Σαν Σήμερα|12.09.2023 00:00

Ήταν 73χρονος στρατηγός, σχιζοφρενής και εμμονικός που πίστευε ότι θα γεννήσει ελέφαντα, αλλά ήταν εκείνος που εξόντωσε τον Ναπολέοντα

Newsroom

Ήταν γέρος ετών 73, ήταν ψυχοπαθής με βαριά σχιζοφρένεια – πίστευε ότι κυοφορεί ελέφαντα (!) - είχε εμμονές, αλλά ήταν εκείνος που έκανε την πλάστιγγα της Ιστορίας, στο Βατερλώ, να γύρει προς τους εχθρούς του Ναπολέοντα. Το όνομά του: Γκέμπχαρντ Λέμπερεχτ φον Μπλίχερ!

Ένας Καβάφης ταιριάζει σχεδόν παντού και πάντα: «Δεν ανησύχησεν ο Νέρων όταν άκουσε του Δελφικού Μαντείου τον χρησμό. Τα εβδομήντα τρία χρόνια να φοβάται. Είχε καιρόν ακόμη να χαρεί. Τριάντα χρονώ είναι. Πολύ αρκετή είν’ η διορία που ο θεός τον δίδει για να φροντίσει για τους μέλλοντας κινδύνους. Τώρα στην Ρώμη θα επιστρέψει κουρασμένος λίγο, αλλά εξαίσια κουρασμένος από το ταξείδι αυτό, που ήταν όλο μέρες απολαύσεως - στα θέατρα, στους κήπους, στα γυμνάσια... Των πόλεων της Aχαΐας εσπέρες ... A των γυμνών σωμάτων η ηδονή προ πάντων... Aυτά ο Νέρων. Και στην Ισπανία ο Γάλβας κρυφά το στράτευμά του συναθροίζει και το ασκεί, ο γέροντας ο εβδομήντα τριώ χρονώ»...

Και κάντε τον κόπο και αντικαταστήστε τα ονόματα του υπέροχου ποιήματος «Διορία Νέρωνος» και όπου Νέρων βάλτε Ναπολέων και όπου Γάλβας, βάλτε Μπλίχερ… Και να η ιστορία μας.

Ο καταλύτης στο Βατερλώ!

Το 1815 στη μάχη του Βατερλώ, ο δούκας του Ουέλινγκτον κατατρόπωσε τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Αυτά στους πηχυαίους τίτλους της Ιστορίας, γιατί στα ψιλά γράμματα υπάρχουν και οι λεπτομέρειες: καθώς περνούσε η μέρα στα λασπωμένα εδάφη του Μπελ Αλιάνς στο Βατερλώ, η πίεση αυξανόταν για τους άνδρες του Ουέλινγκτον, από τις γαλλικές επιθέσεις. Το απόγευμα εκείνης της ημέρας ο Ουέλινγκτον το είχε καταλάβει ότι ο εχθρός ήταν κυρίαρχος. Όμως η μοίρα είχε διαφορετικό φινάλε και για τον Ουέλιγκντον και για τον Ναπολέοντα. Η άφιξη του πρωσικού στρατού εκείνη την αποφασιστική στιγμή, άλλαξε την πορεία της Ιστορίας.
Οι Πρώσοι ξεχύθηκαν στα πλευρά των γαλλικών δυνάμεων και άλλαξαν την έκβαση της μάχης.

Την έγκαιρη πρωσική επέμβαση διέταξε ο στρατάρχης Gebhard Leberecht von Blucher, που είχε το παρατσούκλι Marshal Vorwarts (Στρατηγός Εμπρός) για το επιθετικό του στιλ, ο Μπλίχερ ήταν ένας ικανός διοικητής παρά το γεγονός ότι ήταν σχεδόν παρανοϊκός – σχιζοφρενή τον παρουσιάζουν πολλοί ιστορικοί - και επιρρεπής στις ψευδαισθήσεις και επίσης θεωρείτο υπερβολικά εύπιστος ενώ κυριαρχείτο από εμμονές και ψυχώσεις.

Απίστευτες εμμονές

Λέγεται ότι ο 72χρονος Μπλίχερ πίστευε ότι κυοφορούσε έναν ελέφαντα που του είχε «κολλήσει» ένας Γάλλος γρεναδιέρος. Επίσης αξιομνημόνευτες εμμονές του ήταν ότι οι υπηρέτες του, δωροδοκημένοι από Γάλλους, έβαζαν φωτιά στο πάτωμα του δωματίου του, ώστε να καούν τα πόδια του, έτσι ο Μπλίχερ περπατούσε στις μύτες των ποδιών του και όταν καθόταν κρατούσε τα πόδια του στον αέρα! Επίσης πολλές φορές προκαλούσε τους υπηρέτες του να τον χτυπήσουν στο κεφάλι με σφυρί, υποστηρίζοντας ότι είναι φτιαγμένο από πέτρα.

Ο Μπλίχερ (1742 – 1819) γεννήθηκε στη βόρεια Γερμανία, στο Δουκάτο του Mecklenburg-Schwerin, σε μια αριστοκρατική οικογένεια της οποίας οι ρίζες χρονολογούνται από τον 13ο αιώνα. Όταν ήταν 16 χρονών, πήγε στρατιώτης και έγινε ουσσάρος στον σουηδικό στρατό. Η Σουηδία πολέμησε εναντίον της Πρωσίας στον Επταετή Πόλεμο (1756 – 1763) και σε μια αψιμαχία, ο Μπλίχερ αιχμαλωτίστηκε από τους Πρώσους. Για καλή του τύχη, ο συνταγματάρχης του πρωσικού συντάγματος που τον αιχμαλώτισε ήταν μακρινός συγγενής του. Εντυπωσιασμένος από τον Μπλίχερ, κάλεσε τον νεαρό να ενταχθεί στο σύνταγμά του. Ο Μπλίχερ αποδέχτηκε την προσφορά, άλλαξε στρατόπεδο και πολέμησε υπό την πρωσική σημαία.

Ο Μπλίχερ ήταν χειριστικός, σκληρός και αυστηρός, σπουδαία προτερήματα για αξιωματικό στον καιρό του πολέμου. Ωστόσο, σε καιρό ειρήνης τέτοια χαρακτηριστικά μπορεί να ήταν και μειονεκτήματα: Το 1772, όταν ο τότε λοχαγός Μπλίχερ υπέβαλε έναν απείθαρχο ιερέα σε εικονική εκτέλεση. Ως αποτέλεσμα, ο Μπλίχερ τιμωρήθηκε με στέρηση βαθμού. Ο Μπλίχερ μην μπορωντας να συγκρατήσει την ψυχραιμία του, συνέταξε μια επιστολή παραίτησης από τον Πρωσικό Στρατό σε έντονα οργισμένο ύφος. Ο επίσης εξοργισμένος βασιλιάς Φρειδερίκος ο Μέγας, όταν διάβασε την επιστολή απάντησε: «Ο Λοχαγός Μπλίχερ μπορεί να πάει στον διάβολο!»…

Ο Μπλίχερ παρέδωσε τα όπλα, έβγαλε τη στολή, αποσύρθηκε στην ύπαιθρο και έγινε αγρότης. Αργότερα, ο Μπλίχερ προσπάθησε να ενταχθεί ξανά στο στράτευμα, αλλά ο βασιλιάς Φρειδερίκος ο Μέγας είχε εξαιρετική μνήμη και δεν είχε λησμονήσει την αγενή παραίτηση του θερμοκέφαλου αξιωματικού· εμπόδισε την επιστροφή του Μπλίχερ στον πρωσικό στρατό για τα επόμενα 15 χρόνια. Μόλις έναν χρόνο μετά τον θάνατο του Φρειδερίκου, το 1786, ο Μπλίχερ επανεντάχθηκε στο σύνταγμά του, τους Κόκκινους Ουσάρους, ως ταγματάρχης και μέχρι το 1801 είχε προαχθεί σταδιακά σε υποστράτηγο. Και εκείνοι που τον εμπιστεύτηκαν δεν είχαν κάνει λάθος.

Ο καλύτερος στρατηγός της Πρωσίας

Αποδείχθηκε ότι ο Μπλίχερ ήταν ο καλύτερος στρατηγός της Πρωσίας στους Ναπολεόντειους Πολέμους· στα 71 χρόνια του, έπαιξε καθοριστικό ρόλο επικεφαλής του πρωσορωσικού στρατού στην νίκη του κατά Ναπολέοντα στη Μάχη της Λειψίας - τη μεγαλύτερη μάχη των Ναπολεόντειων Πολέμων. Και δύο χρόνια αργότερα, στις 16 Ιουνίου του 1815, επανήλθε μετά από μια σοβαρή απώλεια στο πεδίο μάχης στο Λιγνύ , από την οποία γλίτωσε ως εκ θαύματος τη ζωή του και επέστρεψε για να αλλάξει την Ιστορία.
Αντί να υποχωρήσει, ο ηλικιωμένος στρατηγός οδήγησε το στράτευμά του κατ’ ευθείαν στη μάχη για να συνδεθεί με το στράτευμα του Ουέλινγκτον στο Βατερλώ.

Ο Μπλίχερ έφτασε δύο μέρες αργότερα, στις 18 του Ιουνίου, αλλά στην κατάλληλη στιγμή για να χτυπήσει τα πλευρά του Ναπολέοντα και να τον συντρίψει. Αυτό το επιθετικό πνεύμα και η αποφασιστικότητα του ήταν ο λόγος για τον οποίο οι Πρώσοι βασίστηκαν στον Μπλίχερ, παρά τη σχιζοφρένεια του. Όπως ο αρχηγός του επιτελείου του, Σάρνχορστ, του έγραψε κάποτε: «Είσαι ο αρχηγός μας και ο ήρωάς μας», επιμένοντας να ηγηθεί του Πρωσικού Στρατού. Και σε μιαν άλλη περίπτωση, το έθεσε ακόμη πιο εύστοχα: «Πρέπει να ηγείσαι ακόμα κι αν έχεις στην κοιλιά σου εκατό ελέφαντες»!

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του η ψυχική του υγεία επιδεινώθηκε: ο Μπλίχερ πέθανε μια μέρα σαν σήμερα, στις 12 Σεπτεμβρίου του 1819, σε ηλικία 77 χρονών, αλκοολικός βυθισμένος στις παραισθήσεις και τα οράματά του...

σαν σημεραΝαπολέων Βοναπάρτηςειδήσεις τώραβατερλό