Κωνσταντίνα Μιχαήλ στο ethnos.gr: «Θα τα πηγαίναμε πολύ καλύτερα αν κυβερνούσαμε οι γυναίκες»

Ο Κωνσταντίνος Ρήγος επιστρέφει στη Σεβάς Χανούμ, τη θρυλική μορφή του λαϊκού τραγουδιού. Η συναρπαστική ζωή της θα ζωντανέψει από τις 27 Οκτωβρίου στο θέατρο Σημείο μέσα από έναν μονόλογο βασισμένο στη χειμαρρώδη συνέντευξη που έδωσε η ίδια στον ποιητή Γιώργο Χρονά. Το 1983 μία από τις ωραιότερες λαϊκές φωνές της ελληνικής δισκογραφίας, η Σεβάς Χανούμ, διηγείται την ιστορία της ζωής της σ’ ένα παλιό προσφυγικό σπίτι της Θεσσαλονίκης, στο κασετοφωνάκι του ποιητή και εκδότη Γιώργου Χρονά. Η «Αμαζόνα», όπως ήθελε να την αποκαλούν, του ρεμπέτικου τραγουδιού τού μιλά για τον φλογερό της έρωτα με τον Στέλιο Καζαντζίδη, τον παρ ολίγον γάμο τους, για τον Πόντο, τη μεταπολεμική Αθήνα, τον Τσιτσάνη, την Μπέλλου, αλλά και για την αρρώστια και το παιχνίδι με τον θάνατο.

Αυτές τις εκτενείς μαρτυρίες ο Γιώργος Χρονάς τις έκανε μονόπρακτο έργο, το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Οδός Πανός, το οποίο ακολούθως ο Κωνσταντίνος Ρήγος «μεταμόρφωσε» σε θεατρική παράσταση αφιερωμένη στη μοναδική αυτή ιέρεια του λαϊκού τραγουδιού. Η παράσταση ανέβηκε για πρώτη φορά το 2012 και παρουσιάστηκε για δύο σεζόν στο Αγγέλων Βήμα και στο θέατρο Πόλη. Τώρα, ο Κωνσταντίνος Ρήγος επαναπροσεγγίζει και επανασυστήνει με τον δικό του μοναδικό τρόπο τη θρυλική αυτή μορφή του ελληνικού τραγουδιού με την Κωνσταντίνα Μιχαήλ να υποδύεται εκ νέου τη Σεβάς Χανούμ.

«Για τη Σεβάς Χανούμ δεν είχα ξανακούσει. Από τον ποιητή Γιώργο Χρονά πρωτάκουσα γι’ αυτή την καλλιτέχνιδα. Την προσέγγισα, γιατί ήθελα να κάνω επί σκηνής μια μεγάλη προσωπικότητα του λαϊκού τραγουδιού. Αρχικά σκέφτηκα την Καίτη Γκρέυ, αλλά εκείνη δεν συμφώνησε όσο είναι εν ζωή. Τότε, ο Γιώργος Χρονάς μου πρότεινε να "ζωντανέψουμε" τη Σεβάς Χανούμ που της είχε κάνει μια συνέντευξη και που είναι πολύ ενδιαφέρουσα προσωπικότητα. Συμφώνησα μιας και ο κόσμος δεν την ήξερε αλλά ούτε κι εγώ. Κι έτσι τη βάλαμε στον χάρτη με τις παλιές λαϊκές φίρμες της εποχής» αναφέρει η Κωνσταντίνα Μιχαήλ στο ethnos.gr.

Ποιο είναι το πιο αγαπημένο σας τραγούδι απ’ όσα έχει πει;

Τα τραγούδια που είχε ερμηνεύσει εκείνη την εποχή η Σεβάς ήταν αισθησιακά, ευαίσθητα. Λόγω της ψιλής φωνής της έλεγε αμανέδες κι επειδή ήταν από τη Σαμσούντα του Πόντου και μιλούσε Τούρκικα τα τραγούδια της ήταν λίγο cult. Μεγάλη της επιτυχία ήταν το «Φτωχοκάλυβο», το οποίο ερμηνεύουμε επί σκηνής σε μια πιο σύγχρονη και μοντέρνα προσέγγιση. Θα έλεγα πως το αγαπημένο μου τραγούδι είναι το ερωτικό «Θα πεθάνω γλυκιά μου αγάπη», το οποίο μιλάει για όσα είχε περάσει από τους μεγάλους της έρωτας με κυριότερο τον Στέλιο Καζαντζίδη.

Ποιος ήταν ο κοινός παρονομαστής που βρήκατε με τον Κωνσταντίνο Ρήγο για να την ερμηνεύσετε;

Ο Κωνσταντίνος ήθελε να κάνουμε την Καίτη Γκρέυ κι αυτός ήταν ο κοινός μας παρονομαστής. Αφού ήταν δεσμευμένος ήδη στο άρμα του λαϊκού τραγουδιού και της εποχής εκείνης, ενδιαφέρθηκε να γνωρίσει κι εκείνος μαζί με μένα την Σεβάς Χανούμ μιας και ήταν ένα αρκετά μοιραίο πρόσωπο την εποχή εκείνη.

Ως Κωνσταντίνα έχετε κοινά στοιχεία με τη Σεβάς Χανούμ;

Κοινά στοιχεία δεν νομίζω ότι μπορώ να βρω με την Σεβάς, τη Σεβαστή Παπαδοπούλου, όπως ήταν το κανονικό της όνομα. Διότι είχε διαφορετικές αναφορές, άλλο περιβάλλον, άλλο σκεπτικό, άλλη εποχή. Εάν θα έβρισκα κοινά στοιχεία με τη Σεβάς, θα ήταν η τρέλα της, η αφοσίωσή της στην τέχνη της. Όπως για εκείνη ήταν το τραγούδι, για μένα είναι η δραματική τέχνη. Επίσης, ο τσαμπουκάς της, το έντονο «πιστεύω της». Όλα αυτά την έκαναν να είναι η Αμαζόνα του πάλκου όπως της άρεσε να την αποκαλούν. Ήταν πολύ δύσκολες οι εποχές τότε, πάλεψε μόνη της και τα κατάφερε. Κι αυτό μου αρέσει γιατί κι εγώ αισθάνομαι πως δίνω τον αγώνα μου, μόνη μου, χωρίς εξωγενείς βοήθειες και κάνω τη δουλειά μου όπως μπορώ, να φτάσω εκεί που θέλω, όπου έχω φτάσει μέχρι τώρα, να κάνω το καλύτερο που μπορώ.

Η Σεβάς Χανούμ δεν είναι λογοτεχνική ηρωίδα αλλά είναι υπαρκτό πρόσωπο. Αυτό ανεβάζει κι άλλο τον πήχη δυσκολίας;

Ο πήχης δυσκολίας δεν έχει να κάνει με το αν είναι υπαρκτό πρόσωπο τόσο πολύ, γιατί δεν την ξέρουμε οι περισσότεροι, ελάχιστοι τη θυμούνται. Η δυσκολία είναι στο ότι ήταν ένα πρόσωπο που ζούσε μία στο φως και μία στο σκοτάδι. Δηλαδή, δεν είναι όλα καθαρά κι έχει μια ωραιοποίηση στα όσα κι όπως τα θυμάται. Μπορώ να καταλάβω πως δεν ήταν έτσι ακριβώς κι αυτή την ευαίσθητη ισορροπία πρέπει να την κρατήσω και για να μην φανεί Αγία αλλά και για να μην τη καταβαραθρώσω και ξεχαστεί. Θεωρώ πως της δώσαμε την αίγλη και τη μνήμη που θα αξίζει σε μία καλλιτέχνιδα του είδους της, όπως οι πιο σύγχρονες, Καίτη Γκρέυ, Μαίρη Λίντα, Πόλυ Πάνου και Σωτηρία Μπέλλου. Αν και η Σεβάς δεν έγινε τόσο μεγάλη και τρανή όπως εκείνες σίγουρα ανήκε σε αυτό τον πάνθεον.

Αν κάθε ρόλος αφήνει πάνω σας ένα αποτύπωμα, τι πιστεύετε ότι θα μείνει από αυτόν τον ρόλο;

Το αποτύπωμα της Σεβάς είναι βαθύ και πολύ συναρπαστικό. Γιατί κυρίως πρόκειται για τον τύπο του καλλιτέχνη με τον τίτλο του «καταραμένου» που πάλεψε, κέρδισε, υπήρξε δοξασμένη, έβγαλε χρήματα αλλά κάποιες επικίνδυνες στροφές που πήρε της κόστισαν και στην καριέρα και στη ζωή της. Δυστυχώς στο τέλος, έμεινε λησμονημένη, φτωχή και άρρωστη γιατί η υγεία της επιδεινώθηκε πολύ, γι’ αυτό και πέθανε μικρή σε ηλικία και μόνη.

Εχει υπάρξει κάποια στιγμή που έχετε αναρωτηθεί τι ψάχνουν οι άλλοι σε σας, όταν σας κάνουν μια επαγγελματική πρόταση; Αν η πρόθεσή τους είναι να επενδύσουν στις ικανότητές σας ή να εξαργυρώσουν την αναγνωρισιμότητά σας ως καλλιτέχνης;

Δεν ξέρω τι ψάχνουν οι άλλοι σε μένα. Άλλοι ψάχνουν την αστική μου κωμική φλέβα, αυτό το «comme il faux» που παθαίνει και χαμογελάνε με τα παθήματά της. Άλλοτε μια έμφυτη ευαισθησία που έχω με τα κείμενα τα πιο δραματικά που μπορώ να «ακουμπήσω» κάποιες καρδιές των ανθρώπων και να τους κάνω να συγκινηθούν. Θα σταθώ όμως περισσότερο σε μια κουβέντα του Γιώργου Καπουτζίδη όταν ρωτήθηκε σε μια συνέντευξή του, πώς και για ποιο λόγο διάλεξε εμένα στην πολύ πετυχημένη σειρά του «Εθνική Ελλάδος». Απάντησε πως ήταν η ευθραυστότητα που βγάζω. Μάλλον είναι η ευαισθησία μου, η ζεστασιά μου, η γλυκύτητα. Δεν ξέρω. Μπορείτε να τους ρωτήσετε γιατί με επιλέγουν. «Αν η πρόθεσή τους είναι να επενδύσουν στις ικανότητές μου ή να εξαργυρώσουν την αναγνωρισιμότητά μου ως καλλιτέχνης;» Αυτή η ερώτηση με τιμά πολύ. Πλέον νομίζω και για τα δύο, γιατί έχω αποδείξει πως έχω και ικανότητες. Η αναγνωρισιμότητά μου έχει στηριχτεί πλέον και στις ικανότητές μου. Η εποχή που ήμουν πάρα πολύ γνωστή παρήλθε. Τώρα είναι η σειρά άλλων νέων ηθοποιών. Η δικιά μας η γενιά ανήκει στους πιο ώριμους. Τώρα η αναγνωρισιμότητά μου στηρίζεται στην ικανότητά μου στο να αποδίδω τους ρόλους.

Η Σεβάς Χανούμ είχε μια έντονη ζωή με όμορφες αλλά και δύσκολες στιγμές. Εσείς πώς διαχειρίζεστε τις φωτεινές πλευρές και τα σκοτάδια σας;

Όπως όλος ο κόσμος. Στις φωτεινές πλευρές είμαι έξω και στα σκοτάδια μου είμαι μέσα. Μεγαλώνοντας το σκοτάδι το διαχειρίζομαι πιο εύκολα. Είμαι απομονωμένη, είμαι μέσα στα δικά μου πράγματα, κάνω ενδοσκόπηση, αποσύρομαι. Όταν λοιπόν, το ξεπεράσω, όσο πιο γρήγορα γίνεται, βγαίνω πάλι στο φως, με φίλους, διασκεδάσεις και τα λοιπά.

Ψάχνοντας να βρω περισσότερες πληροφορίες για σας, έχουν γράψει ότι έχετε περάσει κατάθλιψη. Πώς ήταν εκείνη η περίοδος της ζωής σας και πώς το διαχειριστήκατε; 

Δεν έχω πει ότι πέρασα κατάθλιψη. Περνάω φάσεις ενδοσκόπησης, στεναχώριας, μελαγχολίας, ανεργίας, αεργίας και λοιπά. Ειδικό βλέπω κατά καιρούς, αλλά πάντα υπάρχει ένας ειδικότερος ή οτιδήποτε που με βοηθά να διαχειριστώ το μυαλό μου και τη γεμάτη συναισθήματα ψυχή μου που πολλές φορές μπλοκάρει.

Ποιο θεωρείτε ότι είναι το πιο φωτεινό σας σημείο;

Το φωτεινό μου σημείο, όπως μου έχουν πει κιόλας, είναι το χαμόγελό μου. Δεν είναι βεβιασμένο σχεδόν ποτέ. Αν χαμογελάσω βεβιασμένα κι αμήχανα τότε έχουμε πρόβλημα. Το χαμόγελό μου αντανακλά την ψυχή μου και τις σκέψεις μου και το πώς αντιμετωπίζω τη ζωή.

Τι ρόλο έπαιξε η Σεβάς Χανούμ στη ζωή και την καριέρα του Στέλιου Καζαντζίδη; Πιστεύετε ότι ερωτεύτηκαν πραγματικά;

Δεν μπορώ να ξέρω τι ρόλο έπαιξε η Σεβάς στη ζωή του. Ο Στέλιος Καζαντζίδης ήταν ένας μεγάλος καλλιτέχνης αλλά δύσκολος άνθρωπος και άντρας. Πιστεύω πως πέρασε καλά μαζί της, αγαπήθηκαν παράφορα για ένα χρονικό διάστημα, αλλά όπως συμβαίνει με όλα τα μεγάλα πάθη, κάποια στιγμή ολοκληρώθηκε. Δεν ξέρω τι ρόλο έπαιξε στη ζωή του, αν ήταν απλά ένα καπρίτσιο του ή ένας έρωτας. Για τη Σεβάς πάντως ήταν ένας πολύ μεγάλος έρωτας και τη σημάδεψε. Αναφέρει η ίδια για την καριέρα του ότι εκείνη πλούτισε τη φωνή του Καζαντζιίδη. Όταν συζούσαν, κάτω από τη στέγη της μητέρας του Γεσθημανής, το βράδυ που κοιμόντουσαν μαζί άκουγαν μέχρι το πρωί ραδιόφωνο από Αίγυπτο, Αραβία όλες τις δοξασμένες, μεγάλες και τρανές ανατολίτικες φωνές. Κι από κει είχε ξεσηκώσει κάποιους λαρυγγισμούς ο Καζαντζίδης, των Αράβων και των Αιγυπτίων. Εγώ θεωρώ πως η μητέρα του, Γεσθημανή, έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην καριέρα του απ’ ό,τι όλες οι γυναίκες που πέρασαν από τη ζωή του. Αυτή είναι η δική μου άποψη χωρίς, όμως, να μπορώ να το διασταυρώσω.

Με τα χρόνια, τους άνδρες τους έχετε αποκωδικοποιήσει; 

Θ' απαντήσω όπως απαντούν εκείνοι για εμάς. Άβυσσος η ψυχή του ανδρός. Δεν με ενδιαφέρει να καταλάβω τους άνδρες γενικότερα, ούτε να τους αποκωδικοποιήσω. Μ' ενδιαφέρει να καταλάβω έναν άνθρωπο όταν είναι κοντά μου, τον θεωρώ συναρπαστικό και προσπαθεί να νιώσει τις αγωνίες μου, τις ανησυχίες μου, τις χαρές μου. Τότε μπαίνω στη διαδικασία να δημιουργηθεί αυτό που λέμε σχέση. Όχι απαραίτητα ερωτική.

Πόσο ανάγκη έχουμε σήμερα τα δυναμικά γυναικεία πρότυπα;

Οι γυναίκες γενικότερα θεωρώ πως είναι δυναμικές. Ο δυναμισμός είναι το χαρακτηριστικό μας, άσχετα αν πιστεύουν πως είμαστε το παθητικό και οι άντρες το επιθετικό φύλο. Αν και φαίνονται ευαίσθητες, αδύναμες και γλυκές κρύβουν έναν δυναμισμό που στο δικό τους μετερίζι είναι το νοικοκυριό τους, τα παιδιά τους, η δουλειά τους, το σπιτικό τους. Είμαστε δυναμικές και ξέρουμε τι θέλουμε. Στην εποχή μας τα δυναμικά γυναικεία πρότυπα είναι απαραίτητα στην κοινωνική και πολιτική ζωή. Αν κυβερνούσαμε εμείς οι γυναίκες θα τα πηγαίναμε πάρα πολύ καλύτερα.

Γιατί οι προηγούμενες γενιές, ενώ ζούσαν τραγωδίες, είχαν μεγαλύτερη όρεξη για ζωή και γλέντι από εμάς σήμερα;

Γιατί ήταν πιο κοντά στη φύση. Ηταν γειωμένοι, όλα γινόντουσαν στήθος με στήθος, μάτι με μάτι, πόδι με πόδι, χέρι με χέρι. Δεν ήταν κλεισμένοι μέσα σε δωμάτια και σπιρτόκουτα μπροστά σε μια οθόνη που όλα γίνονται μέσα από virtual. Όταν η ζωή σου είναι παθητική και η όρεξη για γλέντι περνάει μέσα από εικόνες και προκλήσεις, σβήνουν τα αληθινά συναισθήματα του πάθους και του ενθουσιασμού. Νομίζω πως οι τελευταίες γενιές, οι Millenials και οι Generation Z είναι οι πιο απομονωμένες γενιές μετά από όλες αυτές τις κρίσεις που συμβαίνουν γύρω μας. Γι’ αυτό λέγαμε κάποτε πως στον πόλεμο άνθιζαν τα θέατρα, η αντίσταση, τα γλέντια, οι μάχες, η ανάγκη για σύνδεση.

Έχετε πει ότι η απώλεια του πατέρα σας πριν από τέσσερα χρόνια έπαιξε μεγάλο ρόλο στην ωριμότητά σας. Γιατί;

Γιατί μ’ έναν τρόπο κόπηκε ο ομφάλιος λώρος. Αν και κόβεται συνήθως με τη μάνα, εμένα στα βασικά θέματα της ζωής με γαλούχησε ο πατέρας μου. Δεν καταλάβαινα πως όταν ζούσε ήμουν στη φωτιά κι όταν «έφυγε» έπρεπε να συνεχίσω να κάνω πραγματικότητα και με ώριμο τρόπο αυτά που τόσο καιρό παλεύαμε μεταξύ μας ή μου έδειχνε ή αντιστεκόμουνα στις νουθεσίες του. Οπότε, τ' ότι βαδίζω ανεξάρτητη και μόνη από την αιγίδα του, την επίβλεψή του και το μάτι του πια, είναι για μένα ωριμότητα.

Οι ρυτίδες αποτελούν πηγή άγχους περισσότερο για σας τις γυναίκες;

Ναι, γιατί ακόμα τα κοινωνικά πρότυπα μας θέλουν να είμαστε φρέσκες, ωραίες, αναπαραγωγικές. Κι όταν αρχίζουν να φαίνονται οι ρυτίδες μας δεν είμαστε το ίδιο γοητευτικές. Αυτό ευτυχώς πλέον αρχίζει να αλλάζει. Ας ελπίσουμε πως θα τα καταφέρουμε. Θεωρώ πως ένα πρόσωπο με ρυτίδες παραμένει το ίδιο όμορφο. Όταν μου λένε: «Τι ωραία που ήσουν βρε Κωνσταντίνα» με εκνευρίζουν και κόβω καλημέρες γιατί εξακολουθώ να είμαι ωραία όπως και όλες οι γυναίκες. Ίσως κάποιες να είναι ομορφότερες τώρα απ’ ό,τι ήταν μικρότερες.

Πώς σας αρέσει να περιποιείστε τον εαυτό σας;

Με τον κλασικό, κυριολεκτικό και συνηθισμένο τρόπο. Γυμναστική, δίαιτα, προσευχή, ύπνο και καλές σχέσεις με τους δικούς μου ανθρώπους. Ταξίδια, κοκτέιλ, διασκέδαση και έρωτα.

Τι περιμένετε από το μέλλον σας, στη ζωή και στην καριέρα σας;

Δεν περιμένω τίποτα. Ό,τι θέλει ας έρθει. Εγώ βάζω τους στόχους μου και προχωρώ. Το μέλλον μου αυτή τη στιγμή είναι η μέρα Παρασκευή, 27 Οκτώβρη, η πρεμιέρα της «Σεβάς Χανούμ», με τους καλύτερους συνεργάτες που θα μπορούσα να έχω.