Αναδρομικά συνταξιούχων: Ποιοι έχουν «κλειδώσει» ποσά έως 3.000€ και ποιοι διεκδικούν

Τέλος στην αγωνία εκατοντάδων χιλιάδων συνταξιούχων βάζει το ΣτΕ, καθώς αναμένεται σε λίγα 24ωρα, ακόμη και εντός της ερχόμενης εβδομάδας, η δημοσίευση της πολυαναμενόμενης απόφασης για την τύχη των χαμένων αναδρομικών από τις μειώσεις των επικουρικών και την κατάργηση των Δώρων. Δυνητικά τα νέα αναδρομικά του 11μήνου Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016 θα μπορούσαν να φτάσουν σε ύψος τα 2,5 δις. ευρώ, ανάλογα με το εύρος της απόφασης και τις παραγραφές. Στο τραπέζι βρίσκονται διεκδικήσεις:

• 723 εκατομμυρίων για τα αναδρομικά των επικουρικών και
• 1,875 δις. ευρώ για τα Δώρα Δημόσιου και ιδιωτικού τομέα

Η εν λόγω απόφαση επί πιλοτικής δίκης η οποία διεξήχθη τον περασμένο Ιανουάριο θα κρίνει αν η κυβέρνηση οφείλει να καταβάλλει νέο γύρο αναδρομικών, σε ποιο ύψος και σε ποιους συνταξιούχους. 

Κι αυτό καθώς το ΣτΕ καλείται να αποφασίσει - μετά από προσφυγή συνταξιουχικών οργανώσεων - αν και κατά πόσο ήταν νόμιμη και συνταγματική η απόφαση της κυβέρνησης το περασμένο καλοκαίρι, να πληρώσει τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων και να «σβήσει» τα αναδρομικά των επικουρικών και των Δώρων.

Οι συνταξιουχικές οργανώσεις ζητούν να ακυρωθεί η κυβερνητική φόρμουλα του 2020 και να καταβληθούν τα χαμένα αναδρομικά από την κατάργηση των Δώρων και τις μειώσεις των επικουρικών συντάξεων του 2012.

Η κρισιμότητα της επικείμενης απόφασης διαφαίνεται και από τα επιχειρήματα που χρησιμοποίησε η πλευρά των κρατικών αξιωματούχων στην ακροαματική διαδικασία τον περασμένο Ιανουάριο. Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι του Δημοσίου επικαλέστηκαν από την αγορά των 18 Rafale και την πανδημία, μέχρι και την κρίση στον Έβρο, σε μια προσπάθεια να πείσουν το δικαστήριο για την δυσκολία καταβολής των αναδρομικών. 

Ποιοι έχουν κλειδωμένα αναδρομικά 

• Περίπου 200.000 με 300.000 συνταξιούχοι που είχαν ήδη προσφύγει δικαστικά πριν την ψήφιση του σχετικού νόμου το περασμένο καλοκαίρι (δηλαδή πριν από τον Αύγουστο του 2020) έχουν «κλειδώσει» τις διεκδικήσεις τους για τα χαμένα αναδρομικά του 11μηνου από τις μειώσεις των επικουρικών και την κατάργηση των Δώρων. Δικαιούνται δηλαδή σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από τι θα αποφασίσει τώρα το ΣτΕ να λάβουν έξτρα αναδρομικά. 
• Πρόκειται για τους συνταξιούχους εκείνους που διατηρούν το δικαίωμα να συνεχίσουν τις δίκες τους για τα αναδρομικά Δώρων και Επικουρικών, ωστόσο θα πρέπει να περιμένουν αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα έως ότου να τελεσιδικήσουν οι αγωγές τους.
• Μέσω της επικείμενης απόφασης του ΣτΕ επιδιώκεται η αντιμετώπιση των εν λόγω εκκρεμών υποθέσεων με διαδικασίες - εξπρές (κρίση όχι στο ακροατήριο αλλά στα Διοικητικά Δικαστικά Συμβούλια) τις οποίες επιβάλλει η πιλοτική δίκη. 
• Συνεπώς η εν λόγω κατηγορία συνταξιούχων κερδίζει χρόνο από την επικείμενη απόφαση της Ολομέλειας ΣτΕ, καθώς θα έρθει πιο κοντά γι αυτήν η καταβολή των σχετικών ποσών. 

• Ποιοι διεκδικούν με αξιώσεις 

• Δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχοι που δεν είχαν προσφύγει στη Δικαιοσύνη πριν την ψήφιση του σχετικού νόμου το περασμένο καλοκαίρι (δηλαδή πριν από τον Αύγουστο του 2020) αλλά προσέφυγαν αμέσως μετά την νομοθετική διάταξη του καλοκαιριού του 2020 και έως την καταβολή των αναδρομικών τον Οκτώβριο του 2020. Δικαιούνται νέο γύρο αναδρομικών, εφόσον άσκησαν προσφυγή πριν την πληρωμή του Οκτωβρίου. Μένει να φανεί τι θα πει το ΣτΕ. 
• Αναδρομικά - έστω και τμήμα του 11μήνου - δικαιούνται σύμφωνα με νομικούς και όσοι άσκησαν προσφυγές έως και τον Μάιο του 2021, καθώς τότε ολοκληρώνεται η 5ετης παραγραφή του 11μήνου του 2015 - 2016.   
• Υπενθυμίζεται πως η διάταξη του περασμένου καλοκαιριού απαγορεύει στους συνταξιούχους που εισέπραξαν τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων να προσφύγουν για τις επικουρικές και τα δώρα, καθώς οι διεκδικήσεις γι αυτό το σκέλος των αναδρομικών αποσβέννυνται με την είσπραξη των αναδρομικών των κύριων. Παρόλα αυτά δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχοι συνέχισαν τον δικαστικό αγώνα για να προλάβουν τις παραγραφές (παραγραφή 5ετίας).
• Νομικοί κύκλοι επίσημαίνουν πως η επικείμενη απόφαση αναμένεται να λύνει και τον γρίφο των παραγραφών. 

Ποιοι ελπίζουν

• Δυνητικά η απόφαση αφορά το σύνολο των συνταξιούχων, δηλαδή τα 2,5 εκατομμύρια, ακόμη και αυτούς που δεν έχουν προσφύγει δικαστικά καθώς οι αντισυνταγματικές περικοπές του 2012 επιβλήθηκαν στο σύνολο των συνταξιούχων της χώρας. Υπενθυμίζεται πως όλοι οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι παρότρυναν τους συνταξιούχους να μην στρέφονται δικαστικά με αγωγές εναντίον του ΕΦΚΑ, καθώς σε περίπτωση δικαίωσης θα αποζημιώνονταν όλοι για την κρίσιμη περίοδο. Σε κάθε περίπτωση, κρίσιμη σε αυτή την περίπτωση θα είναι η πολιτική διαχείρηση της απόφασης από την κυβέρνηση.
• Νομικοί κύκλοι πάντως επισημαίνουν πως είναι δύσκολο να επαναληφθεί η φόρμουλα της καταβολής αναδρομικών σε όλους, λόγω του δυσβάσταχτου δημοσιονομικού κόστους που υπερβαίνει τα 2,5 δισ. ευρώ. 

Το ΣτΕ κρίνει:

• Τα καταργημένα δώρα των κύριων συντάξεων που ήταν 800 ευρώ για όλους (εκτός και εάν η κύρια σύνταξη ήταν κάτω από 400 ευρώ π.χ. αγρότες με την κατώτατη σύνταξη που διεκδικούν 660 ευρώ).
• Τις μειώσεις των επικουρικών που επιβλήθηκαν το 2012 σε όλους από το πρώτο ευρώ
• Την κατάργηση των δώρων στις επικουρικές που ήταν πλήρη (δυο επικουρικές ανά έτος) το 2012

Στην πρώτη γραμμή των διεκδικήσεων βρίσκονται κατ αρχήν 2 ομάδες συνταξιούχων που δεν έλαβαν καθόλου αναδρομικά τον περασμένο Οκτώβριο:  

• Έως 800 ευρώ: συνταξιούχοι αγρότες του πρ. ΟΓΑ που έχασαν μόνο τα Δώρα. Πρόκειται για την κατηγορία συνταξιούχων που διεκδικούν τα ελάχιστα αναδρομικά, καθώς ως χαμηλοσυνταξιούχοι έχασαν την περίοδο των μνημονίων μόνο τα δώρα, τα οποία για την κατώτατη σύνταξη των 330 ευρώ ήταν 660 ευρώ το χρόνο (οι αγρότες ελάμβαναν μέχρι το 2012 τα πλήρη δώρα). Στην ίδια κατηγορία ανήκουν και συνταξιούχοι του πρ. ΟΑΕΕ (πρ. ΤΕΒΕ, ΤΑΕ, ΤΣΑ) χωρίς επικουρική. Καθώς δεν έχασαν ποσά από την επικουρική διεκδικούν μόνο τα 800 ευρώ των χαμένων Δώρων από τις κύριες.   
• Από 800 έως 2.000 ευρώ: εκατοντάδες χιλιάδες χαμηλοσυνταξιούχοι από ΙΚΑ, ΕΤΑΑ, Τράπεζες ή και Δημόσιο που είχαν το 2012 εισόδημα από κύριες, επικουρικές και μερίσματα κάτω από 1.000 ευρώ μικτά. Διεκδικούν τα 800 ευρώ των χαμένων Δώρων και τα ποσά που έχασαν από τις περικοπές των επικουρικών το 2012. 
• Στην ίδια κούρσα όμως τρέχουν και άλλη μια κατηγορία συνταξιούχων που έλαβαν μεν αναδρομικά τον Οκτώβριο, αλλά "κουτσουρεμένα":
• Από 800 έως 3.000 ευρώ: εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι από ΙΚΑ, ΕΤΑΑ, Τράπεζες, Δημόσιο που είχαν το 2012 εισόδημα από κύριες, επικουρικές και μερίσματα πάνω από 1.000 ευρώ μικτά. Τα μεγαλύτερα ποσά προκύπτουν για συνταξιούχους με υψηλές συντάξεις ή περισσότερες από δυο συντάξεις.