Travel|31.12.2018 12:56

Θεοφάνεια στην Κωνσταντινούπολη και στην Αγία Σοφία

Ντέπη Χιωτοπούλου

Κωνσταντινούπολη, η «γέφυρα» ανάµεσα στη ∆ύση και την Ανατολή, αυτή η µητρόπολη των 17 και πλέον εκατοµµυρίων κατοίκων, η «βασιλεύουσα» ή «βασιλίς των πόλεων», κάποιες από τις ονοµασίες που της αποδόθηκαν, η πόλη που από την ίδρυσή της το 658/7 π.Χ. έως και το 330 µ.Χ. ονοµαζόταν Βυζάντιο.

Η µεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας και οικονοµικό, πολιτιστικό και ιστορικό κέντρο της χώρας, η Κωνσταντινούπολη µε τα χιλιάδες χρώµατα και αρώµατα, αλλά και µε τα ανάµεικτα συναισθήµατα, που µπορεί να νιώσει κανείς περπατώντας την.

Είναι κτισµένη στις δύο πλευρές του Κεράτιου Κόλπου στη νότια είσοδο του στενού πορθµού του Βοσπόρου, ο οποίος µε µήκος περίπου 35 χλµ. συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα (Εύξεινος Πόντος) στον Βορρά µε τη θάλασσα του Μαρµαρά (Προποντίδα) στον Νότο.

Στην περιοχή Sultanahmet, βρίσκεται η Αγία Σοφία, γνωστή και ως ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας ή απλά η Μεγάλη Εκκλησία. Μοναδική προς την τεχνοτροπία και το µεγαλείο της, ανάµεικτα τα συναισθήµατα µε το που µπαίνει κανείς στο εσωτερικό της.

Η κατασκευή

Οι εργασίες του ναού ξεκίνησαν το 532 και διήρκεσαν πέντε χρόνια, ενώ ολοκληρώθηκαν τον ∆εκέµβριο του 537 από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό. Η Αγία Σοφία λειτουργούσε επί 916 χρόνια ως εκκλησία, µετά την Αλωση το 1453 µετατράπηκε σε ισλαµικό τέµενος επί 481 χρόνια, ενώ από το 1935 µε εντολή του προέδρου Κεµάλ Ατατούρκ λειτουργεί ως µουσείο. Μεταξύ άλλων, εντυπωσιάζουν τα ελάχιστα ψηφιδωτά που έχουν αποµείνει και βρίσκονται στα υπερώα, όπως το ψηφιδωτό της ∆έησης µε τη θλίψη αποτυπωµένη στο πρόσωπο του Χριστού και πλάι του την Παναγία και τον Ιωάννη τον Βαπτιστή. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το ψηφιδωτό του Αρχάγγελου Μιχαήλ.

Στις φημισμένες αγορές

Κωνσταντινούπολη, και χωρίς αγορές, χωρίς παζάρια δεν γίνεται. Ιδιαίτερα φηµισµένη η Σκεπαστή Αγορά -ή αλλιώς Capali Carsi- µε τα 4.000 περίπου µαγαζιά, που πουλούν από αντίκες µέχρι δερµάτινα, και από χαλιά µέχρι βότανα, κοσµήµατα και ναργιλέδες. Μια αγορά που, µεταξύ άλλων, φηµίζεται και για την κατασκευή της (1461). Αλλη µια φηµισµένη αγορά είναι η Αιγυπτιακή (Misir Carsisi), που εκεί θα βρείτε κυρίως µπαχάρια, χρωµατιστά πιπέρια, κάρι και κανέλα, διάφορα µείγµατα για κοτόπουλο και κεφτέδες, αλλά και λουκούµια, και άλλα καλούδια. Εκτός από τις φηµισµένες αγορές-παζάρια της Κωνσταντινούπολης, αξίζει να αφιερώσετε χρόνο για ένα αυθεντικό τούρκικο χαµάµ, αλλά και να διασκεδάσετε σε νυχτερινό µαγαζί µε ανατολίτικους χορούς της κοιλιάς.

Στην περιοχή Sultanahmet, εκτός από την Αγία Σοφία, είναι το παλάτι Τοπ Καπί, γνωστό και από την ταινία του Ζυλ Ντασσέν, το Μπλε Τζαµί µε τους έξι µιναρέδες -ο µοναδικός τρούλος µε έξι µιναρέδες- ο Βυζαντινός Ιππόδροµος µε τον αιγυπτιακό οβελίσκο, η Ελικτή Στήλη των ∆ελφών, η Στήλη του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου που λέγεται και Χάλκινη Στήλη, καθώς και η Γερµανική Κρήνη του 1898. Στην περιοχή Εµίνονου (Eminonu), έξω από την Αιγυπτιακή Αγορά, είναι το Γενί Τζαµί, γνωστό και ως Γενί Βαλιντέ Σουλτάν Τζαµί. Η πολυσύχναστη γέφυρα του Γαλατά συνδέει το Eminonu µε το Karakoy. Κάπου εκεί και το ιστορικό Tϋnel, που σας µεταφέρει στην Beyoglu, περιοχή του Πέραν ή Σταυροδρόµι της Κωνσταντινούπολης. Τον πολυσύχναστο πεζόδροµο, οδός του Πέραν (Istiklal Caddesi), τον διασχίζει το γραφικό τραµ, συνδέοντας τον Πύργο του Γαλατά µε την πλατεία Ταξίµ. 

Είναι και το ανάκτορο Ντολµά Μπαχτσέ (σηµαίνει «γεµιστός κήπος»), που υπήρξε κατοικία των σουλτάνων και διοικητικό κέντρο της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας, ενώ από το 1960 λειτουργεί ως µουσείο. Η δε πρόσοψη του παλατιού έχει µήκος 248 µέτρα. Ιστορική συνοικία και η Μπεσίκτας, άλλοτε ∆ιπλοκιόνιον, η οποία περιλαµβάνει µερικά από τα πιο ζωντανά σηµεία της Πόλης, όπως το Μέγα Ρεύµα (Aρναβούτκιοϊ), το Χηλές (Bebek), το Λεβέντ (Levent), το Ετίλερ (Etiler), το Ορτάκιοϊ (Ortaköy), το Ασίαν (Aşiyan), το Γιλντίζ (Yıldız), το Σιραγάν κ.λπ. Εχει έντονη νυχτερινή ζωή, ενώ στο γήπεδο «Ινονού» έχει την έδρα της ο ιστορικός ποδοσφαιρικός σύλλογος της Πόλης «Μπεσίκτας». Στο Φανάρι, και η Μεγάλη του Γένους Σχολή, το αρχαιότερο σε λειτουργία εκπαιδευτικό Ιδρυµα του Ελληνισµού. Αποκαλείται συχνά και Κόκκινο Κάστρο, λόγω της εξωτερικής του εµφάνισης και του χρώµατος.

Αγιασμός των υδάτων

Ανήµερα τα Θεοφάνεια, µετά το τέλος του Ορθρου, στο Φανάρι, έδρα του Πατριαρχείου, τελείται από τον Οικουµενικό Πατριάρχη Βαρθολοµαίο αγιασµός των υδάτων στα παγωµένα νερά του Κερατίου, τον οποίο και παρακολουθούν χιλιάδες πιστοί.

Info

Πώς θα πάτε:

Αεροπορικώς απευθείας από Αθήνα και Θεσσαλονίκη για Κωνσταντινούπολη. Οδικώς, περνώντας τα σύνορα στους Κήπους Εβρου. Επίσης, πολλά ταξιδιωτικά πρακτορεία διοργανώνουν εκδροµές, µε πακέτα που συµφέρουν. Νόµισµα: Το νόµισµα στην Τουρκία είναι η τουρκική λίρα µε την ισοτιµία να είναι 1 ευρώ προς 6,0250 λίρες (YTL).

Tips

Κρουαζιέρα στον Βόσπορο:

Κρουαζιέρα στον χιλιοτραγουδισµένο Βόσπορο, απ’ όπου θα θαυµάσετε την ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης µε τα παλάτια και τα πολυτελή ξενοδοχεία, τις αρχοντικές κατοικίες, τα περίφηµα «γυαλιά», αλλά και τζαµιά και κάστρα. Η κρουαζιέρα επιστρέφει από την ασιατική πλευρά, περνάει από το σηµείο που ενώνονται τρεις θάλασσες, ο Βόσπορος, ο Κεράτιος και ο Μαρµαράς, ενώ εκεί είναι και το νησάκι µε τον Πύργο του Λεάνδρου ή «Πύργος της Κόρης», που λειτουργεί ως µπαρ-εστιατόριο.

Φανάρι:

Θα επισκεφτείτε την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, έδρα του Ορθόδοξου Οικουµενικού Πατριαρχείου, από το 1601. Εκεί, φυλάσσονται τα λείψανα της Αγίας Ευφηµίας, της Αγίας Θεοφανούς και της Αγίας Σολωµονής. Εντυπωσιακό είναι το ξυλόγλυπτο τέµπλο, το ψηφιδωτό της Θεοτόκου µε το Βρέφος, του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή ενώ κοντά στο τέµπλο, από τη δεξιά πλευρά, υπάρχει µια κολόνα στην οποία λέγεται ότι έδεσαν και µαστίγωσαν τον Χριστό. Εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής του Μπαλουκλί: Ή Παναγία Μπαλουκλιώτισσα µε το θαυµατουργό αγίασµα και τα παραδοσιακά ψάρια του θρύλου της Αλωσης. Βασιλική ∆εξαµενή (Yerebatan Sarnici): Kινστέρνα, η οποία στηρίζεται σε 336 κολόνες, µε υποβλητικό φωτισµό και τις δυο εντυπωσιακές κολόνες µε κεφάλια Μέδουσας.

Τοπικές γεύσεις/προϊόντα:

Σάντουιτς στο χέρι µε κοκορέτσι (kokorec), σάντουιτς µε ψάρι, µύδια µε λεµόνι ή µύδια τηγανιτά περασµένα σε ξυλάκι, τηγανιτός µπακαλιάρος, ιτς πιλάφ, τσερκέζ ταβούκ (κοτοσαλάτα µε καρύδια), ντονέρ µε πίτα, αρνί, γεµιστή πατάτα στην περιοχή του Ορτάκιοϊ, ντολµαδάκια γιαλαντζί, χοιρινό µε πορτοκάλι, χουνκιάρ µπεγεντί (κρέας αρνί ή µοσχάρι µε πουρέ από µελιτζάνες), σουτζουκάκια σµυρνέικα, λαχµατζούν, λουκούµια (φηµίζονται τα λουκούµια του «Haci Bekir»), σιροπιαστά (γαλακτοµπούρεκο, κιουνεφέ -κανταΐφι µε τυρί και σιρόπι-, µπακλαβάς, καζάν ντιπί, σάµαλι κ.ά.), σµυρνέικα µελοµακάρονα (φοινίκια), τούρκικος καφές, τσάι, ναργιλέ κ.ά.

Αγία ΣοφίαΘεοφάνια