Καλάβρυτα: Μνημεία της φύσης και του πολιτισμού

Τα Καλάβρυτα, στο νομό Αχαΐας, είναι ένας προορισμός για όλες τις εποχές του χρόνου, προσφέροντας εναλλακτικές μορφές τουρισμού, από την χιονοδρομία μέχρι τον θρησκευτικό τουρισμό, και από τις πεζοπορίες κατά μήκος του φαραγγιού του Βουραϊκού ποταμού - μέρος του Εθνικού Πάρκου Χελμού-Βουραϊκού και του Γεωπάρκου ενταγμένου στο διεθνή κατάλογο Γεωπάρκων της UNESCO-, μέχρι την αξέχαστη διαδρομή με τον ιστορικό Οδοντωτό Σιδηρόδρομο.

Πόλη με ιστορική μνήμη, ένας τόπος που χαρακτηρίζεται από τους επιβλητικούς ορεινούς τους όγκους, τα άφθονα νερά, τα πέτρινα καλοδιατηρημένα κτίρια, τα φυσικά αλλά και ιστορικά επισκέψιμα μνημεία.

Σημείο αναφοράς για τα Καλάβρυτα είναι ο σιδηροδρομικός σταθμός, αποτελώντας αφετηρία για τον Οδοντωτό που συνδέει την πόλη με το Διακοπτό, αλλά και για τις περιηγήσεις σας στην ίδια την πόλη. Απέναντι από τον Σταθμό το παλιό Δημοτικό Σχολείο, δωρεά του εθνικού ευεργέτη Ανδρέα Συγγρού, το οποίο κάηκε ολοσχερώς στις 13 Δεκεμβρίου 1943, στο Ολοκαύτωμα, από τους Γερμανούς. Αποκαταστάθηκε μετά την Απελευθέρωση, το 1986 κηρύχθηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο ενώ στις μέρες μας στεγάζει το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος. Για την ιστορία, σ' αυτό το συμβολικό κτήριο, οι κάτοικοι της πόλης των Καλαβρύτων γνώρισαν και υπέστησαν τη βαναυσότητα της ναζιστικής θηριωδίας. Λειτουργεί Τρίτη – Κυριακή 09.00 – 16.00, είσοδος 3 ευρώ (τηλ. 26920 23646).

Ξεχωριστό μνημείο της πόλης και Ιερό Προσκύνημα είναι ο Τόπος Θυσίας, στο λόφο του Καπή, σε απόσταση 500 μ. από το κέντρο της πόλης. Στη Ράχη του Καπή, στις 13 Δεκεμβρίου 1943, οδηγήθηκαν όλοι οι Καλαβρυτινοί άντρες, από 14 ετών και άνω και εκτελέστηκαν από τους Ναζί. Σήμερα, υπάρχει ένας μεγάλος Σταυρός που θυμίζει το αποτρόπαιο έγκλημα.

Ο δρόμος της «Αγοράς»

Απολαύστε τη βόλτα σας στο γραφικό πεζόδρομο της «Αγοράς» (οδός 25ης Μαρτίου – Καπετάν Βελιά), με τα καταστήματα που πουλούν τοπικά παραδοσιακά προϊόντα και είδη λαϊκής τέχνης. Στην κεντρική πλατεία των Καλαβρύτων βρίσκεται ο Μητροπολιτικός Ναός ο οποίος χτίστηκε την περίοδο 1730 – 1750 και στη συνέχεια πυρπολήθηκε από τον Ιμπραήμ, το 1827. Καταστράφηκε από τους Γερμανούς το 1943, το δε ρολόι στο αριστερό κωδωνοστάσιο του είναι σταματημένο στην ώρα της ναζιστικής θηριωδίας. Στην πλατεία είναι και το Ηρώο Πεσόντων και προτομές αγωνιστών του 1821.

Στο τέλος του πεζόδρομου θα συναντήσετε την ιστορική πλατεία των Γερόντων και τον «Χελμό» -το πρώτο μεγάλο ξενοδοχείο της πόλης-, ενώ στον προαύλιο χώρο του πραγματοποιούνται κάθε καλοκαίρι οι εκδηλώσεις του Δήμου, και εκεί είναι και ο «Πλάτανος των Γερόντων».

Το περίφημο «Αρχοντικό της Παλαιολογίνας», το οποίο ανάγεται στους βυζαντινούς χρόνους, σήμερα στεγάζει την Κοινωφελή - Πολιτιστική Επιχείρηση του Δήμου, καθώς και τη Δημοτική Πινακοθήκη του Κωνσταντίνου Φάσσου. Το Εκκλησιαστικό Ορφανοτροφείο, από τα πιο όμορφα κτίρια της πόλης, το φράγκικο Κάστρο των Καλαβρύτων (2 χλμ.), το κάστρο του Τρεμουλά, το τηλεσκόπιο «Αρίσταρχος» στα 2.340 μ. στην κορυφή του Χελμού (Νεραϊδόραχη), τα Υδατα της Στυγός, οι πηγές του Αροάνιου και του Λάδωνα, η λίμνη του Λάδωνα, το Κλήμα του Παυσανία, η λίμνη Τσιβλού κ.ά. συγκαταλέγονται στα αξιοθέατα της περιοχής.

Ενημέρωση για το Εθνικό Πάρκο Χελμού – Βουραϊκού, την ιστορία, την πανίδα, την χλωρίδα, τα σπάνια ή προστατευόμενα είδη, τα μνημεία και τις φυσικές ομορφιές κτλ. θα έχετε από τον Φορέα Διαχείρισης Χελμού – Βουραϊκού που βρίσκεται επί της οδού Αγιου Αλεξίου 35 (τηλ. 26920 29140).

Μονή Αγίας Λαύρας

Η ιερά μονή της Αγίας Λαύρας (5 χλμ.), μια από τις αρχαιότερες μονές του ελληνικού και κυρίως του πελοποννησιακού χώρου, συνδεδεμένη αρχικά με τη Μέγιστη Λαύρα του Αθω, το 1821 αποτέλεσε το κέντρο της Εθνεγερσίας κατά των Τούρκων με την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό.

Ο πολυτιμότερος θησαυρός που βρίσκεται στο μοναστήρι είναι το Λάβαρο της Ορκωμοσίας των Αγωνιστών του 1821, η πρώτη δηλαδή σημαία του Ελληνικού Εθνους. Επιπλέον, ο Επιτάφιος του 1754, η εικόνα του Αγίου Γεωργίου κεντημένη στην Κωνσταντινούπολη, τα χρυσοκέντητα άμφια του Παλαιών Πατρών Γερμανού, πολύτιμα Ευαγγέλια, η κάρα του «Αγίου Αλεξίου του ανθρώπου του Θεού», πολιούχου της Μαρτυρικής Πόλης των Καλαβρύτων, η μνήμη του οποίου τιμάται στις 17 Μαρτίου κ.ά. (τηλ. 26920 22363).

Στο δεσπόζοντα λόφο βόρεια της μονής της Αγίας Λαύρας υψώνεται το λαμπρότερο μνημείο του Εθνους, το Ηρώο των αγωνιστών της Επανάστασης του 1821.

Σπήλαιο των λιμνών

Το Σπήλαιο των Λιμνών βρίσκεται σε υψόμετρο 800 μ. και σε απόσταση 2 χλμ. από Καστριά, 9 χλμ. από Κλειτορία και 17 χλμ. από Καλάβρυτα. Η σπηλαιολογική έρευνα απέδειξε ότι πρόκειται για την κοίτη ενός υπόγειου ποταμού, μήκους 2.100 μ. Το νερό, που διασχίζει ασβεστολιθικά πετρώματα, έχει σχηματίσει κατά βάση τρία επίπεδα. Το πρώτο τμήμα, αμέσως μετά την είσοδο, είναι βατό και στεγνό και διαθέτει παχιές επιχώσεις. Το δεύτερο αποτελείται από 13 μικρές και μεγάλες λίμνες σε διάφορα επίπεδα, όπου το νερό έχει δημιουργήσει εξαιρετικό λιθωματικό διάκοσμο. Τέλος, το τρίτο τμήμα είναι στεγνό και επίπεδο. Το αξιοποιημένο μήκος του σπηλαίου ανέρχεται στα 500 μ. και για ευκολότερη πρόσβαση, διανοίχτηκε τεχνητή είσοδος που οδηγεί κατ' ευθείαν στον «θάλαμο των νυχτερίδων». Το σπήλαιο των λιμνών είναι επισκέψιμο καθημερινά, 09.00 – 16.30, και Σ/Κ και αργίες 09.00 – 17.30. Είσοδος 9 ευρώ (τηλ. 26920 31588). 

123 χρόνια οδοντωτός σιδηρόδρομος

Η διαδρομή με τον Οδοντωτό Σιδηρόδρομο είναι η πιο θεαματική των Βαλκανίων, και αναμφίβολα, αποτελεί από τους βασικούς πόλους έλξης επισκεπτών στην περιοχή. Ξεκινάει από το Διακοπτό, ακολουθεί το εντυπωσιακό φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού, και αφού περάσει μέσα από τις μεταλλικές ή πέτρινες γέφυρες και σήραγγες, πεδιάδες και ορεινούς σχηματισμούς, καταλήγει στα Καλάβρυτα (και αντίστροφα). Διασχίζει μια απόσταση 22.350 μέτρων, στα 750 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, με το σύνολο των οδοντωτών τμημάτων να είναι 3.400 μέτρα και την ταχύτητα του συρμού να κυμαίνεται από 30 έως 40 χλμ./ώρα στην απλή γραμμή και 6 έως 15 χλμ. στην οδόντωση. Εχει το στενότερο μήκος σε πλάτος γραμμών στην Ευρώπη (0,75 μ.), η δε διάρκεια της εκπληκτικής διαδρομής είναι 60 λεπτά.

Για την ιστορία, τα έργα κατασκευής του δικτύου άρχισαν το 1889, όταν πρωθυπουργός τότε της Ελλάδας ήταν ο Χαρίλαος Τρικούπης, και τα εγκαίνια έγιναν στις 10 Μαρτίου του 1896.

Τα δρομολόγια έχουν ως εξής: καθημερινά, από Διακοπτό 09.05, 11.30 π.μ., 14.05 ενώ Σαββατοκύριακα και αργίες προστίθενται δυο ακόμη στις 12.49 και 15.30. Από Καλάβρυτα στις 10.17, 12.43, 15.28 ενώ Σ/Κ και αργίες και 14.03 και 17.23. Το εισιτήριο κοστίζει 9,5 ευρώ και 19 ευρώ με επιστροφή. Προτείνεται να γίνεται κράτηση εισιτηρίων, νωρίτερα από την ώρα της διαδρομής (τηλ. Σταθμός Διακοπτού 26910 43206, Σταθμός Καλαβρύτων 26920 22245). 

*KALAVRITA CITY PASS, τουριστικό πακέτο σχεδιασμένο από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, εξασφαλίζει την πρόσβαση σε τέσσερα σημεία ενδιαφέροντος – αξιοθέατα των Καλαβρύτων: στο χιονοδρομικό κέντρο (βόλτα με την καρέκλα), στον Οδοντωτό (διαδρομή μετ’ επιστροφής), στο Σπήλαιο Λιμνών και στο Μουσείο Ολοκαυτώματος. Τιμή πακέτου 24,80 ευρώ, διάρκειας 1 μηνός. Διάθεση από τους σιδηροδρομικούς σταθμούς Καλαβρύτων, Διακοπτού και Πάτρας και στο γραφείο Ταξιδιών και Τουρισμού της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στην Αθήνα (Σίνα 6).

Info

-Πώς θα πάτε: Από Αθήνα θα διανύσετε 188 χλμ., ακολουθώντας την Ολυμπία Οδό προς Κόρινθο, στη συνέχεια προς Πάτρα, έξοδος στον κόμβο Καλαβρύτων, με κατεύθυνση τον τελικό σας προορισμό. Από Πάτρα απέχουν 77 χλμ., και από Θεσσαλονίκη 536 χλμ. ακολουθώντας την Εγνατία Οδό για Ιωάννινα, την Ιονία Οδό προς Πάτρα και την Ολυμπία Οδό με κατεύθυνση προς Αθήνα.

-Πού θα μείνετε: Τόσο στα Καλάβρυτα όσο και στη γύρω περιοχή θα βρείτε ξενοδοχεία, φιλόξενους ξενώνες, στούντιο και δωμάτια με ή χωρίς θέα στις πλαγιές του Χελμού (www.kalavrita-hotels.gr). Επίσης, το «All inclusive Σκι Καλάβρυτα» περιλαμβάνει διαμονή με πρωινό και ένα ski pass από 30 ευρώ/άτομο τις καθημερινές και από 48 ευρώ/άτομο Σ/Κ και αργίες (www.ai.kalavrita-ski.gr).

Tips

-Μονή Μεγάλου Σπηλαίου: Η μονή (10 χλμ. από Καλάβρυτα) κατέχει μια από τις πιο εξέχουσες θέσεις ανάμεσα στα γνωστότερα μοναστήρια του ελληνικού χώρου. Το τοπίο, η εικόνα της Παναγίας Σπηλαιώτισσας που αποδίδεται κατά την παράδοση στον Ευαγγελιστή Λουκά,, το μουσείο με ιερά και εθνικά κειμήλια, το «Τρύπιο Λιθάρι» (οπή απ’ οπού διέρχεται το φως τού ήλιου μόνο στις δύο ισημερίες του), το τεράστιο βαρέλι «Αγγελής» (χωρητικότητας 10.000 περίπου κιλών) και στην απέναντι κορυφή το «1821» γραμμένο από την ίδια τη φύση, η βιβλιοθήκη κ.ά. αποτελούν λόγους για επίσκεψη (τηλ. 26920 23130).

-Χιονοδρομικό Κέντρο: Στη βόρεια πλευρά του Χελμού, σε υψόμετρο 1.730 μ. – 2.340 μ. και απέχει 15 χλμ. από Καλάβρυτα. Διαθέτει 14 πίστες για όλα τα επίπεδα, συνολικού μήκους 25 χλμ., και 8 αναβατήρες, σαλέ, ενοικίαση εξοπλισμού, ιατρείο, καντίνα στη Βαθειά Λάκκα. Τιμές κάρτας 20 ευρώ Σ/Κ, αργίες, 12 ευρώ καθημερινές, 10 ευρώ απλή βόλτα. Λειτουργεί καθημερινά (τηλ. 26920 24451, 24803 σαλέ, www.kalavrita-ski.gr).

- Πλανητέρο: Στα 25 χλμ. από τα Kαλάβρυτα, στο δρόμο που οδηγεί προς την Kλειτορία βρίσκεται το γραφικό Πλανητέρο σε υψόμετρο 700 μέτρων, όπου κυριαρχούν καρυδιές και πλατάνια και τα ορμητικά νερά γύρω από τις πηγές του Aροάνιου ποταμού. Δείτε τον παραδοσιακό νερόμυλο και γευτείτε πέστροφες και σολομούς που εκτρέφουν στην περιοχή.

-Πύργος Πετιμεζά (Πετμεζαίων): Στους Κάτω Λουσούς, ένας από τους παλαιότερους πύργους της ορεινής Πελοποννήσου (ανάγεται στον 17ο αιώνα),  αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα οχυρωμένης κατοικίας και κυκλικού αμυντικού πύργου. Εχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

-Τοπικά προϊόντα/γεύσεις: Τυροκομικά (φέτα Καλαβρύτων, ανθότυρο, μυζήθρα, ζαχλωροτύρι κ.ά.), γάλα, ζυμαρικά, λάδι και ελιές, κρέατα, σούβλα, κυνήγι (ζαρκάδι, αγριογούρουνο στιφάδο), χωριάτικα λουκάνικα, κόκορας με χυλοπίτες, πίτες, κρασί, μαρμελάδες, βότανα, μέλι Χελμού, καρύδια, ροδοζάχαρη (γλυκό κουταλιού από τριαντάφυλλο) κ.ά. 

Ακολουθήστε το ethnos.gr στο Instagram