ΝΟΚ: Στον αέρα τινάζει τη ρύθμιση του υπουργείου νέα απόφαση αναστολής αδειών από τον δήμο Αλίμου

Νέο «αντάρτικο» κατά των κινήτρων σε δόμηση και ύψος του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) ξεκίνησε ο δήμος Αλίμου, ο οποίος το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς απέστειλε μαζικά e-mails σε κατασκευαστές και ιδιοκτήτες, με τα οποία αναστέλλει προσωρινά την ισχύ των οικοδομικών αδειών που είχαν εκδοθεί κάνοντας χρήση των μπόνους απαγορεύοντας κάθε οικοδομική εργασία μέχρι την οριστική έκδοση της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ).

Με την κίνησή του αυτή ο δήμος Αλίμου τινάζει στον αέρα την κατεπείγουσα νομοθετική πρωτοβουλία που έσπευσε να περάσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με το τελευταίο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε το 2024, πιάνοντας στον ύπνο την ηγεσία του υπουργείου, η οποία είχε δεσμευτεί στη Βουλή ότι θα προστατεύσει τις περίπου 14.000 οικοδομικές άδειες που είχαν εκδοθεί νομίμως και βρίσκονται σε εκκρεμότητα.

Υπενθυμίζεται ότι η σχετική τροπολογία απαγόρευε στις δημοτικές αρχές να προχωρούν σε ανάκληση οικοδομικών αδειών μεχρι τη δημοσίευση της απόφασης του ΣτΕ και όριζε ότι οι «ανακλήσεις οικοδομικών αδειών από τη Διοίκηση, λόγω της χρήσης των ανωτέρω κινήτρων, που έλαβαν χώρα από την 11η Δεκεμβρίου 2024 έως τη δημοσίευση του παρόντος, ανακαλούνται αυτοδικαίως».

Το παραθυράκι μεταξύ των λέξεων «ανάκληση» και «αναστολή»

Το μικρό παραθυράκι που έμενε ανοιχτό μεταξύ των λέξεων «ανάκληση» και «αναστολή» ήταν αυτό που εκμεταλλεύτηκε ο δήμος Αλίμου και προχώρησε στην απόφαση, η οποία βάζει ξανά στον «πάγο» την ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα εντός των γεωγραφικών του ορίων, βυθίζοντας στην αβεβαιότητα ιδιοκτήτες και κατασκευαστές και ανοίγοντας παράλληλα τον δρόμο για αντίστοιχες κινήσεις και από άλλους δήμους.

Ο δήμος μάλιστα έλαβε τη συγκεκριμένη απόφαση «κάτω από τη μύτη» του υπουργείου, ακριβώς την ημέρα που στη Βουλή ψηφιζόταν η επίμαχη τροπολογία με την οποία επιχειρήθηκε ένα προσωρινό «by pass« της απόφασης του ΣτΕ και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης δεσμευόταν για την κάλυψη των πολιτών που είχαν εκδώσει νόμιμες οικοδομικές άδειες βάσει του ΝΟΚ.

Με την εν λόγω απόφαση ακυρώνεται στην πράξη η νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου τουλάχιστον μέχρι να καθαρογραφεί και να εκδοθεί η οριστική απόφαση του ΣτΕ, ενώ στη συνέχεια, όπως εξηγεί στο «Εθνος» ο δήμαρχος, Ανδρέας Κονδύλης, θα επανεξεταστούν ένας προς έναν όλοι οι φάκελοι των οικοδομών.

Αφορά 42 - 43 οικοδομικών αδειών που είχαν εκδοθεί το 2024

Η αναστολή αφορά αριθμό 42 - 43 οικοδομικών αδειών, οι οποίες σύμφωνα με τον δήμαρχο, είχαν εκδοθεί το 2024 και μάλιστα μετά τον περασμένο Μάρτιο και την πρώτη απόφαση των ασφαλιστικών μέτρων που είχε κερδίσει ο δήμος. Αφορά περιπτώσεις για τις οποίες δεν υπάρχει πόρισμα ελεγκτή δόμησης αρχικού ελέγχου.

«Θα μπορούσαμε να εκδώσουμε ακόμα και αποφάσεις ανάκλησης καθώς η απόφαση ελήφθη πριν ψηφιστεί η νομοθετική ρύθμιση», σημειώνει ο κ. Κονδύλης προσθέτοντας ότι τελικά αποφάσισαν την αναστολή και την επανεξέταση των φακέλων υπό το πρίσμα της απόφασης του ΣτΕ.

Ο ίδιος εξηγεί ότι ο δήμος οδηγήθηκε στην απόφαση αυτή, καθώς «διαπιστώσαμε ότι σε οικοδομές στις οποίες δεν είχαν ξεκινήσει εργασίες και είχε μόνο καθαριστεί το οικόπεδο με ένα μηχάνημα ή είχαν γίνει κάποιες δοκιμαστικές τομές, μετά την απόφαση έσπευσαν να μπουν μπουλντόζες και να αρχίσουν να σκάβουν και να κάνουν εργασίες για να εκμεταλλευτούν το περιθώριο που τους άφησε το υπουργείο κλείνοντάς τους το μάτι. Δεδομένης της απόφασης του ΣτΕ, λοιπόν, είπαμε ότι σε αυτές τις περιπτώσεις που δεν έχει περάσει ελεγκτής δόμησης θα αναστείλουμε τις άδειες και θα επανεξετάσουμε το σύνολο του φακέλου κάθε οικοδομής περί τα μέσα Ιανουαρίου οπότε και θα έχει εκδοθεί η απόφαση του ΣτΕ».

Προστασία των αδειών σε εκκρεμότητα

Με τα νέα δεδομένα, στον αέρα μένουν και οι δεσμεύσεις του κ. Σκυλακάκη για προστασία των αδειών σε εκκρεμότητα. Υπενθυμίζεται ότι ο ίδιος είχε πει στη Βουλή πως «είναι δυνατόν με νομιμοποιήσεις εκατομμυρίων παρανομιών αυθαιρέτων, να συμπεριφερθούμε τιμωρητικά σε δεκάδες, εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες, που ήταν απολύτως νόμιμοι και για τους οποίους δεν υπάρχει ίχνος υπόνοιας ότι έκαναν κάποιο σφάλμα. Προφανώς, δεν μπορούμε. Επίσης, προφανώς δεν μπορούμε να αφήσουμε κάθε δήμο να θεσμοθετήσει διαφορετική έναρξη εργασιών».

Αναφερόμενος στον δήμο Αλίμου είχε προσθέσει ότι προβαίνει στη δική του περιοριστική ερμηνεία της απόφαση του ΣτΕ ως προς το τι σημαίνει η έναρξη εργασιών: «Ο δήμος Αλίμου ανακοίνωσε ότι θα ανακαλέσει τις άδειες που δεν έχουν ξεκινήσει οι εργασίες σκυροδέτησης. Κάνει δηλαδή δική του περιοριστική ερμηνεία ένας δήμος, προτού δημοσιευθεί η απόφαση».

Παρά την ανατροπή που προκάλεσε η απόφαση του δήμου Αλίμου, πάντως, δεν υπήρξε κάποια αντίδραση από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Πηγές κοντά στην υπόθεση ανέφεραν ωστόσο ότι το συγκεκριμένο υπουργείο δεν μπορεί να παρέμβει στην εν λόγω απόφαση. Μπορεί όμως να παρέμβει το υπουργείο Εσωτερικών μέσω της Αποκεντρωμένης Διοίκησης υπαινισσόμενες ότι κάτι τέτοιο θα πρέπει να αναμένεται τις επόμενες ημέρες.

Η οργή, πάντως, για την απόφαση του δήμου Αλίμου, η οποία αφήνει έκθετο το υπουργείο είναι διάχυτη και στον ιστότοπο της διαβούλευσης που έχει ανοίξει το υπουργείο για τον ΝΟΚ, προκειμένου να συγκεντρώσει τις περιπτώσεις θιγόμενων ώστε να επανέλθει με νέα συγκεκριμένη «διορθωτική» νομοθετική ρύθμιση. Πολλοί εκ των σχολιαστών μάλιστα ζητούν να φύγει η αρμοδιότητα των πολεοδομιών από τους δήμους. Από την αρχή της διαβούλευσης έως την Πέμπτη ο συνολικός αριθμός των σχολίων που είχαν υποβληθεί ήταν μικρότερος από 400.

Και προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο

Την ίδια στιγμή ο δήμος Αλίμου επεξεργάζεται ήδη το ενδεχόμενο να προσφύγει και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατά του υπουργείου θεωρώντας αντισυνταγματική τη δια νόμου ακύρωση αποφάσεων της Διοίκησης.

«Οπως προκύπτει από την νομοθετική ρύθμιση μας αφαιρεί μία αρμοδιότητα, ότι όποιο όργανο εκδίδει μία απόφαση, αυτό και την ανακαλεί. Δεν ακυρώνονται αποφάσεις δήμων με διάταξη νόμου. Αυτό αντίκειται στο Σύνταγμα. Για μας το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δεν είναι αυτοσκοπός. Αλλά εφόσον επιμείνει το υπουργείο, θα προσφύγουμε και είναι βέβαιο ότι θα δικαιωθούμε αλλά θα εκτεθεί η χώρα. Σε ένα κράτος δικαίου δεν μπορεί το υπουργείο να βγαίνει πάνω από το ΣτΕ», υπογραμμίζει ο κ. Κονδύλης.

Το νέο Πολεοδομικό Σχέδιο του δήμου

Να σημειωθεί ότι αιχμές για αντισυνταγματικότητα της ρύθμισης έχει αφήσει τις προηγούμενες ημέρες και η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), αναφέροντας σε ανακοίνωσή της ότι «δυστυχώς όμως και πάλι παρατηρείται, με την παρ.2 του συγκεκριμένου άρθρου, παραβίαση του Συντάγματος» και «πλήρης αντίθεση με το άρθρ. 21 παρ. 1 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν.2690/1999), σύμφωνα με το οποίο αποκλειστικά αρμόδιο για την ανάκληση διοικητικής πράξης είναι το όργανο που την εξέδωσε ή εκείνο που είναι αρμόδιο για την έκδοσή της. Η δε διαδικασία ανάκλησης επίσης ρυθμίζεται ρητά με την παρ. 2 του άρθρ. 21 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, κατά τις διατάξεις της οποίας, για την ανάκληση διοικητικής πράξης απαιτείται η τήρηση της διαδικασίας που προβλέπεται για την έκδοση της, ύστερα από εκτίμηση πραγματικών περιστατικών».

Ο δήμαρχος Αλίμου, πάντως, κατηγορεί το υπουργείο και για αθέμιτες πρακτικές καταγγέλλοντας ότι λειτουργώντας τιμωρητικά αρνείται να δημοσιεύσει το ΦΕΚ με το νέο Πολεοδομικό Σχέδιο του δήμου, το οποίο είναι έτοιμο: «Για να μας τιμωρήσει αρνείται να προβεί στη δημοσίευση χωρίς καμία δικαιολογία. Έχω αλληλογραφία με τις υπηρεσίες του ΥΠΕΝ που με διαβεβαιώνουν ότι από εκείνες έχει τελειώσει το ζήτημα και απομένει να προχωρήσει η πολιτική ηγεσία στην έκδοση του ΦΕΚ. Όσο το κρατά στο συρτάρι έχει εκπνεύσει και μια προθεσμία και η ζημιά που έχουμε πάθει μπορεί να μη διορθώνεται. Έχουμε ζητήσει αντίγραφα και με εισαγγελική παραγγελία και ακόμα δεν τα έχουμε λάβει», λέει ο κ. Κονδύλης.