Προϋπολογισμός 2020: Προσχέδιο µε υψηλά ρίσκα και ανοιχτά μέτωπα

Το τρίπτυχο των φιλόδοξων στόχων, των ισχυρών εξωτερικών προκλήσεων και των ανοιχτών µετώπων µε τους θεσµούς θα κριθεί η υλοποίηση του προϋπολογισµού του 2020, το προσχέδιο του οποίου παίρνει τον δρόµο για τη Βουλή σήμερα.

Εν όψει της κατάθεσης, τα τελευταία 24ωρα τα τηλέφωνα σε τεχνικό αλλά και σε ανώτερο επίπεδο πήραν φωτιά, καθώς εντείνονταν οι διαβουλεύσεις για να γεφυρωθεί η απόκλιση ως προς το δηµοσιονοµικό κενό του 2020 -το οποίο φερόταν προς το τέλος της εβδοµάδας δυνατό να έχει υποχωρήσει αρκετά κάτω από τα 800-900 εκατ. ευρώ- και να «κλειδώσουν», µε αµοιβαία αποδεκτό τρόπο, οι ποσοτικοποιήσεις των δηµοσιονοµικών παρεµβάσεων την επόµενη χρονιά.

Στο επίκεντρο ως προς το δηµοσιονοµικό πεδίο ήταν η απόδοση των φορολογικών εσόδων και κυρίως των εσόδων από ΦΠΑ αλλά και το όφελος της ρύθµισης από τις 120 δόσεις, ενώ έµενε να «κλειδώσει» και η πρόβλεψη για τον ρυθµό ανάπτυξης το 2020, που εκτιµάται πως θα κινηθεί πέριξ ή και οριακά κάτω του 3%.

Σύµφωνα µε πληροφορίες επίσης, δεν κέρδιζε έδαφος το ενδεχόµενο να κατατεθεί ένα προσχέδιο µε δύο σενάρια (µε ή χωρίς την αλλαγή χρήσης των SMPs & ANFA δηλαδή των επιστροφών κερδών από οµόλογα που είχαν στην κατοχή τους κεντρικές τράπεζες στην Ευρωζώνη, θέµα που θα κριθεί στη συνεδρίαση του Eurogroup στις 4 Δεκεµβρίου), αλλά προσχέδιο µε ένα βασικό σενάριο, χωρίς να αποτυπώνεται το ενδεχόµενο αλλαγής χρήσης των συγκεκριµένων εσόδων.

Παζάρια

Τρέχει όµως παράλληλα και ο προσδιορισµός των δυνητικών µέτρων που θα µπορούσαν να καλύψουν το δηµοσιονοµικό κενό, µε την ελληνική πλευρά να επιµένει σε µέτρα αµιγώς διαρθρωτικού χαρακτήρα, όπως η περαιτέρω ηλεκτρονικοποίηση των συναλλαγών, και να απορρίπτει σκληρές παρεµβάσεις όπως η ακύρωση της 13ης σύνταξης ή η µείωση του αφορολόγητου.

Ειδικά ως προς το τελευταίο, δηλαδή τη µείωση του αφορολόγητου, πρόκειται για ένα θέµα που αποτελεί πάγια σύσταση από την πλευρά του ΔΝΤ, µε το επιχείρηµα ότι διευρύνεται η φορολογική βάση. Φέρεται όµως να είναι ένα ενδεχόµενο που παρά τα όσα έχουν µεσολαβήσει σε αυτό το µέτωπο τα τελευταία χρόνια, εξακολουθούν να βλέπουν µε καλό µάτι οι βορινές πτέρυγες του Eurogroup και µερικοί από τους ισχυρούς παίκτες στην Ευρωζώνη. Από την πλευρά της η Αθήνα έχει θέσει ως προς αυτό «κόκκινη γραµµή» και για πολιτικούς αλλά και για οικονοµικούς λόγους.

Την ίδια στιγµή επιµένει στο να χωρέσουν στον νέο προϋπολογισµό οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης, µε έµφαση στα µέτρα που έχουν τον πιο έντονο φιλοεπενδυτικό χαρακτήρα. Πρόκειται για ένα µεγάλο στοίχηµα σε ένα κρίσιµο σταυροδρόµι και για την εξασφάλιση πιο ισχυρών ρυθµών ανάπτυξης το 2020, που είναι προαπαιτούµενο και για τους Ευρωπαίους. Εφόδιο στη φαρέτρα του υπουργείου Οικονοµικών είναι και η εκτέλεση του φετινού προϋπολογισµού, καθώς σύµφωνα µε πληροφορίες οι ενδείξεις συγκλίνουν πως και κατά τη φετινή χρονιά, όπως και τις προηγούµενες, θα επιτευχθεί υπερπλεόνασµα. Βέβαια, όπως υπογραµµίζει σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις η ηγεσία του υπουργείου Οικονοµικών, «όταν εκτελείς έναν προϋπολογισµό, πρέπει να είσαι διπλά προσεκτικός».

Με το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισµού του 2020 αύριο ανά χείρας, ο υπουργός Οικονοµικών, Χρήστος Σταϊκούρας, θα παραστεί την Τετάρτη στη συνεδρίαση του Eurogroup στο Λουξεµβούργο, όπου αναµένεται να γίνει αναφορά και στον ελληνικό φάκελο. Αλλωστε στις 15 Οκτωβρίου το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισµού θα πρέπει να κατατεθεί και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, µε άλλη µορφή, στο πλαίσιο των διαδικασιών που έχουν συµφωνηθεί, ενώ όλα τα µεγέθη θα πρέπει να έχουν «κλειδώσει» µέχρι τις 21 Νοεµβρίου, µε την κατάθεση του τελικού σχεδίου του προϋπολογισµού στη Βουλή, όπως προβλέπεται.

Κρυώνει η Ευρωζώνη, φτερνίζεται η... Ελλάδα

Οι διαπραγματεύσεις για τα δηµοσιονοµικά στην Ελλάδα, µε το βλέµµα στραµµένο σε µια ευρύτερη πολιτική συµφωνία για χαµηλότερα πρωτογενή πλεονάσµατα από το 2021 και µετά, διεξάγονται σε περιβάλλον εντεινόµενης ανησυχίας για τη δυναµική που θα έχει η επιβράδυνση στην Ευρωζώνη. Οι πρόδροµοι δείκτες για την πορεία της ευρωπαϊκής οικονοµίας, µε την ανησυχία ακόµη και να επιβεβαιωθεί τεχνική ύφεση στη Γερµανία τον Νοέµβριο, οι εντάσεις στο διεθνές εµπόριο και το σίριαλ του Brexit δεν εµπνέουν αισιοδοξία και θολώνουν τον ορίζοντα των προβλέψεων για την ευρωπαϊκή οικονοµία. Πολλώ δε µάλλον για την ελληνική που είναι µια ειδική περίπτωση και η οποία θέλει να δώσει ρυθµό ανάπτυξης τουλάχιστον 3% τον επόµενο χρόνο.

Πέριξ του 3% ίσως και οριακά χαµηλότερα -2,7% µε 2,9%- φαινόταν προς τα τέλη της εβδοµάδας ότι θα είναι η υπόθεση για την ανάπτυξη που θα υιοθετηθεί στον ελληνικό προϋπολογισµό. Πρόκειται σίγουρα για µια επίδοση ισχυρότερη από τη φετινή και από την περσινή, ωστόσο εάν τελικά υιοθετηθεί, θα είναι σίγουρα χαµηλότερη από ρυθµούς ανάπτυξης της τάξης του 3,5%-4% που θα µπορούσε να έχει περισσότερες πιθανότητες να πετύχει η ελληνική οικονοµία εάν οι συνθήκες στο εξωτερικό ήταν πιο υποστηρικτικές.

Την ίδια στιγµή, ζόρικες και λεπτές παραµένουν οι διαπραγµατεύσεις για την αλλαγή χρήσης των εσόδων από τα SMPs & ANFA στον προϋπολογισµό του 2020. Μέχρι στιγµής στο τραπέζι φέρεται να βρίσκεται το πλαίσιο της συµφωνίας του Eurogroup τον Ιούνιο του 2018, που προβλέπει πως θα µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν τα κέρδη αυτά για «συµφωνηµένες επενδύσεις». Αυτό είναι το σενάριο που φέρεται να εξετάζεται σε πρώτο χρόνο, πριν δηλαδή µια συνολική διαβούλευση για το θέµα σε συνδυασµό µε τον στόχο της ελληνικής πλευράς για χαµηλότερους στόχους πρωτογενών πλεονασµάτων από το 2021 και µετά. Η τελευταία αυτή διαβούλευση, πάντως, µε τα σηµερινά δεδοµένα εκτιµάται πως δύσκολα µπορεί να µπει στην τελική ευθεία πριν από το δεύτερο εξάµηνο του 2020.