Δουλεμπόριο: Το όνειδος της Βρετανίας που ακόμα τη στιγματίζει – Εκατομμύρια σκλάβοι έχασαν τις οικογένειές τους

Το δουλεμπόριο ήταν προσοδοφόρο (και) για τους Βρετανούς, που το άσκησαν με ζήλο και σήμερα προσπαθούν να κρύψουν στα σκοτεινά ντουλάπια του παρελθόντος τους...

Ήταν μία μέρα σαν σήμερα, 27 Σεπτεμβρίου του 1672, όταν μία από τις πιο κακόφημες εμπορικές επιχειρήσεις στην ιστορία της Αγγλίας έλαβε μία νέα διάσταση:  Ο βασιλιάς Κάρολος ο Β’ έδωσε διευρυμένη άδεια λειτουργίας - και μάλιστα ο ίδιος είχε επενδύσει προσωπικά σε αυτήν μαζί με τον αδελφό του Ιάκωβο - στην Βασιλική Αφρικανική Εταιρεία. 

Εκείνη η εταιρεία, είχε ιδρυθεί αρχικά για να κάνει εμπόριο κατά μήκος της αφρικανικής δυτικής ακτής με ιδιαίτερη δραστηριότητα στον χρυσό, στον οποίο ήταν πλούσια η περιοχή και μάλιστα από αυτό το γεγονός πολλές τοποθεσίες απέκτησαν το λαμπερό όνομά «Χρυσή Ακτή». Επίσης στη Γουινέα της Δυτικής Αφρικής οφείλουν τα νομίσματα της Αγγλίας το όνομά τους «γκινέες».

Σύντομα όμως, η εταιρεία άρχισε να ασχολείται με ένα περισσότερο προσοδοφόρο εμπόριο, το ανερχόμενο δουλεμπόριο. Η άδεια της εταιρίας, της παρείχε το δικαίωμα να χτίζει και να επανδρώνει οχυρά, να ανεγείρει εργοστάσια,  να επιβάλει σκληρό στρατιωτικό νόμο και να διατηρεί στρατό, εξασφαλίζοντας το εμπορικό μονοπώλιο της περιοχής. Λέγεται, πως μέχρι τη δεκαετία του 1680 η εταιρεία μετέφερε, κάθε χρόνο περίπου 5.000 σκλάβους διασχίζοντας τον Ατλαντικό.

Καθώς οι αριθμοί μεγάλωναν, και παρόλο που ο περισσότερος κόσμος πιστεύει πως το δουλεμπόριο δια μέσω του Ατλαντικού είναι αποκλειστικά φαινόμενο του 18ου και του 19ου αιώνα εστιάζοντας στην περίοδο της κατάργησης της δουλειάς, αυτή ήταν ουσιαστικά η περίοδος στην οποία εδραιώθηκε το  δουλεμπόριο: τα τέλη του 17ου αιώνα.

Από το 1672 έως το 1680 η Εταιρεία διακίνησε περίπου 100.000 σκλάβους. Τα κέρδη της ενίσχυσαν την αυξανόμενη οικονομική δύναμη του Λονδίνου ενώ και άλλες μεγάλες πόλεις, κατά μήκος της δυτικής ακτής της Αγγλίας, όπως το Μπρίστολ και το Λίβερπουλ γνώρισαν την ακμή χάρη στο δουλεμπόριο.

Η εταιρεία έχασε το βασιλικό της μονοπώλιο από την Ένδοξη Επανάσταση (συμμαχία των Κοινοβουλευτικών με το στρατό του ολλανδού κυβερνήτη των Ηνωμένων Επαρχιών των Κάτω Χωρών, Γουλιέλμου Γ΄ της Οράγγης) που έριξε τον Κάρολο από το θρόνο του, όμως παρέμεινε ενεργή στο εμπόριο μέχρι τη δεκαετία του 1830. 

Είναι αξιοσημείωτο ότι το εμπόριο ανθρώπων άρχισε από την Ισπανία και την Πορτογαλία, τον 16ο και 17ο αιώνα. Αργότερα, από τις αρχές του 1700 έως τις αρχές του 1800 και άλλα οικονομικά εύρωστα κράτη συμμετείχαν και μάλιστα αναδείχτηκαν ως κυρίαρχοι διακινητές, όπως η Γαλλία, η Ολλανδία και κυρίως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. 

Το ταξίδι στην Αφρική ήταν γεμάτο κινδύνους, ενώ η επιστροφή εκτός από τα αμπάρια τα γεμάτα τρομαγμένους ανθρώπους ξεχείλιζε κι από σκληρότητα κι αναλγησία. Τα ιστιοφόρα ήταν φορτωμένα με αφρικανούς άνδρες και γυναίκες που είχαν απαχθεί από τις κοινότητές τους. Στη διάρκεια του ταξιδιού, άνθρωποι πέθαιναν από ασθένειες, από την κακομεταχείριση, αλλά και από την απόλυτη εξάντληση. Όσοι επιζούσαν από το κολασμένο ταξίδι καταδικάζονταν σε μια ζωή σκλαβιάς και στο να μην ξαναδούν ποτέ τις οικογένειες και τις πατρίδες τους.

Συνολικά, τουλάχιστον 12.500.000 Αφρικανοί υποδουλώθηκαν και υπολογίζεται ότι περίπου 2.000.000 ρίχτηκαν νεκροί (και πολλές φορές ζωντανοί…) στην ανοιχτή θάλασσα. Πολλοί από τους εν ενεργεία βουλευτές, πολιτικούς και ευγενείς, έχουν πλούσιο ιστορικό λεκιασμένο από δουλεμπόριο. Πολιτισμός και ανάπτυξη!