Μαρία Αιγινίτου: «Η καημένη, η άδεια μου Εδέμ» στο Θέατρο Επί Κολωνώ

Η Μαρία Αιγινίτου υπογράφει σκηνοθετικά το θεατρικό έργο «Η καημένη, η άδεια μου Εδέμ», που ανεβαίνει στο Θέατρο Επί Κολωνώ και πρωταγωνιστεί επί σκηνής μαζί με την Ειρήνη Ιωάννου, τον Γιώργο Καπινιάρη και τον Γιώργο Μακρή. Το θέμα της παράστασης είναι βασισμένο στην ανανεωμένη εκδοχή της συλλογής «Είκοσι Αστικά Μονόπρακτα» της Δώρας Τσόγια. 

Πρόκειται για είκοσι διαφορετικά «στιγμιότυπα» εκδοχών της καθημερινότητας τα οποία περιγράφουν τη στενότητα των δεδομένων που αντικατοπτρίζονται στις σημερινές ανθρώπινες συμπεριφορές και απεικονίζουν την εν γένει «γυμνότητα» των κοινωνικών σχέσεων και των συναισθημάτων που επικρατούν γύρω μας. Κατά την έναρξη της παράστασης, ο «συνωστισμός» των ηθοποιών που στροβιλίζονται γύρω από τον άξονά τους αποτυπώνεται αλληγορικά στα μάτια των θεατών. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι υποδυόμενοι εξαρχής επιλέγουν αυτόν τον καλοστημένο τρόπο για να προβάλουν οπτικά στους παραβρισκόμενους, την αντίθεση και την πολυπλοκότητα που υπάρχει ανάμεσα στην επιδερμική «εγγύτητα» των σωμάτων έναντι της χιλιομετρικής απόστασης των ψυχών τους. Όλο το θεατρικό εγχείρημα μοιάζει να είναι η «παγωμένη» πραγματικότητα της γνωστής έκφρασης τόσο κοντά αλλά και τόσο μακριά.

Με τις εναλλαγές των ιστοριών της παράστασης το κοινό εισπράττει τα ζητούμενα συναισθήματα μίας διαρκής αναζήτησης μέσα από τα «αποστήματα» της μοναξιάς, της θλίψης, της απομόνωσης, της αδιαφορίας, της ψυχρότητας και της αποξένωσης του ανθρώπινου είδους σε όλα εκείνα τα «ξενικά» που υποστηρίζει η γκρίζα εποχή μας, η καημένη η άδειά μας Εδέμ. 

Η σκηνοθέτιδα και ηθοποιός επί σκηνής Μαρία Αιγινίτου μιλά στο ethnos.gr και περιγράφει πως μία παράσταση μπορεί να επηρεάσει τους θεατές της. 

- "Η καημένη, η άδεια μου Εδέμ" παραπέμπει σε μία "άλλη" Εδέμ από αυτήν που εκφράζει κατ' ουσίαν η πραγματική έννοια της λέξης; 
Αν ψάξουμε θα δούμε ότι το όνομα του βιβλικού αυτού κήπου στα Εβραϊκά σημαίνει ευχαρίστηση, απόλαυση. Δεν γνωρίζω έναν άνθρωπο που να μην αναζητά την ευχαρίστηση.  

- Κατά τη διάρκεια του έργου και ενώ καταθέτουν τους διαλόγους τους οι τέσσερις θεατρικοί ήρωες μοιάζουν να περνούν με τις σιωπές τους αποκρυπτογραφημένα μηνύματα. Πόσο δύσκολο είναι να αποδοθεί αυτό από έναν σκηνοθέτη; 
Ο σιωπηλός κόσμος της ζωής ενός ανθρώπου καταλαμβάνει μεγαλύτερο μέρος απ’ όσο αντιλαμβανόμαστε. Είναι όσα δεν πρόλαβε να πει, όσα δεν τόλμησε, όσα δεν θέλησε ή όσα δεν κατόρθωσε να ονομάσει. Είναι κι άλλα που θέλει να ξεχάσει, κάποια που θέλει να θυμηθεί, τον ήχο της φωνής προσφιλούς προσώπου, ένα βλέμμα του. Μπορεί να θέλει να σταθεί και να θαυμάσει στη σιωπή μία εικόνα φευγαλέα, ν’ αφήσει μια μυρωδιά να εισχωρήσει εντός του και να τον ταξιδέψει. Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω τι εισπράττει ο θεατής μιας παράστασης από όσα δεν λέγονται. Υποθέτω πως εξαρτάται από τα δικά του βιώματα. Πιστεύω πως είναι σημαντικό για έναν καλλιτέχνη να παραμείνει συνδεδεμένος με τις στιγμές εκείνες που ο άνθρωπος γίνεται εύπλαστος. Με τις στιγμές εκείνες που ανοίγεται σε τρόπους επικοινωνίας πέρα από τις λέξεις.

- Θεωρείτε ότι εκλαμβάνουν τα μηνύματα αυτά οι θεατές σας; 
Το σπουδαίο για εμένα είναι να καταφέρει να εμπλακεί προσωπικά ο θεατής παρακολουθώντας μία παράσταση. Όταν αυτό που συμβαίνει στη σκηνή ξυπνήσει μία μνήμη, μία αίσθηση, ένα συναίσθημα, όταν αποκαλύψει μία ζωντανή, αναγνωρίσιμη ανθρώπινη στιγμή τότε με κάποιον τρόπο μπορώ να πιστέψω πως οι ήρωες μιας ιστορίας εισχωρούν στην ψυχή του θεατή. Γίνονται δική του μνήμη, δική του ιστορία. Είναι πια συμμέτοχος.

- Τι χαρακτηριστικά στερούνται σήμερα οι άνθρωποι για να αποκτήσουν μία ιδεώδη "Εδέμ"; 
Είναι ουτοπικό να πιστέψει κανείς πως θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει ο κήπος της αιώνιας ευτυχίας. Ο άνθρωπος διαθέτει την ελευθερία της βούλησης. Έχει την δυνατότητα να επιλέξει ανάμεσα στο καλό και το κακό, ωστόσο επιλέγει να στερείται αυτήν του την ελευθερία. Σπανίως αναλαμβάνει την ευθύνη για την ίδια του τη ζωή, μεταθέτοντας στην ανθρωπότητα- γενικά και αόριστα- την διαδικασία του οικοδομήματος που ονομάζεται ανθρώπινος πολιτισμός. Διεκδικεί διαρκώς κάτι από τρίτους χωρίς να είναι σε θέση να αντιληφθεί ποιος είναι, με αποτέλεσμα είτε να γίνεται δούλος των άλλων είτε να χρησιμοποιεί τους άλλους χωρίς να σέβεται ή να υπολογίζει τα δικαιώματά τους. Απαιτείται τεράστιας έντασης εγρήγορση και μία πνευματική καλλιέργεια καθώς ο άνθρωπος σε καμία στιγμή της Ιστορίας δεν στάθηκε δυνατόν να δώσει το προβάδισμα στον πνευματικό πολιτισμό έναντι του υλικού. Αυτήν τη ζοφερή κατάσταση πιστεύω πως έρχεται να απαλύνει η λειτουργία της Τέχνης. Εκεί βρίσκει έκφραση η ανάγκη του ανθρώπου για την πιο αγνή εκδοχή του.

- Μας λυπεί ό,τι μας λείπει τελικά; 
Δεν μπορώ να φανταστώ την ανθρώπινη ύπαρξη αποκομμένη από το αίσθημα της απώλειας. Θα έπαυε να είναι ανθρώπινη.

- Υπάρχουν περιθώρια διόρθωσης των ανθρώπινων συμπεριφορών που βιώνουμε στις μοναχικές κοινωνίες μας; 
Ίσως, όταν μάθουμε να αφουγκραζόμαστε ο ένας την ανάγκη του άλλου, ίσως όταν μέσω της γνώσης νικήσουμε τον φόβο, του άλλου, του διαφορετικού, ίσως όταν δώσουμε χώρο ο ένας στον άλλον.

- Ποια σκηνοθετική δουλειά σας, σας έχει συναρπάσει περισσότερο και γιατί; 
Όταν μία ιδέα παίρνει σάρκα και οστά, όταν αποκτά μορφή, σώμα, πνεύμα και ψυχή είναι ήδη ένα θαυμαστό επίτευγμα. Όταν έχεις καταφέρει να συνεργαστούν άνθρωποι διαφορετικοί για την επίτευξη αυτού του σκοπού τότε αυτό που έχεις βιώσει είναι μία συναρπαστική περιπέτεια. Όταν μιλάμε για τις συνθήκες μέσα στις οποίες ο καλλιτέχνης στην Ελλάδα καλείται να το πράξει, τότε νιώθω κάπως σαν τον πολυμήχανο Οδυσσέα που έχει να παλέψει με κάθε στοιχείο της φύσης, με κάθε μυθικό τέρας. Ποτέ δεν ξέρεις με τι θα αναμετρηθείς την επόμενη στιγμή. Κάθε παράσταση μου είναι κι ένας τόπος της ίδιας διαδρομής. Ούτε κι εγώ ξέρω που καταλήγει αυτή η πορεία. Ελπίζω μόνο να ταξιδέψω όσο μακρύτερα μπορώ.

- Υπάρχει κάποιος θεατρικός στόχος που θα θέλατε να υλοποιήσετε στο μέλλον; 
Εργάζομαι αδιάκοπα στο εδώ και στο τώρα που είναι αδιαπραγμάτευτη συνθήκη για το Θέατρο. Είμαι ευτυχής που έχω καταφέρει να υπάρχω μέσα στον χώρο που αγαπώ, που είναι μεγαλύτερος από τον κόσμο γιατί κουβαλάει όλα τα όνειρα, τις ελπίδες, την ίδια τη ζωή στην πιο πυκνή μορφή της. Φυσικά και σχεδιάζω παραστάσεις πάνω σε έργα που αγαπώ κι ακόμη σε κείμενα που περιμένουν να τ’ ανακαλύψω. Διδάσκω και λαχταρώ να δω τις νέες γενιές να παίρνουν το δρόμο τους για τη σκηνή. 

- Ποιος κατά τη γνώμη σας είναι ο πιο δυνατός διάλογος της παράστασης σας;
Αυτό ήταν το κουλούρι μου.
Ναι.
Φάγατε το κουλούρι μου.
Το ξέρω. Πεινούσα.
Και δεν θα πείτε ούτε συγγνώμη;
Γιατί να πω συγγνώμη; Πεινούσα…

Info

«Η καημένη, η άδεια μου Εδέμ»
Με τους: Μαρία Αιγινίτου, Ειρήνη Ιωάννου, Γιώργος Καπινιάρης, Γιώργος Μακρής

Ταυτότητα Παράστασης:.
Σκηνοθεσία: Μαρία Αιγινίτου
Καλλιτεχνική συνεργασία: Νίκος Καρδώνης
Σχεδιασμός φωτισμών: Αποστόλης Τσατσάκος
Επιμέλεια κίνησης: Μαργαρίτα Τρίκκα
Μουσική επιμέλεια: Θοδωρής Χαλκιάς
Βοηθός σκηνοθέτη: Λιάνα Γαβριήλ
Φωτογραφίες: Γιάννης Πρίφτης 

Θέατρο Επί Κολωνώ
Ναυπλίου 12 & Λένορμαν 94, Κολωνός

Στη σκηνή Black Box
κάθε Σάββατο 19:00 και Κυριακή 21:30
Πληροφορίες: 210 5138067

Από την ανανεωμένη συλλογή «Είκοσι Αστικά Μονόπρακτα» της Δώρας Τσόγια με ιστορίες και εικόνες της πόλης σε ένα σκηνικό παιχνίδι για τέσσερις ηθοποιούς.