Σαν Σήμερα | 31.05.2023 00:00

Η ΙΔΕΑ των αξιωματικών για κίνημα έπεσε στο τείχος του Παπάγου – Ο Στρατός και το φυτώριο της 21ης Απριλίου

Newsroom

Τα αρχικά ΙΔΕΑ σημαίνουν Ιερός δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών. Ο ΙΔΕΑ είχε δημιουργηθεί στη Μέσα Ανατολή κατά τη διάρκεια της Κατοχής στην Ελλάδα. Μια μέρα σαν σήμερα, 31 Μαΐου του 1951, ο ΙΔΕΑ -  το φυτώριο της 21ης Απριλίου -επιχείρησε να καταλάβει την εξουσία!

Οι μυημένοι στον ΙΔΕΑ ήταν βασιλόφρονες αξιωματικοί, έτοιμοι να δράσουν όποτε και όπου τους καλούσε το καθήκον της ιδεοληψίας τους.

Τόσο Καραμανλής, όταν το 1963 πήγε να επιβληθεί στο Στρατό, όσο και ο Παπανδρέου, που επιχείρησε να τον μιμηθεί το 1965, έπεσαν σε τείχος για τον ίδιο ακριβώς λόγο: έθιγαν έναν «ιερό θεσμό» τον Δεσμό (ΙΔΕΑ) που αντλούσε την «ιερότητα» του από τη βασιλική «ιερότητα». Ο στρατός, ως ιερός ήταν εκ των πραγμάτων βασιλικός. Στην πραγματικότητα ο ΙΔΕΑ ήταν μία μυστική παραστρατιωτική οργάνωση αξιωματικών του Ελληνικού Στρατού, η οποία αναμίχθηκε στα πολιτικά πράγματα της χώρας, με σκοπό την αντιμετώπιση και αποτροπή τού «τυχόν επαπειλούμενου κομμουνιστικού κινδύνου».

Στόχος του ΙΔΕΑ ήταν η διάλυση του κομμουνιστικού κινήματος και η εγκαθίδρυση και αναπαραγωγή του στρατιωτικού μηχανισμού στην οργάνωση του αστικού μεταπολεμικού κράτους στην Ελλάδα. Ο ΙΔΕΑ ήταν οργανωμένος κατά τα φασιστικά πρότυπα και τα όργανά του ονομάζονταν Δέσμες. Η οργάνωση δεν είχε αρχηγό και τη διοίκηση ασκούσε μια επταμελής Δέσμη. Αργότερα όμως η διοίκηση πέρασε στα χέρια του αντιστράτηγου Σόλωνα Γκίκα, μετέπειτα υπουργό των κυβερνήσεων Καραμανλή.

Ο πρωθυπουργός Θεμιστοκλής Σοφούλης μίλησε με τον ΙΔΕΑ για να επιλέξει ως αρχιστράτηγο το ’49 τον Παπάγο, ενώ οι Σοφοκλής Βενιζέλος, Πλαστήρας, Κανελλόπουλος, Μαρκεζίνης συνομιλούσαν με επιτροπές του ΙΔΕΑ…
Ο ΙΔΕΑ αποπειράθηκε να καταλάβει την εξουσία δια των όπλων, αμέσως μετά τη δήλωση της παραίτησης του Στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου από το στράτευμα.

Τη νύχτα της 30ής Μαΐου 1951, ο ταξίαρχος – μέλος του ΙΔΕΑ Αλέξανδρος Χρηστέας, με πρόσχημα την παραίτηση του Παπάγου από την αρχιστρατηγία, πήγε στο ΓΕΣ και σήμανε συναγερμό: κινητοποίησε μονάδες και κατέλαβε αστραπιαία χωρίς αντίσταση το Επιτελείο, το Φρουραρχείο και τους δύο ραδιοφωνικούς σταθμούς και όπως διαφαινόταν το κίνημα θα επικρατούσε. Όμως ο Παπάγος, έκπληκτος - όπως δηλώθηκε - από την αιφνίδια αυτή δράση του ΙΔΕΑ, κάλεσε τους αξιωματικούς που συμμετείχαν να αποσυρθούν στις μονάδες τους και στα κυρίως καθήκοντά τους, οδηγώντας έτσι το κίνημα σε καταστολή.

«Διαλυθείτε αμέσως»

Λέγεται ότι ο Παπάγος, έξαλλος, πήγε στο γραφείο του στο ΓΕΣ και έβαλε τις φωνές στους συγκεντρωμένους αξιωματικούς: «Εμπρός! Διαλυθείτε, γυρίστε στα σπίτια σας και στις μονάδες σας. Διαλυθείτε αμέσως!». Μέσα σε δύο λεπτά το ΓΕΣ είχε αδειάσει! Οι αξιωματικοί αποχώρησαν και ο Χρηστέας συνελήφθη.
Ανάμεσα στους αξιωματικούς που συμμετείχαν στο κίνημα ήταν και κάποιος Λοχαγός Δημήτριος Ιωαννίδης, που τότε πέρασε στα «εξ’ άλλου» της δημοσιότητας και τα μικρά αχνά γράμματα της Ιστορίας· λίγα χρόνια μετά θα γινόταν πρωτοσέλιδο

Αργότερα, μετά τη σύλληψη και καταδίκη των κινηματιών του ΙΔΕΑ από την κυβέρνηση Πλαστήρα, ο Παπάγος υπερασπίστηκε την αμνηστία τους και την πέτυχε, και όταν ο ίδιος ανέλαβε την πρωθυπουργία, τους επανέφερε στην ενεργό υπηρεσία.
Να σημειώσουμε ότι ο βασιλιάς Παύλος θεωρούσε πως ο Παπάγος ήταν ο ηγέτης του κινήματος, όμως ο υπασπιστής του τον καθησύχασε: «Μεγαλειότατε, αν ήθελε ο στρατάρχης να καταλάβει την αρχήν, θα ημπορούσε να το επιτύχη με ένα νεύμα του!». Ο Παύλος δεν πεισθεί και ανέλαβε ο ίδιος την αρχιστρατηγία του στρατεύματος για να κοιμάται ήσυχος…
Ο ΙΔΕΑ έπαψε να υφίσταται από το 1951, όμως αξιωματικοί που ανήκαν στην Οργάνωση συνέχισαν τη συνωμοτική παρακρατική τους δράση. Ο ΙΔΕΑ ήταν το φυτώριο για το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967.

σαν σημεραελληνικός στρατόςΑλέξανδρος Παπάγοςειδήσεις τώρααξιωματικοίκίνημα