Καλιγούλας: διεστραμμένος, τύραννος αυτοκράτορας ή απλώς κακοσυστημένος από τους εχθρούς του;

Θεωρείται ως ένας από τους πιο διαβόητους ηγέτες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο τρίτος αυτοκράτορας της, ο Καλιγούλας. Έχει γραφτεί ότι ήταν τυραννικός, παράφρων, διεστραμμένος ακόλαστος και ακόμη ελεεινός δολοφόνος. Υπάρχουν όμως μόνο λίγες σωζόμενες πρωτογενείς πηγές από την εποχή του Καλιγούλα σχετικά με τη θητεία του, και αυτές μας περιγράφουν τη σκληρότητα, την υπερβολή, τον σαδισμό και τις διαστροφές του. Πολλοί λένε, πιά, ότι όλα αυτά είναι προϊόντα «λάσπης» προς τον Καλιγούλα. Μπορεί...

Στην αρχή πάτησε στην Αυτοκρατορία σταθερά και με σοβαρότητα, μετά- όπως του καταμαρτυρούν- ο Καλιγούλας από ένα τραύμα κι έναν πυρετό, μεταλλάχτηκε στον τύραννο που γνωρίζουμε σήμερα.

Οι πηγές που μας αποκαλύπτουν τον Καλιγούλα δεν είναι αλάνθαστες, ή και σε πολλές περιπτώσεις μεροληπτούν εναντίον του και οι περισσότεροι μύθοι για τα εγκλήματα του προέκυψαν από υπερβολικές φήμες.

Το όνομά του ήταν Γάιος Ιούλιος Καίσαρας Γερμανικός και το Καλιγούλας προέκυψε από το προσωνύμιο που θα πει «μικρή μπότα».
Στα τέσσερα χρόνια της σύντομης βασιλείας του, από το 37 έως το 41μ.Χ.., ο νεαρός αυτοκράτορας μεταμόρφωσε τη Ρώμη σε έναν εκφυλισμένο τόπο. Η τρομοκρατία του Καλιγούλα έλαβε βίαιο τέλος, μια μέρα σαν σήμερα 23 Ιανουαρίου του 41 μ.Χ..

Αιμομίκτης, Θεός και παράφρων...

Καταλογίζουν στον Καλιγούλα αιμομικτική σχέση με την αδελφή του Δρουσίλα και πολλά άλλα σεξουαλικά εγκλήματα. Για όλα εκείνα τα αίσχη γράφει ο Σουητώνιος (ιστορικός στα πρώτα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας) στους «Βίους των Καισάρων» του. Ο Σουητώνιος θεωρείται από πολλούς ως μισθοδοτούμενος γραφιάς από ισχυρούς της Ρώμης που ήθελαν να αμαυρώσουν τη φήμη (και) του Καλιγούλα και της Ιουλιο-Κλαυδιανής δυναστείας. Ο ιστορικός Τάκιτος, που γεννήθηκε 15 χρόνια μετά το θάνατο του Καλιγούλα, αναφέρει αυτή την αιμομικτική σχέση ως τίποτα περισσότερο από μια υπερβολή. Και ο Φίλων ο Αλεξανδρινός, ο οποίος ήταν παρών σε ένα από εκείνα τα «διαβόητα» συμπόσια ως υψηλόβαθμος πρεσβευτής, δεν γράφει λέξη για σκανδαλώδες περιστατικό. Έτσι, πολλοί υποστηρίζουν ότι οι φήμες για αιμομιξία προέκυψαν από τη στενή σχέση μεταξύ του νεαρού Καλιγούλα και των αδελφών του.

Ακόμα μια ιστορία που συνοδεύει και λερώνει τη φήμη του Καλιγούλα και μας τον παραδίδει ως παράφρονα είναι η αναγόρευση του αλόγου του, του Incitatus, ως Ύπατο της Ρώμης! Και για τούτο το γεγονός, ο Σουητώνιος είναι η πηγή. Ο Καλιγούλας δεν έκανε ποτέ το άλογό του ούτε συγκλητικό, ούτε Ύπατο, αλλά όπως κάθε νεαρός Ρωμαίος αριστοκράτης, ο αυτοκράτορας είχε πάθος για τα άλογα και τις ιπποδρομίες. Ο Καλιγούλας, σύμφωνα με πιο ψύχραιμες αναφορές, είχε προσπαθήσει να μειώσει την ισχύ και την εξουσία των συγκλητικών και των αρχόντων και είχε πει δημόσια πως το άλογό του θα έκανε τη δουλειά τους καλύτερα από αυτούς… Ο Σουητώνιος έκανε την τρίχα του αλόγου, τριχιά…

Επίσης, πάλι ο Σουητώνιος καγχάζει με τον Καλιγούλα που κήρυξε τον πόλεμο στον θεό Ποσειδώνα και διέταξε να μαστιγώσουν τη θάλασσα. Το περιστατικό αποδίδεται σε καψόνι του Αυτοκράτορα σε στρατιώτες που είχαν στασιάσει και όχι σε παράνοια του Καλιγούλα. Γράφτηκε ακόμα ότι ο Καλιγούλας είχε προσωπικές επαφές με τον Δία, ή ότι ο ίδιος θεωρούσε (και απαιτούσε να λατρεύεται) τον εαυτό του Θεό! Κι αυτό το περιστατικό ανάγεται στις υπερβολές των βιογράφων του Καλιγούλα, που σκοπό είχαν να τον παρουσιάσουν ως ψυχοπαθή για να δικαιολογήσουν την αποτρόπαιη δολοφονία του.

Στις 23 Ιανουαρίου του 41 μ.Χ., μόλις τέσσερα χρόνια μετά την άνοδό του στην εξουσία και σε ηλικία μόλις 29 χρονών, ο αυτοκράτορας Καλιγούλας έπεφτε θύμα ενός αιματηρού πραξικοπήματος στο παλάτι. Ο αρχηγός της Φρουράς, ο Κάσιος Χαερέα, πιστεύεται ότι ήταν ο πρώτος που μαχαίρωσε τον Καλιγούλα που επλήγη 30 φορές.

Ε, κάπως έπρεπε να θολώσουν τα νερά της Ιστορίας. «Ψυχοπαθής και διεστραμμένος και τύραννος» ο Αυτοκράτορας και να το άλλοθι για τους επόμενους. Την Ιστορία την γράφουν (πάντα μα πάντα) οι νικητές, να ξέρετε.