Λαβύρινθος η διαπραγμάτευση για τα μεταλλεία χρυσού στη Χαλκιδική

«Θρίλερ» με τις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση και στην Ελληνικός Χρυσός για τα μεταλλεία χρυσού στη Χαλκιδική. Το έργο που έχει προκαλέσει «εμφύλιο» στην περιοχή και έχει διχάσει την τοπική κοινωνία έχει μπει στο τραπέζι των διαβουλεύσεων ανάμεσα στην εταιρία που έχει αναλάβει την υλοποίησή του και την κυβέρνηση. Οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν τον περασμένο Νοέμβριο και θα διαρκέσουν τουλάχιστον δύο μήνες ακόμα.

Στόχος και των δύο πλευρών είναι η αλλαγή της συμφωνίας για την υλοποίηση του πρότζεκτ. Η Ελληνικός Χρυσός θέλει να διασφαλίσει πως δε θα υπάρξουν στο μέλλον άλλες καθυστερήσεις στην έκδοση αδειών αλλά και πως θα τροποποιηθεί η μέθοδος για την επεξεργασία του μεταλλεύματος. Η κυβέρνηση θέλει να εξασφαλίσει τη λειτουργία της μεταλλουργίας με όλες τις αναγκαίες περιβαλλοντικές δικλείδες ασφαλείας, τη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας, την καταβολή υψηλότερων φόρων-τελών στο δημόσιο, και την παροχή περισσότερων αντισταθμιστικών ωφελειών στην τοπική κοινωνία.

Στη μέση αυτή της διελκυστίνδας που έχει ξεκινήσει εδώ και 2-3 μήνες περίπου είναι οι 1.500 εργαζόμενοι που είναι και κάτοικοι της περιοχής αλλά και η τοπική κοινωνία. Ολοι τους αγωνιούν τόσο για τις θέσεις εργασίας αλλά και για την προστασία του περιβάλλοντος.

Στις 4 Σεπτεμβρίου της περασμένης χρονιάς η εταιρία πήρε τελικά μετά από αναμονή σχεδόν δύο χρόνων τις αναγκαίες εγκρίσεις για την τροποποίηση άδειας εγκατάστασης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού για το έργο του εργοστασίου εμπλουτισμού στις Σκουριές, καθώς και την επικαιροποίηση – συμπλήρωση των τεχνικών μελετών των υποέργων Σκουριών και Ολυμπιάδας και πρόσθετου εξοπλισμού για το μεταλλείο της Ολυμπιάδας. Η εξέλιξη αυτή όμως άνοιξε ένα νέο κύκλο αβεβαιότητας γύρω από την επένδυση, αφού εκείνη τη στιγμή η εταιρία εκκινούσε και την προσπάθειά της, να αλλάξει τους όρους… του παιχνιδιού, καταθέτοντας νέο επενδυτικό πλάνο με ουσιώδεις αλλαγές ακόμα και στη μέθοδο μεταλλουργίας.

Σε εκείνο το πρώτο δελτίο τύπου η εταιρία έδωσε το στίγμα των προθέσεών της και το νέο πλαίσιο, μέσα στο οποίο ήθελε να κινηθεί. «Η Ελληνικός Χρυσός και η μητρική της εταιρεία Eldorado Gold εργάζονται από κοινού με την Ελληνική Κυβέρνηση για να δημιουργηθούν όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν την πλήρη επανεκκίνηση της κατασκευής στο έργο των Σκουριών. Αυτές περιλαμβάνουν ένα σταθερό κανονιστικό πλαίσιο, διασφαλίσεις για την προστασία των άμεσων ξένων επενδύσεων και μηχανισμούς διευθέτησης διαφορών, καθώς και την έγκαιρη έγκριση και χορήγηση των επικείμενων αδειών και τεχνικών μελετών. Το αρμόδιο Υπουργείο συνεργάζεται με την εταιρεία προς τη διαμόρφωση ενός αμοιβαία αποδεκτού αναπτυξιακού σχεδιασμού, για την κατασκευή και λειτουργία ασφαλών και σύγχρονων εγκαταστάσεων παγκοσμίου βεληνεκούς στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της έγκρισης για την εφαρμογή της μεθόδου ξηρής απόθεσης μεταλλευτικών καταλοίπων στις Σκουριές» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Δύο μήνες αργότερα, στις 22 Νοεμβρίου του 2019 η εταιρία κατέθεσε το ανασχεδιασμένο επενδυτικό της πλάνο αναθέτοντας μάλιστα στην εταιρεία Grant Thornton Ανώνυμη Εταιρεία Ορκωτών Ελεγκτών και Συμβούλων Επιχειρήσεων την αξιολόγηση του  σχεδίου. Οι αλλαγές όμως που έρχονται σ΄ αυτό είναι σημαντικές και αμέσως έθεσαν σε συναγερμό τόσο την πλευρά του δημοσίου όσο και τις τοπικές αρχές. «Μία από τις πιο σημαντικές αλλαγές αφορά στην διαφοροποίηση της μεθόδου μεταλλουργίας για την αξιοποίηση του μεταλλεύματος της περιοχής. Μέχρι τώρα ξέραμε πως η εταιρία υποστήριζε ως περιβαλλοντικά ενδεδειγμένη τη μέθοδο της ακαριαίας τήξης. Τώρα γίνεται λόγος για διαφορετική μέθοδο μεταλλουργίας. Πρέπει να γνωρίζουμε ποια θα είναι η νέα μέθοδος και ποια εχέγγυα και δικλείδες ασφαλείας παρέχει» τόνισε στην ΗΜΕΡΗΣΊΑ ο δήμαρχος Αριστοτέλη Στέλιος Βαλιάνος ο οποίος πριν λίγες μέρες συναντήθηκε για το θέμα αυτό με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη.

Οι προτάσεις της εταιρεία και του υπουργείου

Σύμφωνα με πληροφορίες οι βασικές αλλαγές που θέλει να φέρει η εταιρία με το νέο επενδυτικό της πλάνο, αφορούν εκτός από την τροποποίηση της μεθόδου μεταλλουργίας και τις δικλείδες ασφαλείας που πρέπει να υπάρξουν έτσι ώστε στο μέλλον να μην καθυστερεί η έκδοση των αναγκαίων αδειών για την εξέλιξη του πρότζεκτ. Επίσης στο νέο σχέδιο προβλέπεται η μεγαλύτερη αξιοποίηση της μονάδας στην Ολυμπιάδα.

Σύμφωνα με κύκλους της εταιρίας, «το προηγούμενο επενδυτικό σχέδιο, εγκριθέν το 2006, δεν είναι πλέον επίκαιρο, και εύλογα δεν συμβαδίζει με τα τρέχοντα δεδομένα της οικονομίας, τις συνθήκες και τις απαιτήσεις της παγκόσμιας αγοράς. Ζητούμενο είναι να εξασφαλιστεί η υλοποίηση μιας εμβληματικής επένδυσης με αυξημένα  κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη για την τοπική κοινωνία της ΒΑ Χαλκιδικής και το ελληνικό κράτος. Ταυτόχρονα, να δοθούν εγγυήσεις προστασίας της επένδυσης από οιουσδήποτε αστάθμητους παράγοντες που θα μπορούσαν να ανακόψουν την απρόσκοπτη υλοποίηση του έργου σε όλες τις φάσεις του».

Παράγοντες της εταιρίας επισήμαναν στην ΗΜΕΡΗΣΙΑ πως η επένδυση της «Ελληνικός Χρυσός» ξεπερνά το 1 δισ. δολάρια, έχοντας αποφέρει €360 εκατ. έσοδα στο ελληνικό κράτος, €620 εκατ. από εξαγωγές, €225 εκατ. σε μισθούς και επιδόματα, και €800 εκατ. σε Έλληνες προμηθευτές. Μέχρι σήμερα, η Ελληνικός Χρυσός έχει επενδύσει περισσότερα από €20 εκατ. σε έργα υποδομής και δράσεις για την παιδεία, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, το περιβάλλον, ενώ με τα Μεταλλεία Κασσάνδρας σε πλήρη ανάπτυξη, αναμένεται να επενδύσει επιπλέον €80 εκ. σε δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης για την τοπική κοινωνία. Στην πλήρη της ανάπτυξη, η επένδυση υπολογίζεται να ανέλθει σε επιπλέον $2 δις. και να δημιουργήσει συνολικά περί τις 5.000 θέσεις εργασίας.

Από την πλευρά του το δημόσιο και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχουν θέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τρείς όρους:  Πρώτον, σημαντική αύξηση των θέσεων εργασίας. Δεύτερον, εφαρμογή των κανόνων της περιβαλλοντικής νομοθεσίας με παράλληλη υλοποίηση αντισταθμιστικών έργων για την περιοχή προς όφελος της τοπικής κοινωνίας. Τρίτον, αύξηση των εισπράξεων του Δημοσίου από τα μεταλλευτικά τέλη.

Όπως δήλωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής  Χατζηδάκης μετά τη συνάντηση που είχε με τον κ. Βαλλιάνο αλλά και τους προέδρους εργατικών σωματείων στα μεταλλεία, η κυβέρνηση είναι υπέρ της επένδυσης, υπό τον όρο φυσικά της τήρησης των συμβατικών δεσμεύσεων της εταιρείας. Γι’ αυτό, άλλωστε, όπως είπε, το υπουργείο προχώρησε τον περασμένο Σεπτέμβριο στη θετική για την «Ελληνικός Χρυσός» ρύθμιση αδειοδοτήσεων που εκκρεμούσαν επί σειρά ετών.

«Τα όσα ζούμε τώρα είναι επακόλουθο όσων έγιναν ή δεν έγιναν για την επένδυση όλη την περασμένη δεκαετία. Μετά την παρέλευση της δεκαετίας η εταιρία είχε την υποχρέωση να επαναδιαπραγματευθεί τη συμφωνία και να επικαροποιήσει το πλάνο της. Η εξέλιξη της επένδυσης μπλοκαρίστηκε αφού όλο αυτό το διάστημα δεν προχώρησε η έκδοση των αναγκαίων αδειών» τόνισε στην ΗΜΕΡΗΣΙΑ ο Χρήστος Ζαφειρούδας πρόεδρος του σωματείου υπογειτών στα μεταλλεία.

Ο ίδιος εργάζεται στα μεταλλεία 32 χρόνια κι όλα αυτά τα χρόνια έχει ζήσει όλες της φάσης επένδυσης για την αξιοποίηση του μεταλλεύματος απ΄ όλα τα επιχειρηματικά σχήματα που έχουν εμφανιστεί στο προσκήνιο. «Αυτό που θέλουμε οι εργαζόμενοι είναι να υλοποιηθεί η επένδυση και να προχωρήσει η μεταλλουργία. Φυσικά με σεβασμό στο περιβάλλον, αφού κι εμείς εδώ ζούμε. Η εξέλιξη της επένδυσης θα δώσει ζωή στα εργοστάσια της εταιρία. Για μας το νέο επενδυτικό πλάνο πρέπει να προχωρήσει και να υλοποιηθεί αφού έτσι θα ξεπεραστούν και τεχνικά προβλήματα που αφορούν την εκμετάλλευση του μεταλλεύματος και  προκύπτουν χρόνο με το χρόνο. Για παράδειγμα μετά από μια δεκαετία θα πρέπει να κατεβαίνουμε σε μεγαλύτερα βάθη για την αξιοποίηση του κοιτάσματος. Το νέο σχέδιο θα τα αντιμετωπίζει αυτά. Φυσικά όλα αυτά με αυστηρούς ελέγχους για το περιβάλλον» πρόσθεσε.

Σήμερα στα μεταλλεία χρυσού στη Χαλκιδική εργάζονται 1.168 άτομα στην Ελληνικό Χρυσός κι άλλα 350 σε εργολάβους. «Αν ξεκινήσουν οι Σκουριές, τότε αμέσως θα δημιουργηθούν άλλες 1.000 θέσεις εργασίας» τόνισε ο κ. Ζαφειρούδας.

Παράγοντες της περιοχής πάντως επισημαίνουν πως πίσω από το νέο επενδυτικό πλάνο της εταιρίας κρύβονται οικονομικοί λόγοι. «Η εταιρία ψάχνει είτε στρατηγικό επενδυτή για να καλύψει το τεράστιο ύψος της επένδυσης είτε αγοραστή για να πουλήσει όλη την επένδυση. Για αυτό και θέλει να εξασφαλίσει στο νέο επενδυτή περισσότερα και πιο σίγουρα οφέλη από την επένδυση».