Γενοκτονία των Ποντίων: Περισσότεροι από 300.000 άνθρωποι σφαγιάζονται από τους Τούρκους

Γενοκτονία των Ποντίων:19 Μαΐου του 1919. Μια μέρα σαν σήμερα, ο Μουσταφά Κεμάλ ο επονομαζόμενος Ατατούρκ αποβιβάζεται στη Σαμψούντα για να αρχίσει τη δεύτερη - και πιο άγρια - φάση της Ποντιακής Γενοκτονίας. Μέχρι τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 οι Ελληνοπόντιοι που έχασαν τη ζωή τους ξεπέρασαν τους 200.000, ενώ κάποιοι ιστορικοί ανεβάζουν τον αριθμό τους στις 350.000!

Ο Μάιος είναι ο μήνας μνήμης για τον Ελληνισμό της Ανατολής (Μικρά Ασία, Πόντος, Ιωνία, Βιθυνία, Καππαδοκία κ.α.) και Ανατολική Θράκη. Μια μέρα σαν σήμερα, στις 19 Μαΐου 1919 ο τούρκος εθνικιστής αξιωματικός Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα του Πόντου, κήρυξε ανταρσία κατά της Οθωμανικής Αρχής και άρχισε εκ του μηδενός τη συγκρότηση του στρατού, με «μαγιά» τις παλιές τρομοκρατικές ομάδες του κομιτάτου «Ένωση και Πρόοδος», που ενέχονταν για τις Γενοκτονίες Αρμενίων, Ασσυρίων και Ελλήνων στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Έτσι ξεκίνησε από τον Πόντο και τη Βιθυνία η 2η φάση Γενοκτονίας των Ελλήνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που θα κορυφωθεί τρία χρόνια μετά, με την ήττα του Ελληνικού Στρατού, τη σφαγή Ελλήνων και Αρμενίων της Ιωνίας και την καταστροφή της Σμύρνης. Για να είμαστε όμως ακριβείς, πρέπει να τονίσουμε ότι τη γενοκτονία την προκάλεσαν οι οι στρατιωτικοί εθνικιστές που από το 1908 κατέλαβαν με πραξικόπημα την εξουσία. Όσο και αν φαίνεται παράδοξο, συμμετοχή στη γενοκτονία δεν είχαν οι σουλτανικοί Οθωμανοί, οι οποίοι επίσης σφαγιάστηκαν και καταπιέστηκαν από τους εθνικιστές.

Εξάλλου την Οθωμανική Αυτοκρατορία ο Κεμάλ Ατατούρκ την κατέλυσε δημιουργώντας το νέο κράτος που καταχρηστικά ονόμασε «Δημοκρατία της Τουρκίας»... Επιπλέον ήταν τόση η απέχθεια των Τούρκων εθνικιστών προς το οθωμανικό παρελθόν που άλλαξαν ακόμα και το αλφάβητο (από αραβικό σε λατινικό) και κατασκεύασαν με τη βία ένα νέο έθνος, το τουρκικό, στη θέση των παλιών πολύγλωσσων και πολυεθνοτικών Οθωμανών μουσουλμάνων…

Η επέτειος της 19ης Μαΐου θεωρείται ατυχώς ότι αφορά μόνον τους Ποντίους. Όμως δεν είναι ακριβώς έτσι και οφείλεται στον χαοτικό τρόπο που η προσφυγική μνήμη διεκδίκησε από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’80 τα όσα της χρωστούσαν. Και ακριβώς γι’ αυτό ο πρώτος νόμος για την αναγνώριση της γενοκτονίας, που θέσπισε ως Ημέρα Μνήμης τη 19η Μαΐου, περιλάμβανε τα γεγονότα που έγιναν μόνο στην περιοχή του Πόντου. Και στη συνέχεια ήρθε ο δεύτερος νόμος για τη γενοκτονία - που θέσπισε ως Ημέρα Μνήμης τη 14η Σεπτεμβρίου - για να συμπεριλάβει το σύνολο των μικρασιάτικων πληθυσμών – αφήνοντας, δυστυχώς, απέξω την περιοχή της Ανατολικής Θράκης, απ’ όπου ξεκίνησε η ενιαία γενοκτονία, τον Απρίλιο του 1914. Πάντως οι ποντιακοί φορείς κάνουν αξιοσημείωτες προσπάθειες ανάδειξης αυτών των ιστορικών σελίδων.

«...αφήκαν έξω την κεφαλήν του»

«…Την πατρίδα του βλέπων πυρπολουμένην, τους άνδρας εξοριζομένους, τα δε γυναικόπαιδα θνήσκοντα εκ πείνης, εγκαταλείπει Σινώπην την παλαίφατον Διογένης ο Κυνικός και, πρόσφυξ γενόμενος εν Ελλάδι, κυλίει τήδε κακείσε τον πίθον της προσφυγικότητος, κρατών δε φανόν ανά χείρας ζητεί τον άνθρωπον, όστις θα σώση τη γενέτειράν του. Εις δημοσίαν πλατείαν της πατρίδος του, Αμασείας, βλέπων εν μία και μόνη ημέρα εστημένας 69 αγχόνας φεύγει ο Στράβων, περιπλανώμενος κοσμοπολίτης και απαρηγόρητος νοσταλγός... Ο Πόντος, Παναγιώτατε, ποντίζεται, αλλά δεν καταποντίζεται. Οι Τούρκοι θάπτοντες τον Πόντον, εκ συγχύσεως και ταραχής, αφήκαν έξω την κεφαλήν του.»... Απόσπασμα από τον ιστορικό λόγο του νομικού και πολιτικού Λεωνίδα Ιασονίδη (Εκλεγόταν βουλευτής Θεσσαλονίκης με το κόμμα των Φιλελευθέρων μετά το 1923. Διατέλεσε υπουργός Υγιεινής, Πρόνοιας και Αντιλήψεως από τον Δεκέμβριο του 1930 έως τον Μάιο του 1932), κατά το μνημόσυνο υπέρ των σφαγιασθέντων Ποντίων στο ναό Αγίου Νικολάου του Γαλατά της Κωνσταντινούπολης, 24 Απριλίου 1922