Μπορέλ: Παραμένουν στο τραπέζι οι κυρώσεις - Πλήρης αλληλεγγύη σε Ελλάδα και Κύπρο

Σαφές μήνυμα ότι οι κυρώσεις βρίσκονται ακόμη στο τραπέζι έστειλε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε. για θέματα εξωτερικής πολιτικής. Μιλώντας ενώπιον της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Ζοζέπ Μπορέλ έστειλε το μήνυμα ότι η Τουρκία οφείλει να προχωρήσει σε άμεση αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο, ώστε να ξεκινήσει ο διάλογος, διαφορετικά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα εξετάσει τις συνέπειες που θα έχει.

Ο Μπορέλ εξήγησε στα μέλη ότι θα συνεχίσει να προσπαθεί να δημιουργήσει χώρο για διάλογο με την Τουρκία, όσο δύσκολο και αν αυτό καθίσταται από τη συμπεριφορά της, προειδοποιώντας ότι «οτιδήποτε άλλο θα υπονόμευε επίσης την προοπτική για την επανάληψη των συνομιλιών για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού». Υπενθύμισε, δε, ότι η Ε.Ε. έχει ταχθεί με αλληλεγγύη στο πλευρό της Ελλάδας και της Κύπρου. 

«Αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε τα συμφέροντα της Ε.Ε.»

Συγκεκριμένα, ο Ύπατος Εκπρόσωπος δήλωσε τα εξής: «Δυστυχώς, οι εντάσεις συνέχισαν να αυξάνονται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Έχω περάσει τους τελευταίους μήνες - συμπεριλαμβανομένων των καλοκαιρινών μου διακοπών - προσπαθώντας να διευκολύνω τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης. Ωστόσο, είναι σαφές ότι χρειάζονται περισσότερες προσπάθειες. Η τελευταία κίνηση της Τουρκίας για διακοπή της σεισμικής εξερεύνησης στην υφαλοκρηπίδα της Ελλάδας είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Ας ελπίσουμε ότι θα οδηγήσει σε περαιτέρω βήματα προς τον διάλογο», σημειώνει ο Ζοζέπ Μπορέλ. 

Υπενθύμισε, μάλιστα, στους ευρωβουλευτές ότι «οι σχέσεις Ε.Ε. - Τουρκίας ήταν στην πρώτη γραμμή των συζητήσεων των Υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. στη έκτακτη συνάντηση των Υπουργών στις 14 Αυγούστου, καθώς και στη Σύνοδο του ανεπίσημου Συμβουλίου των ΥΠΕΞ, και θα συνεχίσουμε την επόμενη εβδομάδα στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, και στη συνέχεια το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα έχει το θέμα στην ημερήσια διάταξη τους στο τέλος του μήνα». 

«Οι πρόσφατες εξελίξεις δείχνουν ότι η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο απαιτεί την επείγουσα και συλλογική μας δέσμευση. Οι απειλητικές ενέργειες και δηλώσεις της Τουρκίας είναι απαράδεκτες», ξεκαθαρίζει. «Η Τουρκία πρέπει να απέχει από μονομερείς ενέργειες. Αυτό είναι ένα βασικό στοιχείο που επιτρέπει τον διάλογο να προχωρήσει», τόνιζει ο Μπορρέλ.  

«Η θέση μας είναι πολύ ξεκάθαρη: είμαστε αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε τα συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να είμαστε σε πλήρη αλληλεγγύη με την Ελλάδα και την Κύπρο. Η άμεση αποκλιμάκωση είναι απαραίτητη για την επανάληψη του διαλόγου και των διαπραγματεύσεων, που είναι ο μόνος δρόμος προς τη σταθερότητα και τις μόνιμες λύσεις», σημειώνει απευθυνόμενος στην ολομέλεια του ΕΚ. 

«Ως Ύπατος Εκπρόσωπος, θα συνεχίσω επίσης τις προσπάθειές μου για να δημιουργήσω χώρο για διάλογο με την Τουρκία για τα ευρύτερα ζητήματα που διακυβεύονται, όσο δύσκολο κι αν είναι δεδομένης της συμπεριφοράς της Τουρκίας», ξεκαθαρίζει.  Υπενθυμίζει δε ότι «οι υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε. ήταν ξεκάθαροι για τις πιθανές συνέπειες, ελλείψει προόδου στη συνεργασία με την Τουρκία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα τις εξετάσει υπό το φως των πιο πρόσφατων εξελίξεων από τη στιγμή που θα συναντηθούν». 

«Ελπίζω, λοιπόν, για την υποστήριξή σας στις προσπάθειές μου να δημιουργήσω τον επειγόντως αναγκαίο χώρο για να συνεργαστώ με την τουρκική ηγεσία για να επιτευχθεί μια αποκλιμάκωση που, με τη σειρά της, θα επιτρέψει την εξεύρεση μόνιμων λύσεων στα υποκείμενα προβλήματα των σημερινών κρίσεων», δήλωσε απευθυνόμενος στους ευρωβουλευτές. 

Επίλυση του Κυπριακού

«Οτιδήποτε άλλο θα υπονόμευε επίσης την προοπτική για την επανάληψη των συνομιλιών για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού», ξεκαθαρίζει. Σημείωσε δε ότι ο ίδιος συζήτησε το θέμα της επανάληψης συνομιλιών για το Κυπριακό με το Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, τις οποίες προσδιόρισε για το διάστημα μετά τις εκλογές στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. 

«Η Ε.Ε. - και εγώ, ως Ύπατος Εκπρόσωπος - θα συνεχίσουμε να κάνουμε ό, τι μπορούμε για να υποστηρίξουμε τις προσπάθειες επίτευξης συνολικής διευθέτησης υπό την αιγίδα του ΟΗΕ σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η Ε.Ε. και το κεκτημένο της Ε.Ε.», τόνισε ο Ζ.Μπορέλ. 

Για τις εσωτερικές εξελίξεις στην Τουρκία

«Όσον αφορά τις εσωτερικές εξελίξεις στην Τουρκία, η ανησυχητική οπισθοδρόμηση στον τομέα του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών ελευθεριών εξακολουθεί να εγείρει βαθιά ανησυχία. Εξακολουθούμε να μην βλέπουμε την Τουρκία να τηρεί την υπόσχεσή της να λάβει αποτελεσματικά μέτρα για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας και της αμεροληψίας του δικαστικού σώματος»,  σημειώνει. 

«Η σοβαρή οπισθοχώρηση της Τουρκίας από τις αξίες και τις μεταρρυθμίσεις της Ε.Ε. και οι τεταμένες σχέσεις με πολλά κράτη μέλη οδήγησαν το Συμβούλιο να αποφασίσει το 2018 πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και αναστολή εργασιών για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης. Με τις σοβαρές εξελίξεις στις δράσεις εξωτερικής πολιτικής της Ανατολικής Μεσογείου και της Τουρκίας από το περασμένο φθινόπωρο, τα πράγματα έχουν γίνει ακόμη πιο ανησυχητικά και περίπλοκα. Αντιμετωπίζουμε με πολλούς τρόπους μια αποδόμηση στις σχέσεις Ε.Ε. - Τουρκίας», τονίζει ο Ύπατος Εκπρόσωπος. 

«Είναι σαφές ότι οι λύσεις δεν θα προέλθουν από μια ολοένα και πιο αντιφατική σχέση. Η Τουρκία είναι ένας σημαντικός γείτονας για την Ευρωπαϊκή Ένωση - και θα παραμείνει έτσι, η γεωγραφία δεν θα αλλάξει - και είναι βασικός εταίρος σε πολλά θέματα (για παράδειγμα στη μετανάστευση), είναι υποψήφια χώρα για ένταξη και μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού της αγκαλιάζει τις αξίες μας και προσβλέπει στην Ε.Ε. ως κοινωνικό μοντέλο. Είναι όμως σαφές ότι οι εξελίξεις στην Τουρκία και τις δράσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και πέραν αυτής θέτουν υπό αμφισβήτηση πώς θα αναπτυχθούν οι σχέσεις μας στο μέλλον», τονίζει ο Μπορέλ. 

«Χρειαζόμαστε μια σταθερή σχέση που να βασίζεται σε μια κοινή ατζέντα εταιρικής σχέσης που σέβεται τα αμοιβαία συμφέροντα και βασίζεται σε αξίες. Αυτό απαιτεί από εμάς να εξετάσουμε την πλήρη σχέση με έναν ολοκληρωμένο τρόπο», καταλήγει. 

Από την πλευρά του ο Μίκαελ Ροθ, Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γερμανίας, τόνισε ότι η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο είναι ιδιαίτερα εύθραυστη, τα προβλήματα παραμένουν άλυτα, του μεταναστευτικού περιλαμβανομένου, ενώ «η Τουρκία δεν ανταποκρίνεται στις ευθύνες της στην περιοχή». Εξήγησε δε ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα πρέπει να στείλει δύο ξεκάθαρα μηνύματα: «πρώτον ότι η Ε.Ε. στέκεται με "απεριόριστη αλληλεγγύη με την Ελλάδα και την Κύπρο" και ότι "δεν μπορεί να υπάρξει στρατιωτική λύση - πολιτική λύση μόνο». Τέλος, σημείωσε ότι οι ηγέτες θα εξετάσουν το "τι θα συμβεί στην περίπτωση που δεν υπάρξει αποκλιμάκωση".  

«Λάβροι» οι ευρωβουλευτές κατά της Τουρκίας

Έντονα επικριτικοί απέναντι στην Τουρκία και προσωπικά στον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήταν οι ευρωβουλευτές που εκπροσώπησαν τις πολιτικές ομάδες στο Ευρωκοινοβούλιο, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για την Ανατολική Μεσόγειο. «Τις τελευταίες εβδομάδες βλέπουμε ανησυχητική αύξηση των στρατιωτικών δυνάμεων. Όλοι ανησυχούμε για κίνδυνο άμεσης πολεμικής σύρραξης», τόνισε εκ μέρους του ΕΛΚ ο Ντέιβιντ Μακάλιστερ, ο οποίος μίλησε και ως πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου.  

«Την περασμένη Πέμπτη φιλοξενήσαμε τον Έλληνα και τον Τούρκο Υπουργό και ακούγοντας συναδέλφους από όλα τα κόμματα κατέληξα ότι όλοι οι συνάδελφοι ζήτησαν τα εξής: άμεση αποκλιμάκωση, χαιρετίζουμε την αλληλεγγύη που εξέφρασε το Συμβούλιο με Ελλάδα και Κύπρο, καταδικάζουμε τις δραστηριότητες γεωτρήσεων στην ΑΟΖ της Ελλάδας και της Κύπρου, τις οποίες θεωρούμε παράνομες. Στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής υποστηρίζουμε ανοιχτά τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας, υπό το φως επιθετικών κινήσεων της χώρας. Θέλουμε διάλογο, αλλά χρειάζονται περαιτέρω συγκεκριμένα βήματα, που θα ευνοούν καλή τη πίστη το διάλογο».  

«Ζητήσαμε από τον Τούρκο υπουργό να επανεξετάσει την ειλικρίνεια της ευρωπαϊκής προσφοράς στην Τουρκία. Δώσαμε στην Τουρκία το καλύτερο που είχαμε, να γίνει υποψήφια υπό ένταξη χώρα. Παρόλ’ αυτά, η Τουρκία αποκλίνει στα πάντα από την Ε.Ε.: και στην ανάλυση και στις αξίες και στις πολιτικές. Αναρωτιέμαι μήπως γίνεται κρατική πολιτική πάνω σε αυτό στην Τουρκία. Αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης δεν οδηγεί πουθενά. Υπάρχει θέμα στο κράτος Δικαίου, την εξωτερική πολιτική, στον τρόπο που διεθνώς αντιμετωπίζουμε τα ζητήματα», είπε εκπροσωπώντας τους Σοσιαλιστές ο εισηγητής του Ευρωκοινοβουλίου για την Τουρκία, Σάντσεθ Αμόρ.  

«Η Τουρκία έχει εξευτελιστική, αλαζονική συμπεριφορά και κάνει ανεύθυνη επίδειξη στρατιωτικής ισχύος στη Μεσόγειο. Δε χρειάζεται Ελλάδα να είναι μέλος της Ευρώπης για να υπερασπιστούμε τα συμφέροντά της. Η Τουρκία έχει επεκτατική συμπεριφορά και δημιουργεί μεγαλύτερο χάσμα με Ε.Ε. Είπαμε ότι η Τουρκία πρέπει να απομακρύνει τα σκάφη της από τα αμφισβητούμενα ύδατα και να αλλάξει συμπεριφορά προς Ε.Ε. Μόνο με τη διπλωματία μπορεί να προχωρήσει αυτή η σχέση γιατί θα συνεχίσουμε να μοιραζόμαστε συμφέροντα με Τουρκία», κατέληξε ο εισηγητής. 

«Ζητήσαμε από τον Τούρκο Υπουργό να αποσύρει τα πλοία του. Εισακούστηκε, έγινε η αποχώρηση, είναι ένα θετικό βήμα», τόνισε ο Μαλέκ Αζμανι, από τους Ευρωπαίους Φιλελευθέρους. «Τώρα ζητάμε να τερματίσει τις απειλές, να ανοίξει ο διάλογος και να υπάρξει βιώσιμη λύση στην σύγκρουση ενδεχομένως μέσω προσφυγής στη Χάγη, να αποκλιμακωθεί η κατάσταση τώρα. Αλλά είναι πολύ δύσκολο να δούμε Τουρκία ως υποψήφια χώρα για ΕΕ. Χρειάζεται μια ανανεωμένη σχέση για έναν ζωτικής σημασίας εταίρο, την Τουρκία. 

«Όταν έγινε η πρώτη προσευχή στην Αγιά Σοφιά, χτυπούσαν πένθιμα οι καμπάνες στις εκκλησίες στην Ελλάδα. Η Τουρκία συνεχίζει τους εκβιασμούς μέσω των μεταναστών, απειλεί την Ε.Ε…», είπε ο Ζερόμ Ριβιέρ, από την ομάδα ID, που ανήκει στην άκρα δεξιά. «Πριν η Τουρκία κάνει κάτι ανεπανόρθωτο, αρκετά με λόγια, ώρα για πράξεις: τέρμα στην τελωνειακή ένωση, να σταματήσουμε τη διαδικασία ένταξης. Ξυπνήστε Ευρωπαίοι», είπε.  

«Εκφράζουμε την αμέριστη αλληλεγγύη μας και κατανόηση απέναντι Έλληνες συναδέλφους και πολίτες της Ελλάδας. Δύσκολο να εκτιμήσει κανείς πώς αισθάνεται όταν απειλείται από επιθετικό και μεγάλο γείτονα. Ταυτόχρονα όμως πρέπει να παραδεχτούμε ότι η κατάσταση δε θα διευκολυνθεί με μονομερείς κατηγορίες και εθνικιστικές κορώνες», είπε ο Σεργκέι Λαγκοντίνσκι από τους Πρασίνους.

«Να σταματήσει η κλιμάκωση και να επιστρέψουμε προηγούμενο στάτους κβο, με διαπραγματεύσεις για πλήρη στρατηγική συμφωνία για Μεσόγειο, να αρνηθούμε να μιλάμε για αυτοκρατορίες και αρνούμαι να κάνω κάτι τέτοιο. Να παροτρύνουμε τους Τούρκους συναδέλφους μας να δώσουν αξιοπιστία για Δημοκρατία. Και τέλος, θα πρέπει να επεκτείνουμε Πράσινη Συμφωνία και Μεσόγειο. Νέα πράσινη τεχνολογία όχι υδρογονάνθρακες», είπε. 

Εκπροσωπώντας την ομάδα των συντηρητικών ECR, ο Ε. Φράγκος είπε: «Εδώ και έξι μήνες δεν έχει αλλάξει τίποτα. Η Τουρκία δεν καταλαβαίνει από διάλογο και λογική. Αν θέλετε πόλεμο, δώστε της στήριξη. Στηρίζουμε βαρύτατες οικονομικές κυρώσεις για να πληγεί οικονομία Ερντογάν. Δυστυχώς ο Μπορέλ και οι συνεργάτες του προβάλουν τουρκικές θέσεις. Ντρέπομαι». 

Εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, ο Μάρτιν Σιρντεγουαν είπε: «Η σύγκρουση στην Ανατολική Μεσόγειο είναι Ευρωπαϊκή σύγκρουση. Θα πρέπει η Τουρκία άμεσα να σταματήσει απειλές και πολεμοχαρείς κινήσεις και να μπει στον πολιτικό διάλογο. Απευθύνομαι στον Πρόεδρο Ερντογάν, δεν υπάρχει πια οθωμανική αυτοκρατορία. Προϋπόθεση να σταματήσει άμεσα τις παράνομες γεωτρήσεις σε Ελλάδα και Κύπρο και να δεχθεί δίκαιο θάλασσας. Παρακαλώ οι εξαγωγές όπλων να σταματήσουν από κράτη μέλη προς την Τουρκία… Κύριε Ερντογάν, η Τουρκία μπορεί να είναι εταίρος ΕΕ μόνο αν αλλάξετε πολιτική στη Μεσόγειο». 

«Κοινή πάλη λαών, καμιά αλλαγή συνόρων, απόρριψη διευθετήσεων ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ, αξιοποίηση θαλάσσιου πλούτου με βάση τις εθνικές ανάγκες, με το λαό να κάνει κουμάντο στον τόπο του», πρότεινε από την πλευρά του ΚΚΕ (μη εγγεγραμμένων σε κάποια πολιτική ομάδα του Ευρωκοινοβουλίου) ο Λευτέρης Νικολάου - Αλαβάνος.