Ευρωπαϊκή Ημέρα Οινοτουρισμού: Επισκέψιμα οινοποιεία και γευσιγνωσίες

Ευρωπαϊκή Ημέρα Οινοτουρισμού, σήμερα (Κυριακή 10 Νοεμβρίου) και από τις 11 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα, στα οινοποιεία των οινοτουριστικών δικτύων της χώρας μας, θα έχετε την ευκαιρία να περιηγηθείτε, να μάθετε, να ενημερωθείτε, να γευτείτε, όλα όσα θέλετε περί οίνου.

Είσοδος δωρεάν στα οινοποιεία των Δρόμων του Κρασιού της Ελλάδας, τα οποία συμμετέχουν μαζί με εκατοντάδες άλλα οινοποιεία της Ευρώπης, στην Ευρωπαϊκή Ημέρα Οινοτουρισμού. Μια ημέρα η οποία θεσμοθετήθηκε πριν μια δεκαετία -το 2009- και έκτοτε εορτάζεται κάθε χρόνο, τη δεύτερη Κυριακή του Νοεμβρίου, με τη συμμετοχή οινοποιείων – μελών του Ευρωπαϊκού Δικτύου Πόλεων του Κρασιού (RECEVIN) ή οινοτουριστικών δικτύων.

Στους αμπελώνες της Αττικής

Πρωταγωνίστρια γηγενής ποικιλία της Αττικής αποτελεί αναμφίβολα το Σαββατιανό, από όπου παράγεται η ρετσίνα, το κεχριμπάρι των φτωχών όπως την αποκαλούσαν. Ανθεκτικό στο ξηρό κλίμα αλλά και σε εδάφη άγονα ήταν ο πιστός σύντροφος των αμπελουργών. Ο αμπελώνας της Αττικής αριθμεί 65.000 στρέμματα και παρά τις απαλλοτριώσεις για την κατασκευή του αεροδρομίου και του νέου οδικού δικτύου, είναι ο μεγαλύτερος της Ελλάδας. Οι μικρές αμπελουργικές ζώνες, η μεγάλη ηλικία κλημάτων και ο χειρονακτικός τρύγος είναι σημαντικά  χαρακτηριστικά του. Καλλιεργούνται ελληνικές και ξένες ποικιλίες με προεξάρχον, όπως προαναφέραμε, το Σαββατιανό.

Η Ενωση Οινοπαραγωγών Αττικής (ΕΝΟΑA) και οι Δρόμοι του Κρασιού Αττικής χωρίζονται στην Ανατολική Αττική (Παιανία, Σπάτα/Κάντζα, Πικέρμι/Παλλήνη/Ραφήνα, Κορωπί, Κερατέα/Μαρκόπουλο) στα Μεσόγεια όπου καλλιεργούνται επίσης Μαλαγουζιά, Ασύρικο, Αηδάνι, Ροδίτης, Chardonnay, Αγιωργίτικο, Μαντηλαριά, Merlot, Cabernet Sauvignon, Syrah, Grenache Rouge, στη Δυτική Αττική στην περιοχή των Μεγάρων, σε μια στενή λωρίδα γης ανάμεσα στα Γεράνεια όρη και τον Κιθαιρώνα, όπου καλλιεργούνται οι ποικιλίες Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Ροδίτης, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Αγιωργίτικο, Syrah, Grenache Rouge, Merlot.

Είναι και η Βόρεια Αττική, το ορεινότερο, πιο ψυχρό και άγονο κομμάτι του νομού. Σ’ εκείνο, το μεγαλύτερο μέρος της Βόρειας ζώνης που καταλαμβάνουν τα όρη Πάρνηθα και Πεντέλη, καλλιεργούνται οι ποικιλίες, εκτός από Σαββατιανό, και  Ασύρτικο, Chardonnay, Gewurztraminer, Cabernet Sauvignon, Syrah, Αγιωργίτικο (www.enoaa.gr).

Στους αμπελώνες της Κεντρικής Ελλάδας

Από τη μοναδική στον ελλαδικό χώρο ερυθρή ποικιλία Μαύρο Μεσενικόλα, της αμπελουργικής ζώνης ΠΟΠ Μεσενικόλας Καρδίτσας, στο ομώνυμο χωριό (κοντά στη λίμνη Πλαστήρα) μέχρι τον αμπελώνα στη Ραψάνη στην περιοχή της Λάρισας, που αποτελεί τη μικρότερη περιοχή καλλιέργειας της ποικιλίας Ξινόμαυρο (μόλις 1.500 στρέμματα) και εκτείνεται σε υψόμετρο 150-750 μ., στις ανατολικές πλαγιές του Ολύμπου. Και από τον Τύρναβο -σημαντική περιοχή παραγωγής κρασιού της Λάρισας, γνωστή ωστόσο για την παραγωγή τσίπουρου- μέχρι την ερυθρή ποικιλία Λημνιώνα στην περιοχή των Μετεώρων.

Στην Ενωση Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα της Κεντρικής Ελλάδας (ΕΝΟΑΚΕ) εκτός από τους Δρόμους του Κρασιού των Μετεώρων, της Θεσσαλίας είναι και της Κοιλάδας Αταλάντης, του Ελικώνα, του Κιθαιρώνα, της Ριτσώνας και της Δίρφης.

Να πούμε ότι ο αμπελώνας στην Αττική (κυρίως των Μεσογείων), μαζί με αυτόν της Βοιωτίας και της Εύβοιας (η κοιλάδα της Χαλκίδας και η πεδιάδα του Λιλαντίου), είναι η κύρια περιοχή παραγωγής της ρετσίνας, που προέρχεται παραδοσιακά από την ποικιλία Σαββατιανό, και σε μικρότερο ποσοστό από Ροδίτη (www.enoake.gr).

Στους αμπελώνες της Πελοποννήσου

Από το εμβληματικό Αγιωργίτικο της Νεμέας, ο αμπελώνας της οποίας αποτελεί τη μεγαλύτερη σε έκταση ζώνη οίνων ΠΟΠ της Ελλάδας, καλύπτοντας 30.000 στρέμματα, φυτεμένα με την εκλεκτότερη ερυθρή ποικιλία της Νότιας Ελλάδας μέχρι το αρωματικό Μοσχοφίλερο να καλλιεργείται στους αμπελώνες και τη ζώνη ΠΟΠ στη Μαντίνεια της Αρκαδίας. Να πούμε ότι τα αμπέλια στη Μαντίνεια καλύπτουν περίπου 10.000 στρέμματα, κατά κύριο λόγο σε επίπεδα αμμοαργιλώδη εδάφη, με μικρούς λόφους και κλίσεις, αποτελούν δε μια από τις ψυχρότερες αμπελουργικές ζώνες της Ελλάδας, όπου οι συχνά αντίξοες καιρικές συνθήκες του φθινοπώρου (παρατεταμένες βροχοπτώσεις) μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα της εσοδείας (ηπειρωτικά αμπελοτόπια).

Και από τον Ροδίτη των αμπελώνων στις πλαγιές Αιγιαλείας στην Αχαΐα και την ερυθρή ποικιλία Μαυροδάφνη που ευδοκιμεί στα χαμηλά υψόμετρα της περιοχής της Πάτρας, μέχρι τη Μαλβαζία, ποικιλία που καλλιεργείται στη Μονεμβασιά, στη Λακωνία, αλλά και την Κυδωνίτσα, μια σχετικά άγνωστη λευκή ποικιλία.

Και την καλλιέργεια ξένων ποικιλιών αμπέλου σε Ηλεία και Μεσσηνία, με σπουδαιότερες τις Cabernet Sauvignon, Grenache Rouge και Refosco, δίχως να παραβλέψουμε και τις γηγενείς ποικιλίες Ροδίτης, Μαυροδάφνη, Φωκιανό και Αυγουστιάτης.

Ταξιδέψτε λοιπόν, στα οινοποιεία της Πελοποννήσου, ακολουθήστε τους Δρόμους του Κρασιού της Πελοποννήσου σε Αργολίδα, Αρκαδία, Αχαΐα, Ηλεία, Κορινθία, Λακωνία, Μεσσηνία και γνωρίστε τα οινοποιεία, τους οινοπαραγωγούς, τις ποικιλίες κτλ.

Δίκτυο Οινοποιών Κρήτης

Βηλάνα ή Βιδιανό, Θραψαθήρι, Μαλβαζία ή Λιάτικο ποικιλίες λευκές και ερυθρές (το Λιάτικο) που έχετε την ευκαιρία να δοκιμάσετε σήμερα, με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα Οινοτουρισμού.

Ποικιλίες κρητικές με τα επισκέψιμα οινοποιεία στο νομό Χανίων (Οινοποιείο Αγίας Τριάδας, Μανουσάκη το οποίο συμμετέχει με γευσιγνωσία δυο κρασιών Nostos Muscat of Spina 2017 και  Nostos Grenache 2015, Ντουράκη Πνευματικάκη), στο νομό Ρεθύμνου (οινοποιείο Ζουμπεράκη, Κλάδος), στο νομό Ηρακλείου (οινοποιείο Αγγελάκη, Νίκος Γαβαλάς, Διγενάκη, ΜΙΝΩΣ – Μηλιαράκη, Λυραράκη, Μπουτάρη, Πατεριανάκη, Τιτάκη) και στο νομό Λασιθίου με το Κτήμα Τοπλού, να σας υποδέχονται, 11.00 – 17.00, και να σας «ταξιδεύουν» μέσα από τα κρητικά κρασιά, παλιές αλλά και νέες σοδειές (www.winesofcrete.gr).

Να σημειώσουμε ότι τα Κρητικά οινοποιεία δίνουν το ‘παρών’ στην Αθήνα, για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά μέσα από την έκθεση Κρητικού κρασιού ΟιΝοτικά, αύριο, Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2019, στον Πολυχώρο Πολιτισμού Αθηναΐς (ωράριο 11.00 – 15.00 για επαγγελματίες, 15.00 – 20.00 για οινόφιλους, είσοδος 7 ευρώ με αναμνηστικό ποτήρι γευσιγνωσίας και σημειωματάριο γευσιγνωσίας και 3 ευρώ για φοιτητές με την επίδειξη του φοιτητικού πάσο).

Δρόμοι του κρασιού Βορείου Ελλάδος

Από την καλλιέργεια του Ξινόμαυρου στη Νάουσα της Ημαθίας, μία από τις σημαντικότερες Ονομασίες Προέλευσης του Ελληνικού αμπελώνα, όπου παράγονται εξαιρετικά ερυθρά ξηρά κρασιά αποκλειστικά από Ξινόμαυρο, μέχρι το οροπέδιο του Αμυνταίου Φλώρινας, μιας από τις σπουδαιότερες αμπελουργικές ζώνες της Ελλάδος, όπου και εκεί καλλιεργείται το εμβληματικό Ξινόμαυρο.

Του Ξινόμαυρου, τη νούμερο 1 ποικιλία της Βορείου Ελλάδος, την οποία μάλιστα οι οινοποιοί την γιορτάζουν με τον πολύ πρόσφατη καθιέρωσή της την 1^η Νοεμβρίου, ως Παγκόσμια Ημέρα Ξινόμαυρου!

Και από τον αμπελώνα στη Χαλκιδική στις πλαγιές του όρους Μελίτωνα, στη Σιθωνία, που αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους ενιαίους αμπελώνες στην Ελλάδα, και τις γηγενείς ποικιλίες Aσύρτικο, Ροδίτης, Aθήρι και Λημνιό, αλλά κυρίως μιας σπάνιας τότε, λευκής ποικιλίας της κεντρικής Ελλάδας, της Μαλαγουζιάς, που έκτοτε έχει εξελιχθεί σε μια από τις δυναμικότερες γηγενείς ποικιλίες, μέχρι την τοπική ερυθρή ποικιλία Νεγκόσκα στη Γουμένισσα Κιλκίς που καλλιεργείται σε ποσοστό 23-30%. Βεβαίως, κυρίαρχη ποικιλία στην περιοχή είναι το Ξινόμαυρο, ενώ δεν λείπουν και λίγες φυτεύσεις με ξενικές ποικιλίες, οι οποίες δίνουν αξιόλογα αποτελέσματα.

Και στους αμπελώνες της Ζίτσας και του Μετσόβου, στην Ηπειρο, από τους πιο ορεινούς της Ελλάδας. Εκεί κυριαρχεί η λευκή τοπική ποικιλία Nτεμπίνα καταλαμβάνοντας περίπου 5.000 στρέμματα και δίνοντας λευκούς ξηρούς και ξηρούς ημιαφρώδεις ΠΟΠ οίνους. Ο δε ορεινός αμπελώνας του Μετσόβου, (900 μ. - 1.000 μ.) είναι γνωστός κυρίως για την καλλιέργεια της ποικιλίας Cabernet Sauvignon, που όσον αφορά την Ελλάδα, ξεκίνησε από εκεί.

Να πούμε ότι στον αμπελώνα της Νάουσας η ποικιλία Ξινόμαυρο καλύπτει περίπου 6.000-6.500 στρέμματα ενώ το Αμύνταιο είναι η μόνη ζώνη ΠΟΠ όπου η παραγωγή των ροζέ κρασιών αλλά και ροζέ αφρωδών είναι ιδιαίτερα σημαντική. Στις δε πλαγιές του Μελίτωνα σε ύψος 800 μ. εκτείνεται η ζώνη ΠΟΠ «Πλαγιές Μελίτωνα», όπου παράγονται λευκά κρασιά από Αθήρι, Ασύρτικο και Ροδίτη και ερυθρά από Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc και Λημνιό.

Η Ενωση οινοπαραγωγών «Οίνοι Βορείου Ελλάδος» συμμετέχει για έβδομη χρονιά στην Ευρωπαϊκή Ημέρα Οινοτουρισμού με το δίκτυο επισκέψιμων οινοποιείων «Δρόμοι του Κρασιού της Βορείου Ελλάδος» και σας δίνει την ευκαιρία να ακολουθήστε κάποια από τις οκτώ συνολικά οινικές διαδρομές, των Θεών του Ολύμπου, της Ηπείρου, των Λιμνών, της Νάουσας, της Πέλλας – Γουμένισσας, της Θεσσαλονίκης, της Χαλκιδικής, του Διόνυσου (www.winesofnorthgreece.gr).

Οινοποιεία αμπελουργών νήσων Αιγαίου

Από το Ασύρτικο όπου καλλιεργούνται περί τα 7.000 στρέμματα στη Σαντορίνη, μέχρι το αρωματικό Αηδάνι, και από τους αμπελώνες της Λήμνου όπου καλλιεργούνται σχεδόν 5.000 στρέμματα με το 90% - 95% να είναι η ποικιλία Μοσχάτο Αλεξανδρείας, ενώ η υπόλοιπη έκταση με την αρχαία ελληνική ερυθρή ποικιλία αμπέλου Λημνιό, μέχρι την ποικιλία Μοσχάτο Ασπρο στους αμπελώνες της Σάμου, όπου καλύπτει το 95% από τα συνολικά 18.000 περίπου στρέμματα του νησιού, και τα οποία προορίζονται κυρίως για την παραγωγή του περίφημου σαμιώτικου γλυκού οίνου.

Είναι και η λευκή ποικιλία ρομπόλα, που είναι μοναδική στον ελλαδικό χώρο, όπου ο αμπελώνας στην Κεφαλονιά έχει έκταση μόλις 3.000 στρέμματα, στη δε Ικαρία η οποία υπήρξε παραγωγός του ονομαστού «Πράμνειου Οίνου», ερυθρό και υψηλόβαθμο κρασί, η Μανδηλαριά είναι η σημαντικότερη ποικιλία με το Ασύρτικο, το Αθήρι, το Φωκιανό, το Κοτσιφάλι και το Μπεγλέρι να ακολουθούν.

Να πούμε, στη Σαντορίνη, οι αμπελουργοί διαμορφώνουν τα πρέμνα στο παραδοσιακό «καλάθι» («κουλούρα», «πανέρι» ή «αμπελιά»), για προστασία του σταφυλιού από τον άνεμο και την άμεση ηλιακή ακτινοβολία.

*

ΠΟΠ/ΠΓΕ, H Ελλάδα διαθέτει 34 Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης (ΠΟΠ) και περισσότερες από 100 Προστατευόμενες Γεωγραφικές Ενδείξεις (ΠΓΕ). Οίνοι αναγνωρισμένοι ως ΠΟΠ παράγονται σε συγκεκριμένες ζώνες και με συγκεκριμένες προδιαγραφές σε όλη την Ελλάδα. Πρόκειται για τους Οίνους Ονομασίας Προέλευσης, που χαρακτηρίζονται Ο.Π.Α.Π./Ονομασία Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας ή Ο.Π.Ε./Ονομασία Προέλευσης Ελεγχόμενη, όταν πρόκειται για αναγνωρισμένα γλυκά κρασιά. Οι οίνοι ΠΓΕ δηλώνουν τη γεωγραφική καταγωγή τους, σε επίπεδο περιφέρειας, περιφερειακής ενότητας ή μικρότερης περιοχής (www.winesofgreece.org).