Περισσότεροι από 60 προορισμοί παγκοσμίως έχουν επιβάλει τουριστικό φόρο - Μπορεί πράγματι να καταπολεμήσει τον υπερτουρισμό;

Περισσότεροι από 60 προορισμοί σε όλο τον κόσμο έχουν επιβάλει κάποιο φόρο στους τουρίστες, που τους επισκέπτονται για τις διακοπές τους. Η πρώτη χώρα που εισήγαγε φόρο ήταν η Γαλλία το 1910. Πιο πρόσφατα το μέτρο υιοθέτησαν η Ολλανδία, η Μάλτα, η Ιταλία, η Ισπανία, αλλά και η Ελλάδα με τον φόρο διαμονής. 

Σε αρκετές περιπτώσεις στόχος είναι να καταπολεμηθεί ο υπερτουρισμός, αποθαρρύνοντας τους επισκέπτες. Ωστόσο, δεν επιβεβαιώνεται από τις μελέτες πως η εισφορά επηρεάζει την επισκεψιμότητα. 

Για παράδειγμα, στη Βαρκελώνη αν και οι τουρίστες καλούνται να πληρώσουν 3,25 ευρώ για κάθε διανυκτέρευση, ο αριθμός των τουριστών που την επιλέγουν για τις διακοπές τους παρουσιάζει σταθερά αύξηση. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το CNN, ο αριθμός των επισκεπτών που διανυκτέρευσαν στα ξενοδοχεία της πρωτεύουσας της Καταλονίας αυξήθηκε το 2019 στα 9,5 εκατ. από 7,1 εκατ. που ήταν το 2013.

Μια άλλη μελέτη, που εξέτασε τρεις παραθαλάσσιους προορισμούς στην Ιταλία διαπίστωσε ότι μόνο σε έναν προορισμό η εισφορά επισκεπτών μείωσε την επισκεψιμότητα. Αντίστοιχα, μελέτη που εξέτασε την επίδραση του φόρου στη Ρώμη, τη Φλωρεντία και την Πάντοβα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν επηρέασε ούτε την εγχώρια ούτε τη διεθνή ζήτηση.

Πληγή οι ημερήσιοι επισκέπτες 

Πώς όμως αξιοποιούνται τα έσοδα που προκύπτουν από τις τουριστικούς φόρους; Υπάρχουν παραδείγματα όπως αυτό των Βελεαρίδων Νήσων στην Ισπανία όπου τα έσοδα κατευθύνθηκαν κυρίως σε δράσεις που καταπολεμούν τις επιπτώσεις του υπερτουρισμού, όπως τη βελτίωση της διαχείριση αποβλήτων, την προστασία  φυσικών οικοτόπων και ιστορικών μνημείων και την ανέγερση κοινωνικών κατοικιών για τους ντόπιους. 

Για πολλούς προορισμούς μια πραγματική πληγή αποτελούν οι επισκέπτες που πραγματοποιούν ημερήσιες εκδρομές, καθώς επιβαρύνουν τις τοπικές υποδομές συνεισφέροντας λίγα στην τοπική οικονομία. Η Βενετία επιβάλλοντας τουριστικούς φόρους μόνο στους ημερήσιους επισκέπτες επιχείρησε να ενθαρρύνει την παρατεταμένη διαμονή. 

Το μέτρο τέθηκε σε εφαρμογή τον Απρίλιο του  2024 και μένει να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα του. Πάντως, οι αντιδράσεις δεν έλειψαν με εκατοντάδες κατοίκους να διαδηλώνουν εναντίον του, καταγγέλλοντας ότι η πόλη τους μετατρέπεται σε «θεαματικό πάρκο».