Ένας δικηγόρος ανακαλύπτει τον χαμένο κρίκο στην αλυσίδα της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους

Ο Τσαλς Ντόσον κοιτούσε κατάπληκτος το κόκκαλο που είχε μόλις ξεθάψει. Ήταν ένα οστό αρχαίου ανθρώπινου κρανίου που παρέμενε θαμμένο σε ορυχείο χαλικιού στο ανατολικό Σάσεξ της Αγγλίας κοντά στο χωριό Πίλτνταουν. Το ημερολόγιο έγραφε 27 Νοεμβρίου του 1911. Ο Ντόσον ήταν βέβαιος πως είχε ανακαλύψει το χαμένο κρίκο στην εξελικτική αλυσίδα του ανθρώπινου είδους από τον πίθηκο. Είχε μπροστά του ένα εύρημα τεράστιας σπουδαιότητας.

Από τότε που ο Κάρολος Δαρβίνος διατύπωσε τη θεωρία του περί της καταγωγής των ειδών, πάνω από μισό αιώνα νωρίτερα, οι παλαιοντολόγοι αναζητούσαν στοιχεία για τον εξελικτικό κρίκο.  Ο Ντόσον τα είχε βρει! Στις 15 Φεβρουαρίου του 1912 έγραψε στον γεωλόγο του Βρετανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Άρθουρ Γούντγουορντ, λέγοντάς του ότι είχε ανακαλύψει θραύσμα ανθρώπινου κρανίου, το οποίο θα συναγωνιστεί σε αξία τον Homo Heidelbergensis (Άνθρωπο της Χαϊδελβέργης).

Επί δεκαετίες, στις τάξεις των παλαιοντολόγων επικρατούσε έντονος ανταγωνισμός ο οποίος τροφοδοτούνταν από το αίσθημα της εθνικιστικής υπερηφάνειας. Μόλις πρόσφατα γερμανοί επιστήμονες είχαν φέρει στο φως σημαντικά ευρήματα στην περιοχή της Χαϊδελβέργης και τους Βρετανούς ανταγωνιστές τους, τους αποκαλούσαν «χαλικοθήρες». Και τώρα ερχόταν ο Ντόσον να κλείσει τα στόματα όλων αυτών! Ο Ντόσον γύρισε στο ορυχείο χαλικιού, όπου σύντομα ανακάλυψε κι άλλα ευρήματα όπως θραύσματα οστών και το δόντι ενός ιπποπόταμου. Τα έστειλε όλα στον Άρθουρ Γούντγουορντ, ο οποίος διενήργησε πλήρη επιστημονική ανάλυση.

Δεν είχε την παραμικρή αμφιβολία για τη σπουδαιότητα των ευρημάτων, αλλά εξέφρασε κάποιες επιφυλάξεις ως προς τη δημοσιοποίηση της υπόθεσης. Οι δύο άνδρες εργάστηκαν στο Πίλτνταουν όλο το καλοκαίρι του 1912 και ξέθαψαν κι άλλα θραύσματα κρανίου, μία γνάθο με δόντια και διάφορα πρωτόγονα λίθινα εργαλεία - πρόσθετες ενδείξεις για την ύπαρξη του αρχαίου Ανθρώπου του Πίλτνταουν.

«Ο μάγος του Σάσεξ»

Οι ντόπιοι αποκαλούσαν τον Ντόσον «Ο μάγος του Σάσεξ» και δικαίως. Επί τρεις και πλέον δεκαετίες ο ασήμαντος αυτός δικηγόρος, χωρίς ακαδημαϊκές σπουδές στην παλαιοντολογία ή στην αρχαιολογία, είχε κάνει μία σειρά εκπληκτικών ανακαλύψεων. Ανάμεσα στα ευρήματα του συγκαταλέγονταν δόντια από ένα άγνωστο μέχρι πρότινος θηλαστικό, τρία νέα είδη δεινοσαύρου και ένα νέο είδος απολιθωμένου φυτού. Το Βρετανικό Μουσείο, αναγνωρίζοντας την αξία των ευρημάτων του, του απένειμε τον τίτλο του Επίτιμου Συλλέκτη ενώ εξελέγη και μέλος της Γεωλογικής Εταιρείας. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα τα ευρήματα του Ντόσον πολλαπλασιάστηκαν αισθητά. Ανακάλυψε διάφορα αξιοπερίεργα μεσαιωνικά αντικείμενα, ένα μοναδικό ρωμαϊκό αγαλματίδιο κατασκευασμένο από σίδηρο καθώς και ένα αρχαίο ξύλινο βαρκάκι. Τα ευρήματα αυτά του εξασφάλισαν ακόμα περισσότερες τιμητικές διακρίσεις. Στα 31 χρόνια του και χωρίς πτυχίο Πανεπιστημίου εξελέγη μέλος της Γεωλογικής Εταιρείας Αρχαιοδιφών.

Στις 18 Δεκεμβρίου του 1912 σε μία κατάμεστη αίθουσα της Γεωλογικής Εταιρείας ο  Άρθουρ Γούντγουορντ προέβη σε επίσημη ανακοίνωση της εκπληκτικής ανακάλυψης του Ανθρώπου του Πίλτνταουν. Η  είδηση για το εύρημα του Ντόσον έκανε το γύρο του κόσμου με τις εφημερίδες να γράφουν: «Ο πρώτος άνθρωπος. Εκπληκτικό προϊστορικό εύρημα στο Σάσεξ».

Κάποιοι δεν είχαν πιστέψει

Από την αρχή όμως υπήρξαν σκεπτικιστές. Ο καθηγητής του βασιλικού κολεγείου χειρουργικής σερ Άρθουρ Κιθ δεν πείστηκε. Ιδίως μετά την ανακάλυψη ενός κυνόδοντα στη γνάθο του Πίλτνταουν. Ο καθηγητής επισήμανε ότι ο Ανθρώπος του Πίλτνταουν δεν θα μπορούσε να μασήσει την τροφή του με το συγκεκριμένο συνδυασμό δοντιών που είχε ανακαλυφθεί. Ο σκεπτικισμός του, έγινε αντικείμενο σφοδρών επικρίσεων. Ειπώθηκε ότι το έκανε κινούμενος από ζήλια και φιλοδοξία.

Χρειάστηκε να περάσουν 40 χρόνια για να αποκαλυφθεί τελικά η αλήθεια γύρω από τον Ανθρώπου του Πίλτνταουν. Το 1953 έρευνα του περιοδικού Τime κατέδειξε ότι η ανακάλυψη του οστών ήταν απάτη! Μία φάρσα που σκοπό είχε να εξαπατήσει ολόκληρη την υφήλιο. Στην πραγματικότητα τα ευρήματα ήταν μία τεχνητή σύνθεση τριών διαφορετικών ειδών: ενός μεσαιωνικού ανθρώπινου κρανίου ηλικίας 500 ετών, της κάτω γνάθου ενός ουρακοτάγκου και των απολιθωμένων δοντιών ενός χιμπατζή. Τα δόντια είχαν λιμαριστεί και γυαλιστεί για να ταιριάζουν περισσότερο με την ανθρώπινη διατροφή, ενώ το κρανίο είχε υποστεί κατεργασία για να φαίνεται αρχαιότερο.

Το βάρος της υποψίας έπεσε στον Τσαρλς Ντόσον. Έπειτα από έρευνες γύρω από το σύνολο των ευρημάτων διαπιστώθηκε ότι περίπου 40 από αυτά ήταν πλαστά! Η καριέρα του Τζόνσον είχε χτιστεί πάνω σε ταχυδακτυλουργικά κόλπα εξαπάτηση, παραπλάνηση, δόλο και απάτη. Ο ίδιος ο Τζόνσον όμως είχε πεθάνει το 1916 απολαμβάνοντας τη δόξα τον σεβασμό και το θαυμασμό ολόκληρου του κόσμου για τις εκπληκτικές του ανακαλύψεις!