροφο έναν γιατρό.

Όταν το αεροπλανοφόρο έφθασε στη Χονολουλού, ο θάλαμος τοποθετήθηκε σε αεροσκάφος και μεταφέρθηκε στο Χιούστον, όπου οι τρεις, μαζί με δύο γιατρούς, κλείστηκαν εκ νέου σε έναν κάπως πιο ευρύχωρο θάλαμο καραντίνας, όπου παρέμειναν επί τρεις εβδομάδες, κατά τη διάρκεια των οποίων υποβλήθηκαν σε λεπτομερείς ιατρικές εξετάσεις.

Τελικώς, στις 10 Αυγούστου, οι ειδικοί αποφάνθηκαν ότι στο Columbia και στο πλήρωμά του δεν υπήρχαν μικροβιολογικοί λαθρεπιβάτες. Για τον Νιλ Άρμστρονγκ, τον Μπαζ Όλντριν και τον Μάικλ Κόλινς η αποστολή είχε τελειώσει, όχι όμως και το πρόγραμμα Apollo.

Η κατάκτηση της Σελήνης είχε τεράστιο αντίκτυπο στη Γη

Στις Η.Π.Α, εκπρόσωπος της Παν Αμέρικαν ανακοίνωσε ότι 16.700 Αμερικανοί ζήτησαν να κλείσουν θέσεις για μελλοντικά τουριστικά ταξίδια στη Σελήνη. Στον Καναδά, μάγος φυλής Ινδιάνων προέβλεψε ότι λόγω της προσελήνωσης υποχθόνια τέρατα θα κυρίευαν την επιφάνεια του πλανήτη. Στην Ιταλία έξι βαρυποινίτες απέδρασαν εκμεταλλευόμενοι την καθήλωση των δεσμοφυλάκων μπροστά στην τηλεόραση.

Στην Αθήνα, οι εφημερίδες παραληρούσαν: "Ο Άνθρωπος κυρίαρχος δύο πλανητών: με εκπληκτική ακρίβεια, οι πορθηταί της Σελήνης εξετέλεσαν τον άθλον", "Το μεγαλύτερο βήμα του ανθρώπου από καταβολής κόσμου", "Πάτησαν!" κ.ο.κ. Οι Αθηναίοι που κατόρθωσαν να εξασφαλίσουν θέση μπροστά σε τηλεόραση ("Το υπουργείον Προεδρίας έχει μεριμνήσει για την τοποθέτησι συσκευών τηλεοράσεως σε πλατείες και άλλους χώρους" ανακοινώθηκε εγκαίρως) υπολογίζονται σε 2.000.000, ενώ όλες σχεδόν οι εφημερίδες φιλοξένησαν γελοιογραφίες στις οποίες σεληνάνθρωποι υποδέχονται χαμογελαστοί τους απορημένους αστροναύτες. Παράλληλα, παντού σημειώθηκε ότι ο άνθρωπος έφθασε στη Σελήνη χωρίς να έχει λύσει τα προβλήματα που τον μαστίζουν στη Γη. Προβλήματα στη λύση των οποίων τίποτα δεν συνεισέφερε η διαστημική περιπέτεια. Μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια είναι η αποχή από ολόκληρη τη διαδικασία του πολυπληθέστερου λαού της Γης. Στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας δεν ανακοινώθηκε καν η πραγματοποίηση της πρώτης επίσκεψης του ανθρώπου στη Σελήνη.

Οι τρεις αστροναύτες τιμήθηκαν σε πολλές πόλεις των Η.Π.Α. όσο και σε ξένες χώρες στις οποίες περιόδευσαν. Η επιτυχία του Απόλλων 11 έβαλε τέλος στην κούρσα του διαστήματος ανάμεσα στις δυο υπερδυνάμεις της εποχής: λίγο καιρό μετά την προσεδάφιση των Αμερικανών, οι Σοβιετικοί ουσιαστικά εγκατέλειψαν το δικό τους σεληνιακό πρόγραμμα. Οι Αμερικανοί θα πραγματοποιούσαν άλλες πέντε αποστολές στη Σελήνη μέσα στα επόμενα χρόνια, έως τον Δεκέμβριο του 1972. Η κάψουλα επιστροφής του Apollo 11 εκτίθεται σήμερα στο Εθνικό Μουσείο Αεροναυτικής και Διαστήματος στην Ουάσιγκτον.