Σαν Σήμερα|15.11.2023 00:00

Ένα νέο πάθος μπαίνει στη ζωή του ανθρώπου: ο Χριστόφορος Κολόμβος «ανακαλύπτει» εκτός από την Αμερική και το κάπνισμα

Newsroom

Μια μέρα σαν σήμερα, το 1492, ο Χριστόφορος Κολόμβος ήταν ο πρώτος ευρωπαίος που αναφέρθηκε στο φυτό που έγινε αργότερα γνωστό σε ολόκληρο τον κόσμο ως «καπνός». Το κάπνισμα, λοιπόν, από μια μέρα σαν τη σημερινή, 15 Νοεμβρίου του 1492 αρχίζει να κυριεύει τον πλανήτη!

Ο Κολόμβος ήθελε πολύ να εξερευνήσει το νησί που σήμερα είναι γνωστό με το όνομα Κούβα, οπότε έστειλε ομάδα ναυτικών του στη στεριά· όταν εκείνοι επέστρεψαν, ανέφεραν έκπληκτοι πως είχαν δει ανθρώπους να κρατάνε με τα δόντια τους «φλεγόμενα ξυλάκια».

Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, σε όποιο μέρος των αμερικανικών ακτών και αν ταξίδευαν οι ευρωπαίοι εξερευνητές, ανέφεραν τη συνήθεια των ινδιάνων να ρουφούν ή να μασάνε καπνό, πιστεύοντας πως αυτό τους προστάτευε από ασθένειες. Ένας μάλιστα περιέγραψε εκστασιασμένος τη συνήθεια να βάζουν φύλλα από το φυτό μέσα σε μια πίπα- όπως θα τη λέγαμε σήμερα- να τα ανάβουν και έπειτα να ρουφάνε με «τόσο πάθος και τόση ώρα, ώστε τα σώματά τους να γεμίζουν με καπνό μέχρι που άρχισε αυτός να βγαίνει από το στόμα και από τα ρουθούνια τους σαν να ήταν καμινάδες»! Οι ιθαγενείς είπαν πως η χρήση του καπνού τους κρατούσε ζεστούς και υγιείς.

Οι ευρωπαίοι γιατροί άρχισαν τότε να ανησυχούν πώς η συνήθεια αυτή θα τους οδηγούσε στη χρεοκοπία. Το πόσο λάθος έκαναν θα το καταλάβαιναν πολλά χρόνια αργότερα και οι γιατροί και οι φαρμακοβιομηχανίες και όλοι όσοι εμπλέκονται με τους καρκίνους για τους οποίους ενέχεται το τσιγάρο.

Οι πρώιμες αντιδράσεις είχαν επίσης να κάνουν με τα δύο είδη καπνού, ένα από τα οποία ήταν ο ψηλός καπνός, που έβγαζε μια πιο ήπια και ευχάριστη μυρωδιά και γεύση όταν καιγόταν. Το ψηλό αυτό φυτό ήταν ενδημικό στη νότια Αμερική, αλλά όχι βόρεια· αργότερα μεταφυτεύτηκε στη Βιρτζίνια, για παράδειγμα, όπου διαπιστώθηκε πως ευδοκιμούσε εξαιρετικά και έτσι η διάθεση αυτού του είδους καπνού γέννησε τη φρενίτιδα για τη χρήση της συγκεκριμένης ουσίας.

Μέχρι το 1614, όπως θρυλείται, στο Λονδίνο είχαν ανοίξει ρολά περίπου 7000 καταστήματα πώλησης καπνού· γινόταν εισαγωγή χιλιάδων τόνων και από νωρίς κατάλαβαν όλοι πως όποιος άρχιζε αυτή τη συνήθεια δύσκολα την έκοβε. Ο βασιλιάς της Αγγλίας Ιάκωβος Α’ είχε αντιδράσει και είχε εκφράσει την απέχθειά του για το κάπνισμα, όμως ήταν μειονότητα μέσα στον ασύνορο ενθουσιασμό. Έπρεπε να περάσουν 3 αιώνες μέχρι να κατατεθούν μελέτες που αποδείκνυαν πως το κάπνισμα όχι μόνο δεν είναι ωφέλιμο για την υγεία αλλά σκοτώνει!

Νικοτίνη ονομάζεται το αλκαλοειδές, το οποίο απαντάται σε σχετικά μεγάλες ποσότητες στα φύλλα του καπνού και οφείλει το όνομά της στον Γάλλο Ζαν Νικό (Jean Nicot), στον οποίο επίσης οφείλει το όνομά του και το φυτό του καπνού: Nicotiana tabacum.
Μόλις το 1964 αναγνωρίστηκε η βλαπτική δράση της νικοτίνης και η συνεισφορά της, μέσω του καπνίσματος, στην πρόκληση καρκίνου του πνεύμονα και άλλων σοβαρών προβλημάτων υγείας.

Το 1988, η νικοτίνη, περιγράφεται ως η ναρκωτική ουσία που προκαλεί τον εθισμό στο κάπνισμα, εθισμός ο οποίος χαρακτηρίζεται από τις ίδιες φαρμακολογικές και συμπεριφορικές αρχές, όπως αυτών της ηρωίνης και της κοκαΐνης.

Ο μέγας γάλλος τραγουδοποιός Σερζ Γκενσμπούρ (Je t'aime... moi non plus)- φανατικός καπνιστής- είχε πει κάποτε: «Ο θεός καπνίζει πούρα. Βλέπω τα γκρίζα του σύννεφα. Ξέρω πως καπνίζει ακόμα και τη νύχτα»… Και είχε συμπληρώσει: «Αν είχα να διαλέξω ανάμεσα σε μια τελευταία γυναίκα και σ’ ένα τελευταίο τσιγάρο, θα διάλεγα το τσιγάρο. Το πετάς πιο εύκολα»…
Ο Σερζ Γκενσμπούρ, κάπνιζε πέντε πακέτα «Gitanes» άφιλτρα την ημέρα· πέθανε από καρδιακή προσβολή στα 62 του. Οι φίλοι του είπαν: «πέθανε από υπερβολική δόση… ζωής»!

Κούβαειδήσεις τώρατσιγάροκαπνόςσαν σημερα