Σαν Σήμερα | 10.08.2022 00:00

Βουλιάζει το πολεμικό Βάσα ένα μίλι μετά τον απόπλου του – Δόξα πλούτη και μεγαλεία χύθηκαν στη θάλασσα

Νίκος Τζιανίδης

Το λέγαν Βάσα το τρομερό καράβι το πολεμικό που βούλιαξε μια μέρα σαν σήμερα, 10 Αυγούστου του 1628 προτού προλάβει να τρομάξει τους εχθρούς του.

Ο Βασιλιάς της Σουηδίας είχε διατάξει την κατασκευή ενός καραβιού, που θα το έβλεπαν μονάχα, κι όλοι θα τρόμαζαν. Ο Γουστάβος Αδόλφος, έτσι τον έλεγαν τον βασιλιά, είχε κατά νου να απλώσει τη χώρα του πέρα από τις θάλασσεςτης· να χτυπήσει Πολωνία και Λιθουανία και να μιλούν όλοι γι αυτόν!

Το πολεμικό το πλοίο άρχισε να χτίζεται και ο βασιλιάς συμβούλευσε τους ναυπηγούς να μην λυπηθούν τα χρήματα. «Να το καμαρώνουν όλοι και να θαμπώνονται» τους είχε πει.

Τι κανόνια που είχαν απάνω τους θυρεούς, τι χρυσοστόλιστα ρέλια, τι μαντεμένια πλευρικά από μαστόρους καλλιτέχνες, πρόβολος λουστραρισμένος και τι ξυλόγλυπτα στην πρυμάτσα; Γοργόνες, άγριοι ναυτικοί, τρίτωνες, θαλάσσια τέρατα κι όλα αυτά με φύλλα χρυσού ντυμένα· ένα τεράστιο λιοντάρι μήκους 3 μέτρων στην τραβέρσα. Να τα βλέπει όλα τούτα ο λαός, ο ξυπόλητος, να χαζεύει και να δοξάζει τον Βασιλιά του…

Και μέσα; Γλυπτά σκαλισμένα σε ξύλο βελανιδιάς, σε πεύκο και φλαμουριά και παραστάσεις από σπουδαίες μάχες και πρόσωπα βλοσυρά πολέμαρχων και ναυάρχων και χαλιά και αλουέδες χρυσονυμένοι και μπρούτζινα πόμολα στους μπουλμέδες.

Όλη η πόλη στο λιμάνι...

Κι όταν τέλειωσε πια το χτίσιμο, το είδε το καράβι ο Βασιλιάς και δάκρυσε από συγκίνση. Και στις 10 του Αυγούστου - μια μέρα σαν σήμερα δηλαδή - του 1628 ολόκληρη η πόλη στριμώχτηκε για να δει στο λιμάνι της Στοκχόλμης το Βάσα να ανοίγει πανιά και να σχίζει τη γραμμή του ορίζοντα, αγέρωχο και περήφανο…

Η μέρα ήταν ηλιόλουστη - ένα απαλό αεράκι φυσούσε - ο κόσμος κρεμόταν σαν τις μέλισσες στην κυψέλη τους, για να θαυμάσουν το πλοίο το πολεμικό. Και το Βάσα άνοιξε πανιά και ξεχύθηκε σαν κεραυνός στη θάλασσα. Οι μπούκες των κανονιών ήταν ανοιχτές για να βλέπουν όλοι το τι περίμενε τον εχθρό, τα πανιά απλώθηκαν στο πρωινό αεράκι και το καράβι έβαλε πλώρη για τ’ ανατολικά ενώ ο κόσμος φώναζε και δόξαζε τον Βασιλιά του.

Και τότε, ούτε 1300 μέτρα μακριά από τον προβλήτα, το καράβι βούλιαξε! Το νερό τύλιξε το σκαρί και τα πανιά χάθηκαν στη θάλασσα αργά αργά για να τα βλέπει ο λαός και να καταλαβαίνει τη ματαιότητα των πάντων. «Ναυαγισμένο καράβι τσακισμένο σε ρούφηξε η θάλασσα και σ’ έφτυσε στην άμμο σαν κουκούτσι…».

Ο βασιλιάς πολύ στενοχωρήθηκε, ο κόσμος πολύ το χάρηκε, αλλά δεν το έδειξε κι ο ναυπηγός του καραβιού όταν κλήθηκε να λογοδοτήσει απάντησε αφοπλιστικά: «Μόνο ο Θεός ξέρει»…

Ηθικό δίδαγμα; Αυτάρκες είναι μόνο το μάταιον.

Και χύθηκαν τα χρόνια σαν το Βάσα στη θάλασσα και κάποια στιγμή το βαπόρι το βγάλανε στην επιφάνεια… Και με την ανέλκυση του πλοίου βρέθηκαν σκελετικά υπολείμματα τουλάχιστον 17 - και πιθανώς έως και 19 - ανθρώπων. Τα οστά ήταν από άνδρες του πληρώματος, καθώς και γυναίκες και ένα παιδί.

Στεγασμένο τώρα στο Μουσείο Vasa της Στοκχόλμης, το πλοίο είναι ένα από τα πιο δημοφιλή τουριστικά αξιοθέατα της Σουηδίας και το έχουν επισκεφτεί πάνω από 35 εκατομμύρια άνθρωποι. Και η δόξα του Γουστάβου Αδόλφου; Πού πήγε τόση δόξα; Θέματα τόσο σοβαρά καλύτερα να τα ρυθμίζει η θάλασσα

ναυάγιοπολεμικό πλοίοειδήσεις τώραΣουηδία