Η κουβανική επανάσταση «σαλπάρει» από τη Στέγη

«Granma: Trombones from Havana» είναι το τίτλος της καινούριας δημιουργίας θεάτρου ντοκουμέντου των Rimini Protokoll που παρακολουθούν το ιστορικό ταξίδι του Φιντέλ Κάστρο, του Τσε Γκεβάρα και των συντρόφων τους, από το Μεξικό προς την Κούβα, το 1956.

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 5 λεπτά ┋

«Granma». Αυτό ήταν το όνομα του πλοιαρίου που πέρασε στην ιστορία όταν σαλπάρισε τη νύχτα της 25^ης Νοεμβρίου του 1956 από το λιμάνι Τούξπαν του Μεξικού πλέοντας προς την Κούβα και μεταφέροντας τον Φιντέλ Κάστρο και 81 ακόμα, σήμερα ιστορικά, πρόσωπα συμπεριλαμβανομένου και του Τσε Γκεβάρα, τα οποία ξεκίνησαν την κουβανική επανάσταση ενάντια στο καθεστώς του Μπατίστα

Αυτή την εμβληματική στιγμή για την ιστορία του 20^ου αιώνα επέλεξε αυτή τη φορά η κολεκτίβα των Rimini Protokoll για την παράσταση θεάτρου ντοκουμέντου «Granma: Trombones from Havana» («Granma:Τρομπόνια από την Αβάνα») που ως διεθνής συμπαραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση έρχεται στην Κεντρική της Σκηνή από τις 19 Δεκεμβρίου. Έρχεται για να επιστρέψει 60 χρόνια πίσω, ανασυνθέτοντας τον μύθο της κουβανέζικης επανάστασης στο Granma με την υπογραφή του μέλους και συνιδρυτή των Rimini Στέφαν Κέγκι και με την συμμετοχή, μεταξύ της πολυπληθούς ομάδας συνεργατών, τεσσάρων ανθρώπων που είναι εγγόνια συντρόφων του Κάστρο στο ιστορικό ταξίδι του Granma και της κουβανικής επανάστασης.

Ο Στέφαν Κέγκι απευθύνθηκε σε περισσότερους από 50 απογόνους των Κουβανών επαναστατών, προκειμένου να συγκεντρώσει υλικό για την έρευνά του. Η ανταπόκρισή τους ήταν θερμή, πέραν κάθε προσδοκίας. Κι αυτός αποφάσισε να επιλέξει αυτούς τους τέσσερις για να αποτυπώσει την Κούβα μέσα από τη ματιά τους και να τους δώσει επί σκηνής το ρόλο των παππούδων τους. Επέλεξε τον μαθηματικό, κινηματογραφιστή και κεντρικό αφηγητή της παράστασης Ντανιέλ, εγγονό του Faustino Pérez, που υπήρξε από τα πρωτοπαλίκαρα του Κάστρο και διετέλεσε πρώτος υπουργός Ανάκτησης Περιουσιών και Ανακατανομής του Πλούτου στη χώρα. Τον προγραμματιστή υπολογιστών Κριστιάν και την φοιτήτρια Ιστορίας Μιλάγκρο, επίσης εγγόνια άλλων comrades του Κάστρο. Και τη Νταϊάνα εγγονή ενός μουσικού που συμμετείχε στη θρυλική Orchestra Maravillas de Florida, μουσικός και η ίδια, η οποία ανέλαβε να διδάξει τρομπόνι στους τρεις συμπρωταγωνιστές της.

Το «υλικό» αυτής της θαρραλέας παράστασης θεάτρου ντοκουμέντου; Μύθοι και πραγματικότητες, ουτοπίες και δυστοπίες, επαναστάτες του τότε και νέοι του σήμερα, παρελθόν και μέλλον. Όλα αυτά συναντιούνται και συμπλέουν ή προσκρούουν στα ερωτήματα που θέτουν οι Rimini: Κι αν ξαναζούσε η Κούβα του Φιντέλ Κάστρο; Κι αν η νέα γενιά των Κουβανών οραματιζόταν μια άλλη ουτοπία; Κι αν οι τρομπέτες της Buena Vista ηχούσαν και πάλι;

«Η παράσταση των Rimini Protokoll είναι μοναδικά αυθεντική. […] Αναζωογονητική και απολαυστική για όλους, από τους γνώστες της πολιτικής έως τους παθιασμένους επαναστάτες. Για όποιον θέλησε ποτέ να κατανοήσει πού τοποθετείται αναφορικά με τη συλλογική ιστορία, το Granma είναι μια εξαιρετική αφετηρία», ανέφερε χαρακτηριστικά μία από τις πολλές ενθουσιώδεις κριτικές (Jasmine Winter, Montreal Theatre Hub) όσων είδαν ήδη το νέο τολμηρό θεατρικό εγχείρημα της βερολινέζικης κολεκτίβας.

granma._trombones_from_havanac_ute_langkafel_maifoto_3_p.jpg

Η σύντομη ιστορία του Granma

Το Γκράνμα, μήκους 18 μέτρων και πλάτους 4.97, με δύο εξακύλινδρες πετρελαιοκίνητες μηχανές "Γκρέι Τζένεραλ», είχε κατασκευαστεί από την Wheeler Shipbuilding στις ΗΠΑ το 1943, κατά παραγγελία του αμερικανικού Ναυτικού. Αργότερα πέρασε στα χέρια του Ρόμπερτ Έρικσον που βάφτισε το πλοίο έτσι για να τιμήσει τη γιαγιά του (Granma). Τον Οκτώβριο του 1956 το αγόρασε έναντι 15.000 δολαρίων ένας Μεξικανός, που λέγεται ότι ήταν ο έμπορος όπλων Αντόνιο ντελ Κόντε που δρούσε μυστικά υπέρ του Κάστρο.

Το Γκράνμα σαλπάρισε τη νύχτα της 25ης Νοεμβρίου του 1956 από το λιμάνι του Τούξπαν του Μεξικού. Αν και επίσημα η χωρητικότητά του δεν ξεπερνούσε τα 20 άτομα, στην αποστολή κατάφεραν να χωρέσουν 82, κυρίως Κουβανοί και ελάχιστοι άλλων εθνικοτήτων όπως βέβαια ο Αργεντίνος γιατρός Ερνέστο Γκεβάρα,ο Ιταλός Τζίνο Ντόνε, ο Μεξικανός Γκιγιέν κι ο Δομινικανός Ραμόν Μέχιας..

Αν και το αρχικό σχέδιο προέβλεπε πως αυτή η αποστολή υπό τον αρχιστράτηγο Κάστρο θα έφτανε στην Κούβα συγκεκριμένη περίοδο για να συντονιστεί με άλλους επαναστάτες, οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες και το υπερβολικό φορτίο είχαν ως αποτέλεσμα το πλοιάριο να καθυστερήσει στο ταξίδι του. Και τελικά ξημερώματα της 2^ης Δεκεμβρίου να προσαράξει στην ακτή Λας Κολοράδας σε διαφορετικό δηλαδή σημείο από το προσυμφωνημένο. Παρόλες τις αρχικές δυσκολίες που συνάντησαν τις μέρες που ακολούθησαν την απόβαση (ή το «ναυάγιο» όπως το χαρακτήρισε αργότερα ο Τσε Γκεβαρα), συμπεριλαμβανομένης και μιας επίθεσης από τα στρατεύματα του καθεστώτος που μείωσε τον αριθμό των ανταρτών στο ένα τρίτο, οι αντάρτες κατάφεραν να ανασυνταχθούν στα βουνά της Σιέρρα Μαέστρα και να αποτελέσουν τον πυρήνα του μετέπειτα ανταρτοπόλεμου.

Σήμερα, το Γκράνμα εκτίθεται στο Μουσείο της Επανάστασης της Αβάνας. Επίσης, το όνομα “Granma” δόθηκε ως τίτλος, τιμής ένεκεν, στην επίσημη καθημερινή εφημερίδα-όργανο του Κομουνιστικού Κόμματος της Κούβας.