Εργασία - επόμενη ημέρα: Τι θα γίνει με «Συνεργασία», τηλεργασία, αναστολές συμβάσεων

Μείγμα παλαιών και νέων μέτρων για την στήριξη των θέσεων απασχόλησης έρχεται τους επόμενους μήνες και κατά το μεταβατικό στάδιο αποσωλήνωσης της αγοράς εργασίας από τα οριζόντια μέτρα για τον κορονοϊό όπως είναι οι αναστολές συμβάσεων. Ο μηχανισμός «Συν-εργασία» αναμένεται να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην επόμενη ημέρα, καθώς το μέτρο των αναστολών θα αποσύρεται σταδιακά από την αγορά, περιοριζόμενο στις κλειστές επιχειρήσεις. Όλα φυσικά εξαρτώνται από την πορεία της πανδημίας και υπό την αίρεση μιας νέας έκρηξης κρουσμάτων. 

Στόχος είναι η ομαλή μετάβαση στη νέα εργασιακή κανονικότητα, εφόσον η πανδημία του κορονοϊού και ο ρυθμός των εμβολιασμών το επιτρέψουν. Στο τραπέζι των συναρμόδιων υπουργείων Εργασίας, Οικονομικών και Ανάπτυξης βρίσκεται μια νέα γενιά στοχευμένων μέτρων, που αναμένεται να αναπτυχθούν σταδιακά με αυστηρά στοχευμένους όρους και προϋποθέσεις. Στόχος είναι να στηριχθούν οι επιχειρήσεις που θα βγαίνουν από τα κλαδικά lockdown και από τα οριζόντια μέτρα όπως είναι οι αναστολές συμβάσεων. Κρίσιμο ρόλο στην επόμενη μέρα αναμένεται να παίξει και η κατάρτιση εργαζομένων και ανέργων, με προγράμματα που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Ειδικοί πάντως εκτιμούν πως το βάρος των μέτρων της επόμενης μέρας πρέπει να πέφτει και στον όγκο του μη μισθολογικού κόστους εργασίας, δηλαδή στην επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών, καθώς παρά την αφαίρεση 3 ποσοστιαίων μονάδων το 2021 το μη μισθολογικό κόστος παραμένει υψηλό.

Η τελική μορφή της νέας βεντάλιας των μέτρων θα εξαρτηθεί από τις δημοσιονομικές δυνατότητες σε συνδυασμό και με τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, από τα οποία στόχος είναι να χρηματοδοτηθούν τα νέα μέτρα. Μάλιστα, όπως αποκάλυψε από το βήμα της Βουλής  ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, η Ελλάδα έχει ήδη καταθέσει αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να λάβει αδιάθετους πόρους από το πρόγραμμα SURE για τη συνέχιση των μέτρων στήριξης της απασχόλησης.

Εφόσον δεν υπάρξει πισογύρισμα στα υγειονομικά δεδομένα, εξετάζονται οι δυνατότητες σταδιακής αποσωλήνωσης τους επόμενους μήνες – ενδεχομένως σταδιακά και από τον Φεβρουάριο – από το μέτρο των αναστολών συμβάσεων των επιχειρήσεων που είναι ανοιχτές, με στόχο προτεραιότητα στο μέτρο να έχουν οι κλειστοί με κρατική εντολή, όπως για παράδειγμα η εστίαση. Οι ανοιχτοί αλλά πληττόμενοι θα μπορούν να κάνουν κατά κύριο λόγο χρήση του προγράμματος “Συν – Εργασία”, το οποίο ισχύει σήμερα έως τέλη Φεβρουαρίου αλλά θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως θα επεκταθεί. Υπενθυμίζεται πως οι αναστολές συμβάσεων με βάση την διευρυμένη λίστα ΚΑΔ Απριλίου επανήλθαν στο προσκήνιο τον περασμένο Νοέμβριο, με το εθνικό lockdown. Μετά το πρώτο lockdown και μέχρι το δεύτερο η δυνατότητα αναστολής συμβάσεων είχε περιοριστεί σε πολύ συγκεκριμένους κλάδους.

Εκτός από τις αναστολές και τον μηχανισμό «Συν – Εργασία», ο καμβάς των παλαιών μέτρων που θα μείνουν στο προσκήνιο - σταδιακά αποσυρόμενα τους επόμενους μήνες - ολοκληρώνεται με την υποχρεωτική τηλεργασία στο 50% των εργαζομένων που μπορούν να δουλέψουν από απόσταση, μέτρο που αναμένεται να επεκταθεί και για το επόμενο χρονικό διάστημα.   

Η οξυγόνωση της αγοράς εργασίας το αμέσως επόμενο διάστημα μετά την αποσωλήνωσή της από τα μέτρα που ισχύουν σήμερα, όπως οι αναστολές των συμβάσεων, αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα, τόνισε ο υπουργός Εργασίας, Κωστής Χατζηδάκης, στην τηλεδιάσκεψη που είχε χθες με αντιπροσωπεία της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ). «Πρόκειται για θέματα που θα τα δούμε οριζόντια ως κυβέρνηση, σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών, το υπουργείο Ανάπτυξης και τα υπόλοιπα συναρμόδια υπουργεία”, πρόσθεσε ο ίδιος.

Κατά τον κ. Χατζηδάκη, βαρύνουσα θέση στον σχεδιασμό του υπουργείου Εργασίας για την επόμενη ημέρα έχουν τα προγράμματα κατάρτισης, όπου ζητούμενο είναι να συνδυαστεί η ταχύτητα και η διαφάνεια με την αποτελεσματικότητα. «Μιλάμε για στοχευμένα προγράμματα που να πιάνουν τόπο, με θέσπιση ποιοτικών κριτηρίων για την πιστοποίηση των φορέων, αλλά και σωστή παρακολούθηση και αξιολόγηση, ώστε να υπάρχει καθαρή εικόνα για την προστιθέμενη αξία των προγραμμάτων, τόσο για τους ανέργους και τους εργαζομένους, όσο και για τις επιχειρήσεις», δήλωσε χαρακτηριστικά ο ίδιος.

Επιδότηση των εμπορικών επιχειρήσεων για διατήρηση των θέσεων εργασίας έως το τέλος του 2021, ζήτησε από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Γ. Καρανίκας, εστιάζοντας στην ανάγκη το υπουργείο και ο ΟΑΕΔ να επικεντρωθούν άμεσα με στοχευμένες δράσεις και επιδοτούμενα προγράμματα στην προστασία των ήδη υπαρχουσών θέσεων εργασίας, τουλάχιστον έως το τέλος του 2021. Όπως εξήγησε, το εμπόριο είναι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ο μεγαλύτερος εργοδότης στην ελληνική οικονομία, με 720 χιλιάδες θέσεις εργασίας. Ωστόσο, η αναμενόμενη λήξη των προγραμμάτων αναστολής εργασίας και η συσσώρευση τεράστιου όγκου ασφαλιστικών και φορολογικών οφειλών, μετά από μια μακρά περίοδο υποτονικού ή και μηδενικού τζίρου για την πλειονότητα των εμπορικών επιχειρήσεων, υποθηκεύουν άμεσα την ικανότητα τους να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό εργαζομένων καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς. «Μοναδική λύση και πρόταση της ΕΣΕΕ αποτελεί να θεσπίσει η Πολιτεία σοβαρά κίνητρα προς αυτή την κατεύθυνση», τόνισε ο κ. Καρανίκας.

Την ώρα που η αγορά εργασίας παραμένει στον «πάγο» με το 12μηνο του 2020 να μετρά 844.443 λιγότερες προσλήψεις από το 2019 αλλά και 809.802 λιγότερες απολύσεις – παραιτήσεις, η σταδιακή άρση των προστατευτικών μέτρων όπως οι αναστολές συμβάσεων, που σχεδιάζεται για τους επόμενους μήνες ανάλογα και με την πορεία των κλαδικών και τοπικών lockdown, ενέχει τον κίνδυνο σημαντικών αναταράξεων σε μια βαθιά πληγωμένη από την πανδημία αγορά.

Σημειώνεται πως η προστασία από τις απολύσεις, σύμφωνα με τα σημερινά μέτρα, έχει πολλές ταχύτητες. Για τις κλειστές με κρατική εντολή επιχειρήσεις διαρκεί έως την λήξη των αναστολών συμβάσεων. Για τις ανοιχτές αλλά πληττόμενες επιχειρήσεις βάσει ΚΑΔ, η προστασία ισχύει και για ένα μήνα μετά το τέλος των αναστολών συμβάσεων, καθώς οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να διατηρούν τον ίδιο αριθμό εργαζομένων μετά το τέλος της αναστολής και για όσο χρονικό διάστημα διήρκεσε αυτή (οι δηλώσεις αναστολών υποβάλλονται κάθε μήνα). Για τις επιχειρήσεις που εντάσσονται στην ομπρέλα της Επιστρεπτέας Προκαταβολής 5 η προστασία των θέσεων εργασίας διαρκεί έως 30 Ιουνίου.