Οικονομία | 02.12.2020 21:22

Τα μυστικά για μεγάλη σύνταξη: Πώς διαμορφώνονται τα ποσά ανά έτος εξόδου (Πίνακας)

Γιάννης Φώσκολος

Σε «κλειδί» για τις νέες συντάξεις αναδεικνύεται η 40ετία ασφάλισης. Το νέο σύστημα πριμοδοτεί με κλιμακωτά μπόνους την δεκαετία 30,1 – 40 έτη και ιδιαίτερα την 7ετία 33,1 – 40 έτη ασφάλισης. Ακολούθως η δυναμική του νέου συστήματος φθίνει και κατ' επέκταση συρρικνώνονται προοδευτικά και τα κέρδη για τους συνταξιούχους.

Με αυτά τα δεδομένα, στο νέο σύστημα η έξοδος με 40 έτη ασφάλισης αναδεικνύεται ως η πλέον συμφέρουσα λύση για τους σημερινούς εργαζόμενους. Γύρω από την 40ετία, κέρδη που κυμαίνονται από 3 ευρώ (για συντάξιμες αποδοχές 700 ευρώ και 31 έτη ασφάλισης) έως και 468 ευρώ το μήνα (για το ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών - 6.500 ευρώ – και 40 έτη ασφάλισης) εντοπίζονται και για όσους θα αποχωρούν με 30,1 έως 44 έτη. Το μυστικό του νέου ασφαλιστικού βρίσκεται στην καινούρια αρχιτεκτονική των συντελεστών αναπλήρωσης, η οποία έχει δυο βασικές ταχύτητες:

  • Η αναπλήρωση της ανταποδοτικής σύνταξης «γκαζώνει» για όσους συνταξιοδοτούνται με περισσότερα από 30 και έως 40 έτη ασφάλισης. Τα μεγάλα κέρδη συγκριτικά με το σημερινό σύστημα σωρεύονται σε αυτή την «χρυσή δεκαετία» εντός της οποίας ο συντελεστής αυξάνεται ανά 3ετία σημαντικά. Τα σημαντικότερα κέρδη βρίσκονται στην 7ετία 33,1 έως 40 έτη ασφάλισης, εντός της οποίας ο συντελεστής διαμορφώνεται αρχικά στο 2,50% και στη συνέχεια στο 2,55%.
  • Μετά τα 40 χρόνια ασφάλισης, η εξέλιξη της αναπλήρωσης «φρενάρει» σημαντικά καθώς πέφτει από τις 2,55 ποσοστιαίες μονάδες κατ έτος στις 0,50 ποσοστιαίες μονάδες κατ έτος. Αυτό σημαίνει πως όσοι παραμένουν εργαζόμενοι στο σύστημα για περισσότερα από 40 έτη κερδίζουν κάτι στην σύνταξή τους αλλά όχι τόσα όσα θα κέρδιζαν με το σημερινό σύστημα του νόμου Κατρούγκαλου.

Οι πλέον κερδισμένοι του νέου συστήματος, συγκριτικά με τον νόμο Κατρούγκαλου, είναι όσοι αποχωρούν με 40ετία ασφάλισης και πληρωμένων εισφορών. Στα 40 χρόνια κορυφώνονται τα «κέρδη» συγκριτικά με τους σημερινούς συντελεστές. Όσα περισσότερα χρόνια εξασφαλίζει κανείς μέσα στην δεκαετία 30,1 – 40 έτη ασφάλισης τόσο μεγαλύτερη σύνταξη θα λάβει. Πιο σημαντικό είναι το όφελος στην 5ετία 35 – 40 έτη ασφάλισης. Για 3.500 ευρώ συντάξιμες αποδοχές, η αύξηση για την 40ετία φτάνει στα 252 ευρώ σε σύγκριση με τα σημερινά ποσοστά. Αντίστοιχα για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές, η αύξηση φτάνει στα 72 ευρώ, σε σύγκριση με τα σημερινά ποσοστά. Στην 35ετία η αύξηση για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές φτάνει στα 35 ευρώ, ενώ για 3.500 ευρώ συντάξιμες αποδοχές ανεβαίνει στα 123 ευρώ. Υπενθυμίζεται πως οι συντάξιμες αποδοχές είναι η βάση υπολογισμού της σύνταξης, δηλαδή ο μισθός ή το εισόδημα επί του οποίου υπολογίζονται οι εισφορές στο διάστημα του εργασιακού βίου.

Για παράδειγμα:

  • για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και για κάθε έτος παραμονής στην ασφάλιση μεταξύ των 30,1 και 33 ετών ο συνταξιούχος κερδίζει 20 ευρώ με το νέο σύστημα έναντι 14 ευρώ με το παλαιό.
  • για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και για κάθε έτος παραμονής στην ασφάλιση μεταξύ των 33,1 και 40 ετών ο συνταξιούχος κερδίζει 25-26 ευρώ με το νέο σύστημα έναντι 16 – 20 ευρώ με το παλαιό.
  • Για 2.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και για κάθε έτος παραμονής στην ασφάλιση μεταξύ των 30,1 και 33 ετών ο συνταξιούχος κερδίζει 40 ευρώ με το νέο σύστημα έναντι 28 ευρώ με το παλαιό.
  • για 2.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και για κάθε έτος παραμονής στην ασφάλιση μεταξύ των 33,1 και 40 ετών ο συνταξιούχος κερδίζει 50 ευρώ με το νέο σύστημα έναντι 32 – 40 ευρώ με το παλαιό.

Μετά τα 40 έτη, ωστόσο, η αύξηση της αναπλήρωσης ανακόπτεται σημαντικά, σε αντίθεση με το σύστημα Κατρούγκαλου, το οποίο διατηρούσε τον υψηλότερο κατ έτος συντελεστή (2 ποσοστιαίες μονάδες) για όλα τα χρόνια μετά τα 40. Εξαιτίας του «φρένου» που μπαίνει στον συντελεστή μετά τη 40ετία, τα κέρδη φθίνουν, πάντα συγκριτικά με το σημερινό ισχύον σύστημα και σταματούν στη 45ετία. Για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές η αύξηση για 42 έτη ασφάλισης φτάνει στα 42 ευρώ σε σύγκριση με τα σημερινά ποσοστά. Αντίστοιχα για 3.500 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και 42 έτη ασφάλισης, η αύξηση φτάνει στα 147 ευρώ, σε σύγκριση με τα σημερινά ποσοστά.

Για παράδειγμα:

  • για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και για κάθε έτος παραμονής στην ασφάλιση μετά τα 40 ο συνταξιούχος κερδίζει 5 ευρώ επιπλέον στην σύνταξή του με το νέο σύστημα, έναντι 20 ευρώ με το σημερινό σύστημα.
  • για 1.500 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και για κάθε έτος παραμονής στην ασφάλιση μετά τα 40 ο συνταξιούχος κερδίζει 8 ευρώ επιπλέον στην σύνταξή του με το νέο σύστημα έναντι 30 ευρώ με το σημερινό σύστημα.

Όσοι έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν με 35ετία θα έχουν αναπλήρωση 37,31% έναντι 33,81% με το σημερινό σύστημα. Όσοι φεύγουν με 40ετία θα έχουν αναπλήρωση 50,01% έναντι 42,80%. Όσοι αποχωρούν με 42 έτη θα έχουν ανταποδοτική σύνταξη 51,01% έναντι 46,80% με το παλαιό σύστημα. Αντίθετα όσοι καταφέρουν να παραμείνουν εργαζόμενοι στο σύστημα ασφάλισης 45 χρόνια θα έχουν αναπλήρωση 52,51% στην ανταποδοτική έναντι 52,80% με το σημερινό σύστημα.

Λόγω της σημαντικής πριμοδότησης της 10ετίας 30,1 έως 40 έτη η αναπλήρωση παραμένει μεγαλύτερη από το σύστημα Κατρούγκαλου έως και τα 44 έτη ασφάλισης, παρά το «φρένο» μετά την 40ετία. Από τα 45 έτη ασφάλισης και πάνω το σημερινό σύστημα εμφανίζει καλύτερη ανταπόδοση.

Συντάξιμες αποδοχές

Στο νομοσχέδιο υπάρχουν και ρυθμίσεις για τις συντάξιμες αποδοχές πέρα από την αλλαγή των ποσοστών αναπλήρωσης. Ειδικότερα διευκρινίζεται η διαδικασία με την οποία θα μπαίνουν στην εξίσωση υπολογισμού τα τεκμαρτά εισοδήματα των ελεύθερων επαγγελματιών και διατηρείται – όπως και στο νόμο Κατρούγκαλου – ο «χρυσός κανόνας» του 20%. Δηλαδή τα ποσά σταθερών εισφορών που θα καταβάλλουν οι επαγγελματίες θα λαμβάνονται υπόψη εώς εάν να επρόκειτο για εισφορά 20% επί του εισοδήματός τους. Διευκρινίζεται πως αντίστοιχη μέριμνα είχε ληφθεί και όταν μειώθηκαν οι εισφορές στο 13,33% από 20% το 2019 (για την σύνταξη υπολογίζονταν σαν να επρόκειτο για εισφορά 20%). Ρυθμίσεις για τις συντάξιμες αποδοχές ενσωματώνονται επίσης για τους αγρότες και τους αιρετούς, δηλαδή Δημάρχους, Πρόεδρους Κοινότητας ή Νομάρχες προ του 2002.

Με το ΔΤΚ μέχρι το 2024

Για το 2025 παραπέμπει την εφαρμογή του περίφημου δείκτη μεταβολής μισθών της ΕΛΣΤΑΤ το νομοσχέδιο, διατηρώντας τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή ως μέτρο σύγκρισης μέχρι και το 2024. Αναλυτικά αναφέρεται πως «η αναπροσαρμογή των συνταξίμων αποδοχών, για το

διάστημα έως και το 2024, διενεργείται κατά τη μεταβολή του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Η προσαύξηση των συνταξίμων αποδοχών για το διάστημα από το 2025 και εφεξής διενεργείται με βάση το δείκτη μεταβολής μισθών, που υπολογίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ».

Διαδοχική ασφάλιση

Σημαντικές αλλαγές φέρνει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο και στους διαδοχικά ασφαλισμένους μέσω του άρθρου 27. Σύμφωνα με ειδικούς, οι νέες ρυθμίσεις κατά ένα μέρος απλοποιούν και διευκολύνουν την συνταξιοδότηση αυτών που κατά την διάρκεια του ασφαλιστικού τους βίου έχουν αλλαγές σε ασφαλιστικούς φορείς. Ιδιαίτερα διευκολύνονται οι ασφαλισμένοι που έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους. Σε κάθε περίπτωση πάντως θα απαιτηθούν αναλυτικές οδηγίες και διευκρινήσεις κυρίως στο αν θα διατηρηθούν κάποιες από τις ευνοικές οδηγίες που είχαν δοθεί το 2019.

Αναλυτικά, με τις νέες διατάξεις μειώνονται οι ελάχιστες προϋποθέσεις που απαιτούνται για να μπορέσει κάποιος να λάβει σύνταξη από τον τελευταίο φορέα ασφάλισής του:

  • 1.000 ημέρες ασφάλισης συνολικά, έναντι 1.500 που ισχύει σήμερα και
  • 300 ημέρες ασφάλισης την τελευταία 5ετία έναντι 500 που ισχύει σήμερα.

Αντίστοιχα για συντάξεις λόγω αναπηρίας ή θανάτου θα απαιτούνται 600 ημέρες ασφάλισης οποτεδήποτε. Για την συμπλήρωση των προϋποθέσεων αυτών μπορεί να συνυπολογιστεί και ο χρόνος αναγνώρισης στρατιωτικής θητείας για τον οποίο καταβλήθηκαν εισφορές. Η… ελαστικοποίηση των προϋποθέσεων υπέρ των ασφαλισμένων κρίθηκε επιβεβλημένη λόγω της «προϊούσας οικονομικής κρίσης» όπως αναφέρεται. Με την αλλαγή αυτή καθίσταται ευκολότερο για τον ασφαλισμένο να θεμελιώσει δικαίωμα στον τελευταίο φορέα ασφάλισης. Αν δεν πληρούνται ούτε αυτά τα κριτήρια, τότε προβλέπεται η δυνατότητα, να εξεταστεί το αίτημά του με τις προϋποθέσεις του Ταμείου όπου πραγματοποίησε τις περισσότερες ημέρες ασφάλισης, εφόσον έχει συμπληρωθεί το όριο ηλικίας του τελευταίου φορέα.

Επίσης με την ρύθμιση της παραγράφου 5 προβλέπεται ότι στα πρόσωπα που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα λόγω γήρατος με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης στο 67ο έτος της ηλικίας, με συνυπολογισμό διαδοχικού χρόνου ασφάλισης, χορηγείται σύνταξη από τον Ε.Φ.Κ.Α χωρίς να εξετάζονται οι ελάχιστες προϋποθέσεις (1.000 ένσημα / 300 την τελευταία 5ετία). Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, η ρύθμιση αυτή κρίθηκε αναγκαία διότι υπάρχουν περιπτώσεις ασφαλισμένων που έχουν συμπληρώσει συνολικά 15 έτη ασφάλισης στο ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα και έχουν κλείσει τα 67, αλλά δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τον Ε.Φ.Κ.Α. κάνοντας χρήση των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης του νόμου Κατρούγκαλου. Όπως προβλέπεται στην επίμαχη διάταξη «οι αιτήσεις οι οποίες έχουν απορριφθεί επανεξετάζονται κατόπιν όχλησης του ασφαλισμένου, με έναρξη των οικονομικών αποτελεσμάτων από την έναρξη ισχύος του νόμου». Αντίθετα οι αιτήσεις που εκκρεμούν κρίνονται με το νέο καθεστώς και «τα οικονομικά αποτελέσματα ανατρέχουν στην ημερομηνία της αρχικής αίτησης συνταξιοδότησης». Τέλος στην παράγραφο 11 προβλέπεται πως το ίδιο σύστημα ισχύει και για την επικουρική του ΕΤΕΑΕΠ. Δίνεται έτσι η δυνατότητα σε ασφαλισμένους που είχαν απορριφθεί από το ΕΤΕΑΕΠ να λάβουν επικουρική σύνταξη.

  Συντάξιμες αποδοχές 700€     Συντάξιμες αποδοχές 800€     Συντάξιμες αποδοχές 1.000€     Συντάξιμες αποδοχές 1.500€     Συντάξιμες αποδοχές 2.000€     Συντάξιμες αποδοχές 2.500€     Συντάξιμες αποδοχές 3.000€     Συντάξιμες αποδοχές 3.500€    
ΕΤΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ Νόμος 4387/2016 Νέο σύστημα Διαφορά Νόμος 4387/2016 Νέο σύστημα Διαφορά Νόμος 4387/2016 Νέο σύστημα Διαφορά Νόμος 4387/2016 Νέο σύστημα Διαφορά Νόμος 4387/2016 Νέο σύστημα Διαφορά Νόμος 4387/2016 Νέο σύστημα Διαφορά Νόμος 4387/2016 Νέο σύστημα Διαφορά Νόμος 4387/2016 Νέο σύστημα Διαφορά
31 579 582 3 606 611 5 662 667 5 801 809 8 940 951 11 1079 1093 14 1218 1234 16 1357 1376 19
32 588 596 8 618 627 9 676 687 11 822 839 17 968 991 23 1114 1142 28 1260 1294 34 1406 1445 39
33 598 610 12 629 642 13 690 707 17 843 869 25 997 1030 34 1150 1192 42 1303 1353 50 1456 1515 59
34 609 628 19 642 662 20 706 732 26 867 906 39 1028 1080 52 1189 1254 65 1351 1428 77 1512 1602 90
35 621 645 24 654 682 28 722 757 35 891 944 53 1060 1130 70 1229 1316 87 1398 1503 105 1567 1690 123
36 632 663 31 667 702 35 738 782 44 915 981 66 1092 1180 88 1269 1379 110 1446 1578 132 1623 1777 154
37 644 680 36 682 723 41 756 808 52 942 1019 77 1128 1231 103 1314 1443 129 1500 1655 155 1686 1867 181
38 657 698 41 696 743 47 774 833 59 969 1058 89 1164 1282 118 1359 1507 148 1554 1731 177 1749 1956 207
39 670 716 46 710 764 54 792 859 64 996 1096 100 1200 1333 133 1404 1571 167 1608 1808 200 1812 2045 233
40 684 734 50 726 784 58 812 884 72 1026 1134 108 1240 1384 144 1454 1634 180 1668 1884 216 1882 2134 252
41 698 737 39 742 788 46 832 889 57 1056 1142 86 1280 1394 114 1504 1647 143 1728 1899 171 1952 2152 200
42 711 741 30 758 792 34 852 894 42 1086 1149 63 1320 1404 84 1554 1659 105 1788 1914 126 2022 2169 147
43 726 744 18 774 796 22 872 899 27 1116 1157 41 1360 1414 54 1604 1672 68 1848 1929 81 2092 2187 95
44 740 748 8 790 800 10 892 904 12 1146 1164 18 1400 1424 24 1654 1684 30 1908 1944 36 2162 2204 42
45 754 751 -3 806 805 -1 912 909 -3 1176 1172 -4 1440 1434 -6 1704 1697 -7 1968 1959 -9 2232 2222 -10
46 768 755 -13 822 808 -14 932 914 -18 1206 1179 -27 1480 1444 -36 1754 1709 -45 2028 1974 -54 2302 2239 -63
συντάξειςΑσφαλιστικό