Απόκριες στη Λεμεσό: Καντάδες, βασίλισσες, γλέντια και παρελάσεις

Καντάδες και καρναβαλιστικά τραγούδια, αυτοσχέδια γλέντια και παρελάσεις με άρματα και μασκαράδες, διαγωνισμοί μεταμφιεσμένων και υπαίθριοι χοροί στο Λεμεσιανό Καρναβάλι

Στη Λεμεσό, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Κύπρου, η οποία βρίσκεται ανάμεσα σε δύο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους: την αρχαία πόλη-βασίλειο της Αμαθούντας στα ανατολικά και την αρχαία πόλη-βασίλειο του Κουρίου στα δυτικά, το Καρναβάλι γιορτάζεται ανελλιπώς τα τελευταία εκατό χρόνια και αποτελεί την παλαιότερη και δημοφιλέστερη λαϊκή γιορτή της Λεμεσού και της Κύπρου ευρύτερα.

Για τους κατοίκους της Λεμεσού, το Καρναβάλι εξακολουθεί να αποτελεί μια ισχυρή αστική και οικογενειακή παράδοση, που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά με μεγάλο ενθουσιασμό. Κύρια χαρακτηριστικά των Αποκριών είναι τα τσικνώματα (κρεατοφαγία), η οινοποσία, η σάτιρα, ο χορός και το τραγούδι -ιδιαίτερα οι καντάδες- καθώς και οι μασκαράτες και οι διάφορες μεταμφιέσεις. Στους σύγχρονους εορτασμούς του Καρναβαλιού, εκτός από την ιδιωτική πρωτοβουλία, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ο Δήμος Λεμεσού, με τη διοργάνωση ενός εορταστικού ενδεκαημέρου (σ.σ. επίσημη έναρξη των Αποκριών είναι η Τσικνοπέμπτη) που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων παρελάσεις, υπαίθριους καρναβαλιστικούς χορούς, διαγωνισμούς «Πελλόμασκας» και Εξυπνης Μάσκας, εικαστικές εκθέσεις, συναυλίες με καντάδες κ.ά.

Καντάδες

Στην ιστορία του Λεμεσιανού Καρναβαλιού οι Κανταδόροι με τις κιθάρες και τα μαντολίνα τους αποτελούν πρωταρχικό ρόλο. Ηταν εκείνοι που γύριζαν τους δρόμους με τα πόδια, στεκόντουσαν κάτω από τα μπαλκόνια των συμπολιτών τους και με τις καντάδες τους μάγευαν νέες και γέρους, άνδρες και παιδιά. Σήμερα, η πόλη μεγάλωσε, το ίδιο και οι αποστάσεις, ωστόσο οι Κανταδρόμοι δεν εγκατέλειψαν την προσπάθεια τους. Γυρίζουν τους δρόμους ντυμένοι στα χρυσαφένια και πολύχρωμα κοστούμια τους, καθισμένοι πάνω στα μηχανοκίνητα άρματα τους, ή πεζοί κατά ομάδες και ψυχαγωγούν τον κόσμο, θυμίζοντας τους τις παλιές καλές εκείνες εποχές.

Οι καντάδες, παραδοσιακά τραγουδιούνται από ανδρικές χορωδίες και έχουν ιδιαίτερο ύφος, το οποίο ονομάζεται κανταδόρικο ή κανταδορίστικο. Τα τραγούδια αυτά αποτελούν τον ιδιαίτερο «ήχο της πόλης», δηλαδή τον συλλογικό τρόπο με τον οποίο οι Λεμεσιανοί εκφράζουν τη μουσική τους ταυτότητα, καθώς και μέρος των κοινών καταβολών και ταυτότητας τους. Πέραν αυτών, και για τους κατοίκους της υπόλοιπης Κύπρου, οι καντάδες και τα καρναβαλίστικα τραγούδια είναι απόλυτα ταυτισμένα με τον χαρακτήρα των Λεμεσιανών και κυρίως με το Λεμεσιανό Καρναβάλι.

Οσον αφορά τις μεταμφιέσεις, οι καρναβαλιστές εμπνέονται από μια ποικιλία θεμάτων όπως, ιστορικά και πολιτικά γεγονότα, κινηματογραφικές ταινίες και πολιτισμούς ξένων χωρών, τη μυθολογία και τα παραμύθια. Ως παλαιότερες και πιο

παραδοσιακές όμως μεταμφιέσεις θεωρούνται οι λεγόμενες «πελλόμασκες», δηλαδή οι αυτοσχέδιες μεταμφιέσεις της τελευταίας στιγμής που παρουσιάζουν ένα φαιδρό θέαμα και έχουν σκοπό να αποκρύψουν την ταυτότητα και να προκαλέσουν το γέλιο, τη σάτιρα και τη διασκέδαση.

Πρόγραμμα

Με τις αποκριάτικες εκδηλώσεις να έχουν ήδη ξεκινήσει στην πόλη της Λεμεσού, το πρόγραμμα σήμερα, Κυριακή της Απόκρεω 3 Μαρτίου περιλαμβάνει την παιδική καρναβαλιστική παρέλαση με ώρα εκκίνησης στις 11.30 π.μ. από τον παραλιακό δρόμο, με κατεύθυνση προς το παλιό Λιμάνι και κατάληξη στον χώρο στάθμευσης του Μόλου. Στην παιδική παρέλαση θα προπορεύονται οι Βασίλισσες του Καρναβαλιού ενώ συμμετέχουν οι Μαζορέττες του Σώματος Κυπρίων οδηγών και οι Μαζορέττες Λεμεσού. Στις 12.30 στην πλατεία του Παλιού Λιμανιού θα έχει πάρτι με dj, face painting, παιχνίδια και εκπλήξεις ενώ στις 18.30 θα τραγουδήσουν οι Κανταδόροι Γεωργαλλέτου, έξω από το Πέραμα.

Την Τρίτη 5/3 στις 20.00, ο Δήμος Λεμεσού σε συνεργασία με την Εφημερίδα «Λεμεσός» διοργανώνουν τη νυχτερινή παρέλαση της Πελλόμασκας. Της παρέλασης θα προπορεύονται οι Βασίλισσες του Καρναβαλιού ντυμένες «Πελλόμασκα» και οι Μαζορέττες Κυπρίων Οδηγών. Η εκκίνηση θα γίνει από τη Δημοτική Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη (Αγίου Ανδρέου) και η παρέλαση θα καταλήξει στην Πλατεία Μεσαιωνικού Κάστρου. Την Πέμπτη 7/3 στις 19.30, έχει τη Βραδινή Καρναβαλίστικη Ποδαράτη με το σλόγκαν «Νυχτερινά Μασκαροπερπατήματα», όπου συμμετέχει και η ομάδα Κρουστών Batukinio και οι Μαζορέττες Λεμεσού. Το Σάββατο 9/3 στις 15.00 η Λέσχη Παλαιού Αυτοκινήτου Λεμεσού θα πραγματοποιήσει καρναβαλίστικη διαδρομή μέσα στην πόλη ενώ το ίδιο βράδυ είναι η κατεξοχήν νύκτα των Κανταδόρων. Στις 18.30 γίνεται η παρέλαση Κανταδόρων, όπου Ομάδες θα συγκεντρωθούν έξω από το Δημοτικό Μέγαρο και θα ξεκινήσουν μια μελωδική περιδιάβαση σε δρόμους της πόλης με κατάληξη την Πλατεία Γρηγόρη Αυξεντίου.

Περιδιάβαση στη Λεμεσό

Η ξενάγηση «Μια περιδιάβαση στη Νεάπολη, Νέμεσο και τη Λεμεσό» έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να δώσει την ευκαιρία στους επισκέπτες να γνωρίσουν τα πιο σημαντικά στοιχεία της Λεμεσού, την παραλιακή περιοχή γνωστή ως «Μόλος». Παραδοσιακό σημείο συνάντησης για τους Λεμεσιανούς, η περιοχή μετατράπηκε σε ένα υπαίθριο Πάρκο Γλυπτικής, με 16 έργα τέχνης Κυπρίων και ξένων καλλιτεχνών, από διάφορα υλικά όπως τοπική πέτρα, neon – light, μάρμαρο. Η ξενάγηση περιλαμβάνει εκτός από το Παλιό Λιμάνι και το Κάστρο της Λεμεσού, συνεχίζει στην γύρω περιοχή, στην οποία βρίσκονται πολύ ενδιαφέρουσες πέτρινες αποθήκες, πολλές από τις οποίες έχουν μετατραπεί σε εστιατόρια και εκθεσιακούς χώρους. Η διαδρομή περνά από το Μεγάλο Τζαμί ή Τζαμί Κεπήρ, τον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Νάπας, τη Δημοτική Αγορά και το παραδοσιακό εμπορικό κέντρο της οδού Αγίου Ανδρέου, τώρα ένα γραφικό πεζόδρομο.

Για πληροφορίες, απευθύνεστε στο Γραφείο Τουριστικών Πληροφοριών, στο Παλιό Λιμάνι, η ξενάγηση γίνεται Δευτέρα στις 10 το πρωί, η διάρκεια είναι 2 ώρες και 30 λεπτά, είναι δωρεάν και είναι απαραίτητη η προκράτηση.

Μεγάλη καρναβαλιστική παρέλαση την Κυριακή της Τυρινής 10 Μαρτίου, στις 13.15, με επικεφαλής τις Βασίλισσες του Καρναβαλιού και τη συνοδεία τους, με άρματα και ομάδες πεζών. Η συγκέντρωση των αρμάτων θα αρχίσει από τις 8.30 π.μ. κατά μήκος της Λεωφόρου Μακαρίου Γ’, από τα φώτα τροχαίας Εναερίου μέχρι τον κυκλοφοριακό κόμβο Αγίου Νικολάου. Κατά τη διάρκεια της καρναβαλίστικης παρέλασης ο Δήμος Λεμεσού θα τιμήσει συμπολίτες για την πολύτιμη προσφορά τους στο Λεμεσιανό Kαρναβάλι. Στις 21.00, στην πλατεία Παλιού Λιμανιού, αποχαιρετούν το Λεμεσιανό Kαρναβάλι με πανηγυρικό υπαίθριο καρναβαλίστικο χορό, μασκαρεμένους και μουσική.

Info

-Πώς θα πάτε: Από Αθήνα αεροπορικώς για Λάρνακα και από Θεσσαλονίκη για Λάρνακα ή Πάφο. Η Λεμεσός απέχει 67 χλμ. από το διεθνές αεροδρόμιο της Λάρνακας και 68 χλμ. από της Πάφου.

-Γραφείο Τουριστικών Πληροφοριών: Στο Παλιό Λιμάνι, στην πλατεία Συντάγματος, το γραφείο τουριστικών πληροφοριών του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού παρέχει πληροφορίες για τη Λεμεσό αλλά και για όλο το νησί (www.visitcyprus.com).

Tips

-Αξιοθέατα: Το δημοτικό μουσείο Λαϊκής Τέχνης, η Δημοτική Πινακοθήκη, το Πολυλειτουργικό Παραθαλάσσιο Πάρκο, το Ιστορικό Αρχείο και Κέντρο Μελετών (Παττίχειο Δημοτικό Μουσείο), το Θεατρικό Μουσείο Κύπρου, ο Χαρουπόμυλος Λανίτη ο οποίος λειτουργεί ως μουσειακός χώρος με την αναπαλαιωμένη μηχανή του χαρουπόμυλου και πολιτιστικός εκθεσιακός χώρος, η Ακτή Ολυμπίων νοτιοανατολικά της Παλιάς πόλης με καθαρά νερά και ήρεμη θάλασσα, αναψυκτήρια/περίπτερα, ντους, αποδυτήρια, ξαπλώστρες και ομπρέλες (σ.σ. την Ακτή Ολυμπίων μπορείτε να διασχίσετε και με ποδήλατο στον ειδικά διαμορφωμένο ποδηλατόδρομο) κ.ά. συμπεριλαμβάνονται στα αξιοθέατα της Λεμεσού.

-Κάστρο Λεμεσού: Στον πυρήνα του ιστορικού κέντρου, το Κάστρο της πόλης χτίστηκε τον 13ο αιώνα στη θέση παλαιότερου βυζαντινού φρουρίου. Σήμερα, στεγάζει το Μεσαιωνικό Μουσείο Κύπρου, στις συλλογές του οποίου περιλαμβάνονται μεσαιωνική κεραμική, όπλα, σταυροί, νομίσματα κ.ά. Ωρες λειτουργίας Δευτέρα – Παρασκευή 08.00 – 17.00, Κυριακή 10.00 – 13.00. Είσοδος 4,5 ευρώ.

-Μαρίνα Λεμεσού: Στο νότιο σημείο της καρδιάς της Λεμεσού, δίπλα στο παλιό λιμάνι και πολύ κοντά στο ιστορικό κέντρο της πόλης, η Μαρίνα Λεμεσού αποτελεί μοναδικό πόλο έλξης με εμπορικά καταστήματα, μοντέρνα καφέ μπαρ και εστιατόρια, γέφυρες και πεζόδρομους κ.ά. Υπάρχει δυνατότητα ελλιμενισμού για 660 σκάφη, ιστιοπλοϊκά, γιοτ, θαλαμηγοί, μήκους μέχρι και 115 μ.

-Δημοτικός Κήπος: Στην παραλιακή λεωφόρο, στο κεντρικότερο σημείο της πόλης, ο Δημόσιος Κήπος Λεμεσού αποτελεί ένα από τα πιο ιστορικά σημεία, αφού μετρά πάνω από 100 χρόνια ζωής. Καταπράσινος χώρος έκτασης 60.000 τετρ. μ. με ευκαλύπτους, πεύκα και κυπαρίσσια, παιδικές χαρές, ανοικτό αμφιθέατρο, το κηποθέατρο «Μάριος Τόκας». Στον Δημοτικό Κήπο, κάθε χρόνο, τις δυο πρώτες εβδομάδες του Σεπτεμβρίου, γίνεται η γιορτή κρασιού.

-Ζωολογικός Κήπος: Ενας από τους καλύτερους στο μέγεθος του ζωολογικούς κήπους στην Ευρώπη με πολύ ελκυστικά και ενδιαφέροντα ζώα. Ωρες λειτουργίας για το Μάρτιο 09.00 – 17.00, τιμές εισιτηρίων 5 ευρώ ενήλικας, 2 ευρώ παιδί 5-15 ετών, 12 ευρώ οικογενειακό (οδός Λεωφόρος Βύρωνος).

-Τοπικά προϊόντα/γεύσεις: χαλούμι, κουμανταρία (γλυκό κρασί), ζιβανία, κρασιά (τοπικές ποικιλίες ξυνιστέρι – λευκό, μαύρο – κόκκινο), σεφταλιές, κυπριακοί μεζέδες (ο «μεζές» συνήθως περιλαμβάνει 15-20 μικρά πιάτα), κουπέπια (ντολμαδάκια με αμπελόφυλλα και κιμά), κολοκάσι σκέτο, με χοιρινό ή κοτόπουλο, σουβλάκια, αφέλια (χοιρινό κρέας, που σιγοψήνεται και αρωματίζεται με κόλιανδρο και ξηρό κόκκινο κρασί), στιφάδο, κρασάτες σουπιές, χταπόδι, ελιές, ταχίνι, χούμοι (ντιπ από πολτοποιημένα ρεβίθια τα οποία αναμειγνύονται με ταχίνι, ελαιόλαδο, χυμό λεμονιού, αλάτι, σκόρδο), ταλατούρι (μείγμα από ξινό γιαούρτι, σκόρδο και δυόσμο), λουβί (φασόλια μαυρομάτικα με ή χωρίς κονσερβοποιημένα ψάρια και λαχανικά), χαρουπόμελο, καπνιστή λούντζα ή λιαστή, ζαλατίνα (χοιρινό κρέας και ζελατίνη αρωματισμένα με χυμό λεμονιού και φρέσκο δεντρολίβανο), γλυκά κουταλιού κ.ά.