Συντάξεις: Καλοκαιρινές εξελίξεις για αναδρομικά, κύριες και επικουρικές

Θερμό καλοκαίρι έρχεται για τις συντάξεις, καθώς εν μέσω θέρους αναμένεται να προχωρήσουν δυο βασικές εκκρεμότητες που κρατούν σε... αναμμένα κάρβουνα εκατομμύρια συνταξιούχους, ολοκληρώνοντας το παζλ των νέων συνταξιοδοτικών παροχών. Αναλυτικά : 

• εντός του καλοκαιριού αναμένεται να αποτυπωθεί και στην πράξη η εφαρμογή του νέου ασφαλιστικού νόμου σε κύριες και επικουρικές συντάξεις 

• εντός του Ιουνίου πρέπει να αναμένεται – σύμφωνα με εκτιμήσεις νομικών κύκλων και εκτός απροόπτου – η πολυαναμενόμενη απόφαση του ΣτΕ για την πιλοτική δίκη των αναδρομικών 

Μετά την δημοσίευση της απόφασης της πιλοτικής δίκης και την εφαρμογη του νέου νόμου, το ασφαλιστικό θα παγιωθεί σταδιακά στην νέα συνθήκη.

Έρχονται αναδρομικά 11μηνου

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, δεν αποκλείεται η μάχη των αναδρομικών να βρει τελική λύση τον ερχόμενο Ιούνιο, οπότε και τοποθετείται από εμπλεκόμενους στην υπόθεση η πιθανή χρονική στιγμή για την δημοσίευση της απόφασης του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου. Ορισμένες πληροφορίες, μάλιστα, από την πλευρά των διαδίκων υποστηρίζουν πως οι σκέψεις που επικρατούν προς το παρόν στο Ανώτατο Δικαστήριο, δείχνουν προς την κατεύθυνση της δικαίωσης για το περίφημο 11μηνο που μεσολαβεί ανάμεσα στην προηγούμενη σχετική απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ (Ιούνιος 2015) και την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου (Μάιος 2016). Σε κάθε περίπτωση, πάντως, όλα θα ξεκαθαρίσουν σε τελικό στάδιο με την δημοσίευση της πολυαναμενόμενης απόφασης, η οποία καλείται να απαντήσει στο αν δικαιούνται οι συνταξιούχοι αναδρομικά από τις παλαιές περικοπές του 2011 και του 2012 και για ποιο χρονικό διάστημα.

Ο δικηγόρος Λουκάς Θ. Αποστολίδης που χειρίζεται την αγωγή - πιλότο της πολύκροτης διαδικασίας δηλώνει : “πιθανολογείται με βασιμότητα, όπως εξ΄ άλλου είχαμε σημειώσει και κατά την εκδίκαση της υπόθεσης, να δικαιωθούν οι αξιώσεις όσων προσέφυγαν, για το χρονικό διάστημα Ιούνιος του 2015 έως Μαϊος του 2016. Την πεποίθησή μας αυτή είχαμε εκφράσει, διότι τα αιτήματα ήταν πλήρως τεκμηριωμένα και βάσιμα, θεμελιωμένα στις ισχύουσες συνταγματικές διατάξεις, στην ΕΣΔΑ, στη κείμενη νομοθεσία και τη νομολογία του ΣτΕ. Αναμένουμε τη δημοσίευση της απόφασης, να εξετάσουμε και να κρίνουμε το σκεπτικό, τις σκέψεις πλειοψηφίας και μειοψηφίας, για τα άλλα χρονικά διαστήματα 2013-2015 (αιτούμενο διάστημα στην πιλοτική αγωγή) καθώς και για το διάστημα μετά τη δημοσίευση του νόμου Κατρούγκαλου και μέχρι 31.12.2018. Για το λόγο αυτό, μέχρι την έκδοση της απόφασης σπεύδε βραδέως... Δεοντολογικά οφείλουμε σεβασμό στο θεσμό της δικαιοσύνης και δεν είναι δέον να προκαταλαμβάνουμε τις αποφάσεις”. Ο ίδιος προαναγγέλει πως “ο τελευταίος σταθμός για την νομική έκβαση της υπόθεσης, για την προάσπιση των αρχών του Κράτους Δικαίου και των αναφαίρετων δικαιωμάτων των συνταξιούχων, θα είναι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο”.

“Πρέπει να περιμένουμε την απόφαση", τονίζει από την πλευρά του ο δικηγόρος Δημήτρης Μπούρλος, τ. εκδότης του περιοδικού “Νομοθεσία – ΙΚΑ” που είχε παρασταθεί στην πιλοτική δίκη. "Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση που θα εκδοθεί θα αφορά κατ αρχήν τους διαδίκους και κατά δεύτερο λόγο τις όμοιες υποθέσεις που είναι σε εκκρεμότητα και πρόκειται να δικαστούν. Η επέκταση του αποτελέσματος μιας θετικής απόφασης σε όλους τους συνταξιούχους της χώρας απαιτεί νομοθέτηση και δεν ισχύει αυτοδίκαια”. εξηγεί ο κ. Μπούρλος.

Σε κάθε περίπτωση η άσκηση των επιστροφών, εφόσον αυτές κλειδώσουν στην Ολομέλεια του ΣτΕ, δεν είναι εύκολη. Ιδιαίτερα μετά τις συνθήκες που διαμορφώνονται με την κρίση του κορωνοιού. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς που έχει καταθέσει ο ΕΦΚΑ στο ΣτΕ μόνο για το διάστημα του 11μηνου το κόστος αγγίζει τα 4 δισ. ευρώ για κύριες και επικουρικές κι εφόσον η απόφαση εφαρμοστεί στο σύνολο των συνταξιούχων. Θεωρείται, λοιπόν δεδομένο, οτι οι όποιες επιστροφές προκύψουν θα πραγματοποιηθούν σε πολλές δόσεις.

Ερωτώμενος για το θέμα, ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Γιάννης Βρούτσης, σημείωσε πως “αν και εφόσον υπάρξει απόφαση της πιλοτικής δικης σε οποιαδήποτε κατεύθυνση η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί πως θα την σεβαστεί κατά γράμμα”. Ο ίδιος σημείωσε πως δεν τοποθετείται για πληροφορίες επί κρίσιμων δικαστικών αποφάσεων, προσθέτοντας ωστόσο πως “ούτε υπήρχαν ούτε υπάρχουν, πολύ περισσότερο σήμερα, παρκαρισμένα χρήματα”.

Υπενθυμίζεται πως αναδρομικά από τις μειώσεις του 2011 και του 2012 αλλά και από την κατάργηση των Δώρων διεκδικούν 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχοι. Ατομικά οι συνταξιούχοι διεκδικούν ποσά από 660 έως 7.000 ευρώ. Τα ελάχιστα ποσά προκύπτουν για τους συνταξιούχους ΟΓΑ που έχασαν μόνο τα δώρα, τα οποία για την κατώτατη σύνταξη των 330 ευρώ ήταν 660 ευρώ το χρόνο, καθώς οι αγρότες ελάμβαναν μέχρι το 2012 τα πλήρη δώρα. Τα υψηλότερα ποσά προκύπτουν για συνταξιούχους που λαμβάνουν περισσότερες από δυο συντάξεις, όπως για παράδειγμα γιατροί του ΕΣΥ, μηχανικοί του Δημοσίου, χήρες ή χήροι που λαμβάνουν περισσότερες από τέσσερις συντάξεις και άλλοι. Γενικώς τα μεγαλύτερα ποσά προκύπτουν για συνταξιούχους με υψηλές συντάξεις ή περισσότερες από δυο συντάξεις.

Οι περικοπές κύριων και επικουρικών αγγίζουν 1,2 εκατομμύρια συνταξιούχους, ενώ η κατάργηση των δώρων που είχαν διαμορφωθεί σε σταθερό ποσό 800 ευρώ ετησίως, αφορά τους πάντες δηλαδή 2,5 εκατομμύρια. Ενδεικτικό είναι πως πάνω από 1,6 εκατομμύρια ηλεκτρονικές αιτήσεις έχουν υποβληθεί στην ψηφιακή πλατφόρμα του ΕΦΚΑ. Οι διεκδικήσεις κινούνται σε δυο ταχύτητες. Την διαχωριστική γραμμή θέτει το συνταξιοδοτικό εισόδημα, όπως αυτό είχε διαμορφωθεί το 2012 πριν τις περικοπές σε δώρα και συντάξεις που κρίθηκαν αντισυνταγματικές. Δεδομένου ότι οι επίμαχες μειώσεις επιβλήθηκαν οριζόντια σε όλους ανεξάρτητα από το Ταμείο στο οποίο ανήκαν και ανεξάρτητα από το αν προέρχονταν από το Δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα, οι δυο βασικές ταχύτητες είναι :

1. Συνταξιούχοι με εισόδημα από κύριες, επικουρικές και μερίσματα κάτω από 1.000 ευρώ μικτά. Έχασαν τελείως τα δώρα, τα οποία είχαν “ψαλιδιστεί” ήδη από το 2010 και μέτρησαν απώλειες στην επικουρική τους σύνταξη.
2. Συνταξιούχοι με εισόδημα από κύριες, επικουρικές και μερίσματα πάνω από 1.000 ευρώ μικτά είναι η δεύτερη ταχύτητα. Έχασαν τελείως τα δώρα, μέτρησαν απώλειες 5%-20% στο άθροισμα κύριας και επικουρικής, είχαν “έξτρα” μειώσεις στην επικουρική, καθώς και πρόσθετο “ψαλίδι” 12% ειδικά για όσους λάμβαναν μηνιαία σύνταξη άνω των 1.300 ευρώ. 

Εφαρμογή ασφαλιστικού νόμου

Η δεύτερη σημαντική ψηφίδα της νέας εικόνας του ασφαλιστικού τοποθετείται στην θέση της με την εφαρμογή στην πράξη των προβλέψεων του νέου ασφαλιστικού νόμου. Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Γιάννη Βρούτση, οι αναπροσαρμογές επικουρικών και κύριων συντάξεων παραμένουν σε τροχιά, αλλά θα εφαρμοστούν με μικρή χρονική υστέρηση, εξαιτίας της συνθήκης που διαμορφώνεται στον e-ΕΦΚΑ λόγω κορωνοιού.

Πολλοί υπάλληλοι λείπουν σε άδειες ειδικού σκοπού και λόγω της πανδημίας του κορωνοιού οι αρμόδιες υπηρεσίες υπολειτουργούν, με αποτέλεσμα να καθυστερούν και οι απαραίτητες διαδικασίες των επανυπολογισμών. Στο πλαίσιο αυτό εκτιμάται πως οι προβλεπόμενες αυξήσεις θα πρέπει να αναμένονται εντός του καλοκαιριού ή το αργότερο αρχές φθινοπώρου. Υπενθυμίζεται πως περίπου 250.000 συνταξιούχοι δικαιούνται από τον Οκτώβριο του 2019 μηνιαία αύξηση στην επικουρική τους κατά μέσο όρο 100 ευρώ. Για τα αναδρομικά που συσσωρεύονται, η εξαγγελία ήταν πως θα δοθούν εφάπαξ σε μια δόση. Επίσης, περίπου 185.000 συνταξιούχοι δικαιούνται από 1η Οκτωβρίου 2019 αύξηση στην κύρια σύνταξή τους η οποία πρέπει να δοθεί εφάπαξ στους νέους συνταξιούχους μετά τον Μάιο του 2016 ή σε 5 ετήσιες δόσεις στους παλαιούς συνταξιούχους πριν τον Μάιο του 2016. Δικαιούχοι είναι όσοι έχουν αποχωρήσει με περισσότερα από 30 ετη ασφάλισης.