Black Friday 2018: Έρχεται ξανά και φέρνει εκπτώσεις στα ελληνικά καταστήματα

Αν γυρνούσαμε το χρόνο πίσω στο 2015, η επόμενη Παρασκευή θα ήταν απλά η τέταρτη Παρασκευή του Νοεμβρίου, μια ημέρα χωρίς κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον Έλληνα καταναλωτή. Πριν από δύο χρόνια όμως, αυτό άλλαξε, καθώς το «έθιμο» της Black Friday, το οποίο έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή του το 1952 στις Ηνωμένες Πολιτείες, έφθασε και στην Ελλάδα.

Έτσι λοιπόν, μετά το Halloween που συνηθίζουμε να γιορτάζουμε τα τελευταία χρόνια και στη χώρα μας, έρχεται στις 23 Νοεμβρίου, η «γιορτή του καταναλωτή», η Black Friday, ένας θεσμός που ξεκίνησε από την Αμερική και έχει καθιερωθεί πλέον σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις...

Μεταξύ των οργανωμένων αλυσίδων που θα συμμετέχουν στη φετινή «Μαύρη Παρασκευή» είναι οι Public, Media Markt, Γερμανός, Kotsovolos, e-shop.gr, Porcelana, Jusk, McArthur Glen, Smart Pack, Oysho, Prince Oliver, RiverWest, Athens Metro Mall, Πλαίσιο, GAP, Koolfly.gr, Intersport και Notos.

Τι είναι και γιατί εορτάζεται η «Black Friday»;

Στις ΗΠΑ εορτάζεται η «Ημέρα των Ευχαριστιών», γνωστή ως «Thanks Giving». Πρόκειται για μία ημέρα, κατά την οποία ο κόσμος γιορτάζει όλα όσα έφερε ο χρόνος που περνάει σιγά-σιγά και ετοιμάζεται να υποδεχθεί αυτόν που έρχεται. Αυτή η γιορτή πραγματοποιείται την 4η Πέμπτη κάθε Νοέμβρη και έτσι η Παρασκευή που ακολουθεί (Black Friday), θεωρείται η αρχή της χριστουγεννιάτικης περιόδου.

Το κλίμα γίνεται εορταστικό και τα καταστήματα προχωρούν σε εντυπωσιακές εκπτώσεις σε μία ιδιαίτερα μεγάλη γκάμα προϊόντων. Εκπτώσεις που ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να φθάσουν ακόμη και το 80%, σε σχέση με την αρχική τιμή. Μάλιστα οι καταναλωτές στήνονται στην ουρά από νωρίς ώστε να προλάβουν τα διάφορα «κελεπούρια».

Την δεκαετία του ’60 τα λογιστικά φύλλα και οι αποδείξεις ήταν βεβαίως χειρόγραφα και τα καταστήματα είχαν δύο χρώματα μελανιού για να καταγράφουν τα στοιχεία, σύμφωνα με το history.com. Με κόκκινο γράφονταν οι ημέρες με αρνητικό ισολογισμό πωλήσεων και με μαύρο οι ημέρες με θετικό απολογισμό.

Τα έσοδα των καταστημάτων από της πωλήσεις εκείνης της χρονικής περιόδου ήταν παραδοσιακά τα σημαντικότερα της χρονιάς, με αποτέλεσμα τα καταστήματα να καταγράφουν κέρδη, έχοντας «μαύρο» το τελικό αποτέλεσμα του ισολογισμού τους (το γνωστό «bottomline»), το οποίο αντιστοιχεί σε θετικό πρόσημο (αντίστοιχα, το κόκκινο δηλώνει τις ζημίες).

Έτσι η τελευταία Παρασκευή του Νοέμβρη καθιερώθηκε ως η πρώτη ημέρα των πωλήσεων της χριστουγεννιάτικης περιόδου, με σημαντικά αυξημένους τζίρους, και προέκυψε η ονομασία Black Friday.

Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Αυστρία, αλλά και Πολωνία, Φινλανδία και πολλές άλλες χώρες σε όλον τον κόσμο γιορτάζουν την ημέρα της Black Friday με happenings, προσφορές, εκπτώσεις, εορταστικά bundles κ.λπ.

Κατά τον 19ο αιώνα ο όρος χρησιμοποιήθηκε για ένα μεγάλο οικονομικό κραχ, όπου το 1869 επενδυτές της Νέας Υόρκης έχασαν τεράστια χρηματικά ποσά στο χρηματιστήριο. Ειδικότερα, η 24η Σεπτεμβρίου 1869 θεωρείται μια από τις χειρότερες ημέρες του αμερικανικού χρηματιστηρίου και έμεινε στην ιστορία ως «Μαύρη Παρασκευή». Υπεύθυνοι για το οικονομικό σκάνδαλο που προκλήθηκε και οδήγησε δεκάδες εταιρείες στη χρεοκοπία ήταν δύο κερδοσκόποι: ο Τζέι Γκουλντ και ο Τζέιμς Φισκ, ιδιοκτήτες της σιδηροδρομικής γραμμής Errie.

Σύμφωνα με μία άλλη ερμηνεία, ως Black Friday την περιέγραφαν οι απελπισμένοι αστυνομικοί που πραγματοποιούσαν περιπολίες λόγω της κυκλοφοριακής συμφόρησης στους δρόμους εκείνη την ημέρα. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1961 στην πολιτεία της Philadelphia, το 1975 επίσημα από τους "The New York Times", ενώ άρχισε να διαδίδεται σε όλες τις ΗΠΑ τη δεκαετία του ’80 και ευρύτερα στη δεκαετία του ’90.

Στα τέλη της δεκαετίας του ΄80 ωστόσο οι πωλητές ήθελαν να δώσουν στον όρο θετικό πρόσημο και έκτοτε η «Black Friday» σηματοδότησε τη Παρασκευή μετά την «Ημέρα των Ευχαριστιών», μια ημέρα που τα καταστήματα της Αμερικής περιμένουν όλο τον χρόνο διότι πετυχαίνουν μεγάλα κέρδη.

Πανικός και φρενίτιδα

Δεν έχουν λείψει βέβαια και τα περιστατικά βίας πάνω στον πανικό να προλάβουν οι καταναλωτές τις «υπερπροσφορές»την ημέρα αυτή. Συνήθως επικρατεί πραγματική φρενίτιδα μεταξύ των καταναλωτών, οι οποίοι ποδοπατιούνται στην κυριολεξία για το ποιος θα προλάβει να πάρει τα προϊόντα. Είναι σύνηθες φαινόμενο στις ΗΠΑ να στήνονται στην ουρά οι καταναλωτές έξω από τα καταστήματα την αργία των Ευχαριστιών, επιχειρώντας να εξασφαλίσουν θέση στην πρώτη γραμμή και έτσι περισσότερες πιθανότητες να βρουν αυτά που θέλουν να αγοράσουν.

Αυτές οι πρακτικές, από κατάληψη λωρίδων έκτακτης ανάγκης και πυρόσβεσης μέχρι και χρήση προπανίου και γεννητριών σε πιο εξεζητημένες περιπτώσεις, δημιουργούν σημαντικό κίνδυνο για την ασφάλεια του κοινού, με αποτέλεσμα μία πόλη να απαγορεύσει αυτή την πρακτική.

H ιστοσελίδα blackfridaydeathcount.com έχει καταγράψει 10 θανάτους και 111 τραυματισμούς από το 2006 μέχρι το 2016, στις ΗΠΑ αλλά και σε άλλες χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς και η Νότιος Αφρική.

Από την Black Friday στην... Cyber Monday

O κλάδος του ηλεκτρονικού εμπορίου αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς, για αυτό και οι διάφοροι e-tailers άρχισαν να προωθούν τις προσφορές τους κατά τη διάρκεια της Black Friday, σε όλον τον κόσμο, με αποτέλεσμα να προκύψει ένας έντονος ανταγωνισμός με retailers και e-tailers σε όλα τα μέρη του κόσμου.

Οι τελευταίοι αντέδρασαν, υιοθετώντας τη λογική της Black Friday και πραγματοποιώντας τις δικές τους προσφορές. Όπως και η Black Friday, η Cyber Monday είναι η Δευτέρα μετά τη Γιορτή των Ευχαριστιών και αφορά προσφορές για αγορές προϊόντων μέσω Internet.

Τον όρο δημιούργησε το 2005 η Ellen Davis, αντιπρόεδρος του National Retail Federation.

H ελληνική «Μαύρη Παρασκευή» και η ανταπόκριση των καταναλωτών

Μία ελληνική αλυσίδα, τα Public, ήταν εκείνη που έκανε την κίνηση και έφερε, για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 2016 το συγκεκριμένο «έθιμο». Στην περίπτωση των Public, η Black Friday ήταν μία ημέρα ιδιαίτερα εντυπωσιακών προσφορών, σε εκατοντάδες προϊόντα, με την αποδοχή από την πλευρά των καταναλωτών να είναι τέτοια ώστε φέτος η προετοιμασία να έχει ήδη ξεκινήσει.

Με προσφορές που άγγιξαν έως και το 50%, η αλυσίδα Public σημείωσε ρεκόρ επισκεψιμότητας την πρώτη φορά που η Black Friday ήρθε στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, η ομάδα πωλήσεων της εταιρίας στα 50 καταστήματά της στην Ελλάδα εξυπηρέτησε με επιτυχία 392.000 πελάτες σε μια μέρα!

Τα Public ήταν μεν η αλυσίδα που έφερε την Black Friday στην Ελλάδα, αλλά κάλεσαν όλη την αγορά να ακολουθήσει και η ανταπόκριση ήταν σημαντική, με αποτέλεσμα η συγκεκριμένη ημέρα προσφορών να καθιερωθεί ως θεσμός.

«Oι καταναλωτές φάνηκαν να ευχαριστήθηκαν τις στοχευμένες αγορές τους κυρίως στα ηλεκτρονικά είδη, με αποτέλεσμα η "Mαύρη Παρασκευή" να εξελιχθεί σε "άσπρη μέρα" για τα ταμεία κυρίως των μεγάλων και ισχυρών της αγοράς, αλλά και όσων μικρομεσαίων είχαν γεμάτα ράφια και γενναίες προσφορές», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) Βασίλης Κορκίδης σχολιάζοντας την εμπορική κίνηση της περσινής Black Friday.

Κύκλοι της αγοράς υποστηρίζουν ότι την περίοδο εκείνη, μια καλά οργανωμένη αλυσίδα μπορεί να πραγματοποιήσει μέχρι και το 10% του τζίρου της. Οι εκτιμήσεις για το 2017 έκαναν λόγο για σημαντική αύξηση του τζίρου των καταστημάτων, σε ποσοστό πάνω από 40%, σε σχέση με την αντίστοιχη ημέρα του 2016, όταν ουσιαστικά είχε εφαρμοστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα ο θεσμός της Black Friday.