Κ.Θ.Β.Ε.: Οι «Τρωάδες» στην εποχή του κορονοϊού

Πρόβες με μάσκες και προσωπίδες, χωρίς αγγίγματα και καμία σωματική επαφή, με αποστάσεις δύο μέτρων ανάμεσά τους, οι ηθοποιοί ήταν αυτοί που επαναπροσδιόρισαν την οπτική του Γιάννη Παρασκευόπουλου για τις «Τρωάδες» του Ευριπίδη, που παρουσιάζει το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, σε συμπαραγωγή με το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας-στο οποίο ο Γ. Παρασκευόπουλος είναι καλλιτεχνικός διευθυντής. Οι παραστάσεις θα δοθούν στο Θέατρο Δάσους της Θεσσαλονίκης στις 20, 21 και 22 Αυγούστου και θα ακολουθήσει περιοδεία στη βόρεια Ελλάδα, με την Γιώτα Φέστα στο ρόλο της Εκάβης.

Με φόντο την κατεστραμμένη Τροία, οι γυναίκες Τρωαδίτισσες αναμένοντας την ανακοίνωση της τύχης τους, θρηνούν για την άλωση της πόλης. Ανάμεσά τους η Εκάβη, παραδομένη στη μοίρα της, σηκώνει τα βάρη μιας ζωής από το ένδοξο παρελθόν στο τραγικό παρόν.

Μέχρι το τέλος του έργου η μια συμφορά διαδέχεται την άλλη, με αποκορύφωμα τον θάνατο του εγγονού της, του Αστυάνακτα -τη μοναδική ελπίδα για τη μελλοντική αναβίωση της Τροίας- τον οποίο  οι Έλληνες αποφάσισαν να γκρεμίσουν από τα τείχη της πόλης. Οι δυνάμεις της καταστροφής μοιάζουν πλέον ανεξέλεγκτες, σχεδόν θεϊκές. «Αν όλο αυτό που ζήσαμε με την πανδημία του κορονοϊού μπορεί να θεωρηθεί ως πόλεμος, τότε το έργο συνδέεται με την επικαιρότητα. Ωστόσο νομίζω μεγαλύτερη επικαιρότητα του δίνει η ανάγκη του ανθρώπου να επιβιώσει. Όπως στις «Τρωάδες» οι ηττημένοι έδειξαν έναν ισχυρό επιβιωτικό μηχανισμό και την ανάγκη να ανήκουν κάπου, έτσι και ο σύγχρονος Έλληνας θέλησε να επιβιώσει εν μέσω του κορονοϊού και η απραγία και η αβεβαιότητα, στην οποία μπήκε για 1,5 μήνα, κινητοποίησαν τον μηχανισμό επιβίωσής του», λέει ο σκηνοθέτης στο ethnos.gr.

Η δύσκολη συγκυρία που επιβάλουν οι υγειονομικοί κανονισμοί, γίνεται ένας αναγκαστικός περιορισμός που αποτελεί πρόκληση για τη σκηνοθεσία και ανοίγει νέους δρόμους στην προσέγγιση του έργου. Η συνθήκη του σήμερα «συναντά» τις γυναίκες της Τροίας στη μετεωρική στιγμή πριν από τη νέα τους ζωή. Οι Τρωαδίτισσες δεν έχουν την πολυτέλεια να ταυτιστούν με τον πόνο του άλλου. Στέκονται δίπλα αλλά σε απόσταση, αναγκασμένες να κοιτάξουν τη δική τους μοίρα, σε μια πορεία δύναμης. Οι ηθοποιοί δεν αγγίζονται, δεν ακουμπούν ο ένας τον άλλον, αλλά στέλνουν το μήνυμα πως επιβάλλεται να επιβιώσουν στη νέα συνθήκη. Οι Τρωάδες, το μόνο διασωθέν έργο της Ευριπίδειας τριλογίας, που παρουσιάστηκε το 415 π.Χ. στα Μεγάλα Διονύσια, αποτελούν ένα θρήνο για όσους βρίσκονται στο έλεος των κατακτητών και μια κραυγή ανθρωπισμού απέναντι στα θύματα του κάθε πολέμου. Στο έργο αυτό ο άνθρωπος, ανάμεσα σε ανθρώπους αλλά και πολύ μακριά από αυτούς, στέκεται ολομόναχος απέναντι στο τραγικό, προσπαθώντας να βρει καινούργιο τρόπο να αντιμετωπίσει την αδυσώπητη μοίρα του. 

«Αρχίσαμε να δουλεύουμε πάνω στο έργο ζώντας με τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού. Αρχικά το πλαίσιο αυτό μας φόβισε, όμως τα όρια που μπήκαν άνοιξαν σε όλους μας έναν πολύ αποκαλυπτικό δρόμο. Οι ήρωες της τραγωδίας μπορεί να υποφέρουν σωματικά και να βιώνουν μια δύσκολη κατάσταση, όμως στηρίζονται στον εαυτό τους και όχι σε κάποιον άλλο. Παράλληλα ο Ευριπίδης σε αυτή την τραγωδία του σχολιάζει την ανάγκη του ανθρώπου να ανήκει κάπου. Είναι κάτι το βασικό για την εύρεση νοήματος στη ζωή και για την αντιμετώπιση οδυνηρών συναισθημάτων και εμπειριών, αναφέρει ο Γ. Παρασκευόπουλος. Η μετάφραση του έργου είναι του Γιάννη Τσαρούχη, τα σκηνικά έκανε ο Θανάσης Κολαλάς, τα κοστούμια η Σοφία Παπαδοπούλου, την μουσική υπογράφει ο Μάνος Μυλωνάκης και την κίνηση ο Τάσος Παπαδόπουλος. Εκτός της Γιώτας Φέστα, παίζουν οι ηθοποιοί: Χρήστος Διαμαντούδης, Ελένη Θυμιοπούλου, Μαρία Καραμήτρη, Νικόλας Μαραγκόπουλος, Νίκος Μήλιας, Γιολάντα Μπαλαούρα, Ιωάννα Παγιατάκη, Χρίστος Στυλιανού, Βασίλης Τρυφουλτσάνης. Τον χορό των γυναικών της Τροίας απαρτίζουν οι: Μαριάννα Αβραμάκη, Νεφέλη Ανθοπούλου, Σταυρούλα Αραμπατζόγλου, Μομώ Βλάχου, Χρύσα Ζαφειριάδου, Ελένη Θυμιοπούλου, Μαρία Καραμήτρη, Άννα Κυριακίδου, Γιολάντα Μπαλαούρα, Ιωάννα Παγιατάκη, Εύη Σαρμή, Ελευθερία Τέτουλα.

Ο Γ. Παρασκευόπουλος είναι εδώ και έναν χρόνο ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας, η θητεία του ωστόσο δεν ξεκίνησε όπως θα ήθελε, καθώς ο φιλόδοξος και πολυποίκιλος προγραμματισμός του δεν υλοποιήθηκε, λόγω του κορονοϊού. Από τις παραστάσεις που ανακοινώθηκε έγιναν μόνο οι «Ανθισμένες Ροδακινιές» σε σκηνοθεσία Χάρη Πεχλιβανίδη και «Ο Δράκος» του Γεβγένι Σβαρτς σε σκηνοθεσία Πάνου Δεληνικόπουλου από την Παιδική Σκηνή. Αργότερα και ανάλογα πώς θα είναι οι συνθήκες για το θέατρο, θα ανακοινώσει τον προγραμματισμό της νέας περιόδου, ωστόσο έχει ήδη κλείσει την Χριστίνα Χατζηβασιλείου για την σκηνοθεσία στο έργο του Αύγουστου Στρίντμπεργκ «Ο Πελεκάνος».