Ρυθµίσεις-εξπρές σε στεγαστικά, µε «κούρεµα» και επιδότηση

Στην τελική ευθεία µπαίνει αυτήν την εβδοµάδα η διαµόρφωση του νέου θεσµικού πλαισίου που αφορά την αντιµετώπιση των «κόκκινων» δανείων και το οποίο θα αντικαταστήσει τον νόµο Κατσέλη.

Μέχρι την ερχόµενη Παρασκευή -και αφού έχει προηγηθεί τις επόµενες ηµέρες η τελική πρόταση των τραπεζών- η κυβέρνηση αναµένεται να στείλει το σχέδιό της στους θεσµούς, ώστε µέχρι τα µέσα του µήνα να πάρει τη µορφή νόµου, να ψηφιστεί στα τέλη Φεβρουαρίου και κατόπιν να παρουσιαστεί στο Eurogroup της 11ης Μαρτίου.

Οπως ανέφερε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γιάννης ∆ραγασάκης, «δεν διαπραγµατευόµαστε µε τους θεσµούς, εφόσον όµως πρόκειται για θέµατα που άπτονται της σταθερότητας του τραπεζικού συστήµατος, και ενδεχόµενης κρατικής ενίσχυσης, είµαστε υποχρεωµένοι, όπως όλες οι χώρες της ΕΕ, να ενηµερώνουµε τα ευρωπαϊκά όργανα, και ειδικά την ΕΚΤ».

Σύµφωνα µε κορυφαίο κυβερνητικό παράγοντα, το νέο σχήµα θα έχει ως βασικό χαρακτηριστικό τη συµµετοχή του ∆ηµοσίου µέσω επιδότησης. Κατά µέσο όρο θα αφορά το 1/3 του ποσού, ωστόσο σε άλλες περιπτώσεις θα είναι µικρότερη και σε άλλες µεγαλύτερη. Τα κριτήρια ένταξης θα είναι εισοδηµατικά και περιουσιακά, ενώ επιπλέον κριτήρια επιδότησης θα αποτελούν το υπολειπόµενο δάνειο και η πραγµατική εµπορική αξία του ακινήτου. Παράλληλα, η ίδια πηγή αναφέρει ότι οι αιτήσεις θα γίνονται µέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρµας του εξωδικαστικού συµβιβασµού. Σε πρώτο στάδιο οι λύσεις/ προτάσεις θα δίνονται υποχρεωτικά από τις τράπεζες, ωστόσο µε την τεχνική βελτίωση της πλατφόρµας θα βγαίνει η λύση από την πλατφόρµα.

Δικαίωµα προσφυγής

Εάν ο δανειολήπτης δεν συµφωνήσει µε τη λύση, θα έχει το δικαίωµα προσφυγής στη ∆ικαιοσύνη, ενώ σε ό,τι αφορά τους δανειολήπτες που σήµερα υπάγονται στον νόµο Κατσέλη, αυτοί θα µπορούν να µπουν στο νέο σχήµα, αλλά εθελοντικά και µε παραίτηση των ένδικων µέσων που έχουν ασκήσει.

Σύµφωνα µε το κυβερνητικό σχέδιο, οι τράπεζες θα µπορούν να προσφέρουν «κούρεµα» του δανείου υπό προϋποθέσεις, µε κύριο στοιχείο το υπολειπόµενο δάνειο προς την αξία του ακινήτου. Παράλληλα θα δίνεται η δυνατότητα επιµήκυνσης του δανείου, που θα εξαρτάται κυρίως από την ηλικία του δανειολήπτη. Στόχος πάντως της κυβέρνησης είναι να καθοριστεί το ύψος της εµπορικής αξίας που θα προστατεύεται γύρω στα 150.000 ευρώ.

Σηµειώνεται ότι θεσµοί και τράπεζες έχουν ζητήσει να µπουν πολύ χαµηλότερα όρια, τα οποία ξεκινούν από τα 100.000 ευρώ ή ακόµη και χαµηλότερα (για τον άγαµο) και φτάνουν έως τα 130.000 ευρώ για πενταµελή οικογένεια.

Γενικότερα οι τράπεζες, σύµφωνα µε πληροφορίες της αγοράς, σχετικά µε την εξυπηρέτηση καθυστερούµενων στεγαστικών δανείων αναµένεται ότι θα προτείνουν ένα προϊόν το οποίο θα περιλαµβάνει:

• επιµήκυνση του δανείου έως και 25 χρόνια
• επιτόκιο 4% και
• «κούρεµα» εφόσον η εµπορική αξία του ακινήτου είναι χαµηλότερη από την αξία που συνήφθη το δάνειο.

Για παράδειγµα, αν κάποιος πήρε 100% δάνειο για την αγορά ενός σπιτιού αξίας 100.000 ευρώ και η εµπορική του αξία σήµερα είναι 70.000 ευρώ, τότε η ρύθµιση θα γίνει για το ποσό που υπολείπεται µέχρι τα 70.000 ευρώ, «κουρεύοντας» δηλαδή δάνειο 30.000 ευρώ. Πάντως αυτό το ζήτηµα αποτελεί θέµα δύσκολης διαπραγµάτευσης, καθώς οι τράπεζες εξακολουθούν να προκρίνουν λύσεις επιµήκυνσης του υπόλοιπου ποσού του δανείου, παρά «κουρέµατος».

Θα τεθούν αυστηρά κριτήρια προκειµένου να αποκλειστούν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές

Από την πλευρά του κράτους, όπως αναφέραµε και προηγουµένως, θα υπάρχει επιδότηση της µηνιαίας δόσης του δανείου, µόνο όµως για τα ευάλωτα οικονοµικά νοικοκυριά, σε ποσοστό που θα φτάνει γύρω στο 1/3 του ποσού (και µέχρι 50-70 ευρώ το ανώτερο). Κάποιες πηγές αναφέρουν ότι θα επιδοτούνται µόνον οι οφειλέτες οι οποίοι εµπίπτουν στις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, όπως αυτές έχουν καθοριστεί από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, οι οποίες ξεκινούν από τα 8.184 ευρώ ετήσιο εισόδηµα για ένα άτοµο και φτάνουν µέχρι τα 24.000 ευρώ για οικογένεια µε τρία παιδιά. Σε κάθε περίπτωση δεν πρόκειται να επιδοτηθεί κανείς στρατηγικός κακοπληρωτής.

Για τον λόγο αυτό θα τεθούν αυστηρά κριτήρια. Θα πρέπει, δηλαδή, η φορολογική δήλωση αλλά και η περιουσιακή κατάσταση του κάθε οφειλέτη να πιστοποιούν ότι πραγµατικά ανήκει στην κατηγορία των οικονοµικά αδύναµων. Πρέπει ακόµη να δηλώσει τα µηνιαία έξοδά του µε βάση τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης (δηλαδή έξοδα διατροφής, στέγασης, µόρφωσης, ένδυσης, ιατροφαρµακευτικής περίθαλψης, θέρµανσης, µεταφοράς και επικοινωνίας). Τέλος, θα πρέπει να αποδείξει ότι το δάνειο που έχει πάρει είναι συνδεδεµένο αποκλειστικά µε την αγορά πρώτης κατοικίας.

Η κυβέρνηση θέλει να προστατεύονται τα ακίνητα εµπορικής αξίας γύρω στα 150.000 ευρώ, ενώ τράπεζες και θεσµοί κατεβάζουν το ποσό στα 100.000 έως 130.000 ευρώ για πενταµελή οικογένεια

Εφόσον ξεπεραστούν τα βασικά ζητήµατα του πλαισίου, θα ξεκινήσει να «χτίζεται» η ηλεκτρονική πλατφόρµα του Εξωδικαστικού, προσθέτοντας ουσιαστικά στον υφιστάµενο µηχανισµό όσους έχουν µπει στον νόµο Κατσέλη, δηλαδή τα φυσικά πρόσωπα (µισθωτούς, συνταξιούχους, ανέργους). 

Σε ό,τι αφορά τη ρύθµιση των οφειλών, εκτιµάται ότι θα µπουν έως 120 δόσεις όλα τα χρέη προς τράπεζες και Δηµόσιο, ενώ ανοιχτό παραµένει ακόµα το θέµα οφειλών προς τρίτους (δηλαδή ΕΥ∆ΑΠ, ∆ΕΗ, ΟΤΕ κ.λπ.). Αξίζει να αναφέρουµε ότι στον νόµο Κατσέλη έχουν ενταχθεί περίπου 200.000 δανειολήπτες, ωστόσο στοιχεία του υπουργείου ∆ικαιοσύνης δείχνουν σηµαντική αύξηση των αιτήσεων τους τελευταίους µήνες.

Των Βούλας Κεχαγιά, Μάκη Αποστόλου