Τα μυστήρια των λιμνών: Γαλήνη και υπέροχα τοπία

Οι μαγευτικές διαδρομές στη λίμνη Τσιβλού, στις Πρέσπες, στην Παμβώτιδα και στη λίμνη Πλαστήρα:

ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

Τσιβλού η «Μικρή Ελβετία»

ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΑΧΑΪΑΣ, στο Δήμο Αιγιαλείας, η Λίμνη Τσιβλού, βρίσκεται σε υψόμετρο 800 μ. και περιτριγυρίζεται από ελατόδασος, καστανιές, πεύκα, βελανιδιές και μάλιστα λόγω της απαράμιλλης ομορφιάς της αλλά και του αλπικού τοπίου που παρουσιάζει τους χειμωνιάτικους μήνες, την χαρακτηρίζουν και ως «Μικρή Ελβετία». 

Η Τσιβλού είναι από τις ελάχιστες λίμνες που υπάρχουν στην ορεινή Πελοπόννησο, ανταγωνίζεται δε σε ομορφιά εκείνη της Δόξας, στην ορεινή Κορινθία. Αιτία για τη δημιουργία της λίμνης ήταν ένα… λάθος της φύσης, μια κατολίσθηση που έγινε το 1912, όταν τεράστιοι όγκοι χωμάτων κάλυψαν την κοίτη του ποταμού Κράθη και του παραπόταμού του αφανίζοντας το γραφικό χωριό της Συλίβαινας, καταπλακώνοντας ένα μέρος από το γειτονικό οικισμό του Τσιβλού. Η λίμνη δημιουργήθηκε από τα νερά που συγκεντρώθηκαν πίσω από τους όγκους χωμάτων και αποτελεί ίσως τη νεώτερη φυσική λίμνη της Ευρώπης. Το όνομα της λίμνης προέρχεται από το παρακείμενο χωριό Τσιβλός, στις παρυφές των Αροανίων (Χελμού), το οποίο καταποντίστηκε μερικώς μετά την κατολίσθηση. Η έκταση της λίμνης φτάνει περίπου τα 200 στρ. με ακτογραμμή 1.800 μ. και το βαθύτερο σημείο της είναι περίπου στα 75 μ. Η λίμνη αγκαλιάζεται από τις οροσειρές του Χελμού, στις οποίες βρίσκουν καταφύγιο αλεπούδες, ασβοί, νυφίτσες και βίδρες.

Η λίμνη Τσιβλού ανήκει στους 29 γεωλογικούς σχηματισμούς ιδιαίτερης αξίας (γεώτοποι) στο Γεωπάρκο Χελμού – Βουραϊκού, η δε περιοχή είναι ιδανική για πεζοπορία και βόλτα, για ποδηλασία, ενώ ορισμένοι επιλέγουν τη λίμνη και για κωπηλασία ή κολυμπούν στα δροσερά νερά της, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Η διαδρομή περιμετρικά της λίμνης μπορεί να γίνει σε λιγότερο από δύο ώρες.

Σ’ ότι αφορά κοντινές αποδράσεις από τη λίμνη, το χωριό Ζαρούχλα (10 χλμ.) αποτελεί ορμητήριο για τον Αρχαίο Φενεό. Διασχίζοντας δε μια πανέμορφη, χωμάτινη διαδρομή μέσα από τα έλατα, φτάνετε από την Αχαΐα στην Κορινθία.
Ακολουθείστε την κοιλάδα του ποταμού Κράθη και επισκεφθείτε το δάσος του Μεσορρουγίου – Ζαρούχλας, στο χωριό Περιστέρα θα γευθείτε την περίφημη πέστροφα της περιοχής ενώ από εκεί ξεκινά ο νέος οδικός άξονας (14 χλμ.), που φτάνει στο χιονοδρομικό κέντρο Καλαβρύτων. Η περιοχή προσφέρεται για πεζοπορικές και ορειβατικές διαδρομές μέσω  μονοπατιών  καθώς και για επισκέψεις σε ιστορικά σημεία όπως η Βρύση της Γκόλφως και τα Υδατα της Στυγός που πηγάζουν από τον Χελμό.

Να σημειώσουμε ότι ο Φορέας Διαχείρισης Χελμού Βουραϊκού είναι αρμόδιος για τη διατήρηση, προστασία και διαχείριση της βιοποικιλότητας της περιοχής (τηλ. 26920 29140, www.fdchelmos.gr).

ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Η συμφωνία… των Πρεσπών

ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ, στη βορειοδυτική άκρη, συναντούμε τη Μεγάλη και τη Μικρή Πρέσπα, δυο λίμνες οι οποίες έχουν ανακηρυχθεί, από το 1974, Εθνικός Δρυμός και Υγρότοπος Ραμσάρ Διεθνούς Σημασίας, με σκοπό τη διαφύλαξη της πλούσιας χλωρίδας και πανίδας τους.

Σε μια περιοχή, όπου είναι συγκεντρωμένα 26 βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία και ναοί, κάποια από τα οποία είναι επισκέψιμα μονάχα με βάρκα, μια περιοχή που αποτελείται από 16 χωριά και 1.500 περίπου μόνιμους κατοίκους.

Κάποτε οι δυο λίμνες ήταν ενιαία λίμνη, ωστόσο οι εναποθέσεις του ποταμού του Αγίου Γερμανού δημιούργησαν μια στενόμακρη λωρίδα γης που τις διαχωρίζει. Η Μικρή Πρέσπα αποτελείται από 47,4 τετρ. χλμ., εκ των οποίων το 90% ανήκει στην Ελλάδα, η δε Μεγάλη Πρέσπα αποτελείται από 259,4 τετρ. χλμ. και είναι μοιρασμένη μεταξύ της Ελλάδας, της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας, με την τελευταία να κατέχει και το μεγαλύτερο τμήμα με 176,3 τετρ. χλμ.

Σήμερα, η Πρέσπα φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αποικία αργυροπελεκάνων στον κόσμο, που ξεπερνά σε αριθμό τα 1500 ζευγάρια, αλλά και ροδοπελεκάνων, που φτάνουν τα 600 ζευγάρια.

Από τον παραδοσιακό οικισμό των Ψαράδων, χτισμένο στην όχθη της Μεγάλης Πρέσπας, θα επιβιβαστείτε σε βάρκα όπου και θα ξεναγηθείτε στα ασκηταριά και τις βραχογραφίες της περιοχής. Θα πάτε και στον διατηρητέο οικισμό του Αγίου Γερμανού, με την ομώνυμη εκκλησία, τα επιβλητικά πετρόχτιστα σπίτια, τον αναπαλαιωμένο νερόμυλο, το Κέντρο Ενημέρωσης Στο Λαιμό βρίσκεται η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, ενώ για το νησάκι του Αγίου Αχίλλειου, στο βόρειο άκρο της Μικρής Πρέσπας, με την επιβλητική Βασιλική του Αγίου Αχίλλειου, τρίκλιτη ξυλόστεγη του 10ου αιώνα, θα χρειαστεί να διασχίσετε την πλωτή πεζογέφυρα μήκους περίπου 700 μ. Στη δε Μικρολίμνη θα βρείτε εστιατόριο με θέα – τι άλλο;- τη λίμνη!

ΗΠΕΙΡΟΣ

Θρύλοι και ιστορίες στην Παμβώτιδα

ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ, στα Ιωάννινα, η πολυτραγουδισμένη λίμνη Παμβώτιδα αποτελεί αφενός στολίδι και αφετέρου πηγή ζωής για τους κατοίκους της πόλης, με την ύπαρξή της να ανάγεται στην παλαιολιθική εποχή.

Γεμάτη πλούσιους θρύλους είναι η λίμνη των Ιωαννίνων, στα νερά της οποίας καθρεφτίζονται τα γύρω βουνά, ενώ απολαμβάνουν τη βόλτα τους οι κύκνοι, οι πάπιες και οι χήνες. Σε απόσταση αναπνοής από το ιστορικό κέντρο, βρίσκεται το παραλίμνιο. Από την πλατεία Μαβίλη, μέχρι το «12», τη «Σκάλα», το πάρκο Κατσάρη, τον πολυχώρο στα παλιά δημοτικά σφαγεία, την Ακτή Μιαούλη και τον παραλίμνιο ποδηλατόδρομο-πεζόδρομο, θα συναντήσετε εστιατόρια και καφετέριες που μπορείτε να ξαποστάσετε και να απολαύσετε τον καφέ σας ή τοπικές γιαννιώτικες λιχουδιές. Κοντά στην Ακτή Μιαούλη είναι και το Κέντρο Παραδοσιακής Βιοτεχνίας Ιωαννίνων, που θα βρείτε κοσμήματα και άλλα αντικείμενα αργυροτεχνίας.

Από το Μόλο, θα επιβιβαστείτε στο καραβάκι, και σε 10 λεπτά της ώρας, φτάνετε στο ιστορικό Νησί (απόσταση μόλις ενός ναυτικού μιλίου), το οποίο έχει μια παγκόσμια πρωτιά’ δεν έχει όνομα! Το λένε «νησί της λίμνης» ή «νησάκι των Ιωαννίνων». Στο Νησί με τους 150 μόνιμους κατοίκους του λειτουργούν ταβέρνες (όπου μεταξύ άλλων μπορείτε να δοκιμάσετε βατραχοπόδαρα, λιμνίσιες καραβίδες και χέλι), μαγαζάκια με είδη αργυροχρυσοχοΐας, παραδοσιακά προϊόντα και γιαννιώτικα γλυκά, καφενεία και βεβαίως εκεί είναι και το μουσείο του Αλή Πασά με προσωπικά του αντικείμενα, την αυθεντική φορεσιά της κυρα- Βασιλικής κ.ά. Το Νησί έχει και επτά μοναστήρια, μεταξύ των οποίων τη μονή Φιλανθρωπινών (Αγ. Νικολάου) με το κρυφό σχολείο και σημαντικές αγιογραφίες, τη μονή Ντίλιου, τη μονή Στρατηγοπούλου κ.ά.

Και βεβαίως, κατά την παραμονή σας στα Ιωάννινα, θα περιηγηθείτε στο κατοικήσιμο Κάστρο, περνώντας μια από τις επτά πύλες του, στην ακρόπολη Ιτς Καλέ, θα έχετε τη δυνατότητα να επισκεφτείτε έξι μουσεία (αρχαιολογικό, βυζαντινό, αργυροχρυσοχοΐας, κέρινων ομοιωμάτων κτλ.), το σπήλαιο Περάματος, μουσουλμανικά μνημεία, να διασκεδάσετε στα αμέτρητα μπαράκια και μεζεδοπωλεία, να γευτείτε γιαννιώτικες λιχουδιές κ.ά.  

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

Υδροποδήλατα και κανό

ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ, η λίμνη Πλαστήρα με τις μοναδικές εναλλαγές τοπίων της, αποτελεί ιδανικό προορισμό για απόδραση, προσφέροντας διάφορες μορφές εναλλακτικού τουρισμού όπως ιππασία, ποδηλασία, κανό, αναρρίχηση, ακόμη και κολύμπι στις πλαζ του Λαμπερού και της Πεζούλας.

Η λίμνη Νικόλαου Πλαστήρα, ή λίμνη Μέγδοβα, ή αλλιώς Ταυρωπού δημιουργήθηκε από τα νερά του ποταμού Μέγδοβα, τα οποία κατέκλυσαν το οροπέδιο της Νεβρόπολης με την κατασκευή του φράγματος, στη θέση Κακαβάκια, το 1959.

Ηταν το 1925 όταν ο στρατηγός Νικόλαος Πλαστήρας -ο περίφημος Μαύρος Καβαλάρης- συνέλαβε την ιδέα της κατασκευής του φράγματος που θα έδινε λύση στο πρόβλημα της άρδευσης του θεσσαλικού κάμπου, της ύδρευσης της Καρδίτσας και άλλων κοινοτήτων, αλλά και την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, με την εκμετάλλευση της δύναμης του νερού. Η ιδέα του υλοποιήθηκε το 1959 με την κατασκευή του φράγματος και τη δημιουργία της τεχνητής λίμνης Ταυρωπού, που αργότερα μετονομάστηκε σε λίμνη Πλαστήρα. 

Η τεχνητή λίμνη βρίσκεται σε υψόμετρο 800 μ., έχει μέγιστο μήκος 14 μ., πλάτος 4 μ., βάθος 60 μ. και η επιφάνεια της είναι 25 τετρ. χλμ.

Σ’ ότι αφορά την παραλίμνια διαδρομή, με αφετηρία την πόλη της Καρδίτσας, ύστερα από 20 χλμ., ο δρόμος δεξιά οδηγεί δυτικά της λίμνης και αριστερά ανατολικά.

Τα Καλύβια Πεζούλας (33 χλμ. από Καρδίτσα) είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένα με αξιόλογη τουριστική υποδομή. Εκεί θα βρείτε και το κέντρο ενημέρωσης «Tavropos» του Δημήτρη, παρέχοντας πληροφορίες για την περιοχή ενώ παράλληλα διοργανώνει υπαίθριες δραστηριότητες όπως, υδροποδήλατο, κανό καγιάκ και SUP, τοξοβολία, ποδηλασία, πεζοπορίες κ.ά. (τηλ. 24410 92552).

Από την κεντρική οδό, ο δρόμος αριστερά οδηγεί στην Πλαζ Πεζούλας (1,8 χλμ.), δεξιά στην Πεζούλα (2,3 χλμ.), τη Φυλακτή (4 χλμ.) με τη μονή της Αγ. Τριάδας, τη Νεράιδα (5 χλμ.) χτισμένη στα 1.200 μ. μέσα στα έλατα με καταπληκτική θέα.

Ευθεία πηγαίνει Νεοχώρι (5 χλμ.) από τα πλέον αναπτυγμένα τουριστικά χωριά στη δυτική πλευρά της λίμνης (σ.σ. λειτουργεί και Βοτανικός κήπος που αξίζει να επισκεφτείτε), Μπελοκομίτη (9 χλμ.) όπου λειτουργεί ιχθυοτροφείο με πέστροφες, Καρίτσα (15 χλμ.) χτισμένη στα 1.140 μ. μέσα σε δάσος, εκεί όπου βρίσκεται η μονή Παναγίας Πελεκητής, λαξευμένη μέσα σε βράχο (3 χλμ.).

Το Παρατηρητήριο με την πανοραμική θέα στη λίμνη με τα γραφικά της φιόρδ βρίσκεται στη θέση Ζυγογιαννέικα, στο δρόμο για το Φράγμα.

Info

-Πώς θα πάτε στη Λίμνη Τσιβλού: Από Αθήνα ακολουθείτε την Ολυμπία οδό για Πάτρα, βγαίνετε στον κόμβο της Ακράτας και από εκεί συνεχίζετε στην Παλαιά Εθνικό Οδό, έως Τσιβλό (Λίμνη), δρόμος επαρχιακός άσφαλτος 34 χλμ. Συνολικά, θα διανύσετε περίπου 180 χλμ. ενώ από Ακράτα η λίμνη απέχει 28 χλμ. Από Θεσσαλονίκη υπολογίστε τα χιλιόμετρα είτε μέχρι Πάτρα (460 χλμ.) είτε Αθήνα (500 χλμ.) προσθέτοντας και εκείνα για τον τελικό σας προορισμό.

-Πώς θα πάτε στις Πρέσπες: Από Αθήνα ακολουθείτε τη διαδρομή για Καστοριά διανύοντας περίπου 510 χλμ. και στη συνέχεια για Πρέσπα (36 χλμ. μέχρι τη διασταύρωση στο ‘φυλάκιο’). Εναλλακτικά, αεροπορικώς στο αεροδρόμιο «Αριστοτέλης» στο Αργος Ορεστικό (12 χλμ. από Καστοριά) και στη συνέχεια οδικώς. Από Θεσσαλονίκη ακολουθείτε την Εγνατία Οδό για Ιωάννινα, Φλώρινα (190 χλμ.), στη συνέχεια για Πρέσπες (+31 χλμ. μέχρι τη διασταύρωση).

-Πώς θα πάτε στα Ιωάννινα: Aπό Αθήνα φτάνετε οδικώς μέσω Πατρών και της Ιονίας Οδού (416 χλμ.) ή αεροπορικώς στο αεροδρόμιο των Ιωαννίνων. Από Θεσσαλονίκη ακολουθείτε την Εγνατία οδό, διανύοντας περίπου 260 χλμ.

-Πώς θα πάτε στη Λίμνη Πλαστήρα: Από Αθήνα ακολουθείτε την εθνική οδό για Θεσσαλονίκη, βγαίνετε στην έξοδο για Καρδίτσα (300 χλμ.) και από εκεί συνεχίζετε για τη Λίμνη. Από Θεσσαλονίκη θα διανύσετε 220 χλμ. μέχρι την Καρδίτσα.