Εκδρομή σε τέσσερα μοναδικά χωριά της Ηπείρου - Η ιστορία τους και όσα θα δείτε

Βρίσκεται μερικά χιλιόμετρα έξω από το Μέτσοβο και αποτελεί το τελευταίο χωριό του νομού Ιωαννίνων προς τα ανατολικά. Κατά το παρελθόν αποτελούσε μέρος της αρχαίας μακεδονικής Τυμφαίας και μάλιστα θεωρούνταν ως ένα από τα σημαντικότερα περάσματα μεταξύ των δύο μεγάλων γεωγραφικών διαμερισμάτων της Ελλάδας, της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας.

Η Μηλιά, ή αλλιώς Αμέρου κατά την τοπική βλάχικη διάλεκτο, είναι ένα πανέμορφο γραφικό χωριουδάκι, χτισμένο σε μια μικρή ορεινή κοιλάδα στα 1160 μέτρα, στις πλαγιές της βόρειας Πίνδου. Κατά την περίοδο του 1940 θρηνεί αρκετές δεκάδες θύματα. Τρεις ήταν οι φορές που κάηκε από τους κατακτητές. Όταν μάλιστα οι Γερμανοί έβαλαν φωτιά στο χωριό, τοποθέτησαν τα γυναικόπαιδα στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου και επί μια ολόκληρη εβδομάδα το μοναδικό τρόφιμό τους ήταν το λάδι από τα καντήλια της εκκλησίας.

Κατά την επίσκεψή στη Μηλιά θα πρέπει να λάβετε υπ’ όψιν σας πως πέρα από φαγητό δεν υπάρχει ξενοδοχείο ή έστω ένας ξενώνας για διαμονή, οπότε το κοντινό Μέτσοβο ή η διπλανή Κρανιά είναι το ιδανικό μέρος για αυτό.

Αρίστη

Βρίσκεται χτισμένη στα 642 μέτρα υψόμετρο και απέχει μόλις 48 χλμ από τα Ιωάννινα. Πρόκειται για έναν πανέμορφο διατηρητέο οικισμό με σημαντική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, με τα παραδοσιακά πέτρινα σπίτια της, χτισμένα πάντα με βάση την Ηπειρώτικη αρχιτεκτονική, να αποπνέουν μια αστείρευτη αρχοντιά, συμφωνά με το travelinspiration. 

Μέχρι το 1928 είχε την ονομασία Αρτσίστα, αλβανικό τοπωνύμιο που προέρχεται από φυτώνυμο και σημαίνει τόπος που αναπτύσσεται ένα είδος θάμνου ή δένδρου ή χόρτου. Η παράδοση αναφέρει ότι το χωριό κατοικήθηκε από τους κατοίκους του Βόπατη, χωριού απέναντι από την Αρίστη, οι οποίοι επειδή στην περιοχή του έπεφταν βράχοι και σκότωναν ανθρώπους και ζώα, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το χωριό τους.

Όσο για τη θέση στην οποία είναι κτισμένος ο οικισμός, προσφέρει μια εκπληκτική θέα προς όλες τις κατευθύνσεις αλλά κυρίως προς τη μεριά της χαράδρας του Βίκου, με τις πηγές του ποταμού Βοϊδομάτη και το ξωκκλήσι της Παναγίας να διακρίνονται ακριβώς κάτω από τον οικισμό.

Βραδέτο

Στις νοτιοδυτικές πλαγιές του όρους Τύμφη, χτισμένο πάνω σε βράχο, βρίσκεται ένα υπέροχο “απομονωμένο” γραφικό χωριό, το οποίο περιβάλλεται στην κυριολεξία από το εντυπωσιακό φαράγγι του Βίκου.

Με υψόμετρο 1340 μέτρα, το Βραδέτο θεωρείται το ψηλότερο χωριό του Ζαγορίου, ενώ η σύνδεση με τα υπόλοιπα χωριά πραγματοποιείται από τον μοναδικό ασφαλτοστρωμένο δρόμο που υπάρχει στη διασταύρωση μετά από το χωριό Καπέσοβο. Μάλιστα, σαν ο επισκέπτης βρεθεί στο Καπέσοβο τη στιγμή που πέφτει το σκοτάδι και κοιτάξει ψηλά προς το Βραδέτο, έχει την εντύπωση πως το χωριό αιωρείται στη μέση του πουθενά. Είναι εκείνη η μαγική στιγμή που το μαύρο χρώμα καλύπτει όλη την ομορφιά του φαραγγιού και το κάνει αθέατο στα μάτια του κόσμου

Η βλάχικης προέλευσης ονομασία του σημαίνει έλατο (βραντ), ενώ λόγω της θέσης του θεωρείται το “μπαλκόνι” του Ζαγορίου, προσφέροντας σε όλους μία πιο ολοκληρωμένη θέα στο φαράγγι.

Βοβούσα

Εκεί που η Ήπειρος τείνει να συναντήσει τη Μακεδονία, ανάμεσα σε μια κοιλάδα τριγυρισμένη από πυκνά αδιαπέραστα δάση με οξιές και έλατα, συναντά κανείς τη Βοβούσα, το ανατολικότερο βλαχόφωνο χωριό του Ζαγορίου, το οποίο παίρνει το όνομά του από την υπέροχη βουή των ορμητικών νερών του ποταμού Αώου που το διασχίζει, και που στην κυριολεξία κόβει το χωριό σε δύο μέρη.

Σύμφωνα με την παράδοση η Βοβούσα προέκυψε από τη συνένωση τεσσάρων μικρότερων χωριών και η ιστορία της ξεκινά τον 10ο αιώνα, με τις πρώτες μετακινήσεις των βλάχων στα χωριά της Πίνδου. Το 1940 βρίσκεται στο επίκεντρο των εξελίξεων μιας και η μάχη της Βοβούσας στις 3 Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς, θεωρήθηκε ως η αρχή του τέλους της Ιταλικής προέλασης στην Πίνδο, ενώ το χωριό καταστρέφεται ολοκληρωτικά στις 23 Οκτωβρίου του 1943.

«Εδώ Βοβούσα. 9η ώρα πρωινή… είναι οι Ιταλοί , είναι μπροστά μου. Σας μιλάει ο διοικητής του λόχου Παππάς Αναστάσιος. Ανήκω στο απόσπασμα Δαβάκη, από το οποίο όμως έχω αποκοπεί. Τρεις μέρες κινούμαι υποχρεωτικώς και σε διαρκή επαφή με τον εχθρό. Μπορείς να κρατήσεις τους Ιταλούς στη Βοβούσα; Μάλιστα, εάν μου στείλετε πυρομαχικά και ψωμί…»