«Rohtko» στη Στέγη: Ένα θέαμα-εμπειρία από το νέο αστέρι του πολωνικού θεάτρου Λούκας Ταρκόβσκι

Θέατρο, video art και καθηλωτικά beats. Το νέο αστέρι του πολωνικού θεάτρου, ο σκηνοθέτης Λούκας Ταρκόβσκι, έρχεται στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης από τις 25 έως τις 28 Μαΐου με το «Rohtko», ένα μνημειώδες θέαμα-εμπειρία, με αφορμή τη διασημότερη υπόθεση απάτης στην ιστορία της τέχνης.

Ο Λούκας Ταρκόβσκι, ο οποίος αρχίζει να κατακτά την Ευρώπη με τις παραστάσεις του, με μακρά συνεργασία με τον εμβληματικό επίσης Πολωνό σκηνοθέτη Κρίστιαν Λούπα, συστήνεται στο ελληνικό κοινό με μία εικονοκλαστική παράσταση-βουτιά στο άδυτο της σύγχρονης τέχνης, με τον εξπρεσιονιστή Μαρκ Ρόθκο (1903-1970) στο επίκεντρο.

Ο αναγραμματισμός στον τίτλο της παράστασης και στο όνομα του Ρόθκο (Rothko) αποτελεί μία εσκεμμένη παραποίηση και ένα σχόλιο από τους δημιουργούς του έργου, με αφορμή την ανθούσα αγορά των απομιμήσεων, που διαστρεβλώνουν τα ονόματα από διάσημες φίρμες (π.χ. Adibas ή Dolce Banana). Άλλωστε, η παράσταση εστιάζει σε μία αληθινή ιστορία πλαστογραφίας έργου τέχνης: Πριν από λίγα χρόνια, ένας πίνακας του πρωτοπόρου ζωγράφου του αφηρημένου εξπρεσιονισμού Μαρκ Ρόθκο πουλήθηκε στο αστρονομικό ποσό των 8,5 εκατομμυρίων δολαρίων. Μόνο που, όπως αποδείχθηκε, ο πίνακας ήταν πλαστός, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα απάτης στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης.

Ένα κινεζικό εστιατόριο, με τα κρεμαστά φαναράκια και τους μάγειρες πάνω από τις κατσαρόλες με τα νουντλς, μία κατάλευκη γκαλερί της Νέας Υόρκης με νέον επιγραφές, το διπλό κρεβάτι με τα ανακατωμένα κλινοσκεπάσματα ενός καλλιτέχνη από τη Λετονία που έμελλε να αλλάξει την ιστορία της σύγχρονης τέχνης, οθόνες ύψους επτά μέτρων που ορθώνονται στην Κεντρική Σκηνή. Αυτό το σκηνικό, κάτι μεταξύ κινηματογραφικού πλατό και video art πρότζεκτ, υπό τους ήχους δυνατών ατμοσφαιρικών beats, θα καταληφθεί από διάσημους ζωγράφους και Κινέζους μάγειρες, γκαλερίστες, εμπόρους τέχνης και πλαστογράφους, μαικήνες της τέχνης και υπαλλήλους παράδοσης φαγητού.

Οι κριτικές από τον Τύπο στην Πολωνία και τη Λετονία, όπου ήδη έχει παρουσιαστεί η παράσταση, είναι ενθουσιώδεις. Στον πολωνικό Τύπο, ο Dorian Widawski του «Magazynszum» γράφει: «Είναι δύσκολο να μιλήσω για μία θεαματική παράσταση, μία σπουδαία παραγωγή και μία νέα ποιότητα. Αυτές είναι ίσως απλές μα και υψηλές έννοιες, όμως εξακολουθώ να πιστεύω πως δεν είναι αρκετές». Παράλληλα, ο Michal Krawczyk της «Przegladbaltycki» κλείνει την κριτική του με τα εξής λόγια: «Αυτό το θέμα ανοίγει διάπλατα το βλέμμα σε περιπέτειες χαμένες στη λήθη. Ένας βαθύς και σκοτεινός προβληματισμός για την επιχειρηματική φύση της σύγχρονης τέχνης και μία δραματική ανάγνωση της φιγούρας του Ρόθκο, που αναλύονται ευανάγνωστα και εμπνευσμένα».

Μπορεί ένας πλαστός πίνακας να συγκινήσει; Ποια η σημασία του αυθεντικού στον καιρό των NFTs και του blockchain; Ποιος ορίζει την αξία της τέχνης; Πόσο ελεύθερος είναι ένας καλλιτέχνης; Τι είναι, τελικά, η τέχνη; Τι σημασία έχει η τέχνη -και η ζωή η ίδια- όταν πλέον υπάρχει η ψηφιακή πραγματικότητα; Τέτοια ερωτήματα διατρέχουν την τετράωρη παράσταση του Λούκας Ταρκόβσκι που έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα με μία επική, ιδιοφυή και πρωτότυπη ιστορία για τους ταραγμένους καιρούς μας.

Από το 2011, οπότε έκανε το ντεμπούτο του, ο 39χρονος σκηνοθέτης Λούκας Ταρκόβσκι επιδιώκει τη σύζευξη των παραστατικών και των εικαστικών τεχνών με τα πολυμέσα. Το 2013 σκηνοθετεί το έργο «Akropolis» του Stanislaw Wyspianski και προσελκύει το ενδιαφέρον κοινού και κριτικών. Οι σκηνοθεσίες του, στα έργα «Lokis» (2017) και «Respublika» (2020), διακρίθηκαν στην Πολωνία, αλλά εκτόξευσαν τη φήμη του και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Η παράσταση είναι κατάλληλη για άτομα άνω των 16 ετών.