Αρθρο Ζοζέπ Μπορέλ στο ethnos.gr: Τα επόμενα βήματα για την ευρωμεσογειακή συνεργασία

Σήμερα έχουμε συγκεντρώσει τα 42 κράτη μέλη της Ένωσης για τη Μεσόγειο (ΕγΜ) με αφορμή το πέμπτο Περιφερειακό Φόρουμ των Υπουργών Εξωτερικών της, το οποίο, μάλιστα, είναι ιδιαίτερο, καθώς πραγματοποιείται 25 χρόνια μετά την έναρξη της διαδικασίας της Βαρκελώνης.

Το 1995, υπογράφηκε η Διακήρυξη της Βαρκελώνης, μια ισχυρή πολιτική δήλωση, με την οποία αναλήφθηκαν σαφείς δεσμεύσεις και ευθυγραμμίστηκαν οι προσπάθειες για να τεθεί η ευρωμεσογειακή περιοχή σε μια πορεία προς την επίτευξη ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας. Το 2008, ιδρύθηκε η Ένωση για τη Μεσόγειο (ΕγΜ), μια πλατφόρμα αφιερωμένη στην προώθηση του πολιτικού διαλόγου και της επιχειρησιακής συνεργασίας σε ευρύ φάσμα τομέων με σκοπό την ενίσχυση της ολοκλήρωσης μιας περιοχής πλούσιας σε πολυμορφία και δυνατότητες.

Σε ολόκληρη την περιοχή της Μεσογείου, οι άνθρωποι αγωνίζονται για μια ειρηνική και αξιοπρεπή ζωή, με πρόσβαση σε θέσεις εργασίας, ποιοτική εκπαίδευση, αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη. Πρέπει να εφοδιάσουμε τους νέους και τις νέες μας με τα μέσα που απαιτούνται για να αξιοποιήσουν το δυναμικό τους και να συμμετάσχουν ενεργά στην οικοδόμηση του κοινού μας μέλλοντος.

Κάθε χώρα που βρέχεται από τη Μεσόγειο βρίσκεται αντιμέτωπη με την απειλή της τρομοκρατίας, του εξτρεμισμού και της κουλτούρας μίσους που επιδιώκει να μας διχάσει. Στεκόμαστε ενωμένοι απέναντι στην τρομοκρατία και σε κάθε άλλη πράξη που τροφοδοτεί το μίσος. Από κοινού καταπολεμούμε τα αρνητικά στερεότυπα, τη μισαλλοδοξία, την κουλτούρα μίσους, τον στιγματισμό, τις διακρίσεις και τη χρήση βίας λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων. Ζητούμε να καταβληθούν προσπάθειες με σκοπό να προαχθούν η αρμονία και ο σεβασμός των άλλων.

Πρέπει επίσης να διαχειριστούμε τα ζητήματα της μετανάστευσης και των προσφύγων με ανθρώπινο και βιώσιμο τρόπο, τόσο για τους πληθυσμούς που μετακινούνται όσο και για τις κοινότητες υποδοχής τους, τηρώντας την αρχή της κοινής ευθύνης.

Τώρα είναι η στιγμή να εντείνουμε τις προσπάθειές μας και να αναζητήσουμε πολιτικές λύσεις στις πολλές κρίσεις που πλήττουν την περιοχή μας εδώ και πάρα πολύ καιρό: στη Συρία, την Υεμένη, τη Λιβύη και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, οι οποίες έχουν προκαλέσει υπερβολικά πολλά δεινά. Είμαστε αποφασισμένοι να επιλύσουμε την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση με βάση τη λύση των δύο κρατών ως αποκλειστικό μέσο για την επίτευξη συνολικής ειρήνης και ασφάλειας. Έχουμε  δεσμευτεί να σεβόμαστε πλήρως το διεθνές δίκαιο και να ενισχύουμε την πολυμερή προσέγγιση και τους θεσμούς της, καθώς προσπαθούμε να βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητά τους.

Η Ένωση για τη Μεσόγειο επιθυμεί να γιορτάσει την επέτειό της, εκφράζοντας εκ νέου την προσήλωσή της στις θεμελιώδεις αρχές και αξίες της διαδικασίας της Βαρκελώνης. Θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε την περίσταση αυτή για να στρέψουμε το βλέμμα μας στο μέλλον, την ώρα που η πανδημία COVID-19 ασκεί μεγάλη κοινωνικοοικονομική πίεση σε όλους μας. Αν συνεργαστούμε, μπορούμε να ξεπεράσουμε τις πολλές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε.

Σήμερα πρέπει να θέσουμε τις προτεραιότητες για τα επόμενα έτη, σε τομείς που είναι προς το κοινό μας συμφέρον και που παρουσιάζουν μεγάλες προοπτικές ενίσχυσης της περιφερειακής συνεργασίας. Στις κύριες προτεραιότητες περιλαμβάνεται η συνεργασία σχετικά με την ανάληψη δράσης για την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον, τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη γαλάζια οικονομία, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την πολιτική προστασία.

Συγκεκριμένα, η Ένωση για τη Μεσόγειο έχει στηρίξει τους εμπειρογνώμονες των χωρών της Μεσογείου για την κλιματική και περιβαλλοντική αλλαγή (MedECC), οι οποίοι έχουν συντάξει την πρώτη μέχρι σήμερα έκθεση σε περιφερειακό επίπεδο σχετικά με τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στη Μεσόγειο. Η έκθεση αυτή παρέχει στους φορείς χάραξης πολιτικής τα μέσα για τη λήψη επιστημονικά τεκμηριωμένων αποφάσεων, ενώ παράλληλα συμβάλλει στη μείωση του χάσματος δεδομένων μεταξύ Βορρά και Νότου. Η Ένωση για τη Μεσόγειο διαχειρίζεται το πρόγραμμα Med4Jobs, από το οποίο ωφελούνται εκατοντάδες χιλιάδες νέοι και εκατοντάδες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Η δημιουργία ευρωμεσογειακών πανεπιστημίων συμβάλλει στο να διαμορφώσουν οι νεότερες γενεές ένα πιο περιφερειακό και ανοικτό όραμα, ενώ η δημιουργία του πρώτου στην ιστορία διακυβερνητικού μηχανισμού παρακολούθησης στον τομέα της χειραφέτησης των γυναικών στην περιοχή έχει ως στόχο να αξιολογήσει τις προσπάθειες για την προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών και να βοηθήσει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να αναλάβουν δράση σε τομείς, όπου η πρόοδος είναι εξαιρετικά αργή, όπως η συμμετοχή των γυναικών στο πολιτικό και οικονομικό πεδίο.

Θα πρέπει να είμαστε ανοικτοί και ειλικρινείς και να παραδεχτούμε ότι, μέχρι στιγμής, οι προσπάθειές μας δεν έχουν αποφέρει ακόμη τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Η οικονομική ολοκλήρωση μεταξύ Βορρά και Νότου της Μεσογείου εξακολουθεί να χωλαίνει και το χάσμα όσον αφορά το βιοτικό επίπεδο δεν μειώνεται. Πολλοί άλλοι δείκτες στην περιοχή δεν έχουν βελτιωθεί και η πανδημία COVID-19 επιδεινώνει τον κοινωνικό κατακερματισμό και την κοινωνικοοικονομική ανισότητα. Αυτός είναι άλλος ένας λόγος για να εντείνουμε τις προσπάθειές μας, εστιάζοντας στην επίτευξη απτών αποτελεσμάτων.

Οι δύσκολοι καιροί όπως οι σημερινοί, που μας επηρεάζουν όλους και στις δύο ακτές της Μεσογείου, μας υπενθυμίζουν τη σημασία της συνεργασίας και της αλληλεγγύης μεταξύ των λαών. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, θέλουμε να εργαστούμε για να εκπληρώσουμε τις δεσμεύσεις μας και να συνεργαστούμε για να αντιμετωπίσουμε τις κοινές προκλήσεις και να εξασφαλίσουμε μια βιώσιμη ανάκαμψη μετά την πανδημία, η οποία θα οδηγήσει σε πιο ανθεκτικές κοινωνίες και οικονομίες, ικανές όχι μόνο να επιβιώσουν, αλλά και να ευδοκιμήσουν.

Παρά τις σημερινές προκλήσεις, έχουμε βάσιμους λόγους να είμαστε αισιόδοξοι. Η περιοχή της Μεσογείου έχει τη δυνατότητα να ανορθωθεί και να ανακάμψει, εάν ενώσουμε τις προσπάθειες και τα μέσα μας για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις μαζί. Η περιοχή φιλοξενεί πλούσιους πολιτισμούς, οι οποίοι αποτέλεσαν το λίκνο του σύγχρονου πολιτισμού, ενώ επίσης διαθέτει τη γνώση στοχαστών και επιχειρηματιών παγκοσμίου φήμης και την ενέργεια μιας πολυτάλαντης νεολαίας.

Η επένδυση σε αυτό το ανθρώπινο δυναμικό θα είναι καίριας σημασίας. Ας αντλήσουμε τα σωστά διδάγματα των τελευταίων 25 ετών, αξιοποιώντας την εγγενή πολυμορφία της περιοχής μας και διασφαλίζοντας ότι κανείς δεν θα μείνει στο περιθώριο.

Ενωμένοι θα είμαστε ισχυρότεροι