Τα μυστικά για μεγάλη σύνταξη: Πώς διαμορφώνονται τα ποσά ανά έτος εξόδου (Πίνακας)

Σε «κλειδί» για τις νέες συντάξεις αναδεικνύεται η 40ετία ασφάλισης. Το νέο σύστημα πριμοδοτεί με κλιμακωτά μπόνους την δεκαετία 30,1 – 40 έτη και ιδιαίτερα την 7ετία 33,1 – 40 έτη ασφάλισης. Ακολούθως η δυναμική του νέου συστήματος φθίνει και κατ' επέκταση συρρικνώνονται προοδευτικά και τα κέρδη για τους συνταξιούχους.

Με αυτά τα δεδομένα, στο νέο σύστημα η έξοδος με 40 έτη ασφάλισης αναδεικνύεται ως η πλέον συμφέρουσα λύση για τους σημερινούς εργαζόμενους. Γύρω από την 40ετία, κέρδη που κυμαίνονται από 3 ευρώ (για συντάξιμες αποδοχές 700 ευρώ και 31 έτη ασφάλισης) έως και 468 ευρώ το μήνα (για το ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών - 6.500 ευρώ – και 40 έτη ασφάλισης) εντοπίζονται και για όσους θα αποχωρούν με 30,1 έως 44 έτη. Το μυστικό του νέου ασφαλιστικού βρίσκεται στην καινούρια αρχιτεκτονική των συντελεστών αναπλήρωσης, η οποία έχει δυο βασικές ταχύτητες:

• Η αναπλήρωση της ανταποδοτικής σύνταξης «γκαζώνει» για όσους συνταξιοδοτούνται με περισσότερα από 30 και έως 40 έτη ασφάλισης. Τα μεγάλα κέρδη συγκριτικά με το σημερινό σύστημα σωρεύονται σε αυτή την «χρυσή δεκαετία» εντός της οποίας ο συντελεστής αυξάνεται ανά 3ετία σημαντικά. Τα σημαντικότερα κέρδη βρίσκονται στην 7ετία 33,1 έως 40 έτη ασφάλισης, εντός της οποίας ο συντελεστής διαμορφώνεται αρχικά στο 2,50% και στη συνέχεια στο 2,55%.
• Μετά τα 40 χρόνια ασφάλισης, η εξέλιξη της αναπλήρωσης «φρενάρει» σημαντικά καθώς πέφτει από τις 2,55 ποσοστιαίες μονάδες κατ έτος στις 0,50 ποσοστιαίες μονάδες κατ έτος. Αυτό σημαίνει πως όσοι παραμένουν εργαζόμενοι στο σύστημα για περισσότερα από 40 έτη κερδίζουν κάτι στην σύνταξή τους αλλά όχι τόσα όσα θα κέρδιζαν με το σημερινό σύστημα του νόμου Κατρούγκαλου.

Οι πλέον κερδισμένοι του νέου συστήματος, συγκριτικά με τον νόμο Κατρούγκαλου, είναι όσοι αποχωρούν με 40ετία ασφάλισης και πληρωμένων εισφορών. Στα 40 χρόνια κορυφώνονται τα «κέρδη» συγκριτικά με τους σημερινούς συντελεστές. Όσα περισσότερα χρόνια εξασφαλίζει κανείς μέσα στην δεκαετία 30,1 – 40 έτη ασφάλισης τόσο μεγαλύτερη σύνταξη θα λάβει. Πιο σημαντικό είναι το όφελος στην 5ετία 35 – 40 έτη ασφάλισης. Για 3.500 ευρώ συντάξιμες αποδοχές, η αύξηση για την 40ετία φτάνει στα 252 ευρώ σε σύγκριση με τα σημερινά ποσοστά. Αντίστοιχα για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές, η αύξηση φτάνει στα 72 ευρώ, σε σύγκριση με τα σημερινά ποσοστά. Στην 35ετία η αύξηση για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές φτάνει στα 35 ευρώ, ενώ για 3.500 ευρώ συντάξιμες αποδοχές ανεβαίνει στα 123 ευρώ. Υπενθυμίζεται πως οι συντάξιμες αποδοχές είναι η βάση υπολογισμού της σύνταξης, δηλαδή ο μισθός ή το εισόδημα επί του οποίου υπολογίζονται οι εισφορές στο διάστημα του εργασιακού βίου.

Για παράδειγμα:

• για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και για κάθε έτος παραμονής στην ασφάλιση μεταξύ των 30,1 και 33 ετών ο συνταξιούχος κερδίζει 20 ευρώ με το νέο σύστημα έναντι 14 ευρώ με το παλαιό.
• για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και για κάθε έτος παραμονής στην ασφάλιση μεταξύ των 33,1 και 40 ετών ο συνταξιούχος κερδίζει 25-26 ευρώ με το νέο σύστημα έναντι 16 – 20 ευρώ με το παλαιό.
• Για 2.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και για κάθε έτος παραμονής στην ασφάλιση μεταξύ των 30,1 και 33 ετών ο συνταξιούχος κερδίζει 40 ευρώ με το νέο σύστημα έναντι 28 ευρώ με το παλαιό.
• για 2.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και για κάθε έτος παραμονής στην ασφάλιση μεταξύ των 33,1 και 40 ετών ο συνταξιούχος κερδίζει 50 ευρώ με το νέο σύστημα έναντι 32 – 40 ευρώ με το παλαιό.

Μετά τα 40 έτη, ωστόσο, η αύξηση της αναπλήρωσης ανακόπτεται σημαντικά, σε αντίθεση με το σύστημα Κατρούγκαλου, το οποίο διατηρούσε τον υψηλότερο κατ έτος συντελεστή (2 ποσοστιαίες μονάδες) για όλα τα χρόνια μετά τα 40. Εξαιτίας του «φρένου» που μπαίνει στον συντελεστή μετά τη 40ετία, τα κέρδη φθίνουν, πάντα συγκριτικά με το σημερινό ισχύον σύστημα και σταματούν στη 45ετία. Για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές η αύξηση για 42 έτη ασφάλισης φτάνει στα 42 ευρώ σε σύγκριση με τα σημερινά ποσοστά. Αντίστοιχα για 3.500 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και 42 έτη ασφάλισης, η αύξηση φτάνει στα 147 ευρώ, σε σύγκριση με τα σημερινά ποσοστά.

Για παράδειγμα:

• για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και για κάθε έτος παραμονής στην ασφάλιση μετά τα 40 ο συνταξιούχος κερδίζει 5 ευρώ επιπλέον στην σύνταξή του με το νέο σύστημα, έναντι 20 ευρώ με το σημερινό σύστημα.
• για 1.500 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και για κάθε έτος παραμονής στην ασφάλιση μετά τα 40 ο συνταξιούχος κερδίζει 8 ευρώ επιπλέον στην σύνταξή του με το νέο σύστημα έναντι 30 ευρώ με το σημερινό σύστημα.

Όσοι έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν με 35ετία θα έχουν αναπλήρωση 37,31% έναντι 33,81% με το σημερινό σύστημα. Όσοι φεύγουν με 40ετία θα έχουν αναπλήρωση 50,01% έναντι 42,80%. Όσοι αποχωρούν με 42 έτη θα έχουν ανταποδοτική σύνταξη 51,01% έναντι 46,80% με το παλαιό σύστημα. Αντίθετα όσοι καταφέρουν να παραμείνουν εργαζόμενοι στο σύστημα ασφάλισης 45 χρόνια θα έχουν αναπλήρωση 52,51% στην ανταποδοτική έναντι 52,80% με το σημερινό σύστημα.

Λόγω της σημαντικής πριμοδότησης της 10ετίας 30,1 έως 40 έτη η αναπλήρωση παραμένει μεγαλύτερη από το σύστημα Κατρούγκαλου έως και τα 44 έτη ασφάλισης, παρά το «φρένο» μετά την 40ετία. Από τα 45 έτη ασφάλισης και πάνω το σημερινό σύστημα εμφανίζει καλύτερη ανταπόδοση.

Συντάξιμες αποδοχές

Στο νομοσχέδιο υπάρχουν και ρυθμίσεις για τις συντάξιμες αποδοχές πέρα από την αλλαγή των ποσοστών αναπλήρωσης. Ειδικότερα διευκρινίζεται η διαδικασία με την οποία θα μπαίνουν στην εξίσωση υπολογισμού τα τεκμαρτά εισοδήματα των ελεύθερων επαγγελματιών και διατηρείται – όπως και στο νόμο Κατρούγκαλου – ο «χρυσός κανόνας» του 20%. Δηλαδή τα ποσά σταθερών εισφορών που θα καταβάλλουν οι επαγγελματίες θα λαμβάνονται υπόψη εώς εάν να επρόκειτο για εισφορά 20% επί του εισοδήματός τους. Διευκρινίζεται πως αντίστοιχη μέριμνα είχε ληφθεί και όταν μειώθηκαν οι εισφορές στο 13,33% από 20% το 2019 (για την σύνταξη υπολογίζονταν σαν να επρόκειτο για εισφορά 20%). Ρυθμίσεις για τις συντάξιμες αποδοχές ενσωματώνονται επίσης για τους αγρότες και τους αιρετούς, δηλαδή Δημάρχους, Πρόεδρους Κοινότητας ή Νομάρχες προ του 2002.

Με το ΔΤΚ μέχρι το 2024

Για το 2025 παραπέμπει την εφαρμογή του περίφημου δείκτη μεταβολής μισθών της ΕΛΣΤΑΤ το νομοσχέδιο, διατηρώντας τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή ως μέτρο σύγκρισης μέχρι και το 2024. Αναλυτικά αναφέρεται πως «η αναπροσαρμογή των συνταξίμων αποδοχών, για το

διάστημα έως και το 2024, διενεργείται κατά τη μεταβολή του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Η προσαύξηση των συνταξίμων αποδοχών για το διάστημα από το 2025 και εφεξής διενεργείται με βάση το δείκτη μεταβολής μισθών, που υπολογίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ».

Διαδοχική ασφάλιση

Σημαντικές αλλαγές φέρνει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο και στους διαδοχικά ασφαλισμένους μέσω του άρθρου 27. Σύμφωνα με ειδικούς, οι νέες ρυθμίσεις κατά ένα μέρος απλοποιούν και διευκολύνουν την συνταξιοδότηση αυτών που κατά την διάρκεια του ασφαλιστικού τους βίου έχουν αλλαγές σε ασφαλιστικούς φορείς. Ιδιαίτερα διευκολύνονται οι ασφαλισμένοι που έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους. Σε κάθε περίπτωση πάντως θα απαιτηθούν αναλυτικές οδηγίες και διευκρινήσεις κυρίως στο αν θα διατηρηθούν κάποιες από τις ευνοικές οδηγίες που είχαν δοθεί το 2019.

Αναλυτικά, με τις νέες διατάξεις μειώνονται οι ελάχιστες προϋποθέσεις που απαιτούνται για να μπορέσει κάποιος να λάβει σύνταξη από τον τελευταίο φορέα ασφάλισής του:

• 1.000 ημέρες ασφάλισης συνολικά, έναντι 1.500 που ισχύει σήμερα και
• 300 ημέρες ασφάλισης την τελευταία 5ετία έναντι 500 που ισχύει σήμερα.

Αντίστοιχα για συντάξεις λόγω αναπηρίας ή θανάτου θα απαιτούνται 600 ημέρες ασφάλισης οποτεδήποτε. Για την συμπλήρωση των προϋποθέσεων αυτών μπορεί να συνυπολογιστεί και ο χρόνος αναγνώρισης στρατιωτικής θητείας για τον οποίο καταβλήθηκαν εισφορές. Η… ελαστικοποίηση των προϋποθέσεων υπέρ των ασφαλισμένων κρίθηκε επιβεβλημένη λόγω της «προϊούσας οικονομικής κρίσης» όπως αναφέρεται. Με την αλλαγή αυτή καθίσταται ευκολότερο για τον ασφαλισμένο να θεμελιώσει δικαίωμα στον τελευταίο φορέα ασφάλισης. Αν δεν πληρούνται ούτε αυτά τα κριτήρια, τότε προβλέπεται η δυνατότητα, να εξεταστεί το αίτημά του με τις προϋποθέσεις του Ταμείου όπου πραγματοποίησε τις περισσότερες ημέρες ασφάλισης, εφόσον έχει συμπληρωθεί το όριο ηλικίας του τελευταίου φορέα.

Επίσης με την ρύθμιση της παραγράφου 5 προβλέπεται ότι στα πρόσωπα που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα λόγω γήρατος με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης στο 67ο έτος της ηλικίας, με συνυπολογισμό διαδοχικού χρόνου ασφάλισης, χορηγείται σύνταξη από τον Ε.Φ.Κ.Α χωρίς να εξετάζονται οι ελάχιστες προϋποθέσεις (1.000 ένσημα / 300 την τελευταία 5ετία). Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, η ρύθμιση αυτή κρίθηκε αναγκαία διότι υπάρχουν περιπτώσεις ασφαλισμένων που έχουν συμπληρώσει συνολικά 15 έτη ασφάλισης στο ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα και έχουν κλείσει τα 67, αλλά δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τον Ε.Φ.Κ.Α. κάνοντας χρήση των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης του νόμου Κατρούγκαλου. Όπως προβλέπεται στην επίμαχη διάταξη «οι αιτήσεις οι οποίες έχουν απορριφθεί επανεξετάζονται κατόπιν όχλησης του ασφαλισμένου, με έναρξη των οικονομικών αποτελεσμάτων από την έναρξη ισχύος του νόμου». Αντίθετα οι αιτήσεις που εκκρεμούν κρίνονται με το νέο καθεστώς και «τα οικονομικά αποτελέσματα ανατρέχουν στην ημερομηνία της αρχικής αίτησης συνταξιοδότησης». Τέλος στην παράγραφο 11 προβλέπεται πως το ίδιο σύστημα ισχύει και για την επικουρική του ΕΤΕΑΕΠ. Δίνεται έτσι η δυνατότητα σε ασφαλισμένους που είχαν απορριφθεί από το ΕΤΕΑΕΠ να λάβουν επικουρική σύνταξη.