Το νεκροταφείο της Άγκυρας στην Πορτογαλία - Ένα συμβολικό μνημείο για μια νεκρή βιομηχανία

Οι αμμόλοφοι πίσω από την παραλία Barril στη νότια ακτή Algarve της Πορτογαλίας φιλοξενούν πάνω από 200 σκουριασμένες άγκυρες που εγκαταλείφθηκαν εκεί πριν από σχεδόν 60 χρόνια από την τοπική κοινότητα των ψαράδων τόνου.

Το O Cemiterio das Ancoras (το νεκροταφείο των αγκυρών) είναι ένα από τα πιο εμβληματικά αξιοθέατα της ακτής Algarve, ωστόσο δεν γνωρίζουν πολλοί την ιστορία και τη σημασία του. Δεν πρόκειται απλώς για ένα τυχαίο μέρος όπου τα παλιά πλοία εγκατέλειψαν τις άγκυρές τους πριν από πολλά χρόνια, αλλά για ένα μνημείο ενός πλέον παρωχημένου εμπορίου που χρονολογείται εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Το 1964, η τοπική κοινότητα αποφάσισε να τιμήσει τον θάνατο της παραδοσιακής αλιείας τόνου θάβοντας τις άγκυρες που κάποτε αποτελούσαν τη ραχοκοκαλιά των πολύπλοκων παγίδων τόνου, γνωστών ως armacoes. Έκτοτε παραμένουν εκεί ως υπενθύμιση των επιπτώσεων της εκβιομηχάνισης και της υπεραλίευσης στους ντόπιους.

Αποτελούμενα από κάθετα δίχτυα που υποστηρίζονταν από πασσάλους, σημαδούρες, καλώδια και άγκυρες, τα οποία δημιουργούσαν μια σειρά από κανάλια, φράγματα και θαλάμους, οι armacoes έπαιζαν τεράστιο ρόλο στο παραδοσιακό εμπόριο τόνου Bluefish της περιοχής Barril. Αποτελούσαν τη ραχοκοκαλιά του τοπικού αλιευτικού εμπορίου από το οποίο εξαρτώνταν περισσότεροι από 80 ψαράδες και οι οικογένειές τους. Ωστόσο, όταν η βιομηχανική αλιεία έγινε πραγματικότητα, γρήγορα κατέστησε αυτή την παραδοσιακή μέθοδο αλιείας παρωχημένη.

Μέχρι το 1964, η αλιεία με armacoes έγινε μη βιώσιμη, και οι ντόπιοι εγκατέλειψαν τις παλιές τους εγκαταστάσεις, θάβοντας τις εκατοντάδες άγκυρες που κάποτε στήριζαν τα δίκτυα των διχτυών τους πίσω από την παραλία Barril, και η περιοχή έγινε γνωστή ως το νεκροταφείο των αγκυρών. Οι σκουριασμένες άγκυρες παραμένουν έκτοτε εκεί, ως συμβολικό μνημείο για την παρωχημένη παραδοσιακή αλιεία τόνου.

Το 2016, η Joana Madeira Rebelo, μεταπτυχιακή φοιτήτρια στη συντήρηση και αποκατάσταση στο Universidade Nova de Lisboa, κατέγραψε το Νεκροταφείο Αγκυρών της παραλίας Barril και διαπίστωσε ότι αποτελείται από 248 άγκυρες σε διάφορους βαθμούς υποβάθμισης. Προειδοποίησε ότι αυτή η πλέον εμβληματική τοποθεσία θα πάψει να υπάρχει σε λίγες δεκαετίες, αν δεν ληφθούν μέτρα για την προστασία της.

Ο Rebelo δήλωσε ότι, ενώ όλες οι άγκυρες είναι έντονα σκουριασμένες, ορισμένες είναι στην πραγματικότητα πολύ εύθραυστες και κινδυνεύουν να διαλυθούν, ενώ άλλες διατηρούν τη δομική τους ακεραιότητα και μπορούν να διατηρηθούν. Προσδιόρισε το χλώριο ως την κύρια αιτία της υποβάθμισης των αγκυρών, καθώς διεισδύει στις άγκυρες και προκαλεί την αποκόλληση του σιδήρου.
Η άνοδος της βιομηχανικής αλιείας έχει εξαντλήσει σημαντικά τα αποθέματα τόνου και σήμερα δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου τόνοι μπλε ψαριών στα νερά κατά μήκος της ακτής του Algarve. Όπως και οι άγκυρες που χρησιμοποιούνται στις armacoes, οι παλιές ψαροκαλύβες κατά μήκος της ακτής έχουν μετατραπεί σε τουριστικά αξιοθέατα.