Πολιτική|15.10.2020 13:25

Politico: Η στρατικοποίηση της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας

Μαρία Ψαρά

Ανάλυση για τη στρατικοποίηση της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας δημοσιεύει σήμερα το Politico με την υπογραφή της Ayla Jean Yackley. Μεταξύ άλλων, σημειώνει ότι για δεκαετίες, η προοπτική της Τουρκίας στη Δύση τήρησε σε μεγάλο βαθμό τη «συνταγή» του ιδρυτή της σύγχρονης τουρκικής δημοκρατίας Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ για «ειρήνη στο σπίτι, ειρήνη στον κόσμο». Στο πρώτο μισό της δεκαεπταετούς παραμονής του στην εξουσία, ο Ερντογάν ακολούθησε το δόγμα «μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες» για την οικοδόμηση εμπορικών και διπλωματικών δεσμών σε όλη την περιοχή.

Ωστόσο, η αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από τη Μέση Ανατολή και η έλλειψη ενιαίου μετώπου από την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν διανοίξει ένα κενό το οποίο η Τουρκία μπορεί να καλύψει πιο δυναμικά, σύμφωνα με τον Senem Aydin-Duzgit Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Sabanci της Κωνσταντινούπολης. Η Τουρκία, όμως, δεν είναι η μόνη χώρα που επιδιώκει να το καλύψει.

Αυτό έχει δημιουργήσει σχέσεις δυσπιστίας με την Αίγυπτο και τους συμμάχους της, καθώς και τη Ρωσία, η οποία υποστηρίζει τις αντιτιθέμενες πλευρές από την Τουρκία στη Συρία και τη Λιβύη. Η πικρία με την Αίγυπτο, καθώς και οι εντάσεις με την Κύπρο και το Ισραήλ, άφησαν την Τουρκία εκτός, όταν αυτές οι χώρες και άλλα μεσογειακά παράκτια κράτη οριοθέτησαν αποκλειστικές οικονομικές ζώνες με υποθαλάσσια κοιτάσματα αερίου.

Σε αυτό το νέο πεδίο, η προτίμηση της Τουρκίας για δύναμη έναντι συμβιβασμού έχει συρρικνώσει τις επιλογές της. «Η σκέψη της είναι ότι οι στρατιωτικές μέθοδοι έχουν σαφέστερα αποτελέσματα. Προκύπτει όμως και από αναγκαιότητα. «Τα προηγούμενα πολιτικά λάθη, συμπεριλαμβανομένου του μη ανοίγματος των απαιτούμενων διπλωματικών διαύλων, έχουν αφήσει την Τουρκία μόνη της, χωρίς πολλά άλλα μέσα στη διάθεσή της πλην των στρατιωτικών», δήλωσε ο Aydin-Duzgit.

«Η Τουρκία είναι ο πραγματικός στόχος μιας πολιορκίας που εκτείνεται από τον Καύκασο μέχρι τα Βαλκάνια, από τη Μαύρη Θάλασσα μέχρι τη Μεσόγειο και τις παρακείμενες περιοχές», δήλωσε ο Ερντογάν σε ομιλία του. «Όσο η Τουρκία παραμένει ισχυρή, κανένα από αυτά τα σενάρια δεν θα πετύχει».

Μπροστά σε αυτή την επίθεση, ο Ερντογάν υπόσχεται να διεκδικήσει τα τουρκικά συμφέροντα ως μια καθαρά μουσουλμανική δύναμη με εθνικιστικές απόψεις, μπροστά σε ένα λαό που κατά συντριπτική πλειοψηφία βλέπει την Τουρκία ως φυσικό ηγέτη του μουσουλμανικού κόσμου, σύμφωνα με έρευνα του think tank Makovsky. Tα τουρκικά στρατεύματα είναι πλέον παρόντα σε τουλάχιστον εννέα χώρες, από το Ιράκ μέχρι τη Σομαλία, καθώς και στη Βόρεια Κύπρο, ενώ η Τουρκία λειτουργεί μια μεγάλη βάση στο Κατάρ. Η Τουρκία ελέγχει, επίσης, τμήματα εδάφους στη βόρεια Συρία μετά από σειρά διασυνοριακών επιδρομών. Όσο για τους Τούρκους, σημειώνεται ότι οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι είναι διχασμένοι, ερωτώμενοι για την αποστολή στρατιωτών στο εξωτερικό, υποστηρίζοντάς την για τη Συρία, αλλά όχι για τη Λιβύη.

Η τουρκική κυβέρνηση έχει διπλασιάσει τις στρατιωτικές δαπάνες κατά την τελευταία δεκαετία και σκοπεύει να κατασκευάσει όλα τα δικά της όπλα μέχρι το 2023. Ο Ερντογάν έχει προχωρήσει σε αυτές τις επενδύσεις, ακόμη και κατά τη διάρκεια της τρέχουσας οικονομικής συρρίκνωσης της χώρας, θεωρώντας τις ως μια αναγκαιότητα για την αποκατάσταση  της υπεροχής που απολάμβανε η Οθωμανική Αυτοκρατορία στη Μεσόγειο και σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή πριν από την κατάρρευση της μετά τον Α ' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ύφεση έπληξε την υποστήριξη του κόμματος του Ερντογάν, αλλά επιμένει ότι οι οικονομικές δυσκολίες είναι το κόστος που πρέπει να πληρώσουν οι Τούρκοι καθώς η χώρα «αγωνίζεται μόνη της», υποδηλώνοντας ότι η οικονομία της χώρας είναι ο στόχος μιας άλλης μορφής πολέμου από τους εχθρούς της Τουρκίας. [How Turkey mlitarized its foreign policy].

Politicoκρίση στη ΜεσόγειοΤουρκία