Θέατρο|06.04.2020 10:55

Σε φάση αναστοχασμού το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας

Μαρία Ριτζαλέου

"Όταν η κρίση που βιώνουμε περάσει, θα υπάρξει ενθουσιασμός. Ενθουσιασμός για την ανακούφιση, ενθουσιασμός για την επιστροφή στην συναναστροφή, ενθουσιασμός για τη νίκη"! Με αισιοδοξία και ελπίδα πορεύεται προς την επόμενη μέρα, αυτή μετά την πανδημία του κορονοϊού, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, που όπως και όλοι οι θεατρικοί οργανισμοί έχει αναστείλει προσώρας την δραστηριότητά του. Οι αίθουσες έκλεισαν, οι σκηνοθέτες εμπνέονται νέους τρόπους διδασκαλίας της υποκριτικής, οι ηθοποιοί μελετούν κείμενα και ρόλους στο σπίτι τους, οι παραγωγοί αναδιαμορφώνουν ημερομηνίες και πρεμιέρες.

Δια στόματος του καλλιτεχνικού διευθυντή του, Νίκου Κολοβού, το Κ.Θ.Β.Ε. βρίσκεται σε φάση αναστοχασμού για τις καλοκαιρινές παραγωγές, για το πρόγραμμα της επόμενης καλλιτεχνικής περιόδου, για "το θέατρο μετά τον κορονοϊό", όπως -ίσως αδόκιμα- θα δίναμε τίτλο σε αυτή την συνέντευξη. Κι ενώ συζητούσαμε για το κλειστό θέατρο, μας αποκάλυψε, ότι ο ενδυματολογικός τομέας ανέλαβε τα έξοδα και την ραφή 100 στολών και μασκών για το ΑΧΕΠΑ και ήδη ξεκίνησε η κατασκευή τους, ακολουθώντας την επιτυχή ιδέα και πράξη του Εθνικού Θεάτρου. Άρα το θέατρο λειτουργεί...

Πώς πιστεύει, άραγε, ότι θα είναι αυτή, η επόμενη μέρα;

"Προς το παρόν το να επιχειρήσει κανείς να απαντήσει σ αυτήν την ερώτηση, είναι σα να προσπαθεί να γεωμετρήσει το χάος. Εφόσον ακόμη και η ιατρική προσέγγιση είναι ασαφής, οι οικονομικές συνέπειες είναι εν δυνάμει αρνητικές, ο φόβος της συναναστροφής διάχυτος και συνεπώς η ψυχολογική μας αποσταθεροποίηση σε πλήρη εξέλιξη, μόνο δυο πράγματα μπορούν να οριοθετήσουν το δέον γενέσθαι: Η εμπροσθοβαρής περιφρούρηση της δημόσιας υγείας, πράγμα που εξελίσσεται ομαλά χάρις στην εθνική προσπάθεια και η ατομική συγκρότηση, ώστε η επόμενη μέρα να μας βρει ετοιμοπόλεμους για να επουλώσουμε τις πληγές", λέει στο "Έθνος της Κυριακής", ο κ. Κολοβός. "Η Τέχνη είναι ευκολότερο να αποδώσει σε δύσκολους καιρούς", εξηγεί, αλλά σε αυτή τη φάση τουλάχιστον δεν μπορεί να εκτιμήσει αν θα γεμίσουν άμεσα οι αίθουσες, ή η Επίδαυρος, ή το Θέατρο Δάσους. "Με δεδομένο ότι η φοβία όπως και κάθε εγκλωβισμένη μέσα μας ανασφάλεια αργεί σχετικά να επουλωθεί, θα τολμούσα να πω πως δεν πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι για τις υπερσυγκεντρώσεις. Ας ελπίσουμε πως το καλοκαίρι θα διαλύσει τους ενδοιασμούς μας ευκολότερα, χάρις στους ανοιχτούς χώρους. Ωστόσο φεστιβάλ που στηρίζονται εν πολλοίς και στον τουρισμό και με την προϋπόθεση ότι άλλες χώρες δεν θα αποδειχτούν δυσανάλογα ευάλωτες απέναντι στη πανδημία, μόνον προς το τέλος καλοκαιριού μας αφήνουν κάποια αχτίδα αισιοδοξίας", σημειώνει.

Λίγο πριν ανακοινωθούν οι αυστηροί περιορισμοί και πριν η χώρα υιοθετήσει το "Μένουμε Σπίτι", ο σκηνοθέτης του θεάτρου και Διευθυντής Σπουδών της Δραματικής Σχολής του Κ.Β.Θ.Ε., Γιάννης Ρήγας, είχε απευθύνει πρόσκληση για ανοιχτή ακρόαση σε ηθοποιούς που θα ήθελαν να συμμετάσχουν στην καλοκαιρινή παραγωγή, τους "Όρνιθες" του Αριστοφάνη. Η αγαπημένη και διαχρονική κωμωδία του, θα παρουσιαστεί στην Επίδαυρο -όπως ανακοίνωσε μέσα στην εβδομάδα η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Κατερίνα Ευαγγελάτου- και σε περιοδεία σε όλη τη χώρα με τους Ταξιάρχη Χάνο και Χρήστο Στέργιογλου στους κεντρικούς ρόλους του Πεισθέτερου και του Ευελπίδη. Οι δοκιμές του έργου θα ξεκινήσουν στις αρχές Μαΐου και είναι πιθανόν να μετατεθούν κάποιες πρεμιέρες, ωστόσο δυσκολότερος είναι ο προγραμματισμός για το σύνολο της καλοκαιρινής περιοδείας. "Το δικό μας μέλημα, θα επαναλάβω, ότι είναι η ικανότητα προσαρμογής στις εκάστοτε συνθήκες και εννοώ την ευελιξία. Η οποία είναι απαραίτητο να συνοδεύεται από άρτιο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα ως κύριο όπλο στη φαρέτρα μιας επιτυχημένης ¨συνομιλίας¨ με το κοινό μας. Δεν είναι δυνατό να ζητάς τη συμμετοχή του κοινού με προχειρότητες, από όποιο μετερίζι τάχθηκες να υπηρετήσεις την επικοινωνία", αναφέρει ο κ. Κολοβός, επισημαίνοντας -και συγχαίροντας γι΄αυτό τους ανθρώπους του Κ.Θ.Β.Ε.- ότι οργανώθηκαν ακροάσεις σε πανελλήνια βάση, με πλήρη σεβασμό στο καλλιτεχνικό ζητούμενο, αλλά και στην αξιοκρατία, μια διαδικασία πολύωρη, πολυήμερη, δύσκολη, που όμως τον αφήνει πλήρως ικανοποιημένο.

Κάποιες από τις παραστάσεις του Κ.Θ.Β.Ε. έκαναν πρεμιέρα μετά τις γιορτές -ενδεικτικά αναφέρουμε το "Εδώ Ουρανός" της Αγλαϊας Βετεράνι σε σκηνοθεσία του Σίμου Κακάλα, "Οι στυλοβάτες της κοινωνίας του Χένρικ Ίψεν σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου, αλλά και "Μια γιορτή του Αλ-Νούρι" του Φόλκερ Λούτβιχ από την Παιδική Σκηνή σε σκηνοθεσία Βασίλη Κουκαλάνι. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής παραδέχεται πως ήταν αδικία το πρόωρο και βίαιο κατέβασμά τους, καθώς αυτό συνέπεσε με ένα δυσάρεστο γεγονός, "το οποίο επιβάρυνε ακόμη περισσότερο τις εισπράξεις του Θεάτρου, όπως και κάθε οργανισμού και επιχείρησης σε παγκόσμια βάση". Αυτό ωστόσο δεν πρέπει να οδηγήσει σε μια μεμψιμοιρία, η άποψή του είναι πως "αν η Υγεία υπέστη σφοδρή επίθεση, τότε η Οικονομία υπέστη καθολική".

Μέσα σε αυτό το πνεύμα και με δεδομένο ότι οι παραστάσεις της προηγούμενης χρονιάς έδωσαν τις εξετάσεις τους, ο Νίκος Κολοβός, ετοιμάζει το νέο καλλιτεχνικό προγραμματισμό, που όπως λέει θα έχει "νέο ύφος και άποψη για τα οράματά μας, πάνω στο ρόλο που πρέπει να επιτελεί ένα Κρατικό Θέατρο. Το οποίο επιπλέον έχει λαμπρή ιστορία και ακαταμάχητες επιδόσεις στην επικοινωνία του με το κοινό. Όσο κι αν αυτό μοιάζει δύσκολο στη δεδομένη συγκυρία, πρέπει να υπενθυμίζουμε αδιάκοπα, ότι το όποιο μεγαλείο και τα όποια κατορθώματα οφείλονται σε ανθρώπους που εργάστηκαν με ευσυνειδησία στο χώρο τους και θυσίασαν τη ζωή τους σ΄αυτό". Τούτο το διάστημα που τα θέατρα δεν λειτουργούν, αρκετές ομάδες, αλλά και Οργανισμοί, όπως το Εθνικό Θέατρο, το Θέατρο Πορεία, το Θέατρο Σταθμός, προσφέρουν on line παραστάσεις από το ψηφιοποιημένο αρχείο τους δωρεάν, ή άλλοι, όπως το Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν, έναντι ενός συμβολικού τιμήματος 3,5€. Το αρχείο του Κ.Θ.Β.Ε. είναι από τα πλέον πλούσια, ψηφιακό στο ακέραιο και ευπρεπώς δομημένο και περιέχει το σύνολο των παραστάσεων. Χάρη σε αυτό, έχουν σωθεί σπάνιες μουσικές, σκηνικά, κοστούμια και φυσικά ερμηνείες. Για την ώρα όμως το ψηφιοποιημένο αρχείο δεν μπορεί να βγει στον...αέρα για κοινή θέαση και η ανάρτησή του, όπως λέει ο κ. Κολοβός "εξαρτάται και από την διευθέτηση νομικών ερωτημάτων", τα οποία και ευελπιστεί ότι θα λυθούν σύντομα.

Από τις αρχές της εβδομάδας πάντως μέσα, από την ιστοσελίδα του Κ.Θ.Β.Ε. και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρουσιάζονται αποσπάσματα του αρχείου, από μουσικές μέχρι μονόλογοι τραγωδών και κλασικές ερμηνείες, καθώς επίσης οι σκηνές του θεάτρου, οι βιτρίνες με τα σπουδαία εκθετικά κοστούμια, οι σπάνιες εικαστικές συλλογές. "Έπονται αναγνώσματα για παιδιά ραδιοφωνικής μορφής, αναγνώσματα και θεατρικές ραδιοφωνικές παρουσίες, παραμύθια και φυσικά πασχαλινά διηγήματα. Καιρός να θυμηθούμε και τη γοητεία των ¨εορτών του ραδιοφώνου¨", αναφέρει.

Η πρωτοφανής κρίση που βιώνουμε, ο τρόμος για τον άγνωστο ιό, το "Μένουμε Σπίτι", τα κλειστά καταστήματα και οι αυστηροί περιορισμοί στις μετακινήσεις, άλλαξε την ζωή μας, αλλά και την κοσμοθεωρία μας. Όσα θεωρούσαμε δεδομένα, σήμερα είναι μαχητά. Ο τρόπος που δουλεύαμε, η κοινωνική μας συμπεριφορά, οι προσωπικές μας σχέσεις, έχουν αλλάξει. Ένας φόβος πλανάται πάνω από τη χώρα. Η επόμενη μέρα δεν είναι ίδια για κανέναν. Ούτε φυσικά για τους ανθρώπους του θεάτρου. Ο Νίκος Κολοβός είναι αισιόδοξος και βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο και μια καινούργια μέρα πιο φωτεινή. "Η χώρα σαφώς πρωτοστάτησε στη σώφρονα και έγκαιρη αντιμετώπιση της πανδημίας κι αυτό δεν ξέφυγε από τους διεθνείς αναλυτές…. Ήδη διαφαίνεται μια εθνική υπερηφάνεια με παράλληλη προσήλωση στην ευλαβική τήρηση των μέτρων. Με τη βοήθεια της τύχης, θείας πρόνοιας και κοινωνίας, εάν τα καταφέρουμε καλυτέρα από πολλούς, θα πρόκειται για σύγχρονη εθνική εποποιία!  Έγκαιρης και ουσιαστικής σημασίας. Και ας μου επιτραπεί να ελπίζω, ότι μετά από τέτοιες ¨προκοπές¨ ακλουθούν περισσότερες….. Τότε οι θεατές θάρθουν  και στο θέατρο! Είναι η εποχή μας : Ας την τιμήσουμε", λέει. 

ΚΘΒΕθεατρικές παραστάσειςΝίκος Κολοβός