Λιβανέζος καλλιτέχνης Raed Yassin: «Ο Λίβανος κυβερνιέται από τη Μαφία»

Ένα αλλόκοτο προβοκατόρικο ροκ μιούζικαλ, με σκηνικούς ήρωες όχι περφόρμερ και μουσικούς, αλλά ταριχευμένα ζώα που τραγουδούν για τη μακραίωνη ιστορία θανάτων και φόνων στη Μεσόγειο είναι το “The Sea between My Soul”,  που παρουσιάζεται για τελευταία  φορά απόψε στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, με την υπογραφή του διεθνούς Λιβανέζου εικαστικού και μουσικού Raed Yassin, σε μουσική του Αμερικανού Alan Bishop, ιδρυτικού μέλους του αμερικανικού πειραματικού συγκροτήματος Sun City Girls.

Ο Γιασίν, από τους οργανωτές του Irtijal Festival –φεστιβάλ πειραματικής σύγχρονης μουσικής στη Βηρυτό, μας εξηγεί γιατί βάζει ζώα (με τη φωνή του Μπίσοπ) που ταριχεύθηκαν –μετά τον φυσικό θάνατό τους– να αφηγούνται την ιστορία τους και το θάνατό τους, αντί για  περφόρμερ, σ’αυτή την πολυαισθητηριακή μουσικοθεατρική πρόταση, αποκαλύπτοντάς μας τη φρίκη της καθημερινότητας σήμερα στη γενέτειρά του.

«Όπως τα ζώα έχουν εξωθηθεί έξω από τη σύγχρονη εποχή, το ίδιο έχει συμβεί και με το θάνατο», μας εξηγεί για μια δουλειά που έστησε πριν την πανδημία και σήμερα, που επιτέλους παρουσιάζεται, μετά τις εκατόμβες των εκατομμυρίων νεκρών της COVID-19 διεθνώς, έχει γίνει πιο επίκαιρη -δυστυχώς- από ποτέ.

«Ο θάνατος μας προκαλεί δυσφορία, ε, λοιπόν ας τον αντικρύσουμε, καθώς είμαστε υπεύθυνοι για αυτόν», προσθέτει για το σκηνικό δοκίμιό του που εστιάζει στους θανάτους, που έχουν “στοιχειώσει “ τη Μεσόγειο Θάλασσα.

Γιατί καταλήξατε στην επιλογή των ζώων για να αφηγηθείτε  την θανάτου στη Μεσόγειο, κύριε Γιασίν;  

Τα ζώα δεν λένε ψέματα. Επίσης, στην αραβική κληρονομιά έχουμε μια παράδοση για την σοφία που απορρέει από τις γλώσσες των ζώων

Υπάρχουν ιερά ζώα, όπως στην Ινδία;

Το βιβλίο έχει ινδικές καταβολές, αλλά δεν υπάρχει κάτι το ιερό.

Τα ζώα τι ακριβώς μας λένε μέσω των τραγουδιών στο show σας;

Ήταν μια δουλειά που θα παρουσιάζαμε πριν την πανδημία τον Μάρτιο του ‘20. Δεν προλάβαμε. Μιλάνε για τον θάνατο. Και ήταν τρομακτικό το ότι προέβλεπαν το μέλλον της πανδημίας. Μιλάμε για τον δικό τους θάνατο αλλά και για τους θανάτους στην Μεσόγειο, όλων των ειδών τους θανάτους.

Είναι μια ευθεία αναφορά στο προσφυγικό;

Όχι, γιατί η Μεσόγειος είναι θάλασσα θανάτων πριν το πρόσφατο. Πάντα πνίγονταν άνθρωποι σε αυτή.

Ο κόσμος, το κοινό αλλάξαν μέσα στην πανδημία;

Ναι, οι άνθρωποι άλλαξαν, αλλά θα επανέλθουν στη κανονικότητα, μετά την  παράνοια του ιού. Θα γυρίσουν στην κανονικότητα γιατί έχουν κοντή μνήμη.

Πρέπει οι καλλιτέχνες μέσα από το έργο τους να διαπραγματευτούν ωστόσο την πανδημία; Θα το κάνετε κι ο ίδιος;

Πρέπει να συζητήσουν για την πανδημία γιατί θα την έχουμε διαρκώς μπροστά μας σε παραλλαγές. Πρέπει να μιλήσουμε για την πανδημία, για το τι έχει συμβεί στην ανθρωπότητα. Είναι πνευματικώς, ψυχολογικώς δύσκολο, αλλά πρέπει να μιλάμε για την πανδημία. Το κάνω και με τη δουλειά που ετοιμάζω, ένα πρότζεκτ συνδεδεμένο με την πανδημία και την αλληλεγγύη, όπου καλώ 42 μουσικούς να παρουσιάσουν μουσικές που τις ηχογραφώ.

Ήταν καλή περίοδος για τους καλλιτέχνες το διάστημα των lockdown και των περιορισμών, με τον άπλετο χρόνο και την απόλυτη απομόνωση;

Νιώθω ότι οι άνθρωποι προσαρμόστηκαν πολύ εύκολα. Τίποτα όμως επιβεβλημένο άνωθεν δεν είναι καλό, παρόλο που πολλοί αξιοποίησαν αυτή την περίοδο. Όπως εγώ. Δούλεψα πολύ. Επίσης, αυτή η περίοδος με έκανε να σκεφτώ γενικώς για την αλληλεγγύη. Πλέον για μένα το ερώτημα είναι η εγκαθίδρυση γεφυρών με τον κόσμο και το κοινό.

Δεν ζείτε πια στο Λίβανο, στη Βηρυτό.

Όχι, ζω μόνιμα στο Βερολίνο. Έτρεξα μακριά να σωθώ.

Αποκτήσατε ωστόσο, μετά από πολλές περιπέτειες, επιτέλους κυβέρνηση στη Βηρυτό το Σεπτέμβρη, αλλά η κρίση επιμένει, με ελλείψεις βασικών αγαθών, εξωφρενικές ανατιμήσεις, την οικονομία καταχρεοκοπημένη, τη διαφθορά στα ύψη. Πώς είναι η ζωή στην Βηρυτό σήμερα; Τι σας λένε οι άνθρωποί σας;

Είναι πάρα πολύ δύσκολο ένας ξένος να αντιληφθεί την κατάσταση στο Λίβανο αυτή τη στιγμή. Και η νέα κυβέρνηση, παρότι σχηματίστηκε, δεν έκανε καμία διαφορά. Έκανε μηδενική διαφορά. Η χώρα κυβερνιέται από τη Μαφία. Oι πολέμαρχοι που έκαναν τον Εμφύλιο και μας κυβέρνησαν μετά τον εμφύλιο ό,τι έκαναν ήταν να καταληστεύουν το λιβανέζικο λαό και να πίνουν το αίμα του. Κανείς δεν νοιάζεται για αυτή τη χώρα, που μπορεί να έχει μια δημοκρατική πρόσοψη αλλά δημοκρατία δεν έχει. Ο Λίβανος είναι μια περίπτωση τελειωμένη, χωρίς ελπίδα. Εκτός και αν εμφανιστεί μια νέα δύναμη και αναλάβει. Σήμερα δεν διαφαίνεται καμία ελπίδα για την χώρα.

Από πού θα αναδυθεί η νέα δύναμη;

Δεν υπάρχει στη χώρα. Ίσως είναι μια δύναμη απέξω. Δεν ξέρω, πραγματικά. Κάναμε τα πάντα οι πολίτες, κάθε φορά προσπαθούσαμε να αλλάξουμε τα πράγματα δημοκρατικά. Η Χεσμπολά έχει όπλα και μπορεί όμως να εξαναγκάσει ανά πάσα στιγμή σε πραξικόπημα, είναι το μοναδικό ένοπλο κόμμα. ‘Αρα είναι το μόνο που μπορεί να αλλάξει την κατάσταση με τη βία. Το έκανε το 2008! Είναι ξεκάθαρο ποιος κυβερνά τη χώρα.

Η κρίση βάθυνε λόγω της μεγάλης έκρηξης στη αποθήκη του λιμανιού της Βηρυτού, όπου φυλασσόταν εκρηκτική ύλη;

Η έκρηξη τάραξε κάποιους για ένα 24ωρο. Oι πολίτες του Λιβάνου είναι πλέον άνθρωποι που συνηθίζουν στο χειρότερο και στο ακόμα χειρότερο και το ακόμη χειρότερο από αυτό. Εγώ διέφυγα, έτρεξα μακριά.

Πώς καταφέρνουν και ζουν;

Υπό τις χειρότερες  συνθήκες. Όσοι Λιβανέζοι μπορούν να φύγουν φεύγουν. Πλέον η μετανάστευση από τον Λίβανο είναι εκατοντάδες  χιλιάδες, όλοι φεύγουν.

Έχετε νέες προσφυγικές εισροές από το Αφγανιστάν;

Όχι. Έχουμε το μεγαλύτερο ποσοστό προσφύγων από τη Συρία γιατί είναι συνοριακή χώρα και η Χεσμπολά είναι μπλεγμένη και στο συριακό πόλεμο.

Παρόλες τις συνθήκες που επικρατούν, η πολιτιστική ζωή συνεχίζεται στη Βηρυτό ή κατέρρευσε;

Η ζωή συνεχίζεται εν μέσω δυσκολιών, όπως και οι τέχνες, παρόλο που όλοι οι φίλοι μου καλλιτέχνες έχουν εγκαταλείψει τη χώρα.

Για την οποία η Δύση αδιαφορεί, παρόλο που παρελαύνουν από αυτή ηγέτες της, όπως αμέσως  μετά την έκρηξη ο γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί. Οι δυτικοί αντιμετωπίζουν υποκριτικά το Λίβανο;

Ο πρώτος υποκριτής είναι ο ίδιοι οι Λιβανέζοι σε σχέση με τον δυτικό κόσμο. Ήδη είναι διεφθαρμένοι. Για αυτό φτάσαμε σε αυτή την κατάσταση.

Ζείτε στην Γερμανία, ηγέτιδα χώρα και πρώτη οικονομική δύναμη της Ε.Ε., όπου όμως η πανδημία θερίζει και πολίτες στέλνονται σε ΜΕΘ ξένων χωρών, καθώς το σύστημα υγείας… φράκαρε!

Το περίμενα! Δεν ξέρω τι θα γίνει στο εξής, γιατί υπάρχει το ζήτημα των αντεμβολιαστών. Είναι μεγάλο πρόβλημα. Κι όλα τα σενάρια παραμένουν ανοιχτά.

#Η  πολυαισθητηριακή θεατρική παράσταση The Sea between My Soul”, παρουσιάζεται και απόψε στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση (Συγγρού 107) , στις 20:00  και στις 22:00.  Είναι ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΗ για άτομα κάτω των 18.