Σαν Σήμερα|26.07.2023 00:00

Πεθαίνει ο πρώην πρωθυπουργός και θρυλικός Μαύρος Καβαλάρης Νικόλαος Πλαστήρας

Newsroom

Μια μέρα σαν σήμερα 26 Ιουλίου του 1953 πεθαίνει ο πρώην πρωθυπουργός Νικόλαος Πλαστήρας. Ποιος ήταν με λίγα λόγια ο Πλαστήρας; Θεωρείται ικανότατος στρατιωτικός, τίμιος πολιτικός και υπόδειγμα ανθρώπου. Αγαπήθηκε από τον λαό. Γεγονότα που τον χαρακτήρισαν ήταν η διακριτική προσφορά του μισθού του σε φτωχούς, η άρνησή του να διορίσει τον άνεργο αδερφό του και το ότι πέθανε σχεδόν φτωχός, δίχως περιουσιακό στοιχείο στην κατοχή του.

Έχει γράψει ο συγγραφέας Γιώργος Θεοτοκάς το 1965: «Στο πεδίο των ανθρώπινων σχέσεων ύστερα από τον Ελευθέριο Βενιζέλο μόνο δύο δημόσιοι άνδρες κατόρθωσαν να δημιουργήσουν ένα θερμό ρεύμα συναισθηματικής επαφής με τις μάζες, ο Παπανδρέου τώρα και ο Πλαστήρας άλλοτε».
Γιος του ράφτη Χρήστου Πλαστήρα και της Στυλιανής Καραγιώργου, υφάντρας, ο Νικόλαος Πλαστήρας γεννήθηκε στο Μορφοβούνι Καρδίτσας (τότε Βούνεσι) το 1883. Αφού τελείωσε το Γυμνάσιο, κατατάχθηκε στον στρατό τον Δεκέμβριο του 1903 και υπηρέτησε στο 5ο Σύνταγμα Πεζικού στα Τρίκαλα, όπου προήχθη σε επιλοχίας. Τον Απρίλιο του 1907 πήρε μέρος στον Μακεδονικό αγώνα. Κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους, υπηρέτησε ως υπασπιστής τάγματος στο 5ο Σ.Π.. Ο Πλαστήρας διακρίθηκε σε πολλές μάχες, ιδιαίτερα στη Μάχη του Λαχανά, όπου οι συμπολεμιστές του έδωσαν το προσωνύμιο «Μαύρος Καβαλάρης».
Το 1914 πήρε μέρος στον Βορειοηπειρωτικό αγώνα. Στην περίοδο του Διχασμού, κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο τάχθηκε με το Κίνημα Εθνικής Αμύνης και συμμετείχε σ' αυτό. Το 1919 με το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων συμμετείχε, ως επικεφαλής του, στην εκστρατεία της Αντάντ στην Ουκρανία, κατά των Μπολσεβίκων. Μετά την αποτυχία της επιχείρησης διέφυγε στο Γαλάτσι της Ρουμανίας και από εκεί προαχθείς σε συνταγματάρχη, επικεφαλής της μονάδας του πήγε στη Σμύρνη. Ως επικεφαλής του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων έχει ως περιοχή ευθύνης του την περιοχή Μαγνησίας. Στην Μικρασιατική Εκστρατεία έδωσε πολλές νικηφόρες μάχες με λίγες απώλειες που τον έκαναν γνωστό στους Τούρκους. Οι τελευταίοι τον ονόμασαν «Καρά-Πιπέρ» (μαύρο πιπέρι), ενώ το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων έγινε γνωστό ως «Σεϊτάν Ασκέρ».

Αντί για κατηγορούμενος, κατήγορος!

Για μη συμμόρφωση σε διαταγές τον Αύγουστο του 1922 προτάθηκε η παραπομπή του σε στρατοδικείο. Το στρατοδικείο δεν έγινε διότι ήδη τον Σεπτέμβριο ο Πλαστήρας έκανε κίνημα και όρισε δική του κυβέρνηση: Τον Σεπτέμβριο του 1922 μετέβη στην Αθήνα όπου ανέτρεψε την κυβέρνηση και υποχρέωσε τον βασιλιά Κωνσταντίνο Α' σε παραίτηση υπέρ του γιου του Γεωργίου Β' και σχημάτισε επαναστατική κυβέρνηση, χωρίς όμως να συμμετάσχει σ' αυτήν. Επίσης υποστήριξε και ανέλαβε την ευθύνη για την «Εκτέλεση των Έξι», κατευνάζοντας τον λαό που ζητούσε την τιμωρία των υπεύθυνων για την Μικρασιατική Καταστροφή. Ο Πλαστήρας πίστευε ότι η θέση των στρατιωτικών είναι στους στρατώνες και μόνο δεινά θα προκαλούσε η άσκηση εξουσίας από αυτούς. Έτσι, οδήγησε τη χώρα στις κάλπες στις 16 Δεκεμβρίου 1923. Οργάνωσε δύο κινήματα υπέρ του Βενιζέλου (1933 και 1935) τα οποία απέτυχαν. To Σεπτέμβριο του 1937, ο Πλαστήρας άρχισε έντονη αντιδικτατορική δραστηριότητα κατά του καθεστώτος του Μεταξά. Μετά τα «Δεκεμβριανά» του 1944 κλήθηκε να αναλάβει την κυβέρνηση ως προσωπικότητα ευρείας αποδοχής, στις 3 Ιανουαρίου 1945. Προσπάθησε να αποτρέψει τον Εμφύλιο Πόλεμο και συμμετείχε στην Συμφωνία της Βάρκιζας. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου παρέμεινε εκτός πολιτικής σκηνής. Κατήγγειλε τόσο την Αριστερά, όσο και τη Δεξιά, για τις μεθοδεύσεις τους που οδήγησαν στον αδελφοκτόνο σπαραγμό. Πρώτος αυτός από τους αστούς πολιτικούς τόλμησε να χρησιμοποιήσει την έκφραση «Εμφύλιος Πόλεμος», αντί του καθιερωμένου τότε όρου «Συμμοριτοπόλεμος».

Με σύνθημα την «Αλλαγή»

Με την λήξη του Εμφύλιου ήταν πρωταγωνιστής στην πολιτική ζωή ως αρχηγός της ΕΠΕΚ. Το σύνθημά του ήταν η λέξη «Αλλαγή». Ως πρωθυπουργός άσκησε μετριοπαθή πολιτική με πλούσια δράση. Στη δεύτερη περίοδο της πρωθυπουργίας του συνεργάστηκε με το κόμμα των Φιλελευθέρων με αρχηγό τον Σοφοκλή Βενιζέλο. Αρχικός του στόχος ήταν η κατάργηση των στρατοδικείων και των ειδικών αντικομμουνιστικών νόμων, η απελευθέρωση των εκτοπισμένων και η κατάργηση του θεσμού της διοικητικής εκτόπισης, η κατάργηση της θανατικής ποινής. Απέτυχε να αποτρέψει την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του στις 30 Μαρτίου 1952.

Την Κυριακή 27 Ιουλίου του 1953 ο Πλαστήρας ξύπνησε ευδιάθετος,  ξυρίστηκε και αφού έφαγε ελαφρά είπε: «Τώρα είμαι έτοιμος». Γύρω στο μεσημέρι η νέα κρίση δύσπνοιας ακολουθείται από καρδιακό παροξυσμό. «Μιχάλη τετέλεσται», ήταν τα στερνά του λόγια προς τον πιστό του Μινιουδάκη. Στις 15:35 η καρδιά του σταματάει. Ο προσωπικός του γιατρός, Αντώνιος Παπαϊωάννου, υφηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, αφαίρεσε την καρδιά του Πλαστήρα και την φύλαξε σε θυρίδα της Εθνικής Τράπεζας και στην οικία του, διατηρώντας την στη φορμόλη επί 27 χρόνια. Η λήκυθος με την καρδιά, σκεπασμένη με την ελληνική σημαία, μεταφέρθηκε (όπως ήταν η επιθυμία του ίδιου του Μαύρου Καβαλάρη) στην Καρδίτσα και εκτίθεται από τότε σε αίθουσα του Λαογραφικού Μουσείου της πόλης.
Η τεχνητή λίμνη του Ταυρωπού, που πρώτος ο Πλαστήρας οραματίστηκε - βλέποντάς την όπως είχε δημιουργηθεί μετά από μεγάλες βροχοπτώσεις με τεράστιες καταστροφές που είχαν σημειωθεί στην περιοχή - πήρε το όνομά του προς τιμήν του.

Επίσης σαν σήμερα: Το 1956 ο Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ σε νυκτερινή ομιλία του στην Αλεξάνδρεια μπροστά σε ένα πλήθος 50.000 ατόμων αναγγέλλει την εθνικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ, γεγονός που θα σηματοδοτήσει την έναρξη της Κρίσης του Σουέζ.
Το 1963 μεγάλος σεισμός στα Σκόπια με απολογισμό 1.100 νεκρούς.
Το 1963, 23 άτομα χάνουν τη ζωή τους, όταν ανατρέπεται στη λίμνη Αμβρακία μηχανοκίνητη βάρκα με 35 προσκυνητές που μετέβαιναν σε πανηγύρι σε κοντινό ξωκλήσι.

θάνατοςΝικόλαος ΠλαστήραςΈλληνας πρωθυπουργός