Ναύπλιο: Η άλωση του Παλαμηδίου και η άνοδος στο κάστρο

Το Ναύπλιο, πρωτεύουσα του νομού Αργολίδος, στην Πελοπόννησο, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, οφείλει το όνομά του στον οικιστή της Nαύπλιο, γιο του θεού Ποσειδώνα και της Aμυμώνης. Υπήρξε πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους κατά την περίοδο 1828 – 1833, το δε ιστορικό του κέντρο του είναι χαρακτηρισμένο ως παραδοσιακός οικισμός.

Στο Ναύπλιο, στις 8 Ιανουαρίου του 1828 αποβιβάστηκε ο πρώτος κυβερνήτης της νεότερης Eλλάδος, ο Iωάννης Kαποδίστριας, τον οποίο και δολοφόνησαν στις 27 Σεπτεμβρίου του 1831, έξω από την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα.

Σημεία αναφοράς της πόλης αποτελούν το περίφημο Μπούρτζι -σήμα κατατεθέν του Ναυπλίου, φρούριο μέσα στη θάλασσα-, το Παλαμήδι, κάστρο χτισμένο στον ομώνυμο λόφο, ατενίζοντας την πόλη του Ναυπλίου και τον Αργολικό κόλπο, αλλά και η Ακροναυπλιά βραχώδης χερσόνησος που αποτελούσε τον περιτοιχισμένο οικισμό του Ναυπλίου από την αρχαιότητα ως τα τέλη του 15ου αιώνα.

Από εκεί, από το Παλαμήδι, ξεκίνησε η απελευθέρωση της πόλης του Ναυπλίου από τους Τούρκους. Ηταν η νύχτα της 29ης Νοεμβρίου του 1822, όταν μία ομάδα από 350 παλικάρια, υπό τη διοίκηση του Στάικου Σταϊκόπουλου, Ελληνα αγωνιστή του 1821, και υπό την ανωτάτη διεύθυνση του θρυλικού γέρου του Μοριά, Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, κατέλαβαν με αιφνιδιασμό το Παλαμήδι από τα χέρια των κατεχόντων Οθωμανών. Το γεγονός αυτό αποτελεί σημαντικότατο σταθμό στην ιστορία του Ναυπλίου, που υπήρξε έκτοτε η πρωτεύουσα της Πελοποννήσου και πρωτεύουσα στη συνέχεια του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους.

Σ’ ότι αφορά την 197^η επέτειο της Αλωσης του Παλαμηδίου και της απελευθέρωσης του Ναυπλίου από τον Τουρκικό ζυγό, γιορτάζεται, όπως κάθε χρόνο, το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Νοεμβρίου, με πλήθος εκδηλώσεων. Μια από αυτές τις εκδηλώσεις και  ο «Παλαμήδειος Αθλος», που διοργανώνεται για πέμπτη χρονιά.

Ανάβαση στο Κάστρο

Πρόκειται για το μοναδικό αγώνα στην Ελλάδα με την αγωνιστική άνοδο του πιο δοξασμένου κάστρου. Αναφερόμαστε στον «Παλαμήδειο Αθλο», σε σύνολο απόστασης 5 χλμ., ένας αγώνας ειδικών απαιτήσεων για έμπειρους δρομείς.

Ο 5^ος Παλαμήδειος Αθλος θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 24 Νοεμβρίου παράλληλα με τις εορταστικές εκδηλώσεις για την 197^η επέτειο της Αλωσης του Παλαμηδίου και οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στα αγωνίσματα των 10 χλμ., των 3 χλμ. και των 1.500μ. junior run.  

Σ’ ότι αφορά τη διαδρομή, ο «Παλαμήδειος Αθλος» θα έχει αφετηρία και τερματισμό στον οριοθετημένο χώρο στην είσοδο του Κάστρου επί της οδού 25ης Μαρτίου. Οι δρομείς θα ξεκινήσουν με την άνοδο στο κάστρο από την 25ης Μαρτίου. Αφού ανέβουν τα 999 σκαλοπάτια και διατρέξουν το Κάστρο θα επιστρέψουν προς την πόλη από την επαρχιακή οδό φρουρίου Παλαμηδίου. Στη συνέχεια, θα στρίψουν δεξιά στην Κύπρου και μετά αριστερά στην Σιδηράς Μεραρχίας. Τέλος, θα κάνουν στροφή αριστερά στην Πολυζωίδη για να οδηγηθούν στον τερματισμό.

Να σημειώσουμε, ότι όπως κάθε χρόνο, θα υπάρχει τάπητας χρονομέτρησης στην έξοδο του κάστρου ώστε ο κάθε δρομέας να καταγράφει την επίδοσή του στην ανάβαση των 999 σκαλοπατιών!

Στην Παλιά Πόλη

Στο Ναύπλιο ή Ανάπλι, όπως συνηθίζουν να το λένε, θα περιηγηθείτε στην Παλιά Πόλη, χαρακτηρισμένη ως παραδοσιακός οικισμός.

Θα περάσετε από την ιστορικότερη πλατεία της πόλης -την Πλατεία Συντάγματος- η οποία περιτριγυρίζεται από σημαντικά κτίρια όπως, η Ενετική Αποθήκη του Στόλου (σ.σ. εκεί στεγάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο), το Βουλευτικό (πρώην τζαμί του Αγά Πασά που στέγασε τη Βουλή της Επαναστατημένης Ελλάδας) και το πρώην Αλληλοδιδακτικό σχολείο (από το 1828 μέχρι και τις αρχές του 1833), γνωστό πια ως Τριανόν. Να πούμε ότι στο Τριανόν για αρκετά χρόνια λειτούργησε κινηματογράφος, ενώ τα τελευταία χρόνια στο παλαιό τζαμί στεγάζεται το Δημοτικό Θέατρο Nαυπλίου.

Είναι και η πλατεία Φιλελλήνων με το μνημείο των Γάλλων φιλελλήνων, η πλατεία Τριών Ναυάρχων με ιστορικά μνημεία (στο μέσο της πλατείας βρίσκεται το ταφικό μνημείο με τα οστά του Δημήτριου Yψηλάντη), αξιόλογα νεοκλασικά κτίρια (Δημαρχείο, Κυβερνείο ή «Παλατάκι» κ.ά.) και ανδριάντες (του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας Οθωνα) κ.ά.

Ο δε «Mεγάλος Δρόμος» -σημερινή οδός Bασιλέως Kωνσταντίνου- αποτελεί σημείο αναφοράς για την Παλιά Πόλη, καθώς τη διασχίζει σχεδόν ολόκληρη και καταλήγει στην Πλατεία Συντάγματος.

Θα περάσετε και από τον Ψαρομαχαλά, τη συνοικία των ψαράδων, από τις πιο παλιές και γραφικές συνοικίες της πόλης, η οποία εκτείνεται στους πρόποδες της βορειοδυτικής Aκροναυπλίας, πάνω από την οδό Σταϊκοπούλου. Ο Ψαρομαχαλάς αποτελούσε συνοικία, ήδη από το τέλος της βυζαντινής περιόδου του Nαυπλίου (αρχές 13ου αιώνα), και κατοικούνταν κυρίως από Ελληνες εμπόρους και ψαράδες, στους οποίους οφείλει και την ονομασία του.

Το πάρκο ΟΣΕ, η πλατεία Καποδίστρια, το πάρκο Κολοκοτρώνη, ο προμαχώνας των «Πέντε Aδελφών» -ο μοναδικός σωζόμενος προμαχώνας της Κάτω πόλης- που οφείλει το όνομά του στα πέντε πυροβόλα, ίδιου μεγέθους, που ενίσχυαν την άμυνά του, ο προμαχώνας Γκριμάνι που οφείλει το όνομά του στον Eνετό διοικητή Φραντσέσκο Γκριμάνι, στη βορειοανατολική γωνία του Kάστρου των Tόρων, ο Λέων των Βαυαρών στην οδό Mιχαήλ Iατρού, ένα εξαιρετικής τέχνης γλυπτό μνημείο, από τα σημαντικότερα του 19ου αιώνα στην Eλλάδα, που χρονολογείται το 1840 με 1841 κτλ. συμπεριλαμβάνονται στα αξιοθέατα του Ναυπλίου.

Φρούριο και φυλακή

Tο ιστορικό φρούριο του Παλαμηδιού, όπου και θα το ανέβουν και διασχίσουν οι δρομείς του «Παλαμηδίου Αθλου», διατηρείται σε άριστη κατάσταση, αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα επιτεύγματα της βενετσιάνικης οχυρωματικής αρχιτεκτονικής, και οφείλει το όνομά του στον ομηρικό ήρωα Παλαμήδη.

Είναι χτισμένο στον ομώνυμο λόφο, ύψους 216 μέτρων, σε σημείο που δεσπόζει πάνω από την πόλη του Ναυπλίου και ελέγχει τον Αργολικό κόλπο, και εκτός από σπουδαίο φρούριο, αποτέλεσε και τόπο φυλακών. Tο 1833 στον προμαχώνα του Mιλτιάδη πιθανότατα, φυλακίστηκε ο Θεόδωρος Kολοκοτρώνης, με τη δήθεν κατηγορία της εσχάτης προδοσίας.

Στο Παλαμήδι φτάνετε είτε με αυτοκίνητο που καταλήγει στην ανατολική του πύλη, είτε με τα πόδια από τη γνωστή κλίμακα που βρίσκεται στη δυτική πλευρά του. H κλίμακα αυτή, που η παράδοση την ήθελε να έχει 999 σκαλοπάτια -γιατί το χιλιοστό το έριξε το άλογο του Kολοκοτρώνη-, στην πραγματικότητα έχει λιγότερα σκαλοπάτια (857) και κατασκευάστηκε την εποχή του Οθωνα από καταδίκους που ήταν φυλακισμένοι στο Παλαμήδι.

*

5^ος ΠΑΛΑΜΗΔΕΙΟΣ ΑΘΛΟΣ, την Κυριακή 24 Νοεμβρίου, αθλητικό δρομικό γεγονός, που περιλαμβάνει τον μοναδικό αγώνα στην Ελλάδα με αγωνιστική ανάβαση Κάστρου! Ο αγώνας των 10 χλμ. θα ξεκινήσει στις 09.30 π.μ., των 3 χλμ. στις 10.45, το 1,5 χλμ. στις 11.30 π.μ. ενώ το Castle Run στις 12.45. Οι απονομές θα γίνουν μεταξύ 13.00 – 14.00. Ο «Παλαμήδειος Αθλος» για άλλη μία χρονιά στηρίζει τον Σύλλογο ΑμεΑ Αργολίδας που είναι αφιερωμένος στην συνεχή προσπάθεια και δημιουργία για το Δικαίωμα στη Ζωή. Η διοργάνωση πραγματοποιείται με την πιστοποίηση των θεσμικών οργάνων της Πολιτείας, του ΣΕΓΑΣ και της AIMS (www.nafpliocastlerun.gr).

Info

-Απόσταση: Από Αθήνα ακολουθείτε την Ολυμπία οδό προς Κόρινθο, συνεχίζετε με κατεύθυνση προς Καλαμάτα, Τρίπολη, βγαίνετε στην έξοδο για Ναύπλιο και συνεχίζετε μέχρι τον τελικό σας προορισμό. Συνολικά θα διανύσετε 140 χλμ. Από Θεσσαλονίκη φτάνετε είτε αεροπορικώς, είτε με τρένο και συνεχίζετε. Οδικώς θα διανύσετε 640 χλμ.

-Διαμονή: Στο Ναύπλιο λειτουργούν πολυτελή ξενοδοχεία, boutique hotels, ξενώνες που στεγάζονται σε αρχοντικά στα στενά της Παλιάς Πόλης, ενώ και στη γύρω περιοχή σε παραθαλάσσιους οικισμούς θα βρείτε επίσης καταλύματα.

Tips

-Ακροναυπλία: Βραχώδης χερσόνησος που αποτελούσε τον περιτοιχισμένο οικισμό του Ναυπλίου από την αρχαιότητα ως τα τέλη του 15ου αιώνα. Είναι προσιτή μόνο από Βορρά, μέσω μιας τεχνητής ιστορικής χαράδρας, τη λεγόμενη Αρβανιτιά.

-Μπούρτζι: Στα χρόνια της Eλληνικής Eπανάστασης, το Mπούρτζι ήταν γνωστό ως Kαστέλι ή Θαλασσόπυργος. Λειτούργησε ως φρούριο μέχρι το 1865, στη συνέχεια αποτελούσε τον τόπο διαμονής των δημίων που πραγματοποιούσαν τις εκτελέσεις των θανατοποινιτών των φυλακών του Παλαμηδιού, ενώ το 1935 μετατράπηκε σε ξενοδοχείο ύστερα από μετασκευές του γερμανού αρχιτέκτονα Bουλφ Σέφερ. Σήμερα, έχετε τη δυνατότητα να επισκεφθείτε το Mπούρτζι με καραβάκι από την προκυμαία του Nαυπλίου.

-Αρβανιτιά: O «γύρος της Aρβανιτιάς», όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται από τους κατοίκους της πόλης, αποτελεί τον αγαπημένο περίπατο των κατοίκων. Ξεκινάει μετά το πέρας της παραλίας και καταλήγει στην πλατεία της Aρβανιτιάς, σε συνολική απόσταση ενός χιλιομέτρου περίπου. H περιοχή, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, ονομάστηκε Aρβανιτιά γιατί από τους βράχους της, το 1779, λέγεται ότι έριξε ο Kαπετάν πασάς τους Aλβανούς μισθοφόρους που λυμαίνονταν την περιοχή. 

-Μουσεία: Αρχαιολογικό στην πλατεία Συντάγματος, στεγάζεται σε επιβλητικό ενετικό κτίριο του 1713, με την χάλκινη πανοπλία των Δενδρών να αποτελεί το κορυφαίο έκθεμα του μουσείου (τηλ. 27520 27502), Κομπολογιού, θεωρείται το πρώτο και μοναδικό στον κόσμο Μουσείο Κομπολογιού, που ιδρύθηκε στο Ναύπλιο το 1998 από το ζεύγος Ευαγγελινού (τηλ. 27520 21618), Ποτοποιίας, πέμπτη γενιά της οικογένειας ΚΑΡΩΝΗ (τηλ. 27520 24968), Αυτοκίνησης με οχήματα ελληνικής και μη κατασκευής (τηλ.  27520 47232), Πολεμικό Μουσείο στο κτίριο της Πρώτης Σχολής Ευελπίδων (τηλ. 27520 25591), Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ιδρυμα «Βασίλειος Παπαντωνίου» με 27.000 περίπου αντικείμενα, βιβλιοθήκη με 12.000 τίτλους βιβλίων κ.ά. (τηλ. 27520 28379, 28947) κτλ.

-ΦΟΥΓΑΡΟ: Ιστορικός βιομηχανικός χώρος (3 χλμ.), αποτελεί ορόσημο για την ευρύτερη περιοχή, καθώς στέγαζε κάποτε τις εγκαταστάσεις της κονσερβοποιίας Ανθός. Πρωτοβουλία της Φλωρίκας Π. Κυριακοπούλου, το «Φουγάρο» λειτουργεί ως Τόπος Δημιουργίας και Εκφρασης. Περιλαμβάνει Βιβλιοθήκη Τέχνης και Ανθρωπιστικών Σπουδών, εκθεσιακούς και συναυλιακούς χώρους, εργαστήριο τεχνών, καφέ και Art Shop (τηλ. 27520 47300, 47347 καφέ, 47301 Art Shop).