Σαν Σήμερα|16.12.2023 00:00

Μια ξεχασμένη γενοκτονία: Όταν οι Ναζί εξόντωσαν 500.000 Ρομά σε στρατόπεδα συγκέντρωσης – Γιατί αναγνωρίστηκε η Σφαγή 30 χρόνια μετά

Newsroom

Ήταν μια άθλια γενοκτονία, που παρέμεινε ξεχασμένη μέχρι το 1965! Οι Ναζί εξόντωσαν 500.000 Ρομά σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και μετά 30 χρόνια κάποιος τους θυμηθηκε...

Η Ιστορία έχει γονατίσει με στοργή και δέος στη μνήμη των περίπου έξι εκατομμυρίων Εβραίων που εξοντώθηκαν από τους Ναζί κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου· όμως, η Ιστορία έχει ξεχασμένους στα σκονισμένα συρτάρια της 500.000 μέλη εθνοτικών κοινοτήτων που σήμερα ονομάζουμε Ρομά- τότε τους αποκαλούσαν υποτιμητικά γύφτους. 

Μια μέρα σαν σήμερα, 16 Δεκεμβρίου του 1942, ο Χάινριχ Χίμλερ δίνει διαταγή να μεταφερθούν στο διαβόητο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς οι Ρομά που βρίσκονταν στα χέρια των Ναζί. Εκεί τους περίμεναν τα ελεεινά πειράματα του Μένγκελε και ο φρικτός θάνατος. Από τον Δεκέμβριο του 1942, ο Χίμλερ είχε διατάξει την απέλαση όλων των Ρομά από την επικράτεια του Μεγάλου Γερμανικού Ράιχ.

Υπήρχαν εξαιρέσεις για ορισμένες κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένων ατόμων με «καθαρό αίμα Τσιγγάνων», άτομα τσιγγάνικης καταγωγής που θεωρούνταν ενταγμένα στη γερμανική κοινωνία και ως εκ τούτου δεν «συμπεριφέρονταν σαν Τσιγγάνοι»: υπηρετούσαν στον στρατό, είχαν διακριθεί στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, απασχολούνταν σε σημαντικές θέσεις εργασίας ή ήταν παντρεμένοι με καθαρόαιμους Γερμανούς ή Γερμανίδες. Οι τοπικές αρχές, ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις αγνόησαν αυτές τις εξαιρέσεις· συλλαμβάνονταν και απελαύνονταν ακόμα και στρατιώτες Ρομά που υπηρετούσαν στις τάξεις της Βέρμαχτ, ενώ βρίσκονταν στο σπίτι τους με άδεια.

Μαρτύρησαν 500.000 άνθρωποι!

Οι διώξεις είχαν αρχίσει από το 1933, όταν οι γερμανικές αρχές των Ναζί καταδίωξαν τους Σίντι (μια υποομάδα των Ρομά), αλλά και άλλους στη Γερμανία: τους περιόρισαν σε «στρατόπεδα τσιγγάνων» και τους υπέβαλλαν σε υποχρεωτική στείρωση. Ο ακριβής αριθμός των Ρομά που δολοφόνησε το ναζιστικό καθεστώς και οι σύμμαχοί του είναι άγνωστος· υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 250.000 Ευρωπαίοι Ρομά έχασαν τη ζωή τους με απάνθρωπους τρόπους κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Πολλοί κάνουν λόγο για 500.000 νεκρούς!

Οι Ναζί θεωρούσαν τους Ρομά ως «φυλετικά κατώτερους» και δεν είχαν κανέναν ενδοιασμό να τους σκοτώνουν κατά δεκάδες χιλιάδες, όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά και στα κατεχόμενα εδάφη τους, στη Σοβιετική Ένωση, στην Ουγγαρία, στη Ρουμανία, στη Σερβία. Χιλιάδες Ρομά μαρτύρησαν στα κολαστήρια του Άουσβιτς-Μπίρκεναου, στο Chelmno, στο Belzec, στο Sobibor, στην Treblinka, στο Mauthausen.
Στις 2 Αυγούστου του 1944, όταν η ήττα της Γερμανίας διαφαινόταν, οι Ναζί δολοφόνησαν τους τελευταίους 4.200 έως και 4.300 Ρομά που βρίσκονταν στοιβαγμένοι στο στρατόπεδο του Μπιρκενάου.

Ο πόλεμος τελέιωσε ο ρατσισμός συνεχίζεται!

Τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά των Ρομά παρέμειναν ανομολόγητα σε όλη την Ευρώπη στις πρώτες δεκαετίες μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και ο ρατσισμός σε βάρος των Ρομά συνεχίστηκε σε όλη την Ευρώπη. Τα δικαστήρια της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας έκριναν ότι, όλα τα μέτρα που ελήφθησαν κατά των Ρομά πριν από το 1943, ήταν θεμιτά και επίσημα μέτρα κατά ατόμων που διαπράττουν εγκληματικές πράξεις και όχι αποτέλεσμα πολιτικής που καθοδηγείται από φυλετικές προκαταλήψεις. Αυτή η απόφαση έκλεισε ουσιαστικά την πόρτα για την αποκατάσταση χιλιάδων θυμάτων Ρομά, τα οποία είχαν φυλακιστεί, στειρωθεί βίαια και είχαν απελαθεί από τη Γερμανία.

Στα τέλη του 1965 ο νόμος περί αποζημίωσης της Δυτικής Γερμανίας αναγνώρισε ρητά ότι οι πράξεις δίωξης που έλαβαν χώρα πριν από το 1943 είχαν φυλετικά κίνητρα. Εκείνη την εποχή, όμως, πολλοί από εκείνους που είχαν διωχθεί τότε είχαν ήδη πεθάνει. Τον Μάρτιο του 1982, ο καγκελάριος, Χέλμουτ Σμιτ, δήλωσε επίσημα ότι οι Γερμανοί Ρομά είχαν πέσει θύματα γενοκτονίας. Η 2α Αυγούστου ανακηρύχθηκε ημέρα μνήμης του ολοκαυτώματος των Ρομά.

Β' Παγκόσμιος ΠόλεμοςΓενοκτονίαειδήσεις τώραΝαζίστρατόπεδα συγκέντρωσηςσαν σημεραρομά