Χαλκιδική: Πανδαισία χρωµάτων και αρωµάτων

Στον Χολοµώντα, στην ορεινή Χαλκιδική, στη Μακεδονία, θα απολαύσετε µαγευτικές διαδροµές στη φύση, ανάµεσα σε δάση από δρυς και οξιές, καστανιές, µαύρη πεύκη και πλατάνια, πουρνάρια και κέδρους, και βεβαίως πεύκα και έλατα. Και µάλιστα, τέτοια εποχή, µε τη χρωµατική παλέτα να αµφιταλαντεύεται µεταξύ καφέ, κίτρινων και κόκκινων αποχρώσεων, και ανάµεσά τους να µπλέκεται και το βαθύ πράσινο, το πράσινο των φηµισµένων ελάτων του Χολοµώντα. Τα έλατα του Χολοµώντα, που καλλιεργούνται στην περιοχή εδώ και δεκαετίες και διατίθενται από τους ελατοπαραγωγούς ανά την Ελλάδα τις ηµέρες των Χριστουγέννων. Οµως ο Χολοµώντας, η ψηλότερη κορυφή του οποίου φτάνει τα 1.165 µ., είναι γεµάτος και από µανιτάρια, αρωµατικά φυτά και βότανα, ενώ πλούσια είναι και η πανίδα του µε πολλά είδη άγριων ζώων και πουλιών.

Η δε ονοµασία του, «Υψίζων Ορος», δηλώνει ότι το βουνό «ζώνεται» από βλάστηση έως την κορυφή του. ∆ιαδροµές Ας απολαύσουµε λοιπόν µαγευτικές διαδροµές στην ορεινή Χαλκιδική. Από τη διασταύρωση του Παλαιoκάστρου (55 χλµ. από Θεσσαλονίκη) και ύστερα από 7,5 χλµ. θα συναντήσουµε το σταυροδρόµι Μπατάλι. Πρόκειται για µια διαδροµή «Παρατήρηση της φύσης», χωµατόδροµο 5,1 χλµ. καλής βατότητας. Η σχετική πινακίδα, όπως και οι υπόλοιπες που θα συναντήσουµε στην πορεία µας, µας δίνει αναλυτικές πληροφορίες σχετικά µε την κάθε διαδροµή που προτείνεται. Στο 11,2 χλµ. υπάρχει πινακίδα «∆ασαρχείο - Σχισµένη Πέτρα - Μπάρα - Νικολίτσα». Πρόκειται για περιπατητικό µονοπάτι 1,8 χλµ., διάρκειας µιας ώρας και υψοµετρικής διαφοράς 823 µ. - 906 µ., καλής βατότητας. Υστερα από 400 περίπου µέτρα, συναντάµε υπαίθριο χώρο αναψυχής µε το ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής. Για την Παναγία Γοργοεπήκοο θα διασχίσουµε µονοπάτι 800 µ., καλής βατότητας και διάρκειας µισής ώρας.

Στο 12ο χλµ. βρίσκονται οι ∆ασικές Εγκαταστάσεις του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια φτάνουµε σε διασταύρωση: δεξιά κατηφορίζει προς το χωριό Ταξιάρχης (3 χλµ.), αριστερά προς τα Ριζά (14 χλµ.) και Παλαιόχωρα (13 χλµ.), ενώ ευθεία ξεκινάει η ορεινή, µαγευτική διαδροµή του Χολοµώντα που καταλήγει στη γραφική Αρναία (16 χλµ.) µε τον παραδοσιακό της ιστό, τα µουσεία, την ιστορική εκκλησία του Αγίου Στεφάνου, το άλσος της Αγίας Παρασκευής κ.ά. Ελατα Οι γιορτές πλησιάζουν, και επειδή Χριστούγεννα χωρίς χριστουγεννιάτικο δέντρο δεν γίνονται, και για τον λόγο ότι ο Χολοµώντας φηµίζεται και για την ελατοκαλλιέργειά του, ας δούµε τι λέει στο «Philoxenia» σχετικά µε το θέµα ο τρίτης γενιάς ελατοπαραγωγός, κάτοικος Ταξιάρχη Χολοµώντα, Γιώργος Βαγιωνάς. «Το 80% των χριστουγεννιάτικων δέντρων που διατίθενται στην ελληνική αγορά είναι έλατα που προέρχονται από τον Ταξιάρχη στον Χολοµώντα» µας αναφέρει ο καλλιεργητής και ελατοπαραγωγός ελάτων. Σχεδόν όλο το χωριό, όλος ο Ταξιάρχης, ασχολείται – ένα χωριό 800 περίπου µόνιµων κατοίκων. «Η εργασία είναι επίπονη, είναι “χαµαλίκι”» λέει χαρακτηριστικά ο κ. Βαγιωνάς.

«∆εν συµφέρει να πληρώσεις µεροκάµατο, πρέπει να δουλεύει όλη η οικογένεια» προσθέτει. Ο ίδιος µάς εξηγεί τον τρόπο παραγωγής ενός ελάτου: «Συλλέγουµε τον σπόρο από τα κουκουνάρια, δηµιουργούµε τα φυτώρια, και εκεί µένουν τα φυτά 4 χρόνια. Στη συνέχεια τα κάνουµε βωλόφυτα, δηλαδή τα βάζουµε στα σακουλάκια. Εκεί µένουν άλλα 3 χρόνια, σύνολο 7. Και µετά, τα σπέρνουµε στο χωράφι. Στο στρέµµα βάζουµε περίπου 700 φυτά. Υστερα από 15 χρόνια, θα πάρουµε µια ποσότητα 150 περίπου ελάτων» εξηγεί. «Κόβουµε, αναπληρώνουµε, κόβουµε, αναπληρώνουµε, δεν µένει ποτέ γυµνό το µέρος» συµπληρώνει ο κ. Βαγιωνάς.

Πνεύµονα ζωής αποκαλεί τα χωράφια της περιοχής, στα οποία καλλιεργούνται έλατα, προσθέτοντας ωστόσο µε παράπονο και στενοχώρια ότι παρά την κρίση, κανένας νέος δεν ξεκινάει την καλλιέργεια. «Βλέπω εγκαταλειµµένα χωράφια και πονάει η ψυχή µου» λέει ο 54χρονος καλλιεργητής και ελατοπαραγωγός Γιώργος Βαγιωνάς. Οσο για την πώληση των δέντρων, στο τέλος του Νοεµβρίου αναµένουν οι ελατοπαραγωγοί τη σχετική έγκριση από το αρµόδιο υπουργείο για την υλοτόµηση, όπου σε κάθε δέντρο θα µπαίνει η µολυβοσφραγίδα µε τα αρχικά του ∆ασαρχείου, «έτσι ώστε να φαίνεται ότι το δέντρο είναι καλλιέργεια, και έκτοτε φορτώνουµε και πηγαίνουµε να τα πουλήσουµε» λέει ο κ. Βαγιωνάς.

Μεγαλύτερη αγορά αυτή της Αθήνας, µε κέντρο το Πεδίον του Αρεως. ∆εύτερη µεγαλύτερη αγορά η Θεσσαλονίκη. Οσο για τις τιµές που πωλούνται τα φυσικά έλατα Χολοµώντα, «από 20 έως 50 ευρώ, ανάλογα το µέγεθος του δέντρου» λέει ο καλλιεργητής και ελατοπαραγωγός Γιώργος Βαγιωνάς.

TIPS

• Ταξιάρχης: Χωριό χτισµένο σε δύο πλαγιές και ανάµεσα σε τέσσερις πηγές: Σιποτούρα, Πάνω και Κάτω Πηγάδι και Πχο (τοπικό νερό). Η εκκλησία του Αρχάγγελου Μιχαήλ -πολιούχος του χωριού- γιορτάζει κάθε χρόνο στις 8 Νοεµβρίου.
• Γεροπλάτανος: Ακολουθώντας τη διαδροµή προς Ριζά, Παλαιόχωρα, κατηφορίζετε από τον Χολοµώντα. Στο 1 χλµ. από Ριζά, φτάνετε στο χωριό Γεροπλάτανος, που ξεχωρίζει µε το 1.000 ετών πλατάνι του στο κέντρο, και τις εντυπωσιακές του ρίζες από τις οποίες αναβλύζει ζεστό νερό. Εχει ύψος 30 µ., η περίµετρος του κορµού φτάνει τα 15 µ. και είναι χαρακτηρισµένο ως «Μνηµείο της Φύσης».
• Παναγούδα: Στη διασταύρωση των ∆ασικών Εγκαταστάσεων του ΑΠΘ ξεκινάει περιπατητικό µονοπάτι (υπάρχει πινακίδα «∆ασαρχείο – Αγ. Παντελεήµονας» και ξύλινη επιγραφή «Παναγούδα»). Ακολουθήστε το µονοπάτι -µέχρι το εκκλησάκι είναι 360 µ.- µέσα στο δάσος, µια υπέροχη διαδροµή, και θα µας θυµηθείτε!
• Τοπικά προϊόντα/γεύσεις: Μανιτάρια (ξεχωρίζει η ποικιλία αβγοµηλάκια), φασόλια Ταξιάρχη, πατάτες Χολοµώντα, δασικά προϊόντα (καυσόξυλα, κάρβουνα, έλατα), κυνήγι, σούβλα, µέλι, τυρί φέτα Αρναίας κ.ά.
• Απόσταση: Από Αθήνα φτάνετε Θεσσαλονίκη οδικώς (500 χλµ.), αεροπορικώς ή µε το τρένο. Συνεχίζετε µε κατεύθυνση τον Πολύγυρο Χαλκιδικήςκαι στο ύψος του Παλαιοκάστρου (55 χλµ.) στρίβετε αριστερά. Στα 15 χλµ. βρίσκεστε ήδη στον Χολοµώντα και στο χωριό Ταξιάρχης. Συνολικά από Θεσσαλονίκη θα διανύσετε 72 χλµ.
• ∆ιαµονή: Σταθερή αξία εδώ και 19 χρόνια αποτελεί η «Απολυµένη Πέτρα» του Στέργιου Καρανταγλή, πετρόκτιστο συγκρότηµα στο δάσος, σε έκταση 20 στρ., µε ανεξάρτητες κατοικίες και δωµάτια µε τζάκι, κουζινάκι, ψυγειάκι, τηλεόραση. Στο εστιατόριο θα γευτείτε νόστιµα µαγειρευτά, ψητά της ώρας, µανιτάρια και άλλα ορεκτικά. Στο καφέ µπαρ θα απολαύσετε τον καφέ, το ποτό, το κρασί σας, ενώ για τους πιο δραστήριους υπάρχει και γήπεδο µπάσκετ και 5x5, και πισίνα για τους καλοκαιρινούς µήνες (τηλ. 23710-94260). Στην περιοχή υπάρχουν κι άλλες αξιόπιστες επιλογές για ευχάριστη διαµονή και φαγητό.