Θάνος Μικρούτσικος στο Έθνος της Κυριακής: Πρέπει να μιλάμε με ειλικρίνεια στα παιδιά για τη βαρβαρότητα

«Δεν είναι καθόλου εύκολη διαδικασία να μιλήσεις με τα παιδιά. Τα ερωτηματικά τους και οι ερωτήσεις τους σπάνε κόκαλα. Γι’ αυτό και ανέκαθεν ήταν ένα μεγάλο στοίχημα για μένα να έρθω σε επαφή μέσω της τέχνης μου με αυτό το κοινό που έχει ταυτόχρονα πολλά πλεονεκτήματα» παραδέχεται ο Θάνος Μικρούτσικος. Από την άλλη πλευρά σύμφωνα με τη Μαρία Παπαγιάννη «η τέχνη για παιδιά είναι η μεγαλύτερη άμυνα απέναντι στη βαρβαρότητα που μάς περιβάλλει». Πάνω σε αυτές τις διαπιστώσεις των δύο αυτών ξεχωριστών ανθρώπων, καλλιτεχνών και ταυτόχρονα αφοσιωμένων συντρόφων ζωής «χτίστηκε» η υπέροχη παράσταση για παιδιά, με τίτλο «Ως την άκρη του κόσμου», που παρουσιάζεται τα Σαββατοκύριακα στο θέατρο «Τζένη Καρέζη».

Ο Θάνος Μικρούτσικος έβγαλε το μαγικό μουσικό ραβδάκι του και συνέθεσε μουσικές για μικρούς πειρατές της ζωής, η Μαρία Παπαγιάννη δημιούργησε με την συγγραφική φαντασία της τους δύο ήρωες της ιστορίας και σκιαγράφησε την διαδρομή τους ενώ η ομάδα C. for Circus ανέλαβε να ζωντανέψει όλο αυτό το ιδιαίτερο εγχείρημα επί σκηνής, να του δώσει εικόνα, φωνή και λόγο. Το αποτέλεσμα; Καλλιτεχνικό, διδακτικό αλλά και εξαιρετικά συγκινητικό.

« Δεν είναι όλα όπως φαίνονται. Ένας άνθρωπος που σού χαμογελάει δεν είναι πάντα φίλος και κάποιος που είναι πολύ διαφορετικός από σένα δεν σημαίνει ότι είναι εχθρός, Δεν χρειάζεται να έχεις ξύλινο πόδι για είσαι πειρατής, δεν χρειάζεται να είσαι πάνω σε καράβι για να ζήσεις μια πειρατική περιπέτεια. Το μόνο που χρειάζεσαι είναι φαντασία» λέει στους δύο λιλιπούτειους πρωταγωνιστές της παράστασης η σοφή Μεντιόλα χαρίζοντάς σε αυτούς αλλά και στο κοινό τους ένα πολύτιμο μάθημα ζωής.

« Ειδικότερα στα χρόνια της κρίσης το παιδικό κοινό χρειάζεται έργα που να μιλάνε με ειλικρίνεια, κατευθείαν, στο μυαλό και την ψυχή του, για ό,τι βάρβαρο συμβαίνει δίπλα μας» υπογραμμίζει ο Θάνος Μικρούτσικος η σύνθεση της μουσικής για παιδιά, όπως ο ίδιος μάς θυμίζει, διατρέχει μεγάλο μέρος της πορείας του.

Η Μαρία Παπαγιάννη περιγράφει την τέχνη ως την πιο δυνατή ασπίδα για τα παιδιά: «Πολλοί άνεμοι φυσάνε κάθε μέρα. Περισσότερο ή λιγότερο τρομαχτικοί. Το παιδί προσπαθώντας να εξηγήσει τους φόβους του μπορεί να απομονωθεί, να κλειστεί στον εαυτό του κι έτσι οι αγωνίες του να γίνουν γιγάντιες. Η τέχνη το βοηθά να καταλάβει ότι δεν είναι μόνο του. Αυτό κάνει η τέχνη. Φωτίζει τα καθημερινά μ΄  έναν τρόπο που μοιάζουν μοναδικά. Ή μιλάει για τα θαύματα της κάθε μέρας. Αυτή νομίζω ότι είναι η δουλειά της τέχνης. Μιλώντας για έναν να μιλήσει για πολλούς».

Όσο για τα μηνύματα που η ίδια ήθελε να περάσει μέσα από αυτό το κείμενο; «Μ΄ αρέσει να σκέφτομαι ότι κάνω μια ιστορία για να απαντήσω σ΄ ένα δικό μου γιατί. Δεν έχω όλες τις απαντήσεις. Σ΄ αυτή την περίπτωση ξεκινήσαμε με δυο παιδιά που έχουν χάσει τα πιο πολύτιμά τους. Κι αρχίσανε οι κουβέντες. Ένα αρκουδάκι; Και τι έγινε; Όταν όμως αυτό το αρκουδάκι βρισκόταν σ΄ ένα κρεβάτι, σ΄ ένα παιδικό δωμάτιο, σ΄ ένα σπίτι, μια οικογένεια, μια χώρα που όλα έχουν χαθεί; Όταν δυο παιδιά όπως οι ήρωες της ιστορίας μας έχουν χάσει τα πάντα; Να, σαν τα ασυνόδευτα παιδιά που έρχονται στη χώρα μας. Τότε τι μπορείς να πεις; Τι υπάρχει μετά το μεγάλο ΜΠΟΥΜ με το οποίο ξεκινάει η ιστορία μας; Τι κάνεις; Μπορείς να κατεβάσεις το κεφάλι και να το χώσεις στη γη, μπορείς να μείνεις στήλη άλατος ελπίζοντας ότι κάτι θα στείλουν οι ουρανοί και μπορείς να βγεις έξω στο δρόμο, και να πιστέψεις ότι το μέλλον δεν θα 'ρθει από μονάχο του έτσι νέτο σκέτο αν δεν πάρουμε μέτρα κι εμείς.  Κι αυτό κάνουν τα δυο παιδιά της ιστορίας μας. Φεύγουν από το 0 αλλά προχωρούν με τόλμη για να διεκδικήσουν τα αυτονόητα: μια πατρίδα, μια οικογένεια. Το μπουμ όμως είναι σχετικό. Μπορεί να συμβεί καθημερινά στις ζωές μας. Μικρά ή μεγαλύτερα μπουμ. Τι κάνεις; Το βάζεις στα πόδια; Εμείς στην παράστασή μας λέμε όχι».

Από την άλλη πλευρά έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να διερευνηθεί ποια είναι η κοινή συνισταμένη ανάμεσα σε ένα ζευγάρι όταν συνεργάζεται, τί είναι αυτό που τούς οδηγεί στο να συνδημιουργήσουν και ποια στοιχεία είναι απαραίτητα ώστε αυτή η συνεργασία να φέρει ένα καλό αποτέλεσμα. Ο Θάνος Μικρούτσικος είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικός ως προς αυτή την πτυχή: «Δεν είναι η πρώτη φορά που δουλεύω με την Μαρία. Από την αρχή κατάλαβα ότι έχουμε κοινούς κώδικες και στην τέχνη. Για παράδειγμα και οι δυο αντιμετωπίζουμε τα παιδιά σαν ένα κανονικό κοινό είτε γράφουμε μουσική είτε κείμενα. Δεν παιδιακίζουμε. Κι αυτό γιατί πιστεύουμε και οι δυο ότι η τέχνη είναι μια διαδικασία κι όχι μια στιγμή. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να γεμίσουμε τις τσέπες τους. Κι ύστερα για καιρό τα παιδιά στο σπίτι θα κουβαλάνε ό,τι είδανε και θα το επεξεργάζονται».

Για την Μαρία Παπαγιάννη η μουσική παίζει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του έργου: «Η μουσική είναι η αρχή και το τέλος της ιστορία μας. Πάντοτε οι μουσικές του Θάνου στο θέατρο άλλοτε τονίζουν το κείμενο άλλοτε γίνονται κόμποι της ιστορίας κι άλλοτε λειτουργούν σαν το "Σύννεφο με Παντελόνια" του Μαγιακόφσκι».