Ιμπραήμ: ο ιδιοφυής στρατηγός που αιματοκύλησε τον Μοριά, «σκότωσε» τον Σουλτάνο και απείλησε την Πόλη

Θεωρείται στρατιωτική ιδιοφυΐα· ο Αιγύπτιος Ιμπραήμ Πασάς αιματοκύλησε τον Μοριά, «σκότωσε» τον Σουλτάνο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και απείλησε κι αυτήν ακόμα την Κωνσταντινούπολη!

Μια μέρα σαν σήμερα, 11 Φεβρουαρίου του 1825, ο Ιμπραήμ Πασάς αποβιβάζεται στη Μεθώνη, προερχόμενος από την Κρήτη. Η Ελληνική Επανάσταση καταρρέει! Οι δυνάμεις του Αιγύπτιου πασά θα απωθήσουν τους Επαναστάτες και προς στιγμήν θα κάνουν την πλάστιγγα να γείρει υπέρ των Τούρκων. Η Ναυμαχία του Ναβαρίνου θα ξεκαθαρίσει το τοπίο για την Ελλάδα. Ποιος ήταν όμως ο Ιμπραήμ, που τρόμαξε τους Έλληνες, αναστάτωσε τους Οθωμανούς κι έστειλε στον άλλο κόσμο τον Σουλτάνο Μαχμούτ;

Ο Ιμπραήμ Πασάς ήταν αντιβασιλέας της Αιγύπτου, γεννημένος στην Καβάλα, γιος του Μεχμέτ Αλή ή Μωχάμεντ Άλη του ιδρυτή της δυναστείας. Το 1824, βλέποντας ο σουλτάνος Μαχμούτ ότι η φωτιά της Ελληνικής Επανάστασης εξαπλώνεται, ζήτησε την αρωγή του Μεχμέτ Αλή της Αιγύπτου κι αυτός έστειλε τον γιό του, Ιμπραήμ επικεφαλής σημαντικών δυνάμεων κατά των μαχόμενων Ελλήνων. Ο Ιμπραήμ πέρασε από την Κρήτη και αφού καταναυμάχησε τον Ανδρέα Μιαούλη έφθασε στη Μεθώνη με 10.000 άντρες· κυρίευσε το Ναβαρίνο, την Τρίπολη και έφθασε προ των πυλών του Ναυπλίου το οποίο υπερασπιζόταν ο Δημήτριος Υψηλάντης. Στη Μάχη των Μύλων, κοντά στο Άργος, ο Ιμπραήμ αποκρούστηκε από τους Επαναστάτες.

Τα στρατεύματα του Ιμπραήμ βοήθησαν τον Ρεσίτ πασά στην πολιορκία του Μεσολογγίου και το κατέλαβαν. Θρυλική είναι η αναμέτρηση με τους άτακτους του Παπαφλέσσα στο Μανιάκι. Μετά τη Ναυμαχία του Ναβαρίνου και την καταστροφή του τουρκο-αιγυπτιακού στόλου, ο Ιμπραήμ επέμεινε στην προσπάθεια καταστολής της ελληνικής επανάστασης, αλλά... Το 1828 αποχώρησε από την Πελοπόννησο. Παρά την στρατιωτική φήμη του και την έντονη προσωπικότητά του, ο Ιμπραήμ Πασάς παρεκτραπεί πολλές φορές κατά την εκστρατεία του στην Ελλάδα και οι ωμότητες των στρατευμάτων του τραυμάτισαν τον τόπο.

Ο Ιμπραήμ ήταν έξυπνος στρατιωτικός διοικητής. Ήταν όμως βίαιος και πανούργος. Άρχισε τη στρατιωτική του σταδιοδρομία ως έφηβος, όταν αποτελείωσε τα απομεινάρια των Μαμελούκων που είχαν διαφύγει από τη σφαγή του 1811· επί μήνες τους κυνηγούσε στην Άνω Αίγυπτο μέχρι τη Νουβία. Ο Ιμπραήμ, ήταν από τη φύση του αδίστακτος και πριν πατήσει το πόδι του στον Μοριά, είχε πίσω του μακρά αιματηρή ιστορία!

Η κόντρα με τον Σουλτάνο

Ο σουλτάνος Μαχμούτ παραχώρησε στο Μεχμέτ Αλή τη Θάσο και την Κρήτη ωσάν ανταμοιβή για τη βοήθειά που του παρείχε, εκείνος όμως ζήτησε και τη Συρία. Ο Μαχμούτ αρνήθηκε και ο Μεχμέτ Αλή, με αιχμή του δόρατος τον Ιμπραήμ, κινήθηκε εναντίον του Σουλτάνου. Ο Ιμπραήμ, αφού κατέλαβε την Άκρα, φρούριο που ούτε ο Ναπολέων Βοναπάρτης είχε καταφέρει να αλώσει, κινήθηκε προς την Κωνσταντινούπολη. Οι δυνάμεις του Σουλτάνου και του Ιμπραήμ συγκρούστηκαν στην Έδεσσα (σημερινή Ούρφα της Τουρκίας) τον Ιούλιο του 1832. Οι Οθωμανοί υπέστησαν πανωλεθρία και ακολούθησε η μάχη στο Ικόνιο (Konya) όπου οι Τούρκοι αποδεκατίστηκαν. Ο δρόμος για την Κωνσταντινούπολη ήταν πλέον ορθάνοιχτος. Και τότε ο Σουλτάνος ζήτησε την αρωγή των Ρώσων οι οποίοι έσπευσαν με 12.000 στρατιώτες στον Βόσπορο· ο Ιμπραήμ υποχρεώθηκε να συνθηκολογήσει.

Ο σουλτάνος Μαχμούτ, που είχε χάσει τον ύπνο του με τις επιτυχίες του Ιμπραήμ, ζούσε μόνο για να τον εκδικηθεί και όταν βρήκε την ευκαιρία έσπασε τη συνθήκη ειρήνης και έστειλε στρατεύματα του να τον χτυπήσουν, στη Συρία αυτή τη φορά. Το αποτέλεσμα ήταν το ίδιο και χειρότερο: τα στρατεύματα των Οθωμανών διασκορπίστηκαν οικτρά. Έξι μέρες μετά την καταστροφή, ο σουλτάνος Μαχμούτ άφησε την τελευταία του πνοή, μέσα στην αγωνία. Και οι μεγάλες δυνάμεις, που δεν ήθελαν ακόμα την ολοκληρωτική κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ενώθηκαν ξανά για να χτυπήσουν τον Ιμπραήμ. Αγγλία, Πρωσία, Αυστρία και Ρωσία βομβάρδισαν τη Βηρυτό και την Άκρα και υποχρέωσαν τον Ιμπραήμ να γυρίσει στην Αίγυπτο και να κλειστεί στα σύνορα του κράτους του.

Και ο Ιμπραήμ από τότε «κρέμασε» τα όπλα του, ασχολήθηκε με αγροτικές εργασίες μέχρι που κλονίστηκε η υγεία του. Ο λαμπρός στρατηγός ταξίδεψε στην Ιταλία και το Παρίσι για να λάβει θεραπεία. Η Υψηλή Πύλη αναγνώρισε τον Ιμπραήμ ως αντιβασιλέα της Αιγύπτου, καθόσον ο Μεχμέτ Αλή, ευρισκόμενος εις βαθύτατο γήρας, ήταν εντελώς ανίκανος να διαχειρίζεται τις κρατικές υποθέσεις. Κι όμως, ο Ιμπραήμ πέθανε πριν από τον πατέρα του από τη φυματίωση, που δεν μπόρεσε να νικήσει· κυβέρνησε την Αίγυπτο μόνο 40 ημέρες! Ο Ιμπραήμ θεωρείται από τις εξέχουσες στρατιωτικές φυσιογνωμίες της εποχής του. Άριστος στρατιωτικός και εξαίρετος οργανωτής!