Σαν Σήμερα | 25.04.2024 00:00

Ένας σερβιτόρος δίνει όνομα στην Επανάσταση που άλλαξε την Πορτογαλία και τον χάρτη της Αφρικής

Newsroom

Στην Ιστορία έμεινε καταγεγραμμένη ως η Επανάσταση των Γαριφάλων· ήταν στρατιωτικό πραξικόπημα στην Πορτογαλία, από αριστερούς αξιωματικούς που ανέτρεψε την αυταρχική δικτατορία, μια μέρα σαν σήμερα, 25 Απριλίου του 1974.
Η Επανάσταση των Γαριφάλων είχε ως αποτέλεσμα τη μετάβαση στη δημοκρατία και το τέλος του πορτογαλικού αποικιακού πολέμου στην Αφρική.

Τον Σεπτέμβριο του 1968 ο δικτάτορας Αντόνιο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ καθηλώθηκε στο κρεβάτι από εγκεφαλικό επεισόδιο και τη θέση του πήρε ο Μαρσέλο Καετάνο. Στις 27 Ιουλίου του 1970 ο Σαλαζάρ πέθανε δίχως ποτέ να μάθει ότι δεν ήταν πια ο ηγέτης της Πορτογαλίας! Αν και ο Καετάνο ήταν πιο κοινωνικός και λιγότερο επιφυλακτικός από τον προκάτοχό του, αποδείχθηκε ανίκανος να αντιστρέψει το κύμα των εξεγέρσεων στις Πορτογαλικές αποικίες της Αφρικής και να ανακουφίσει τα οικονομικά δεινά των πολιτών της χώρας του· η επανάσταση ήταν αναπότρεπτη.

Δύο εξελίξεις ώθησαν το πραξικόπημα που επρόκειτο να ανατρέψει τη δικτατορία. Η πρώτη συνέβη στα μέσα του 1973, όταν οι αξιωματικοί του στρατού ξηράς απομονώθηκαν από την κυβέρνηση που ανέθετε σε αξιωματικούς της πολιτοφυλακής να λαμβάνουν μέρος στους αποικιακούς πολέμους. Το δεύτερο γεγονός ήταν η έκδοση του βιβλίου «Η Πορτογαλία και το μέλλον» από τον ήρωα του αποικιακού πολέμου στρατηγό Αντόνιο ντε Σπινόλα, ο οποίος υποστήριζε ότι οι πόλεμοι στην Αφρική δεν μπορούσαν να διευθετηθούν πλέον με τη δύναμη των όπλων, αλλά με ειρηνικές διαπραγματεύσεις. Περίπου 200 με 300 αξιωματικοί που αυτοαποκαλούνταν: «Το Κίνημα των Ενόπλων Δυνάμεων» (Movimento das Forcas Armadas: MFA), με επικεφαλής τον Φρανσίσκο ντα Κόστα Γκόμες, σχεδίασε και υλοποίησε το πραξικόπημα της 25ης Απριλίου του 1974, που άρχισε ως στρατιωτικό κίνημα, αλλά αμέσως εξελίχθηκε σε λαϊκή εξέγερση και έγινε γνωστή ως η Επανάσταση των Γαριφάλων.

Η Επανάσταση πήρε το όνομά της από το γεγονός ότι δεν έπεσε σχεδόν κανένας πυροβολισμός, αλλά και από τον εργαζόμενο σε εστιατόριο Σελέστε Καέιρο που πρόσφερε γαρίφαλα στους στρατιώτες. Όταν ο πληθυσμός βγήκε στους δρόμους για να γιορτάσει το τέλος της δικτατορίας, κι άλλοι ακολούθησαν το παράδειγμα του Καέιρο τοποθετώντας γαρίφαλα στις κάνες των όπλων των στρατιωτών. Η δημοκρατία επανήλθε σταδιακά και μέχρι τα τέλη του 1974, τα πορτογαλικά στρατεύματα είχαν αποσυρθεί από την Πορτογαλική Γουινέα, η οποία έγινε κράτος μέλος του ΟΗΕ ως Γουινέα-Μπισάου και ακολούθησε το 1975 η ανεξαρτησία του Πράσινου Ακρωτηρίου, της Μοζαμβίκης, του Σάο Τομέ και Πρίνσιπε και της Αγκόλας, αλλά και η διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Ανατολικού Τιμόρ στη νοτιοανατολική Ασία. Στην Πορτογαλία, η 25η Απριλίου είναι εθνική εορτή.

Πορτογαλίαειδήσεις τώρασαν σημεραεπανάσταση